کاظم غریبآبادی، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفت: «آژانس انرژی اتمی درخواست داده تا از برخی تاسیسات هستهای آسیبندیده ما بازدید کند و شورای عالی امنیت ملی در این رابطه تصمیم خواهد گرفت.»
او ادامه داد: «در چارچوب توافق قاهره در عرض یک هفته، پاسخ درخواستهای آژانس را میدادیم اما الان نه.»
سخنان دوشنبه ۲۸ مهر خامنهای، حدود یک ماه پس از سخنرانی او درست یک روز قبل از سخنرانی مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم در سازمان ملل مطرح شد که در آن، آخرین امیدها را برای جلوگیری از بازگشت تحریمهای سازمان ملل نابود کرد.
این صحبتها در شرایط کنونی به معنای فرستادن کارت دعوت برای ارتشهای اسرائیل و آمریکا بهمنظور حمله نظامی دیگری به مواضع جمهوری اسلامی در خاک ایران است.
اما چرا خامنهای که دستگاههای زیر نظرش امروز ناکارآمدتر از هر زمان دیگرند، در حالی که جمهوری اسلامی قادر به بازسازی نظامی خود پس از شکستی خفتبار در جنگ ۱۲ روزه نبوده، همچنان بر طبل جنگ میکوبد؟
با وجود اختلافات عمیقی که با درگیریها و افشاگریهای اخیر و بیسابقه کارگزاران ارشد جمهوری اسلامی بیش از هر زمان دیگر آشکار شده، رهبر جمهوری اسلامی و حلقه وفاداران به او به خوبی دریافتهاند که امروز تنها با دو گزینه روبهرو هستند: یا تسلیم بدون نبرد پشت میز مذاکره یا وارد شدن به جنگی دیگر که ممکن است نتیجه آن به قطعیت نتیجه مذاکره نباشد.
به نظر میرسد خامنهای گزینه دوم، یعنی جنگ را برگزیده است، زیرا از نظر او ورود به مذاکره نه تنها زمانی در اختیار حکومتی نمیگذارد که سیاستش همواره بر خرید زمان و وقتکشی و نشستن به امید تحولی غیرمنتظره و خوشایند استوار بوده، بلکه هیچ نتیجهای جز تسلیم نیز نخواهد داشت.
ترامپ بهصراحت نشان داده به چیزی کمتر از برچیدن برنامه هستهای، محدود کردن برنامه موشکی و قطع حمایت از گروههای نیابتی رضایت نخواهد داد و پذیرش این خواستهها، هیچ معنایی جز تسلیم بدون قید و شرط ندارد.
تجربه مذاکرات دو ماهه و سپس حمله اسرائیل و آمریکا هم باعث شده که رهبران جمهوری اسلامی دریابند به روش مألوف و همیشگی خود نمیتوانند به اسم مذاکره، بدون آنکه واقعا قصدی برای سازش و توافق داشته باشند، برای خود زمان بخرند و در انتظار فرصت مناسب بهمنظور پیگیری سیاستهایی بنشینند که اکنون دیگر به سختی در منطقه تحمل میشوند.
در مقابل، خامنهای و گروهی که هنوز نقش اصلی را در تصمیمسازی و تصمیمگیری در حلقه قدرت در ایران دارند، به دلایل احتمالی زیر گمان میبرند در میان این دو گزینه، مذاکره گزینه بدتر و جنگ گزینه بد است و به همین دلیل، با آنکه میدانند شرایط نسبت به گذشته تغییراتی ماهوی و بنیادین کرده، دستکم در حرف، راه تقابل و استقبال از جنگ را در پیش گرفتهاند.
۱- آمریکا و غرب بهطور کلی در عرصه جهانی با مشکلات و دشمنان بهمراتب قویتری از جمهوری اسلامی روبهرو هستند و هدفشان این است که با بازگرداندن صلح یا دستکم آرامشی نسبی به خاورمیانه، با خیالی آسودهتر و دستانی گشودهتر بر چین و روسیه متمرکز شوند.
