خبرگزاری بلومبرگ گزارش داد این قرارداد سرانجام پس از ماهها مذاکره عصر چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت بین کییف و واشینگتن امضا شد.
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، ساعاتی پیش از امضای این قرارداد به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «ما آماده امضای قرارداد هستیم. اوکراینیها دیشب تصمیم گرفتند تغییراتی دقیقه نودی در قرارداد اعمال کنند.»
او افزود: «ما مطمئنیم که آنها در این تصمیم بازنگری خواهند کرد و اگر آنها آماده باشند، ما هم آماده هستیم.»
واکنش روسیه به امضای قرارداد
دیمیتری مدودف، مقام ارشد شورای امنیت روسیه و رییسجمهور پیشین این کشور، روز پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت گفت امضای قرارداد منابع معدنی میان اوکراین و ایالات متحده به این معناست که رییسجمهوری آمریکا سرانجام اوکراین را وادار کرده بهای کمکهای نظامی را بپردازد.
مدودف در پیامی در تلگرام نوشت: «اکنون آنها باید هزینه تجهیزات نظامی را با ثروت ملی کشوری در حال زوال بپردازند.»
کرملین تاکنون در مورد این قرارداد اظهارنظری نکرده است.
بیشتر بخوانید: آمریکا و اروپا بر سر متن توافق صلح در اوکراین اختلاف دارند
رویترز نوشت که همزمان با این اظهارات، یکی از مقامات اوکراینی در راه واشینگتن برای امضای توافق است و توافق احتمالا تا پایان روز چهارشنبه امضا میشود.
رویترز بهنقل از منبعی که نامش را اعلام نکرد گزارش داد که آمریکا از اوکراین خواسته تا دو سند دیگر را نیز امضا کند، در حالی که کییف معتقد است چنین کاری زودهنگام است.
با این حال بسنت تاکید کرد که آمریکا هیچ تلاشی انجام نداد تا توافقی را که دو طرف در روزهای اخیر بر سر آن به تفاهم رسیدهاند، تغییر دهد.
این توافق، که به آمریکا امکان دسترسی به ذخایر معدنی اوکراین را میدهد، برای تلاشهای اوکراین در جهت ترمیم روابط با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، حیاتی است.
ترامپ در تلاش است تا به جنگ روسیه در اوکراین هر چه زودتر پایان دهد.
بیشتر بخوانید: ترامپ: ولادیمیر بس کن! بیایید توافق صلح را نهایی کنیم
دنیس شمیهال، نخستوزیر اوکراین پیشتر اعلام کرد که یولیا سویریدنکو، معاون اول او، در حال پرواز به آمریکا برای امضای این توافق است.
پیشنویس توافقنامه اصلی حوزه معادن که رویترز آن را مشاهده کرده، نشان میدهد که اوکراین موفق شده شرط بازپرداخت کمکهای نظامی گذشته آمریکا را که همواره با آن مخالفت داشته، از متن توافق حذف کند.
آمریکا از زمان تهاجم روسیه در سال ۲۰۲۲، بزرگترین تامینکننده کمکهای نظامی به اوکراین بوده و بنا بر گزارش موسسه کیل در آلمان، بیش از ۶۴ میلیارد یورو (۷۲ میلیارد دلار) به اوکراین کمک کرده است.
ترامپ چهارشنبه بار دیگر تاکید کرد که آمریکا باید در ازای کمکهای قبلی خود به کییف، چیزی دریافت کند و به همین دلیل بهدنبال امضای توافقی بر سر ذخایر غنی مواد معدنی کمیاب اوکراین است.
بیشتر بخوانید: دیدار «تاریخی» ترامپ و زلنسکی در واتیکان؛ تلاشی تازه برای پایان دادن به جنگ اوکراین
او گفت: «فرض من این است که آنها به توافق پایبند خواهند بود. ما هنوز نتایج آن توافق را بهدرستی ندیدهایم، اما گمان میکنم خواهیم دید.»
