حملات اسرائیل به مناطق مرزی سوریه و لبنان برای جلوگیری از ارسال تسلیحات به حزبالله

جنگندههای ارتش اسرائیل به هفت گذرگاه مرزی بین سوریه و لبنان حمله کردند. هدف از این حملات، قطع جریان ارسال تسلیحات به حزبالله لبنان اعلام شده است.

جنگندههای ارتش اسرائیل به هفت گذرگاه مرزی بین سوریه و لبنان حمله کردند. هدف از این حملات، قطع جریان ارسال تسلیحات به حزبالله لبنان اعلام شده است.
تومر بار، فرمانده نیروی هوایی اسرائیل، جمعه هفتم دیماه پس از انجام این حملات هشدار داد حزبالله در تلاش است تا تسلیحات را به لبنان قاچاق کند و توانایی اسرائیل را در جلوگیری از این اقدامات به چالش بکشد.
او تاکید کرد اقداماتی از این دست «تحمل نخواهند شد».
نیروهای اسرائیلی همچنین یک کامیون مجهز به پرتابگر موشک را در جنوب لبنان توقیف کردند.
به گفته ارتش اسرائیل، این محموله شامل مواد منفجره، آرپیجی و تفنگهای کلاشنیکف بود که از مناطق مختلف جمعآوری شده بود.
سوریه پیش از سقوط حکومت بشار اسد، متحد تهران و مسیر اصلی ارتباط جمهوری اسلامی و حزبالله بود.
نعیم قاسم، دبیرکل حزبالله، ۲۴ آذر در یک سخنرانی تلویزیونی اذعان کرد این گروه پس از سرنگونی اسد، مسیر تامین تدارکات نظامی خود از طریق سوریه را از دست داده است.
او افزود: «امیدواریم که حاکمان جدید سوریه اسرائیل را بهعنوان دشمن ببینند و روابط خود را با آن عادی نکنند.»
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، ۲۵ آذر در پیامی ویدیویی به رویکرد «خصمانه» حکومت پیشین سوریه در قبال اسرائیل پرداخت و یادآور شد سوریه «به ایران اجازه داد از طریق خاک خود حزبالله را مسلح کند».
او تاکید کرد اسرائیل به سوریه اجازه نخواهد داد بار دیگر چنین اقداماتی را انجام دهد.

پس از سرنگونی حکومت اسد در ۱۸ آذر به دست مخالفان مسلح تحت رهبری گروه تحریر شام، جمهوری اسلامی تلاشهایی را برای تعامل با حاکمان جدید سوریه صورت داده است.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان، چهارم دیماه گفت جمهوری اسلامی میکوشد تا سفارت خود در دمشق را بازگشایی کند. این سفارتخانه تنها مکان دیپلماتیک در دمشق بود که هدف حمله نیروهای مخالف اسد قرار گرفت.
احمد الشرع، معروف به محمد جولانی، فرمانده گروه تحریر شام، ۳۰ آذر اعلام کرد سقوط اسد، پروژه جمهوری اسلامی در منطقه را ۴۰ سال به عقب رانده است.
در روزهای اخیر صداهایی از سوریه به گوش میرسد که نشان میدهد حاکمان جدید این کشور تمایل چندانی به ادامه رویکرد حکومت اسد در قبال اسرائیل ندارند.
ماهر مروان، استاندار دمشق، ششم دیماه خواستار میانجیگری آمریکا برای برقراری صلح میان سوریه و اسرائیل شد. هرچند دفتر اطلاعرسانی دولت جدید سوریه هفتم دیماه اعلام کرد این اظهارات موضع رسمی سوریه نیست، اما سخنان استاندار دمشق میتواند نشانهای از تغییر احتمالی رویکرد سوریه نسبت به اسرائیل باشد.

