محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی، از مواضع و اظهارات اخیر حسن روحانی و محمدجواد ظریف، رییس دولت و وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی انتقاد و آنان را متهم کرد که به روابط «رو به پیشرفت» تهران و مسکو لطمه زدند.
قالیباف یکشنبه چهارم آبان در نطق پیش از دستور جلسه مجلس، گفت: «در این برهه حساس، از همه سلیقه‌های سیاسی مختلف انتظار می‌رود که با وحدت کلمه، از این دستاوردها حمایت کنند و صدای رسای ملت ایران در برابر فشارهای خارجی باشند.»
او با اشاره به روحانی و ظریف افزود لازم می‌داند «انتقاد صریح» خود را نسبت به مواضع آنها اعلام کند که «دقیقا در شرایطی که مسیر همکاری‌های راهبردی ما با کشور روسیه در حال پیشرفت است با مواضع خود به این مسیر لطمه زدند».
انتقادهای روحانی و اظهارات دیگر مقامات علیه روسیه
حسن روحانی در ماه‌های اخیر بارها خواستار مذاکره جمهوری اسلامی با غرب و به ویژه آمریکا شده است.
او همچنین در یک سخنرانی در شهریور ماه، به طور غیرمستقیم به هزینه‌های حمایت جمهوری اسلامی از روسیه در جنگ اوکراین اشاره کرد.
روحانی گفت: «اروپا نباید به‌خاطر مسئله اوکراین از ما انتقام بگیرد. این کار درستی نیست.»
تهران با ارسال تجهیزات نظامی به ویژه پهپادهای شاهد به روسیه، در تشدید جنگ اوکراین نقش داشته و کشورهای اروپایی بارها از جمهوری اسلامی خواسته‌اند از حمایت روسیه در تهاجم به اوکراین دست بکشد.
انتقاد دیگر نمایندگان از روحانی و واکنش حسام‌الدین آشنا
تعدادی از نمایندگان مجلس در جلسه علنی یکشنبه شعار مرگ بر فریدون (حسن روحانی) سر دادند.
امیرحسین ثابتی، نماینده تهران در مجلس گفت: «جای اصلی حسن روحانی پشت میله‌های زندان است.»
در واکنش به این اظهارات، حسام‌الدین آشنا، مشاور پیشین روحانی خطاب به قالیباف در شبکه ایکس نوشت: «خوب نیست هر نوشته‌ای که به دست شما می‌دهند، با صدای بلند بخوانید.»
پیشتر نیز کامران غضنفری، نماینده مجلس شورای اسلامی، درباره شکایت‌های پیشین مجلس از حسن روحانی، رییس دولت‌های یازدهم و دوازدهم، اعلام کرد که اگر برخی اتهامات روحانی اثبات شود، «حکمش اعدام است». او اضافه کرد یکی از این اتهام‌ها «افساد فی‌الارض» است.
تنش‌های اخیر میان ظریف و لاوروف
اظهارات قالیباف در شرایطی مطرح شده که اخیرا و پس از فعال شدن مکانیسم ماشه، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه و محمدجواد ظریف به جدال لفظی درباره این سازوکار برجام پرداختند.
لاوروف ۲۳ مهر درباره مکانیسم ماشه و بازگشت تحریمهای جمهوری اسلامی گفت که این بند در برجام یک «تله حقوقی» بوده و از پذیرفتن آن در زمان مذاکرات، متعجب شده است.
وزیر امور خارجه روسیه افزود «تله حقوقی مکانیسم ماشه» در توافق هستهای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام، تا «حد زیادی» نتیجه عملکرد ظریف بود.
در واکنش به این اظهارات، خبرگزاری ایرنا ۲۵ مهر به نقل از ظریف نوشت: «نه تنها اسنپبک مربوط به روزهای پایانی مذاکرات نبود، بلکه اصلا بحث من و جان کری (وزیر امور خارجه وقت آمریکا) هم نبود. آقای لاوروف و فرانسویها پیشنهادی داده بودند که بسیار بد بود و ما با تلاش زیاد آن را کنار گذاشتیم.»
وزیر پیشین خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به روابط پیچیده تهران و مسکو گفت: «من هنوز به روابط راهبردی با روسیه و چین اعتقاد دارم اما روسها سیاست خود را آشکارا بیان میکنند و دو خط قرمز دارند: یکی اینکه ایران نباید با دنیا روابط عادی داشته باشد و دیگر اینکه نباید وارد درگیری مستقیم با جهان شود.»
موسسه «رَند»، اندیشکده سیاستگذاری، در تحلیلی تازه درباره جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل نوشت حمایت غرب، بهویژه آمریکا، نقشی کلیدی در موفقیت اسرائیل داشت، اما جمهوری اسلامی بدون حمایت متحدانش مثل روسیه و چین، در نبرد تنها ماند که این نشان میدهد حکومتهای خودکامه حاضر به فداکاری نیستند.
