بامداد چهارشنبه، تیراندازی مرگبار یک مرد مسلح در دفتر مهاجرت و گمرک آمریکا (آیس) در شهر دالاس ایالت تگزاس، منجر به کشته شدن یک نفر، زخمی شدن دو فرد دیگر و در نهایت، خودکشی مهاجم شد؛ پلیس فدرال آمریکا این حمله را «خشونت هدفمند» توصیف کرده است.
بهگزارش رسانههای محلی، مهاجم ۲۹ ساله به نام جاشوآ جان، اهل ایالت تگزاس، با یک قبضه سلاح بهروی سقف ساختمان رفته و از آنجا بهسمت محوطه مرکز تیراندازی کرده است.
در این حمله، سه فرد بازداشتشده که در یک ون در قسمت ورودی دفتر موسوم به «سَلی پورت» قرار داشتند، هدف گلوله قرار گرفتند. یکی از آنها در دم جان باخت و دو فرد دیگر در وضعیت بحرانی به بیمارستان منتقل شدند. هیچ یک از ماموران آیس در این تیراندازی آسیب ندیدند.
پلیس دالاس تایید کرده که جسد مهاجم، اندکی پس از حادثه، با جراحت ناشی از شلیک به سر و در حالیکه سلاحش در نزدیکیاش بود، کشف شد. ماموران پلیس فدرال (افبیآی) در محل، گلولههایی یافتند که روی یکی از آنها عبارت «آنتی آیس» حک شده بود. این نشانه، به گفته جو راثراک، مامور ارشد افبیآی در دالاس، یکی از نشانههای «انگیزه هدفمند» این تیراندازی است.
جیدی ونس، معاون رئیسجمهوری، در سخنانی اعلام کرد که اطلاعاتی که هنوز علنی نشده، حاکی از آن است که مهاجم از نظر سیاسی «با انگیزه حمله به ماموران مجری قانون و حافظان مرز» دست به تیراندازی زده است.
او جاشوآ جان را «افراطی چپگرا و خشونتطلب» خواند، هرچند مقامات رسمی هنوز انگیزه قطعی حمله را اعلام نکردهاند.
با این حال، اظهارات خانواده و نزدیکان مهاجم با این روایت رسمی در تضاد است. نوآ جان، برادر مهاجم، به رسانهها گفت که برادرش «نه سیاسی بود، نه اهل خشونت».
او تاکید کرد: «تا جایی که میدانم، او هیچ احساس خاصی نسبت به آیس نداشت.» او اضافه کرد: «من فکر نمیکردم او علاقهای به سیاست داشته باشد، نه از این طرف و نه آن طرف.»
نوآ جان همچنین گفت که جاشوآ بیکار بوده و بهتازگی قصد داشت به ملک خانوادگیشان در اوکلاهما نقلمکان کند. او افزود: «آخرین باری که دو هفته پیش او را در خانه والدینم دیدم، هیچ چیز غیرعادی در رفتارش ندیدم.»
در همین حال، یکی از اعضای سابق گروه پیشاهنگی که در نوجوانی با جاشوآ جان همگروه بوده، به رسانهها گفت که جان در سالهای گذشته گاهی درباره سیاست صحبت میکرد، بهویژه درباره کاروانهای مهاجران و نحوه برخورد دولت آمریکا با مهاجران.
او با اینحال افزود: «او هیچوقت آدمی نبود که بخواهد دست به خشونت بزند. همیشه با خشونت مسلحانه مخالف بود.»
براساس سوابق دادگاهی، جاشوآ جان در سال ۲۰۱۶ به جرم حمل و تحویل ماریجوانا در ایالت تگزاس، به جرمی از نوع جرم کیفری درجه یک محکوم شده بود، اما پس از آن در هیچ پرونده کیفری شناختهشدهای ردی از او به ثبت نرسیده است.
او بهعنوان یک رایدهنده مستقل در ایالت اوکلاهما ثبتنام کرده بود و آخرین رای او به انتخابات نوامبر گذشته بازمیگردد.
