مطالب بیشتر
خبرگزاری رویترز دوشنبه هشتم دی بهنقل از فرماندهی منطقه شرقی ارتش چین گزارش داد که این عملیات تمرینی تا ساعت ۶ عصر به وقت محلی (۱۳:۳۰ به وقت ایران) در مناطق دریایی و حریم هوایی پنج نقطه در اطراف تایوان ادامه داشت.
ارتش چین این عملیات ۱۰ساعته را نشانهای از عزم «خدشهناپذیر» خود برای «مبارزه با جداییطلبی و پیشبرد وحدت» عنوان کرده است.
اداره امنیت دریایی چین دوشنبه هفتم دی همزمان با آغاز نخستین روز این رزمایش، دو منطقه تازه را به مناطق از پیشتعیین شده برای اجرای عملیات با تسلیحات حقیقی افزود.
این اقدام موجب شد مجموعه رزمایشهای موسوم به «ماموریت عدالت ۲۰۲۵» از نظر گستره جغرافیایی و نزدیکی به تایوان، بزرگترین رزمایشهای چین تا به امروز و نزدیکتر از تمام مانورهای پیشین به این جزیره باشند.
ترامپ رزمایش جاری در چین را بیاهمیت خواند
همزمان با اجرای این رزمایش، دونالد ترامپ، رییسجمهوری ایالات متحده، در نشست مطبوعاتی مشترک خود با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در فلوریدا به خبرنگاران گفت که بابت رزمایشهای نظامی چین در اطراف تایوان نگران نیست و ترجیح داد در پاسخ به پرسشهای مرتبط با رزمایش، بر رابطه خوب خود با همتای چینیاش، شی جینپینگ، تاکید کند.
ترامپ در این کنفرانس خبری که دوشنبه هشتم دی برگزار شد، گفت: «رابطه بسیار خوبی با رییسجمهور شی دارم و او هیچچیز [درباره این رزمایشها] به من نگفته است. البته من قطعا آنها را دیدهام.»
سپس افزود: «هیچ چیزی من را نگران نمیکند. آنها ۲۰ سال است که در آن منطقه از این مانورها برگزار میکنند.»
فرماندهی منطقه شرقی ارتش چین که مسئول تنگه تایوان است، اعلام کرد که ناوشکنها، ناوچهها، هواپیماهای جنگنده و بمبافکنها را برای آزمودن «هماهنگی دریایی–هوایی» و «قابلیتهای محاصره یکپارچه» به صف کرده است.
دفتر ریاستجمهوری تایوان با انتقاد از این رزمایش، آن را چالشی علیه هنجارهای بینالمللی توصیف کرده است.
چین مدتهاست از «وحدت مجدد» تایوان صحبت میکند و استفاده از زور برای تصرف این جزیره را نیز منتفی نمیداند.
یک مقام ارشد امنیتی تایوان که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، در مصاحبه با رویترز چین را به «بازتعریف نظم جهانی مطابق با دستور کار خود» متهم کرد.
این مقام افزود تایپه بهدقت زیر نظر دارد که آیا چین در جریان رزمایشهای روز سهشنبه به دنبال «تحریکات بیشتر» از جمله پرواز دادن موشکها بر فراز تایوان، مشابه آنچه در رزمایشهای چین در سال ۲۰۲۲ رخ داد، خواهد بود یا نه.
او افزود: «چین در تلاش است از طریق تاکتیکهای فشار حداکثری و به شیوههای مختلف، در اعمال سلطه بر کل زنجیره جزایر پیشرفت کند.»
چین در سالهای اخیر با برگزاری رزمایشهای نظامی و ورود مکرر به آبها و حریم هوایی تایوان، فشار بر تایپه را افزایش داده است. تایوان نیز در مقابل، برنامههایی برای افزایش بودجه دفاعی و نوسازی نیروهای مسلح خود دارد.
رزمایش کنونی ۱۱ روز پس از آن آغاز شد که ایالات متحده از اعلام یک بسته تسلیحاتی بیسابقه به ارزش بیش از ۱۱ میلیارد دلار برای تایوان خبر داد که پرتابگرهای پیشرفته راکتی، توپخانههای خودکششی و انواع موشکها را شامل میشود.
این اقدام آمریکا خشم وزارت دفاع چین را برانگیخت و با هشدارهایی همراه شد مبنی بر اینکه ارتش چین در پاسخ، «اقدامات قاطعانه» انجام خواهد داد.
تایوان همواره ادعای حاکمیت چین بر این جزیره را رد کرده است و تاکید دارد که تنها مردم این جزیره میتوانند درباره آینده آن تصمیم بگیرند.
ریشههای تاریخی مناقشه چین و تایوان به پایان جنگ داخلی چین در سال ۱۹۴۹ بازمیگردد. در آن زمان دولت ملیگرای کومینتانگ پس از شکست از کمونیستها به تایوان عقبنشینی کرد، در حالی که جمهوری خلق چین کنترل قلمرویی که چین کنونی را تشکیل میدهد، به دست گرفت.
