دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، پنجشنبه چهارم اردیبهشت در دو واکنش جداگانه از حمله چهارشنبه شب روسیه به کییف، پایتخت اوکراین، ابراز ناراحتی کرد و از روسیه خواست به خودداری از حملات، به فرآیند صلح بپیوندد.
ترامپ ابتدا صبح پنجشنبه در شبکه اجتماعی خود، تروث سوشیال، نوشت:««من از حملات روسیه به کییف راضی نیستم. غیرضروری بود، و در زمانی بسیار بد اتفاق افتاد. ولادیمیر، بس کن! هر هفته پنج هزار سرباز کشته میشوند. بیایید توافق صلح را نهایی کنیم!»
او ساعاتی بعد به خبرنگاران گفت که از حمله مسکو خشنود نیست و در حال حاضر فشار زیادی به مسکو وارد میکند تا به توافق صلح دست یابد.
ترامپ در دفتر بیضی شکل کاخ سفید خطاب به خبرنگاران گفت: «شما نمیدانید چه فشاری داریم وارد میکنیم... ما فشار زیادی به روسیه میآوریم و روسیه این را میداند.»
او همچنین گفت که واشینگتن همزمان اوکراین را نیز برای رسیدن به توافق صلح تحت فشار قرار داده است.
چهارشنبه شب، سوم اردیبهشت، روسیه با موشک و پهپاد پایتخت اوکراین را هدف حملاتی گسترده قرار داد که دستکم ۱۲ کشته و ۹۰ زخمی برجای گذاشت و باعث تخریب گسترده ساختمانها و بروز آتشسوزی در مناطق مختلف شد. این حمله بزرگترین حمله به کییف در سال جاری بود.
رییسجمهوری آمریکا این حمله را «غیرضروری» و «در زمانی بسیار بد» توصیف کرد که در میانه تلاشهای او برای پیشبرد روند صلح میان روسیه و اوکراین رخ داده است.
وقتی خبرنگاری از ترامپ پرسید که آیا فکر میکند پوتین به درخواست او برای توقف حملات موشکی گوش خواهد داد، ترامپ پاسخ داد: «بله، اینطور فکر میکنم.»
او همچنین تاکید کرد که «ضربالاجل» خودش را برای دستیابی به توافق صلح دارد، هرچند جزییاتی در اینباره ارائه نکرد.
بهگزارش رویترز، این اتفاق در لحظهای حساس از جنگ روسیه و اوکراین رخ داده است. هم مسکو و هم کییف در تلاش هستند تا نشان دهند که در مسیر صلح مورد نظر ترامپ گامهایی برداشتهاند.
انتقاد ملایم از پوتین، حمله تند به زلنسکی
ترامپ چهارشنبه بار دیگر بهتندی از ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، بهدلیل تاکید بر موضع خود مبنی بر نپذیرفتن اشغال کریمه از سوی روسیه انتقاد کرد.
در حالی که ترامپ در اظهاراتش نسبت به پوتین لحن ملایمتری اتخاذ کرده، نسبت به زلنسکی گاه لحنی تند داشته و حتی او را «دیکتاتور» نامیده است.
انتقادهای ترامپ از ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی در حالی مطرح شده که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه او قرار است جمعه در روسیه با پوتین دیدار و گفتوگو کند.
در همین حال، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در آخرین لحظات تصمیم گرفت در گفتوگوهای برنامهریزیشده بین مقامات آمریکایی، اوکراینی و اروپایی که چهارشنبه در لندن برگزار شد، شرکت نکند.
رویترز گزارش داده که گمان میرود این تصمیم بهدلیل خشم واشینگتن از اظهارات زلنسکی درباره کریمه گرفته شده باشد.
با وجود این، نشست لندن در قالبی محدودتر برگزار شد. زلنسکی پنجشنبه اعلام کرد که دیدار با نماینده آمریکا «آسان نبود» اما «سازنده» بود. او در یک نشست خبری در آفریقای جنوبی گفت: «باور دارم امروز سند این نشست، روی میز رییسجمهوری ترامپ قرار دارد.»
زلنسکی افزود: «هر چیزی که با ارزشها یا قانون اساسی ما در تضاد باشد، نمیتواند در هیچ توافقی گنجانده شود.»
رییسجمهوری اوکراین گفت نشانهای از اعمال فشار جدی واشبنگتن بر مسکو نمیبیند.
میلز همچنین گفت که حامل نامه شخصی احمد الشرع به دونالد ترامپ است.
کوری میلز پنجشنبه، چهار اردیبهشت، در گفتوگو با خبرگزاری بلومبرگ گفت که هفته گذشته در قالب یک ماموریت حقیقتیاب غیر رسمی که به ابتکار گروهی از سوری- آمریکاییهای بانفوذ ترتیب داده شده بود، به دمشق رفته و در دیدار با احمد الشرع حدود ۹۰ دقیقه با گفتوگو کرده است.
بهنوشته بلومبرگ، این گروه سوری- آمریکایی در تلاش است تا دولت آمریکا را متقاعد کند تحریمهای فلجکنندهای را لغو کند که پیش از این علیه دولت بشار اسد ـ رییسجمهوری پیشین سوریه، وضع شده بود.