این وضعیت، میتواند تمایل و اراده غرب را برای دامن زدن به آتش جنگ و درگیری در منطقه، کاهش دهد.
از نگاه خامنهای و کسانی که این نگاه را تایید میکنند، در مذاکراتی که نتیجه آن از قبل تعیین شده، متغیرهای کمتری نقش دارند و تغییر نتیجه مذاکره، آن هم در زمانی که دست تهران خالیتر از همیشه است اگر غیرممکن نباشد بسیار دشوار خواهد بود.
در مقابل، از نگاه رهبر جمهوری اسلامی، نتیجه جنگی احتمالی به همان اندازه قطعی نیست و متغیرهای بهمراتب بیشتری نه تنها در تعیین نتایج و پیامدهای آن، بلکه و بهویژه، در شروع و ابعاد یک جنگ جدید که ناگزیر باید بزرگتر باشد نقش دارند و این میتواند امیدها را به بقای نظام افزایش دهد.
در عین حال، استفاده آشکار چین و روسیه از تقابل جمهوری اسلامی با غرب، در ذهن رهبران حکومت ایران اینگونه تعبیر و تفسیر شده که میتوانند در سایه این حمایت که تاکنون عمدتا لفظی و حداکثر در همراهی نکردن با غرب در تحریمها خود را نشان داده، حتی در صورت شکست مجدد نظامی، قادر به حفظ اساس نظام باشند؛ حتی اگر قیمت آن حذف خامنهای از عرصه باشد.
۲- از هنگام آتشبس و پایان جنگ ۱۲ روزه، بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی با محتمل دانستن کشته شدن خامنهای، بهشکلی آشکارتر از فردای بدون رهبر فعلی سخن گفتهاند.
در جنگ قدرتی که در تمام سالهای اخیر برای جانشینی خامنهای وجود داشته، اکنون هیچ فرد و جناحی زمان را برای نشستن در جایگاه رهبر مناسب نمیبیند زیرا پرونده مقابله جمهوری اسلامی با اسرائیل و غرب هنوز بسته نشده است و هر جانشینی ناگزیر سهیم و مسئول شکست خواهد بود و روشن است که هیچ رهبری نمیتواند کارش را با شکست و تسلیم آغاز کند.
از نگاه این منتظران قدرت، بهتر آن است که خامنهای به این سمت سوق داده شود تا مسئولیت کامل شکست به پای او نوشته شود و جانشین او بتواند بدون آنکه نقش و سهمی در این شکست داشته باشد، آغاز عصری نو و فصلی تازه را در کتاب جمهوری اسلامی نوید دهد.
۳- دستاوردهای فاجعهبار تصمیمهای رهبران جمهوری اسلامی در همه این سالها نشان میدهد آنان تا چه اندازه از واقعیت دور و در درک منطق تحولات جاری و چشماندازهای آتی، ناتوان هستند.
حتی تحولات پس از هفتم اکتبر و حمله حماس به اسرائیل باعث نشده که مقامات جمهوری اسلامی دریابند تا چه اندازه فاقد هرگونه توانایی موثر برای حفاظت از نیروهای نیابتی و فرماندهان آنان در منطقه و نیز محافظت از فرماندهان ارشد نظامی و تاسیسات موشکی و هستهای خود هستند.
خامنهای که تمایل ویژهای به فتح قلهها دارد، با اینکه از خرداد ماه به این سو در مخفیگاهی در زیر زمین بهسر میبرد و روابطش با کارگزارانش به حداقل رسیده، اسیر در توهماتش در سخنرانی ۲۸ مهرماه خود نیز بارها از قله و رسیدن به آن یاد کرد.
بیگانگی با واقعیت، تنها خود را در عرصه سیاست خارجی آشکار نکرده است.
تلاش برای بازسازی اقتدار از دسترفته در داخل کشور با اعدامهای افسارگسیخته، تشدید سرکوب و بازداشت فعالان مدنی و سیاسی و حتی اقدام برای بازپسگیری خیابانها از زنان و دختران و تحمیل دوباره حجاب اجباری به آنان نیز نشان میدهد او گمان میبرد هنوز دهه ۶۰ است و خدای آن دهه به زعم او که برای ایرانیان جز اهریمن نبوده، نظام و رهبر را حفظ خواهد کرد.
