جایزه ساخاروف به مهسا ژینا امینی و جنبش زن، زندگی، آزادی اهدا شد. صالح نیکبخت، وکیل خانواده مهسا امینی به نمایندگی از آنان در مقر پارلمان اروپا در استراسبورگ فرانسه حاضر شد و پیام مژگان افتخاری، مادر این دختر کشته شده را خواند.
جایزه ساخاروف از سوی پارلمان اروپا برای تمجید از مدافعان حقوق بشر اهدا می‌شود.
روز سه‌شنبه این جایزه طی مراسمی به نمایندگی از مهسا ژینا امینی و جنبش «زن زندگی آزادی» به مرسده شاهین‌کار از آسیب‌دیدگان چشمی و افسون نجفی خواهر حدیث نجفی، از کشته‌شدگان خیزش انقلابی اهدا شد.
مژگان افتخاری پیام خود که صالح نیکخبت آن را قرائت کرد، گفت که داغ ژینا برای او ابدی است و تاکید کرد که نام دخترش همراه با نام ژاندارک (قهرمان ملی فرانسه) به‌عنوان نماد آزادی باقی خواهد ماند.»
بخشی از پیام مادر مهسا ژینا به زبان کُردی بود.
او در این پیام همچنین به ممنوع‌الخروجی خود و خانواده‌اش اشاره کرد و گفت جمهوری اسلامی فرصت حضور در این رویداد و دریافت جایزه نماد آزادگی پارلمان اروپا را برخلاف همه موازین قانونی و انسانی از آنان دریغ کرد.
روز ۱۸ آذر هنگامی که پدر، مادر و برادر مهسا ژینا امينی به دعوت اتحادیه اروپا عازم فرانسه بودند، در فرودگاه خمینی به آن‌ها گفته شد ممنوع‌الخروج هستند و گذرنامه‌هایشان ضبط شد.
در واکنش به این اتفاق، روز دوشنبه ۱۸۸ نماینده پارلمان اروپا در نامه‌ای از جمهوری اسلامی خواستند تا به خانواده مهسا ژینا امینی برای دریافت جایزه ساخاروف اجازه خروج از کشور دهد.
آنان گفتند این محدودیت با هدف ساکت کردن خانواده امینی صورت گرفته تا نتوانند سرکوب‌های جمهوری اسلامی را محکوم کنند.
صالح نیکبخت امروز در کنفرانس خبری پیش از اهدای جایزه گفت خانواده مهسا ژینا امینی تمام کارهای مربوط به حضورشان در این مراسم را انجام داده بودند اما هیچ یک از نهادهای جمهوری اسلامی تا آخرین لحظه به آن‌ها نگفته بودند که ممنوع‌الخروج هستند.
شعار زن، زندگی، آزادی تبلور ارزش‌های والای انسانی است
مژگان افتخاری در پیام خود، چندین بار به نام ژاندارک اشاره کرد و در بخشی از آن گفت: «چه زیبا و معنادار است به هم رسیدن این دختران الهام‌بخش تاریخ از پسِ اعصار و قرون؛ آنان که با مرگشان مرزهای سرزمینی را در نوردیدند و اراده رهایی و آزادی انسان‌ها را جانی دوباره بخشیدند.»
مادر ژینا، او را تجلی زندگانی و زندگی دانست و گفت نام او رمز رهایی شد و رویای آزادی را از زادگاهش کردستان به تمام جهان گسترانید.
به گفته افتخاری، ظالمان تصور می‌کردند با ستاندن جان از کالبد ژینا، او از «شدن و بودن» باز خواهد ایستاد؛ همانطور که دشمنان فرانسه تصور می‌کردند با سوزاندن کالبد ژاندارک، رویاهایش هم دود می‌شود و به هوا می‌رود.
او ادامه داد: «اما هیچ‌کدام نمی‌دانستند و هنوز هم نمی‌دانند که از خاکستر ژاندارک و ژینا، ققنوس‌وار روحی متولد خواهد شد تسخیرناپذیر و الهام‌بخش؛ روحِ زمانه. این روح‌های زمانه پس از چندین قرن، اکنون پیوسته‌اند تا مژده رستگاری جاودان را برای ما مردمان این عصر به ارمغان آورند.»
افتخاری، ژینا را نویددهنده تحقق ارزش‌های والای انسانی دانست که اکنون در شعار مترقی «زن، زندگی، آزادی» تبلور یافته است و در پایان اظهار امیدواری کرد هیچ صدایی در تمام جهان از گفتن کلمه آزادی نهراسد.
متسولا خطاب به معترضان ایرانی: شما در این مبارزه تنها نیستید
روبرتا متسولا، رییس پارلمان اروپا در این مراسم دفاع از کرامت هر انسان و پذیرش جهان‌شمول حقوق بشر را چالش‌هایی فراگیر خواند که هنوز برقرارند و گفت برای ۳۵ سال است که پارلمان اروپا با جایزه ساخاروف در این زمینه تلاش می‌کند.
او مهسا ژینا امینی را «دختری با آرزوهای یک زندگی بهتر» توصیف کرد و گفت قتل او، بی‌عدالتی مشمئزکننده مقامات جمهوری اسلامی را نشان داد اما در ادامه، صدایش را تمام اقشار ایرانی در خیابان‌ها به نمایش گذاشتند.
به گفته رییس پارلمان اروپا، از زمان به قتل رسیدن مهسا، صدها معترض دیگر کشته و هزاران نفر در ایران دستگیر شدند.
متسولا خطاب به مرسده شاهین‌کار به نمایندگی از دیگر معترضان ایرانی، گفت: «این اراده و جرات شما برای به پا خواستن و دفاع از هم‌رزمانی که کشته و بازداشت شدند الهام‌بخش و الگویی برای همه جهان است. شما تنها نیستید. شجاعت شما در نهایت پیروز خواهد شد، چراکه آرمان شما به حق است.»
اتحادیه اروپا روز ۲۷ مهر اعلام کرده بود جایزه ساخاروف را به مهسا ژینا امینی و خیزش «زن، زندگی، آزادی» اهدا می‌کند.
خانواده مهسا ژینا امینی از زمان کشته شدن او در بازداشت گشت ارشاد و آغاز خیزش انقلابی مردم ایران علیه جمهوری اسلامی، تحت فشارهای سنگین امنیتی قرار گرفته‌اند.
هم‌زمان با اولین سالگرد کشته شدن مهسا ژینا امینی، پدر او صبح روز ۲۵ شهریور از سوی ماموران امنیتی با هدف ارعاب، به شکل موقت بازداشت و پس از تهدید و تذکر نیروهای امنیتی آزاد شد.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های اجتماعی و برخی منابع محلی کُردی، امجد امینی تا مدتی اجازه خروج از خانه خود را نداشت و پس از انتشار اطلاعیه مراسم سالگرد دخترش چند بار از سوی اداره اطلاعات شهر سقز احضار و ساعت‌ها بازجویی شد.
مدتی پیش از آن، ماموران امنیتی صفا عائلی، دایی مهسا امینی را بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل کردند.
در آستانه سالگرد قتل حکومتی مهسا ژینا امینی، نیروهای امنیتی در اطراف خانه آن‌ها در سقز حضور گسترده‌ای داشتند.
در روز سالگرد، ماموران مسیر‌های منتهی به آرامستان آیچی سقز، محل دفن مهسا ژینا امینی را بستند.