میلز درباره دیدارش با احمد الشرع گفت محور این گفتوگو، بررسی شرایطی بوده که سوریه بر اساس آن حاضر است روابط خود را با اسرائیل عادی سازد.
او افزود در این دیدار همچنین شرایط ایالات متحده برای لغو تحریمهای اقتصادی وضعشده در دوره بشار اسد بررسی شد.
میلز همچنین گفت که حامل نامهای شخصی از احمد الشرع به دونالد ترامپ است، اما از بیان محتوای این نامه خودداری کرد. کاخ سفید نیز هنوز واکنشی به این دیدار نشان نداده است.
میلز گفت قصد دارد گزارشی از گفتوگوهایش با احمد الشرع را به ترامپ و مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، ارائه دهد.
یکی از مشاوران احمد الشرع گفت که فعلا امکان اظهارنظر درباره این دیدار را ندارد.
شرایط آمریکا برای لغو تحریمها
بر اساس گفتههای میلز، او فهرست کامل خواستههای دولت ترامپ برای لغو تحریمها را در این دیدار به طرف سوری ارائه کرده است.
دولت الشرع با بحران انسانی و اقتصادی عمیقی دستوپنجه نرم میکند؛ بحرانی که در نتیجه بیش از یک دهه جنگ داخلی شکل گرفته است. برخی از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس تمایل خود را برای کمک مالی به بازسازی سوریه نشان دادهاند اما این تحریمها هرگونه تعامل اقتصادی با دولت سوریه را ، بهجز برای کمکهای بشردوستانه، ممنوع میسازد.
به گفته میلز، الشرع برای احیای اقتصادی و جذب سرمایهگذاری خارجی، بهویژه از سوی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، بهشدت به لغو تحریمها نیاز دارد. تخمین زده میشود هزینه بازسازی سوریه پس از سالها جنگ داخلی تا ۴۰۰ میلیارد دلار برسد. سوریه از سال ۱۹۷۹ در فهرست دولتهای حامی تروریسم وزارت خارجه آمریکا قرار دارد.
به گفته میلز، یکی از شروط اصلی ایالات متحده برای برداشتن تحریمها، نابودی کامل ذخایر تسلیحات شیمیایی بهجا مانده از دوران بشار اسد و همچنین هماهنگی سوریه با ایالات متحده و عراق در زمینه مبارزه با تروریسم است. دولت الشرع همچنین باید تکلیف حضور جنگجویان خارجی در خاک سوریه را روشن کند و تضمینهایی امنیتی به اسرائیل بدهد.
این امر بهویژه با توجه به سابقه الشرع بهعنوان یکی از اعضای پیشین القاعده که در عراق علیه نیروهای آمریکایی جنگیده است، اهمیت دارد. احمد الشرع که اکنون ۴۲ سال دارد، پیشتر با نام ابو محمد الجولانی شناخته میشد.
آمادگی احمد الشرع برای برطرف کردن نگرانیهای آمریکا
میلز همچنین به بلومبرگ گفت که الشرع نسبت به رفع نگرانیهای آمریکا ابراز تمایل کرده و گفته در صورت فراهم شدن شرایط مناسب، سوریه علاقهمند به پیوستن به پیمان ابراهیم است؛ پیمانی که در دوران نخست ریاستجمهوری ترامپ موجب عادیسازی روابط میان اسرائیل و چند کشور عربی از جمله امارات متحده عربی شد.
سوریه و اسرائیل در گذشته سه جنگ عمده با یکدیگر داشتهاند و دمشق همچنان خواستار بازپسگیری کامل بلندیهای جولان است؛ منطقهای که اسرائیل در سال ۱۹۶۷ اشغال و بعدها به خاک خود ملحق کرد. دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۹ حاکمیت اسرائیل بر جولان را بهرسمیت شناخت.
میلز فضای گفتوگو با الشرع را «مثبت» توصیف کرد و افزود که با اسعد حسن الشیبانی، وزیر امور خارجه سوریه نیز دیدار کرده است.
او گفت: «با احتیاط خوشبین هستم و امیدوارم بتوان گفتوگویی باز را ادامه داد.»
میلز که سابقه خدمت در ارتش آمریکا و حضور در جنگ عراق پس از تهاجم سال ۲۰۰۳ را دارد، گفت: «روزی آلمان و ژاپن دشمنان ما بودند، اما برای رسیدن به ثبات باید از این مرحله عبور کرد.»
او افزود: « به احمد الشرع گفتم بیایید مثل دو سرباز با هم صحبت کنیم؛ گذار از میدان نبرد به حکومتداری فرآیندی بسیار دشوار است.»
در حالی که پس از سقوط بشار اسد، وزیران امور خارجه چند کشور اروپایی و یک معاون وزیر امور خارجه در دولت بایدن به دمشق سفر و با الشرع دیدار کردند، اما نگرانیها نسبت به تمرکز قدرت بهدست الشرع و متحدان سنی او و همچنین نحوه برخوردشان با اقلیتهای مذهبی همچنان پابرجاست.
چشمانداز بازگشت سوریه به جامعه بینالمللی بهویژه پس از اعدام صدها غیرنظامی علوی در ماه مارس، گروهی که در گذشته ستون فقرات رژیم اسد را شکل میدادند، تیرهتر شده است.