دفتر اطلاعرسانی دولت سوریه به شبکه تلویزیونی البیسی لبنان گفت اظهارات اخیر استاندار دمشق درباره برقراری رابطه با اسرائیل، بازتابدهنده مواضع رسمی حاکمان جدید سوریه نیست. استاندار دمشق پیشتر در سخنانی از آمریکا خواسته بود برای برقراری صلح میان سوریه و اسرائیل میانجیگری کند.
ماهر مروان در مصاحبه با رادیو ملی آمریکا (انپیآر) که پنجشنبه ششم دیماه منتشر شد، گفت: «مشکل ما با اسرائیل نیست.»
مروان که با سقوط رژیم بشار اسد این سمت را در اختیار گرفته است، تاکید کرد مردم سوریه خواستار «همزیستی و صلح با اسرائیل» هستند و حکومت جدید این کشور به دنبال برقراری «روابط خوب با اسرائیل» است.
یک مقام آمریکایی نیز به انپیآر گفت ایالات متحده پیام دولت جدید سوریه را به اسرائیل منتقل کرده اما واشینگتن دو طرف را برای برداشتن گامهایی به منظور برقراری روابط، تحت فشار قرار نمیدهد.
رسانههای اسرائیل پیش از این خبر داده بودند که آمریکا از این کشور خواسته است با گروه تحریر شام تعامل داشته باشد اما این کشور تمایلی به این کار نداشته است.
ماهر مروان، استاندار جدید دمشق که از سوی احمد الشرع، رهبر هیات تحریر شام منصوب شده است، در این مصاحبه اشارهای به جنگ در غزه و موضوع فلسطین نکرد.
او گفت: «حکومت جدید قصد ندارد امنیت اسرائیل یا امنیت هر کشور دیگری را تهدید کند.»
الشرع که اکنون قدرت را در سوریه در دست دارد نیز پیش از این گفته بود: «در صدد درگیری با اسرائیل نیستیم.»
پس از سقوط حکومت اسد، ارتش اسرائیل بارها به مناطقی از سوریه حمله کرده است.
شامگاه شنبه ۱۷ آذر، برای نخستین بار در ۵۰ سال اخیر، نیروهای زمینی اسرائیل با عبور از منطقه حائل غیرنظامی در مرز که تحت کنترل سازمان ملل است، وارد خاک سوریه شدند.
ارتش اسرائیل همچنین ۴۰۰ کیلومتر مربع از منطقه حائل در بلندیهای جولان را به کنترل خود درآورده است.
این کشور در جنگ سال ۱۹۶۷ خاورمیانه، بلندیهای جولان را اشغال کرد و بخش عمدهای از آن را به اسرائیل ملحق کرد. با این حال، اکثریت جامعه بینالمللی این مناطق را سرزمینهای سوریهای تحت اشغال اسرائیل میدانند.
استاندار جدید دمشق درباره این حملات گفت که ترس اولیه اسرائیل پس از سقوط اسد، «قابل درک و طبیعی» است و «ممکن است اسرائیل به همین دلیل اقدام به پیشروی و بمبارانهای محدود» کرده باشد.
رادیو ملی آمریکا تاکید کرد که حکومت جدید سوریه تلاش میکند جایگاه خود را در صحنه بینالمللی تثبیت کند و یکی از محورهای این تلاش، مواضع جدید حاکمان این کشور درباره اسرائیل است.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت که تهران بارها به بشار اسد توصیه کرده بود با ترکیه وارد مذاکره شود و همچنین پیشنهادهایی را برای اصلاحات سیاسی به دمشق ارائه کرده بود. عباس عراقچی این موضوع را که گروههای موسوم به محور مقاومت «ابزار دست جمهوری اسلامی» هستند، رد کرد.
عراقچی در مصاحبه با شبکه مصری الغد گفت: «بارها به بشار اسد توصیه کردم با ترکیه وارد مذاکره شود اما او موافق مذاکره با معارضین و ترکیه نبود و میگفت تا قبل از عقبنشینی ترکیه از خاک سوریه با آنها مذاکره نخواهد کرد.»