زیستن در این حباب ذهنی و ناتوانی از درک تحولات عمیق جامعه ایران از یکسو و سازوکار نظم دستخوش تغییر و تحول جهانی از سوی دیگر، میتواند خامنهای و همراهانش را مجاب کرده باشد که هنوز و همچنان میتوانند با تداوم سیاستها و رویکردهای پیشین، آینده خود را تضمین کنند.
ترامپ دوشنبه ۲۸ مهر در جریان کنفرانس خبری مشترک با آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا، در کاخ سفید گفت: «جنگ چیز عجیبی است، ممکن است اتفاقات بدی رخ دهد، اما گاهی هم نتایج خوبی به بار میآورد.»
او افزود: «پیش از آنکه ما ایران را هدف قرار دهیم، نمیتوانستیم هیچ توافقی در خاورمیانه بهدست آوریم چون سایهای تاریک بر منطقه افتاده بود اما زمانی که توانستیم توان هستهای ایران را از بین ببریم، همه چیز تغییر کرد.»
ترامپ تاکنون بارها اعلام کرده در پی حملات ایالات متحده به سایتهای نطنز، فردو و اصفهان در جریان جنگ ۱۲ روزه، برنامه هستهای جمهوری اسلامی نابود شده است.
این سخنان رییسجمهوری آمریکا در حالی مطرح شد که علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، دوشنبه اظهارات ترامپ درباره نابود شدن برنامه هستهای حکومت ایران را «خیال» خواند و گفت: «رییسجمهور آمریکا افتخار میکند که صنعت هستهای ایران را بمباران کردیم و از بین بردیم. خیلی خوب، به همین خیال باش. اصلا شما چه کاره هستید که اگر کشوری صنعت هستهای دارد، در قبال آن باید و نباید مطرح کنید؟»
او با انتقاد از ترامپ، رییسجمهوری آمریکا را فردی «با رفتار سخیف و دروغهای فراوان درباره منطقه» توصیف کرد.
خامنهای در ادامه گفت ترامپ اگر توانایی دارد، «برود میلیونها نفری را که در همه ایالتهای آمریکا علیه او شعار میدهند آرام کند».
با بمباران ایران، فضای خاورمیانه گشوده شد
رییسجمهوی آمریکا در ادامه صحبتهای خود گفت: «این یکی از بینقصترین عملیاتهای نظامی تاریخ بود. آن بمبافکنهای باشکوه بی-۲ را دیدید؟ همه چیز دقیق و بینقص انجام شد. فرماندهی این عملیات را ژنرالهای برجستهای بر عهده داشتند و نتیجه کار فوقالعاده بود. وقتی عملیات تمام شد، فضای خاورمیانه گشوده شد.»
ترامپ با تاکید بر اینکه این عملیات نتیجه تمرینهای طولانیمدت بود، افزود: «خلبانان به من گفتند که ۲۲ سال برای چنین مانوری تمرین کردهاند؛ هر سال سه بار. اما هیچ رییسجمهوری قبل از من اجازه اجرای آن را نداده بود. من اجازه دادم و نتیجه آن از بین رفتن ابر تیره بر فراز خاورمیانه بود.»
شبکه سیبیاسنیوز ۲۷ مهر در گزارشی به نقل از خلبانان بمبافکنهای بی-۲ نیروی هوایی آمریکا اعلام کرد حمله به تاسیسات هستهای فردو «یکی از سرنوشتسازترین عملیاتهای دوران خدمت» آنان بوده است.
به گفته فرماندهان آمریکایی، این عملیات «ترکیبی از فناوری پنهانکاری، دقت بینظیر و خطر بالا» بود.
بر اساس این گزارش، جنگندههای پنهانکار اف-۲۲ و اف-۳۵، بمبافکنهای بی-۲ را در ورود به حریم هوایی ایران همراهی کردند.
