کرملین: پوتین و اردوغان اقدامات اسرائیل علیه جمهوری اسلامی را محکوم کردند
کرملین دوشنبه اعلام کرد که ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه و رجب طیب اردوغان رییسجمهور ترکیه، در یک تماس تلفنی اقدامات اسرائیل علیه جمهوری اسلامی را به عنوان «اقدام به زور» محکوم کردند و خواستار توقف فوری درگیریها شدند.
در بیانیه کرملین آمده است: «هر دو طرف نگرانی شدید خود را نسبت به تشدید تنشها در درگیری میان ایران و اسرائیل که تاکنون منجر به تلفات انسانی زیادی شده و میتواند پیامدهای بلندمدتی برای کل منطقه داشته باشد، ابراز کردند.»
این بیانیه میافزاید: «رهبران دو کشور بر لزوم توقف فوری خصومتها و حلوفصل مسائل مورد اختلاف، از جمله موضوعات مربوط به برنامه هستهای ایران، صرفا از طریق راههای سیاسی و دیپلماتیک تاکید کردند.»
در این بیانیه همچنین آمده که دو طرف توافق کردند همکاری نزدیک خود را ادامه دهند.
روزنامه گاردین در گزارشی با اشاره به درگیریها میان اسرائیل و جمهوری اسلامی نوشت علی خامنهای اکنون در گوشهای گرفتار آمده و به پایان خود نزدیک است؛ وضعیتی که تمام عمر کوشیده بود از آن دوری کند.
گاردین دوشنبه ۲۶ خرداد در مطلبی تحلیلی از خطبههای خامنهای در نماز جمعه مهر سال گذشته به مناسبت کشته شدن حسن نصرالله، رهبر حزبالله لبنان، یاد کرد که اولین حضور او در نماز جمعه پس از پنج سال به شمار میرفت.
رهبر جمهوری اسلامی در آن خطبهها لحنی سازشناپذیر داشت و در برابر هزاران نفر از طرفدارانش اعلام کرد: «اسرائیل زیاد دوام نخواهد آورد.»
او اقدام نظامی جمهوری اسلامی علیه اسرائیل را «مجازاتی علیه سگ هار آمریکا» خواند، از «قدرت و صلابت در برابر دشمن» گفت و تاکید کرد سیاست نظام برای «مجازات» اسرائیل پس از حملات آن زمان به ایران، «نه تعلل و نه شتابزدگی» است.
مصطفی تاجزاده، معاون سیاسی وزارت کشور دولت خاتمی که اکنون در زندان به سر میبرد، درباره درگیری جمهوری اسلامی و اسرائیل نوشت: «میدانم که قشرهایی از مردم از حملات مزبور خوشنودند؛ چراکه آنرا تنها راه تغییر حکومت شکستخورده روحانیت میبیند.»
او افزود: «اما حتی به فرض آنکه جنگ به چنین نتیجهای منجر شود، ایرانی ویران به جای خواهد ماند که در آن، به احتمال بسیار زیاد، بیدولتی و هرجومرج حرف اول را خواهد زد، اگر کشور چند پاره نشود.»
تاجزاده اضافه کرد: «به باور من میتوان برای گذار مسالمتآمیز به دمکراسی، بر تشکیل مجلس موسسان برای اصلاح/تغییر قانون اساسی پافشاری کرد و حکومت را به تاسیس آن مجبور نمود.»
روزنامه گاردین در گزارشی با اشاره به درگیریها میان اسرائیل و جمهوری اسلامی نوشت علی خامنهای اکنون در گوشهای گرفتار آمده و به پایان خود نزدیک است؛ وضعیتی که تمام عمر کوشیده بود از آن دوری کند.
گاردین دوشنبه ۲۶ خرداد در مطلبی تحلیلی از خطبههای خامنهای در نماز جمعه مهر سال گذشته به مناسبت کشته شدن حسن نصرالله، رهبر حزبالله لبنان، یاد کرد که اولین حضور او در نماز جمعه پس از پنج سال به شمار میرفت.
رهبر جمهوری اسلامی در آن خطبهها لحنی سازشناپذیر داشت و در برابر هزاران نفر از طرفدارانش اعلام کرد: «اسرائیل زیاد دوام نخواهد آورد.»
او اقدام نظامی جمهوری اسلامی علیه اسرائیل را «مجازاتی علیه سگ هار آمریکا» خواند، از «قدرت و صلابت در برابر دشمن» گفت و تاکید کرد سیاست نظام برای «مجازات» اسرائیل پس از حملات آن زمان به ایران، «نه تعلل و نه شتابزدگی» است.
این سخنان چند روز پس از کشته شدن نصرالله در حمله هوایی اسرائیل به مقر این گروه نیابتی جمهوری اسلامی در بیروت بیان شد.
گاردین این حادثه را ضربهای «شخصی و سخت» بر خامنهای که سالها با نصرالله رابطه نزدیک داشت، توصیف کرد.
حمله هوایی و گسترده جدید اسرائیل به ایران که از بامداد جمعه ۲۳ خرداد آغاز شد، ضربه مشابه دیگری به خامنهای است.
هرچند به گفته گاردین، این حمله باعث سرکشی بیشتر تهران و شلیک رگبار موشک و پهپاد به سمت تلآویو شده، اما به نظر نمیرسد این اقدام متقابل مانع ادامه حملات اسرائیل شود.
خامنهای در حال حاضر با گزینههای محدود و نامطلوبی روبهروست، شرایطی که رهبر «محتاط، عملگرا، محافظهکار و بیرحم» جمهوری اسلامی همواره کوشیده از آن دور بماند.