این دومین حمله تیراندازی از پشتبام طی دو هفته گذشته در آمریکاست که مهاجم با اسلحه از ارتفاع اقدام به تیراندازی میکند و همزمان پیامهایی را روی گلولهها حک میکند.
در مواردی مشابه، مهاجمان قاتلان چهرههایی چون چارلی کرک و مدیرعامل شرکت بیمه «یونایتد هلثکر» نیز از این روش برای بیان انگیزههای خود استفاده کرده بودند.
ترامپ در ماه مه هم در عربستان سعودی با احمد الشرع دیدار کرد و اعلام کرد که دههها تحریم اعمالشده بر سوریه در دوران حکومت اسد را لغو خواهد کرد. او سپس دستور لغو یا تعلیق بخش بزرگی از این تحریمها را صادر کرد.
با این حال، سختگیرانهترین تحریمها که در سال ۲۰۱۹ از سوی کنگره وضع شد، همچنان پابرجاست و برای لغو دائمی آنها نیاز به رای کنگره است.
واشینگتن رژیم تحریمهای سوریه را لغو کرد
دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا (اوفک) اعلام کرد رژیم طولانیمدت تحریمهای مرتبط با سوریه پایان یافته است؛ تصمیمی که با استناد به «اقدامات مثبت و اصلاحات سیاسی–اقتصادی» دولت جدید به رهبری احمدالشرع اتخاذ شده است.
طبق اعلام اوفک، این نهاد «مقررات تحریمهای مرتبط با سوریه» را به «مقررات تحریمهای ترویج پاسخگویی درباره اسد و ثبات منطقهای» تغییر نام داده و چارچوب را برای اجرای دو فرمان اجراییِ صادرشده در ۱۵ ژانویه و ۳۰ ژوئن ۲۰۲۵ اصلاح کرده است.
بنا بر اطلاعیه منتشرشده، تحولات ششماهه منتهی به ۳۰ ژوئن—از جمله اقدامات دولت جدید دمشق—مبنای خاتمه «وضعیت اضطراری ملی» تشکیلدهنده پایه حقوقی تحریمها بوده است.
طبق اعلام رسمی، این تصمیم از اول ژوئیه ۲۰۲۵ لازمالاجرا شد و اوفک در ۲۶ اوت ۲۰۲۵ «مقررات تحریمهای سوریه» را از مجموعه مقررات فدرال (سیافآر) حذف کرده است.
وزارت خزانهداری میگوید تغییرات تازه، ضمن تثبیت سازوکار پاسخگویی درباره دوره اسد، مسیر سیاستگذاری آمریکا را با شرایط سیاسیِ پس از تشکیل دولت انتقالی در دمشق همسو میکند.
چارچوب پیشینِ «مقررات تحریمهای مرتبط با سوریه» طی سالها ابزار اجراییِ اصلی وزارت خزانهداری برای اعمال محدودیتها علیه حکومت اسد، مقامهای ارشد، پشتیبانان مالی و شبکههای مرتبط با تسلیحات، نفت و سایر منابع درآمدی بود؛ شبکهای از ممنوعیتهای فراگیر بر صادرات، سرمایهگذاری و بخش عمدهای از تراکنشهای مالی که تنها با استثناهای محدود—از جمله مجوزهای انساندوستانه و برخی فعالیتهای سازمانهای غیردولتی تحت نظارت سختگیرانه—قابل تخطی بود.
اوفک در توضیح منطق تغییر میگوید اصلاحات اعلامشده از سوی دولت الشرع و سیگنالهای سیاسیِ ماههای اخیر، ارزیابی تازهای را از کارآمدی و تناسب تحریمهای گسترده ضروری کرده است.
بهگفته این نهاد، بازطراحی مقررات با هدف «ترویج ثبات منطقهای» و حفظ امکان تحریمِ هدفمند بازیگران مرتبط با نقضهای جدی، در عین کاهش هزینههای ناخواسته بر اقتصاد و جامعه سوریه، انجام شده است.
لغو رژیم تحریمی در حالی صورت میگیرد که دمشق طی ماههای گذشته بر لغو محدودیتهای بینالمللی بهعنوان پیشنیاز جذب سرمایهگذاری و بازسازی تاکید کرده است.
