مطالب بیشتر
این مقامهای آمریکایی، که نامشان بهدلیل محرمانه بودن اطلاعات فاش نشده، تایید کردند که این تحرکات پس از حمله موشکی اسرائیل به ایران در ۲۳ خرداد آغاز شده بود و از سوی سرویسهای اطلاعاتی ایالات متحده شناسایی شد.
بهنوشته رویترز، این مینها هنوز در تنگه هرمز مستقر نشدهاند، اما اقدام تهران نگرانیهایی جدی در واشینگتن درباره بسته شدن یکی از مهمترین گذرگاههای انرژی جهان ایجاد کرده است.
حدود ۲۰ درصد نفت و گاز جهان از تنگه هرمز عبور میکند و هرگونه انسداد در این مسیر میتواند بازار جهانی انرژی را بهشدت دچار بحران کند. با این حال، بازارها فعلا واکنش آرامی داشتهاند و قیمت نفت پس از حملات آمریکا به تاسیسات هستهای ایران بیش از ۱۰ درصد کاهش یافته است.
تصمیم سیاسی نیمهکاره
در تاریخ دوم تیر، رسانههای داخل ایران اعلام کردند که مجلس شورای اسلامی با طرحی برای بستن تنگه هرمز موافقت کرده است.
با این حال، این مصوبه الزامآور نیست و تصمیم نهایی در این زمینه به عهده شورای عالی امنیت ملی است. طی سالهای گذشته، جمهوری اسلامی بارها تهدید به بستن این گذرگاه کرده اما تاکنون هیچگاه آن را عملی نکرده است.
به نوشته رویترز، هنوز مشخص نیست که مینهای بارگیریشده چه زمانی در جریان جنگ هوایی ایران و اسرائیل روی شناورها قرار گرفتهاند و آیا پس از آن تخلیه شدهاند یا خیر.
منابع آمریکایی همچنین به رویترز گفتند احتمال دارد این اقدام بخشی از عملیات فریب جمهوری اسلامی برای تحت فشار قرار دادن واشینگتن بوده باشد، بیآنکه قصدی واقعی برای انسداد تنگه وجود داشته باشد.
واکنش واشینگتن و موقعیت نظامی منطقه
یکی از مقامات کاخ سفید در واکنش به این گزارش گفت: «به لطف اجرای موفق عملیات «چکش نیمهشب» بهدست رییسجمهوری، تنگه هرمز باز مانده، آزادی کشتیرانی برقرار شده و ایران بهشدت تضعیف شده است.»
در همین حال، تمام ناوهای ضد مین آمریکا در روزهای پیش از حملات هوایی به ایران بهطور موقت از بحرین خارج شده بودند تا از حمله احتمالی تهران به مقر ناوگان پنجم در امان بمانند. ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مسئول حفاظت از مسیرهای تجاری در منطقه است.
اهمیت استراتژیک تنگه هرمز
تنگه هرمز در باریکترین نقطهاش تنها ۳۴ کیلومتر عرض دارد و مسیر کشتیرانی در آن در هر جهت تنها حدود سه کیلومتر است. اکثر نفت صادراتی عربستان، امارات، کویت و عراق، و همچنین گاز مایع قطر، از این مسیر به جهان منتقل میشود.
ایران نیز بیشتر نفت خود را از همین مسیر صادر میکند، که در تئوری انگیزه تهران برای بستن تنگه هرمز را کاهش میدهد. اما گزارشهای اطلاعاتی آمریکا نشان میدهد که جمهوری اسلامی امکانات قابلتوجهی برای بستن تنگه در اختیار دارد، از جمله بیش از پنج هزار مین دریایی قابل استقرار با قایقهای تندرو.
رویترز در پایان گزارش خود تاکید میکند که هرچند واکنش فوری جمهوری اسلامی به حملات آمریکا محدود به شلیک موشک به پایگاهی در قطر بود، اما واشینگتن همچنان نگران اقدامات تلافیجویانه گستردهتری از سوی جمهوری اسلامی است.
همزمان با برگزاری مراسم دفن غلامعلی رشید، فرمانده قرارگاه خاتمالانبیای سپاه پاسداران که در حمله اخیر اسرائیل به مواضع نظامی جمهوری اسلامی کشته شد، مادر او در گفتوگو با خبرگزاری ایسنا از سابقه فعالیتهای تخریبی فرزندش پیش از انقلاب سخن گفت.