آغاز یک مسیر رادیکال
گاردین نوشت خامنهای که فرزند روحانی کمنفوذی از طبقه متوسط در شهر مشهد بود، نخستین قدمهای خود را بهعنوان یک شخصیت رادیکال در فضای پرتنش اوایل دهه ۱۳۴۰ برداشت.
او در قامت طلبهای جوان در قم، سنتهای اسلام شیعه و اندیشه رادیکال روحالله خمینی را پذیرفت.
تا اواخر دهه ۱۳۴۰، خامنهای ماموریتهای محرمانهای برای روحالله خمینی که آن زمان در تبعید بود، انجام داد و شبکههایی از فعالیتهای اسلامگرایانه را سازماندهی کرد.
این رسانه بریتانیایی افزود اگرچه خامنهای علاقه آشکاری به ادبیات غربی، بهویژه لئو تولستوی، ویکتور هوگو و جان اشتاینبک داشت، اما در ایدئولوژیهای ضد استعماری و احساسات ضد غربی آن دوران غوطهور شده بود.
خامنهای که پس از انقلاب ۱۳۵۷ بهسرعت جایگاه خود را در حلقه قدرت تثبیت کرده بود، پس از مرگ خمینی در سال ۱۳۶۸ بهعنوان جانشین او انتخاب شد.
او بلافاصله از این موقعیت برای تحکیم کنترل خود بر دستگاه حکومت استفاده کرد.
یکی از پایگاههای کلیدی قدرت خامنهای، سپاه پاسداران بود که گاردین آن را «قلب تپنده رژیم» و «نیروی قدرتمند نظامی، اجتماعی و اقتصادی» توصیف کرد. اما رهبر جمهوری اسلامی متحدان و حامیان قدرتمند دیگری نیز پیدا کرد.
گاردین در ادامه نوشت در طول دهه ۱۳۷۰، خامنهای قبضه قدرت خود را با حذف مخالفان و پاداش به وفادارانش تقویت کرد. حتی شاعرانی که زمانی او به آنها علاقه ابراز کرده بود، هدف سرویسهای امنیتی قرار گرفتند.
بر اساس این تحلیل، زمانی که محمد خاتمی در سال ۱۳۷۶ با اکثریت قاطع در انتخابات ریاستجمهوری پیروز شد، خامنهای تا حدی آزادی عمل به او داد اما همزمان سخت تلاش کرد تا هسته رژیم و ایدئولوژی آن را از چالشهای جدی محافظت کند.
راهبرد نیابتی
خامنهای از تلاشهای سپاه پاسداران برای مقابله با نیروهای آمریکایی در عراق پس از حمله ۲۰۰۳ و گسترش نفوذ جمهوری اسلامی در این کشور حمایت کرد.
گاردین این موضع را نشانه گسترش استراتژی او برای تکیه بر نیروهای نیابتی جهت اعمال قدرت در منطقه و تهدید اسرائیل ارزیابی کرد.
اما این تاکتیک که ممکن بود هوشمندانه به نظر برسد، تحت فشار حملات اسرائیل فروپاشید و اتحاد دیرینه جمهوری اسلامی با دمشق نیز با سقوط حکومت بشار اسد پایان یافت.
گاردین یادآوری کرد موجهای پیدرپی نارضایتی و ناآرامی در داخل کشور با سرکوب وحشیانه و رفتار خشن علیه زنان، همجنسگرایان و اقلیتهای دینی پاسخ داده شده و این وضعیت، همراه با بحران اقتصادی، بسیاری از حامیان سابق جمهوری اسلامی را مایوس کرده و دامنه ناآرامیها را گسترش داده است.
خامنهای بیش از سه دهه تلاش کرده فشارهای نیروهای متضاد داخلی را مدیریت کند، از جنگ مستقیم بپرهیزد و میراث خمینی و قدرت خود را حفظ کند.
با اینحال، به نوشته گاردین، او که اکنون پیر و بیمار است، با بزرگترین چالش دوران رهبریاش روبهرو شده و دوران حکمرانی مطلقهاش به پایان خود نزدیک میشود.
هفت هنرمند، فعال مدنی، سیاسی و حقوق بشر با امضای بیانیهای خواستار توقف غنیسازی اورانیوم از سوی جمهوری اسلامی و توقف جنگ شدند.
در این بیانیه آمده است: «با تاکید قاطع بر حفظ تمامیت ارضی ایران و حق حاکمیت واقعی مردم، خواهان توقف غنیسازی اورانیوم توسط جمهوری اسلامی ، پایان فوری جنگ ویرانگر میان جمهوری اسلامی و رژیم حاکم بر اسرائیل هستیم.»
آنها نوشتند: «هیئت حاکمه جمهوری اسلامی نه توانایی و نه ظرفیت حل مناقشات و منازعات داخلی و خارجی ایران را دارد و بهترین راه برای نجات مردم ایران و این سرزمین، کنارهگیری هیئت حاکمهی جمهوری اسلامی و فراهمآوردن گذار از جمهوری اسلامی به دموکراسی است.»
جعفر پناهی، کارگردان برنده جایزه نخل طلای کن، شهناز اکملی، مادر دادخواه، شیرین عبادی و نرگس محمدی، برندگان جایزه نوبل صلح، صدیقه وسمقی، پژوهشگر، محمد رسولاف، کارگردان و عبدالفتاح سلطانی، وکیل، از امضاکنندگان این بیانیهاند.