در عین حال، مقامات آمریکایی با اشاره به تغییر عنوان و مضمون مقررات تاکید دارند ابزارهای حقوقی برای پیگیری تخلفات احتمالیِ باقیمانده از دوره اسد یا بازیگران منطقهای مرتبط، همچنان برقرار است و میتواند در صورت لزوم فعال شود.
اوکراین در سال ۲۰۲۲ پس از آنکه دولت بشار اسد بخشهایی از سرزمین اوکراین تحت اشغال روسیه را بهعنوان مناطق «مستقل» مورد حمایت روسیه به رسمیت شناخت، روابط خود را با دمشق قطع کرده بود.
زلنسکی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت اوکراین و سوریه بیانیه مشترکی درباره ازسرگیری روابط دیپلماتیک امضا کردند. او این گام را «مهم» خواند و گفت کییف آماده است از مردم سوریه در مسیر دستیابی به ثبات حمایت کند.
رئیسجمهوری اوکراین افزود در جریان گفتوگو با احمد الشرع، رئیسجمهوری موقت سوریه، درباره بخشهای امیدبخش برای توسعه همکاری، تهدیدهای امنیتی مشترک و اهمیت مقابله با آنها بهتفصیل بحث شد.
بهگفته مقامهای اوکراینی، طرح احیای مناسبات نخستینبار در ژانویه ۲۰۲۵ و کمتر از یک ماه پس از سقوط دولت همپیمان روسیه در دمشق مطرح شد و با سفر آندرئی سیبیها، وزیر خارجه اوکراین، و ویتالی کووال، وزیر کشاورزی، به سوریه پیگیری شد.
احمدالشرع که یکشنبه همراه چند وزیر وارد نیویورک شد و به حدود شش دهه غیبت مقامات عالیرتبه سوریه در مجمع عمومی پایان داد، در نخستین سخنرانیاش خواستار لغو تحریمهای بینالمللی شد و گفت «از لحظه سقوط رژیم سابق»، دولت انتقالی سیاستی سهستونی را دنبال کرده است: «دیپلماسی متوازن، امنیت و ثبات، و توسعه اقتصادی».
او تاکید کرد شرکتهای منطقهای و بینالمللی ورود به بازار سوریه را آغاز کردهاند و خواستار رفع محدودیتهایی شد که «دستوبال مردم سوریه را میبندد».
ازسرگیری روابط با اوکراین، در چارچوب تلاشهای دولت جدید دمشق برای عادیسازی روابط خارجی و بازسازی جایگاه بینالمللی ارزیابی میشود. در عین حال، کییف این گام را نشانهای از تحکیم پیوندها با دولت تازه سوریه میداند؛ دولتی که پس از برکناری بشار اسد در اواخر ۲۰۲۴ شکل گرفت و میکوشد با تاکید بر اصلاحات سیاسی و اقتصادی و تقویت همبستگی اجتماعی، مسیر تازهای در سیاست خارجی بگشاید.
با وجود انتشار بیانیه مشترک، جزئیات عملی همکاریهای آینده اعلام نشده است. طرفین میگویند محورهای امنیتی و اقتصادی در دستور کار قرار دارد و روند گفتوگوها برای تعیین سازوکارهای اجرایی ادامه خواهد داشت.
در همین حال دولت موقت سوریه در حال مذاکره با اسرائیل در جهت کاهش تنشهاست که میتواند به صلح منجر شود.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل در جلسه با برخی اعضای کابینه این کشور با اشاره به مذاکرات با سوریه اظهار داشت که این مذاکرات پیشرفتهایی داشته که میتواند منجر به توافقات صلح با دمشق و بیروت شود.
شامگاه چهارشنبه تنها ساعاتی پس از این اظهارات، فرودگاه آلبورگ دانمارک بهدلیل مشاهده پهپادها در حریم هوایی، بطور موقت تعطیل شد.