مقامات اوکراینی امیدوارند که امضای توافقی که مورد حمایت ترامپ است، موجب تثبیت حمایت آمریکا از کییف در جنگی شود که بیش از سه سال به طول انجامیده است.
پیشنویس توافقنامه، به آمریکا دسترسی ترجیحی در قراردادهای جدید بهرهبرداری از منابع طبیعی اوکراین میدهد، اما طبق این متن، سهمی از ثروت معدنی یا زیرساختهای گازی اوکراین بهطور خودکار به واشینگتن واگذار نمیشود.
نخستوزیر اوکراین، گفت: «این واقعا توافقی راهبردی است. توافقی کاملا برابر، خوب و بینالمللی درباره سرمایهگذاری مشترک در توسعه و بازسازی اوکراین است.»
پیشنویس توافق بهصراحت هیچ تضمین امنیتی مشخصی از سوی آمریکا برای اوکراین ارائه نمیدهد؛ در حالی که این موضوع یکی از اهداف اولیه کییف بوده است.
بهطور جداگانه، اوکراین در حال مذاکره با متحدان اروپایی برای تشکیل نیروی بینالمللی است که در صورت دستیابی به توافق صلح با روسیه، امنیت اوکراین را تضمین کند.
صندوق مشترک
رویترز گزارش داد که پیشنویس توافق معدنی، ایجاد یک صندوق مشترک بازسازی میان آمریکا و اوکراین را پیشبینی میکند که ۵۰ درصد از سودها و حق امتیازهایی که از مجوزهای جدید منابع طبیعی در اوکراین به دولت این کشور تعلق میگیرد، به این صندوق واریز خواهد شد.
در پیشنویس مشخص نشده که درآمدهای این صندوق چگونه هزینه خواهد شد، چه کسانی از آن بهرهمند میشوند و چه کسانی بر تصمیمگیریهای مالی آن کنترل خواهند داشت.
شمیهال در اظهارات تلویزیونی گفت که پس از امضای توافقنامه اصلی، دو سند فنی و مکمل دیگر نیز میان دو طرف برای مشخص کردن جزییاتی مانند نحوه انباشت منابع مالی، تهیه خواهد شد.
بیشتر بخوانید: کره شمالی برای نخستین بار اعزام نیرو به روسیه را برای جنگ در اوکراین تایید کرد
او افزود که اوکراین کنترل تمامی منابع خود را در چارچوب این توافق حفظ خواهد کرد و صندوق مورد نظر برای مدت ۱۰ سال در توسعه اوکراین سرمایهگذاری خواهد کرد.
او گفت: «اوکراین تنها از مجوزهای جدید و حق امتیازهای تازه معادن سهمی را وارد صندوق خواهد کرد؛ این سهم ماست که ۵۰ درصد از آن به صندوق اختصاص داده میشود.»
شمیهال گفت که آمریکا میتواند از کمکهای نظامی آیندهاش به اوکراین بهعنوان سهم خود در صندوق استفاده کند، بدون آنکه کمکهای نظامی پیشین در این توافق لحاظ شده باشد.
بیشتر بخوانید: حمله موشکی و پهپادی روسیه به کییف ۱۲ کشته و بیش از ۷۰ زخمی بر جا گذاشت
دو طرف پیشتر، در تاریخ ۱۸ آوریل، یک یادداشت تفاهم را بهعنوان گامی اولیه برای دستیابی به توافق توسعه منابع معدنی در اوکراین امضا کرده بودند. در این یادداشت آمده بود که هدف آنها، پایان دادن به مذاکرات تا ۲۶ آوریل و امضای هرچه سریعتر توافق نهایی است.
ترامپ و مقامات دولتش این ماه تهدید کردند که اگر پیشرفتی روشن در این مسیر حاصل نشود، تلاش برای میانجیگری در صلح میان روسیه و اوکراین را کنار خواهند گذاشت.