او اظهار داشت که رشید پس از اعلام مبارزه از سوی روحالله خمینی، در سازماندهی اقدامات ضد حکومت پهلوی نقش داشت و در فعالیتهایی چون پخش اعلامیه و همچنین مشارکت در بمبگذاری در محل برگزاری جشنهای ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی در تخت جمشید حضور داشته و بازداشت شده است.
در بیانیه هفتاد و پنجمین هفته کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» که سهشنبه ۱۰ تیرماه منتشر شد، با اشاره به اینکه از ابتدای سال جاری دستکم ۴۲۴ تن در زندانهای ایران به دار آویخته شدهاند، نسبت به افزایش سرکوب و گسترش اجرای اعدام هشدار داده شده است.
این کارزار در بیانیه خود نوشت تصویب مصوبه اخیر مجلس در جهت افزایش سرکوب و تشدید اعدامها، بهویژه علیه مخالفان و زندانیان سیاسی، در کنار روند افزایشی اجرای احکام اعدام، نشان از جامعهای انفجاری و وجود حکومتی سرکوبگر و نامشروع دارد که برای حفظ بقای خود، «حق حیات» شهروندان را قربانی میکند.
بر اساس قانون جدید مجلس، هرگونه فعالیت «اطلاعاتی و جاسوسی و اقدام عملیاتی» برای اسرائیل، آمریکا یا «سایر رژیمها و گروههای متخاصم یا برای هر یک از عوامل وابسته به آنها برخلاف امنیت کشور یا منافع ملی»، افساد فیالارض محسوب شده و مشمول مجازات «اعدام» است.
اعضای این کارزار با اشاره به اینکه در هفتههای اخیر موج گستردهای از بازداشتها در شهرهای مختلف به بهانههای واهی سیاسی و امنیتی صورت گرفته است، اعلام کردند: «این امر باعث نگرانی جدی ما نسبت به سرنوشت بازداشتشدگان شده است.»
آنها هشدار دادند بیم آن میرود که بسیاری از بازداشتشدگان با اتهامات سنگین مواجه شده و از حق دادرسی عادلانه محروم شوند.
جمهوری اسلامی از آغاز جنگ با اسرائیل موج گستردهای از بازداشت شهروندان از جمله فعالان مدنی، شهروندان یهودی، بهائی و خارجی را در ایران به راه انداخته است.
ششم تیر ماه، سایت حقوق بشری هرانا گزارش داد از بامداد ۲۳ خرداد و با آغاز حملات هوایی اسرائیل به ایران، نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی بیش از هزار و ۵۹۶ نفر را بازداشت کردهاند.
همزمان با ادامه «سهشنبههای نه به اعدام»، ویدیوی رسیده نشان میدهد خانواده وحید بنیعامریان، زندانی سیاسی، سهشنبه ۱۰ تیر با در دست داشتن پلاکاردهایی علیه اعدام، خواستار آزادی زندانیان سیاسی و لغو احکام اعدام شدند.
وحید بنیعامریان به همراه پنج زندانی سیاسی دیگر به اتهام «بغی از طریق عضویت در گروههای مخالف نظام» به اعدام محکوم شدهاند.
در هفتهها و ماههای گذشته نیز تجمعات مشابهی از سوی خانوادههای زندانیان سیاسی محکوم به اعدام، در تهران و دیگر شهرهای ایران شکل گرفت.
زندانیان عضو کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» در بخش دیگری از بیانیه خود با تاکید بر اینکه جان زندانیان سیاسی محکوم به اعدام بیش از پیش در خطر است، بار دیگر خواستار لغو مجازات اعدام و آزادی تمامی زندانیان سیاسی و عقیدتی شدند.
اعتصاب غذای زندانیان عضو کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» از نهم بهمن ۱۴۰۲ با درخواست توقف صدور و اجرای این احکام آغاز شد و در هفتاد و دومین هفته آن زندانیان محبوس در ۴۷ زندان سراسر ایران دست به اعتصاب غذا زدهاند.