از آن زمان، پکن تایوان را بخشی جداییناپذیر از خاک خود میداند، اما تایوان با نظام سیاسی و حکومتی جداگانه، در عمل بهصورت خودگردان اداره میشود.
سرگئی لاوروف، دوشنبه هشتم دی در گفتوگو با خبرگزاری روسی «ریا نووستی» بر «پرهیز از قضاوت شتابزده و زودهنگام» تاکید کرد و گفت: «تا زمانی که این پیمان منقضی نشده، منطقی است که به طرف آمریکایی فرصت دهیم تا ابتکار ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، را مبنی بر منجمد کردن داوطلبانه محدودیتهای کیفی پیمان نیواستارت به مدت یک سال، بهطور جامع و همهجانبه بررسی کند.»
پیمان نیواستارت به توافقی اشاره دارد که سال ۲۰۱۰ میان ایالات متحده و روسیه امضا شد و بر اساس آن محدودیتهایی برای تولید و ذخیره تسلیحات هستهای دوربُرد، شامل موشکهای بالستیک قارهپیما، موشکهای بالستیک پرتاپشونده از زیردریاییها و بمبافکنهای سنگین با توانایی حمل سلاح هستهای، در نظر گرفته شد.
این پیمان آخرین چارچوب رسمیِ باقیمانده برای کنترل تسلیحات هستهای میان دو قدرت هستهای بزرگ است و اواخر فوریه ۲۰۲۶ منقضی میشود. انقضای آن میتواند خطر رقابت تسلیحاتی جدید را افزایش دهد.
جو بایدن، رییسجمهوری پیشین ایالات متحده، و ترامپ در دوره نخست ریاستجمهوریاش کوشیدند چین و روسیه را وارد مذاکراتی برای جایگزینی پیمان «نیواستارت» با یک معاهده سهجانبه کنترل تسلیحات هستهای راهبردی کنند، اما نه تلاشهای بایدن به نتیجهای رسید و نه تلاشهای ترامپ تاکنون به هدف مورد نظر آمریکا نزدیک شده است.
با توجه به اینکه آمریکا و روسیه رویهمرفته حدود ۹۰ درصد از کل سلاحهای هستهای جهان را در اختیار دارند، در صورت منقضی شدن پیمان نیواستارت بدون تمدید یا جایگزینی، هیچ محدودیت حقوقی الزامآوری برای بزرگترین زرادخانههای هستهای جهان باقی نمیماند و احتمال توقف بازرسیها و شفافیت متقابل وجود دارد. افزون بر این، در آن صورت خطر آغاز یک رقابت جدید هستهای بهشدت افزایش خواهد یافت.
معاهده برای تضمینهای امنیتی میان دو قدرت بزرگ هستهای جهان
لاوروف در بخشی از این گفتوگو به ارسال طرحی به ایالات متحده در ماه سپتامبر اشاره کرد که حاوی پیشنهادهایی برای تدوین نظام جامع تضمینهای امنیتی میان دو کشور بود.
او همچنین افزود: «بهعلاوه، پیشنهادهای ارائه شده در سال ۲۰۲۱ هم میتواند نقطه شروع مناسبی بر این روند باشد.»
وزارت امور خارجه روسیه حدود دو ماه پیش از آغاز حملات این کشور به اوکراین، دو پیشنویس توافقنامه را به ایالات متحده و ناتو تسلیم کرد که حاوی پیشنهادهایی درباره تضمینهای امنیتی میان این کشور با آمریکا و دیگر کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) بود.
در پیشنویس توافقنامه خطاب به آمریکا تاکید شده بود که طرفها برای حمله به یکدیگر نباید از خاک دیگر کشورها استفاده کنند.
این متن همچنین از آمریکا میخواست که متعهد شود گسترش ناتو بهسوی شرق اروپا و الحاق کشورهای استقلالیافته از شوروی سابق به این سازمان کنار گذاشته شود، آمریکا در این کشورها پایگاه نظامی ایجاد نکند، با این کشورها هیچگونه همکاری نداشته باشد و از زیرساختهای آنها برای انجام عملیات نظامی بهره نگیرد.
در پیشنویس ارائهشده به ناتو نیز تاکید شده بود که روسیه و ناتو باید برای حل مشکلات پیش آمده «سازوکارهای تعادل» و «خط گرم» ایجاد کنند.
همچنین، طرفها تعهداتی برای پیشگیری از گسترش آینده ناتو با الحاق اوکراین و دیگر کشورها به این سازمان را بپذیرند و از انجام هرگونه اقدام نظامی در خاک اوکراین و کشورهای اروپای شرقی، قفقاز جنوبی و آسیای میانه خودداری کنند.