او درباره سخنان هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه مبنی بر این که در تماسی تلفنی از خارج با اسد، از او خواسته شده بود دمشق را ترک کند، گفت: «در این خصوص تماسی با بشار اسد نداشتیم.»
ترکیه که از مخالفان اسد حمایت میکرد، اولین کشور منطقه بود که وزیر امور خارجه خود را به دمشق فرستاد.
در همین حال رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، اعلام کرد که این کشور در حال گفتوگوی نزدیک با احمد الشرع، رهبر هیات تحریر شام به عنوان گروه حاکم در دمشق است و از این پس سفرهای مقامات ترکیه به سوریه افزایش خواهد یافت.
پس از سقوط اسد، مقامات جمهوری اسلامی و ترکیه حملاتی را متوجه یکدیگر کردهاند.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ۲۱ آذر با اشاره تلویحی به نقش ترکیه در تحولات سوریه، گفت: «یک دولت همسایه سوریه نقش آشکاری را در این زمینه ایفا میکند.»
فیدان پیش از این به الحدث گفته بود جمهوری اسلامی از وضعیت جدید درس خواهد گرفت.
او روز ۲۹ آذر نیز در واکنش به سخنان خامنهای مبنی بر شکست نخوردن «محور مقاومت» و این که سقوط اسد نتیجه برنامهریزی آمریکا و اسرائیل بوده است، گفت که حضور جمهوری اسلامی در سوریه نتوانست از «وقوع یک نسلکشی بزرگ در غزه» جلوگیری کند.
محور مقاومت ابزار دست ما نیست
عراقچی در مصاحبه با این شبکه مصری، این موضوع را که سقوط اسد به معنای شکست سرویسهای اطلاعاتی روسیه و ایران بوده رد کرد و گفت: «ما تمام تحرکات گروههای مسلح در ادلب و تسلیحاتی را که برای آنها ارسال شده بود، به دولت سوریه گزارش کرده بودیم.»
در روزهای گذشته مقامات و رسانههای حکومتی سخنانی مشابه این را مطرح کردهاند؛ از جمله رهبر جمهوری اسلامی، چهارشنبه ۲۱ آذر گفت: «دستگاه اطلاعاتی ما از چند ماه قبل گزارشهای هشداردهندهای را به مسئولان سوریه منتقل کرده بود. البته نمیدانم این گزارشها به دست مقامات بالا رسیده بود یا نه، همان وسطها گم و گور شده بود.»
همزمان با پیشروی مخالفان اسد به سوی دمشق، عراقچی به این شهر سفر کرد و ۱۱ آذر در یک رستوران حضور یافت تا اوضاع را عادی جلوه دهد.
او رفتن به این رستوران و خوردن شاورما در کنار مردم سوریه را به «شب به یاد ماندنی در دمشق» توصیف کرد.
پس از سقوط اسد، موضوع شاورما خوردن عراقچی در این رستوران موضوع شوخی در شبکههای اجتماعی شد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در مصاحبه اخیر خود سخنان خامنهای را تکرار کرد و گفت که گروههای موسوم به «محور مقاومت» در منطقه «ابراز دست ایران» نیستند.
عراقچی تاکید کرد: «چیزی که ما را به آنها پیوند میدهد یک آرمان مشترک است. اگر آنها نخواهند این آرمان را پیش ببرند، اگر نخواهند مقاومت کنند، ما هیچ ابزاری علیه آنها نداریم و علاقهای هم به دخالت نداریم.»
خامنهای در سالهای گذشته بارها از «عمق نفوذ استراتژیک» و «عمق راهبردی» جمهوری اسلامی سخن گفته است. با این حال در یک سال گذشته و پس از ضربات متعدد به نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، برخی از مقامهای تهران گفتهاند که این نیروها مستقل عمل میکنند.

