وال استریت ژورنال به نقل از مقامهای رسمی گزارش داد که جمهوری اسلامی از طریق میانجیهای عرب به آمریکا و اسرائیل سیگنال فوری داده که خواستار پایان درگیریها و ازسرگیری مذاکرات درباره برنامه هستهای است.
همزمان خبرگزاری رویترز به نقل از دو منبع ایرانی و سه منبع منطقهای گزارش داد که جمهوری اسلامی از قطر، عربستان سعودی و عمان خواسته تا از ترامپ بخواهند اسرائیل را برای پذیرش آتشبس فوری تحت فشار قرار دهد.
مجله تایم دوشنبه ۲۶ خرداد نوشت که از جمعه ۲۳ خرداد تا صبح دوشنبه، درگیری میان اسرائیل و جمهوری اسلامی، صدها کشته و بیش از هزار زخمی در ایران و ۱۹ کشته و صدها زخمی در اسرائیل بر جای گذاشته است.
تایم در ادامه تاکید کرد گزارشهای مختلف حاکی از آن است که نقش آمریکا در این حمله ممکن است بیش از آن چیزی باشد که بهطور رسمی اعلام شده است.
۲۵ خرداد، چند مقام آمریکایی بدون ذکر نام به رسانههای مختلف گفتند که دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، طرح اسرائیل را برای کشتن علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، رد کرده است.
یکی از این مقامات به خبرگزاری رویترز گفت: «آیا ایرانیها هنوز آمریکاییای را کشتهاند؟ نه. تا زمانی که چنین کاری نکنند، حتی صحبت درباره هدف قرار دادن رهبران سیاسی هم در کار نخواهد بود.»
اسرائیل وجود چنین طرحی را تکذیب کرده اما رد این طرح از سوی ترامپ میتواند نشانهای از سطحی از هماهنگی میان واشینگتن و تلآویو باشد.
حمله به ایران در بحبوحه مذاکرات میان آمریکا و جمهوری اسلامی بر سر برنامه هستهای تهران انجام شد.
ترامپ بارها بر تمایل خود به یافتن راهحلی دیپلماتیک برای این بحران تاکید کرده و از توانایی خود برای برقراری صلح سخن گفته است. با این حال، ایران و اسرائیل تاکنون بیتوجه به درخواستهای بینالمللی برای تنشزدایی، حملات تازهای را به یکدیگر انجام دادهاند.
تهران وعده داده است که از آمریکا نیز انتقام خواهد گرفت، در حالی که ترامپ هشدار داد: «اگر به هر شکلی مورد حمله ایران قرار بگیریم، تمام قدرت ارتش ایالات متحده بر سرتان فرود خواهد آمد؛ آن هم در سطحی که تاکنون سابقه نداشته است.»
تاکید واشینگتن: هیچ نقشی در حمله نداشتیم
اسرائیل حملات خود را با نام «عملیات طلوع شیران» از بامداد جمعه در ایران آغاز کرد. این حملات، تاسیسات هستهای، فرماندهان نظامی و افراد موثر در پیشبرد برنامه هستهای جمهوری اسلامی را هدف قرار داد و اسرائیل اعلام کرد تا زمانی که تهدید از میان برداشته نشود، حملات ادامه خواهد داشت.
جمهوری اسلامی نیز از جمعه شب حملاتی تلافیجویانه به تلآویو و اورشلیم انجام داد و از آن زمان موشکباران اسرائیل را ادامه داده است.
همزمان، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، گفت تهران «شواهد محکمی» در دست دارد که آمریکا از حملات اسرائیل حمایت کرده است.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی هم در بیانیهای اعلام کرد این حملات «بدون هماهنگی و تایید ایالات متحده ممکن نبود» و افزود که آمریکا باید «پاسخگوی پیامدهای خطرناک ماجراجوییهای اسرائیل» باشد.
در مقابل، آمریکا هرگونه نقش در حملات اسرائیل را انکار کرده و این موضع را از جمعه بهطور مکرر تکرار کرده است.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در بیانیهای تاکید کرد: «ما هیچ نقشی در حملات به ایران نداشتیم و اولویت اصلی ما حفاظت از نیروهای آمریکایی در منطقه است.»
روبیو حمله را «اقدامی یکجانبه» از سوی اسرائیل توصیف کرد. با این حال، او تایید کرد که اسرائیل پیشاپیش، دولت ترامپ را از حمله مطلع کرده بود.
ترامپ و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل نیز این موضوع را تایید کردهاند.
آمریکا یک روز پیش از حمله، کارکنان سفارتهای خود را در سراسر منطقه تخلیه کرد.
ترامپ جمعه در شبکه تروث سوشال، ایران را به «توافق» دعوت کرد و گفت که از «حملات بعدی که حتی وحشیانهتر خواهند بود» باخبر است.
او همان روز، در پاسخ به سوالی از سوی والاستریت ژورنال درباره اینکه آیا پیشاپیش از حمله اسرائیل مطلع شده بوده، گفت: «اطلاع داشتن؟ نه. این فقط اطلاع نبود، ما کاملا در جریان بودیم.»
با این حال، رییسجمهوری آمریکا شنبه شب بار دیگر نوشت: «ایالات متحده هیچ نقشی در حمله به ایران نداشت.»
چراغ سبز روشن آمریکا
اسرائیل ماهها در حال برنامهریزی برای حمله بود. در ماه می، گزارشهایی منتشر شد مبنی بر اینکه دولت ترامپ قصد ندارد در این عملیات به اسرائیل کمک کند، چرا که در آن زمان واشینگتن سرگرم مذاکره با تهران درباره توافق هستهای بود.
وبسایت خبری اکسیوس، جمعه گزارش داد مقامات اسرائیلی گفتهاند این حملات در واقع با هماهنگی آمریکا انجام شدهاند و دولت ترامپ اگرچه بهصورت علنی مخالفت نشان داده اما در خفا به اسرائیل «چراغ سبز کامل» داده است.
بر اساس تازهترین گزارشها، آمریکا حتی در شکلگیری جزییات حمله نیز دخالت داشته است.
مقامات آمریکایی به رویترز، آسوشیتدپرس، سیانان و رسانههای دیگر گفتهاند که اسرائیل، طرحی معتبر برای کشتن خامنهای را با کاخ سفید در میان گذاشته و کاخ سفید این طرح را رد کرده است.
عمر دوستری، سخنگوی نتانیاهو، این گزارشها را تکذیب کرده و آنها را «جعلی» خوانده است.
نتانیاهو نیز یکشنبه در گفتوگو با فاکسنیوز گفت: «گزارشهای غلط زیادی درباره مکالماتی که هرگز اتفاق نیفتادهاند منتشر شده و من نمیخواهم وارد آنها شوم اما میتوانم بگویم ما کاری را که لازم است انجام خواهیم داد. فکر میکنم آمریکا هم میداند که چه چیزی به نفع خودش است.»
با این حال، ابهام در پیامهای رسمی درباره میزان دخالت آمریکا، میتواند نشاندهنده اختلاف اولویتها میان واشینگتن و تلآویو باشد.