بهگزارش خبرگزاری رویترز، پلیس اعلام کرد بررسیها در جریان است. سخنگوی فرودگاه از اعلام تعداد پهپادهای رؤیتشده خودداری کرد و گفت چهار پرواز تحتتاثیر قرار گرفتهاند: دو پرواز شرکت اسایاس، یک پرواز نروژیَن و یک پرواز کیاِلاِم.
این اظهارات در حالی بیان شد که رؤیت چند پهپاد بزرگ در نزدیکی فرودگاه کپنهاگ شامگاه دوشنبه نیز باعث توقف پروازها بهمدت حدود چهار ساعت شد. همزمان، در اسلو نیز فرودگاه اصلی این شهر بهدنبال مشاهده یک پهپاد، برای سه ساعت به حالت تعطیل درآمد.
اسپن بارت آیده، وزیر خارجه نروژ، در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به رویترز گفت: «ما هنوز هیچ ارتباطی میان این دو حادثه پیدا نکردهایم. همچنین آن را به هیچ کشور مشخصی نسبت ندادهایم.»
او افزود: «البته بسیاری ممکن است بگویند وقوع دو اتفاق مشابه در یک بازه زمانی میتواند نشانهای از وجود نوعی ارتباط باشد.»
نهادهای اطلاعاتی و امنیتی غربی در سالهای اخیر بارها درباره تهدیدهای ترکیبی از سوی روسیه هشدار دادهاند. این تهدیدها طیفی از خرابکاری زیرساختی و حملات سایبری تا کارزارهای اطلاعات نادرست و جاسوسی را شامل میشود.
بارت آیده در ادامه با اشاره به همین موضوع گفت: «نه تایید و نه رد میکنیم که این دو حادثه بههم مرتبط باشند، اما در عصر تهدیدهای ترکیبی و احتمال جنگهای هیبریدی، این دقیقاً نوعی هشدار جدی است که باید به آن توجه شود.»
وزیر خارجه نروژ همچنین فاش کرد که حملات سایبری از خارج از کشور که برخی زیرساختهای حیاتی مانند سدها و نیروگاههای برقآبی را هدف قرار دادهاند، در ماههای اخیر افزایش یافتهاند. او گفت: «طیف تهدیدهای ترکیبی هم گستردهتر شده و هم بهطور فعال مورد استفاده قرار میگیرد.»
سهشنبه، دولت نروژ نیز اعلام کرد که حریم هوایی این کشور در سال جاری میلادی در سه نوبت—ماههای آوریل، ژوئیه و اوت—توسط روسیه نقض شده، هرچند هنوز روشن نیست این اقدامها تصادفی بودهاند یا بخشی از یک تحریک عمدی از سوی کرملین.
در همین حال، گزارشهایی از نفوذ پهپادهای مظنون روسی به حریم هوایی لهستان و رومانی، و ورود جنگندههای روسی به حریم هوایی استونی، نگرانیهایی را میان کشورهای عضو ناتو درباره ضعفهای احتمالی در سامانههای دفاعیشان ایجاد کرده است.
نقض حریم هوایی دریای بالتیک توسط روسیه
نیروی هوایی آلمان بامداد یکشنبه دو فروند جنگنده یوروفایتر را برای رهگیری یک هواپیمای نظامی روسی که بر فراز دریای بالتیک شده بود، اعزام کرد. این اتفاق در پی نقض مکرر آسمان کشورهای عضو ناتو از سوی جنگندهها و پهپادهای روسیه صورت گرفته است.
نیروی هوایی آلمان یکشنبه ۳۰ شهریور در بیانیهای اعلام کرد: «بار دیگر، نیروی واکنش سریع ما، متشکل از دو یوروفایتر، به دستور ناتو موظف شد یک هواپیمای ناشناس را که فاقد طرح پرواز و تماس رادیویی بود در حریم هوایی بینالمللی بررسی کند.»
این نیرو افزود: «این هواپیما یک هواپیمای شناسایی روسیایل-۲۰اِم بود و پس از شناسایی بصری، وظیفه اسکورت این هواپیما را به شرکای ناتوی خود در سوئد واگذار کردیم و به پایگاه روستوک-لاگه بازگشتیم.»