اتحادیه عرب پنجشنبه ۶ دی، با انتشار بیانیهای به جمهوری اسلامی هشدار داد که پس از سقوط متحدش بشار اسد، بر آتش اختلافات در سوریه ندمد و به نزاع میان مردم این کشور دامن نزند.
در بیانیهای که از سوی دبیرخانه اتحادیه عرب منتشر شده، هدف اظهارات اخیر مقامات جمهوری اسلامی دامن زدن به نزاع در میان مردم سوریه خوانده و محکوم شده است.
در این بیانیه از مقامات جمهوری اسلامی نامی برده نشده است، اما علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی دستکم در دو سخنرانی عمومی خود پس از سقوط حکومت بشار اسد تهدید کرده است که «مجموعهای قوی و شرافتمند» و «جوانان غیور سوری» بار دیگر بهپا خواهند خواست.
در پی این اظهارات، دیگر مقامهای نظامی و سیاسی جمهوری اسلامی نیز از احیای آنچه آن را محور مقاومت میخوانند، در سوریه سخن گفتهاند. در تازهترین نمونه، محسن رضایی، فرمانده اسبق سپاه پاسداران و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، پنجشنبه ۶ دی، در حساب کاربری خود در ایکس نوشت: «جوانان و ملت مقاوم سوریه در برابر اشغال و تجاوز خارجی و تمامیتخواهی داخلی یک گروه، سکوت نخواهند کرد. آنها در کمتر از یکسال آینده به شکل دیگری مقاومت را در سوریه احیا خواهند کرد.»
درگیریهای مرگبار بین حاکمان جدید سوریه و نیروهای وفادار به بشار اسد در روزهای اخیر به نگرانیها درباره شعلهور شدن دوباره جنگ داخلی در سوریه دامن زده است.
اتحادیه عرب در بیانیه خود گفت که با نگرانی رویدادهایی را دنبال میکند که در چندین شهر و منطقه سوریه با هدف شعلهور کردن جرقههای درگیری رخ میدهد.
پیشتر و در اقدامی صریح و بیسابقه، اسعد حسن الشیبانی، وزیر امور خارجه جدید سوریه، دوشنبه پنج دی، به جمهوری اسلامی هشدار داد که از ایجاد و گسترش هرجومرج در سوریه خودداری کند.
پیش از او نیز احمد الشرع، رهبر گروه تحریر شام که اکنون قدرت را در سوریه در دست دارد، بدون آنکه به رویکرد حاکمان جدید سوریه در قبال جمهوری اسلامی اشاره کند در چند نوبت از عملکرد حکومت ایران در سوریه بهتندی انتقاد کرده بود.
اسعد حسن الشیبانی در پست خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشته بود:«ایران باید به اراده مردم سوریه و حاکمیت و امنیت این کشور احترام بگذارد. ما به آنها هشدار میدهیم که از ایجاد هرجومرج در سوریه خودداری کنند و همچنین آنها را مسئول پیامدهای اظهارات اخیرشان میدانیم.»
وزیر امور خارجه جدید سوریه نیز مانند اتحادیه عرب از فرد خاصی در جمهوری اسلامی نام نبرد، اما بهنظر میرسد که این هشدارها متوجه رهبر جمهوری اسلامی است که بهطور مستقیم از شروع مبارزه با حاکمان جدید در سوریه سخن گفته است.
علی خامنهای روز یکشنبه دوم دی ماه، در یک سخنرانی در جمع مداحان گفت:« پیشبینی میکنیم مجموعهای قوی و شرافتمند در سوریه نیز سربرآورد چرا که امروز جوانان سوری چیزی برای از دست دادن ندارند و مدرسه، دانشگاه، خانه و خیابان آنها ناامن است بنابراین باید با قوت اراده در مقابل طراحان و مجریان ناامنی بایستند و بر آنها فائق آیند.»