یکی از فرماندهان گفت: «میدانستیم تنها نیستیم؛ عملکرد همه نیروها بینقص بود.»
رسانههای اسرائیلی دوشنبه ۲۸ مهر گزارش دادند برخی از دیپلماتهای این کشور بدون اطلاع خود به گروههایی واتساپی افزوده شدهاند که منشأ آنها به ایران، پاکستان و بعضی کشورهای دیگر بازمیگردد.
وزارت خارجه اسرائیل در ابلاغیهای داخلی از کارکنان خود خواست تنظیمات حریم خصوصی در واتساپ را تغییر دهند تا فقط مخاطبان ذخیرهشده بتوانند آنها را به گروهها اضافه کنند.
ایراناینترنشنال برای دریافت نظر وزارت خارجه اسرائیل تلاش کرد اما پاسخی دریافت نکرد.
رونن سالومون، تحلیلگر اطلاعاتی اسرائیل، در گفتوگو با ایراناینترنشنال این گزارشها را «قابل باور» توصیف کرد و گفت واحدی وابسته به سپاه پاسداران بهنام «دپارتمان ۵۰» مسئول چنین عملیاتهایی است.
او افزود: «اگر من ایرانی باشم، میتوانم گروهی با نامی مشابه یکی از گروههای واقعی بسازم تا اطلاعات جمعآوری کنم. کافی است شماره فرد هدف را داشته باشم و اگر تنظیمات حریم خصوصی او به حالت عمومی باشد، میتوانم او را اضافه کنم. سپس با به اشتراکگذاری یک پست یا لینک، آن کاربر را تحت حمله سایبری قرار دهم.»
شرکت مایکروسافت ۲۵ مهر در گزارشی اعلام کرد جمهوری اسلامی در کنار روسیه، چین و کره شمالی، بهطور گسترده از فناوری هوش مصنوعی برای ارتقای توان سایبری خود، تولید محتوای جعلی و اجرای عملیات نفوذ علیه ایالات متحده بهره میبرد.
این گزارش تاکید کرد که حکومت ایران در کنار گروههای تبهکار سایبری، از قابلیتهای هوش مصنوعی برای «خودکارسازی حملات و بهبود روشهای نفوذ» بهره گرفته است.
بر اساس گزارشها، پس از پایان جنگ ۱۲ روزه میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، فعالیتهای سایبری دو طرف شدت گرفته است.
مروان هاشم، از بنیانگذاران شرکت امنیت سایبری فریزآو، پیشتر به ایراناینترنشنال گفته بود: «اگرچه آتشبس میان ایران و اسرائیل به درگیری نظامی مستقیم پایان داده اما عملیاتهای سایبری بهشدت افزایش یافته است.»
او گفته بود: «از زمان آغاز آتشبس تاکنون حدود ۴۵۰ حمله سایبری علیه اهداف اسرائیلی ثبت شده که بسیاری از آنها به گروههای نزدیک به ایران نسبت داده میشوند.»
مقامات امنیتی اسرائیل ششم مهر اعلام کردند صدها شهروند این کشور تماسهایی تلفنی با محتوایی مشکوک و به زبان عبری شکسته دریافت کردهاند که گفته میشود از سوی عوامل اطلاعاتی جمهوری اسلامی صورت گرفته است.
به گزارش نشریه اسرائیل نشنال نیوز، این تماسها با هدف «جذب نیرو، ایجاد رعب عمومی و بهرهگیری از شرایط جنگی برای تاثیرگذاری روانی بر افکار عمومی» گرفته شدهاند.
بر پایه این گزارش، پلیس اسرائیل و سازمان ملی امنیت سایبری، از دریافت حجم گستردهای از گزارشهای مردمی درباره تماسهای تلفنی ناشناس خبر دادهاند.
در این تماسها، پیامی ضبطشده به زبان عبری شکسته پخش شده که در آن گفته میشود: «اطلاعات ایران بهدنبال جذب عوامل واجد شرایط است.»