او پیشتر نیز در یک سخنرانی در روز ۲۱ آذر گفته بود:«همه بدانند قضایا اینگونه باقی نخواهد ماند که گروهی بیایند در دمشق و به خانههای مردم تعرض کنند و رژیم صهیونی هم با بمباران و توپ و تانک پیشروی کند. قطعاً جوانان غیور سوری بهپا خواهند خاست و با ایستادگی و حتی دادن تلفات، به این وضع فائق خواهند آمد، همچنانکه جوانان غیور عراق پس از اشغال آن به دست آمریکا، با کمک و سازماندهی و فرماندهی شهید عزیز ما (قاسم سلیمانی) توانستند دشمن را از خانه و خیابانهای خود بیرون کنند. البته این کار در سوریه ممکن است زمان طولانی ببرد اما نتیجه، حتمی و قطعی است.»
در مقابل احمد الشرع بدون آنکه به آینده روابط دمشق و تهران اشاره کند، چند بار به انتقاد از عملکرد جمهوری اسلامی و حضور نظامیاش در سوریه پرداخت و از جمله در مصاحبهای با روزنامه الشرق الاوسط که ۳۰ آذر ۱۴۰۳ منتشر شد، گفت که مخالفان با ساقط کردن حکومت بشار اسد، پروژه جمهوری اسلامی در منطقه را ۴۰ سال به عقب بازگرداندند.
او گفت سوریه در زمان اسد «به سکویی برای ایران تبدیل شده بود تا پایتختهای کلیدی عربی را تحت کنترل خود درآورد، جنگها را گسترش دهد و با مواد مخدری مانند کپتاگون خلیج فارس را بیثبات کند.»
الشرع افزود: «ما با حذف شبهنظامیان ایرانی و بستن راه نفوذ ایران در سوریه، به منافع منطقه خدمت کردهایم و آنچه را که دیپلماسی و فشار خارجی نتوانست محقق کند، با کمترین تلفات به دست آوردهایم.»

همزمان با سخنان وزیر خارجه روسیه درباره روابط استراتژیک این کشور با حاکمان جدید سوریه، وزارت دفاع سوریه از ضربالاجل چهار روزه برای تسلیم نیروهای وفادار به بشار اسد و خلع سلاح آنها خبر داد.
وزارت دفاع سوریه پنجشنبه ششم دی ماه با اشاره به حمله نیروهای وفادار حکومت اسد به ماموران پلیس در طرطوس، بر تعیین مهلت چهار روزه به منظور تسلیم و خلع سلاح این افراد تاکید کرد.
این وزارتخانه از عملیات برای تعقیب بازماندگان حکومت اسد در طرطوس نیز خبر داد.
وزارت کشور دولت انتقالی سوریه اوایل روز پنجشنبه اعلام کرد ۱۴ تن از نیروهای پلیس این کشور در حمله نیروهای وفادار به حکومت سرنگونشده اسد در حومه طرطوس کشته و ۱۰ تن دیگر مجروح شدند.
پیش از درگیری در طرطوس و پس از ناآرامیهای مرتبط با تظاهرات اقلیت علوی در شهر حمص، دولت جدید انتقالی در این شهر حکومت نظامی شبانه اعلام کرد.
وزیر خارجه روسیه روابط با حاکمان جدید سوریه را استراتژیک خواند
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، پنجشنبه شش دی گفت که احمد الشرع، رهبر هیات تحریر شام، روابط میان سوریه و روسیه را «طولانیمدت و استراتژیک» توصیف کرده و مسکو هم با این ارزیابی موافق است.
او تاکید کرد روسیه دیپلماتهای خود را از دمشق فرا نخوانده و سفارتش را تعطیل نکرده است.
لاوروف افزود: «روسیه با مقامات جدید سوریه در مورد تضمین امنیت شهروندان خود گفتوگو میکند.»
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، پنجشنبه ۲۹ آذر گفته بود که این کشور با همه گروهها در سوریه ارتباط دارد: «اکثر کشورهای منطقه به ما میگویند که علاقهمند هستند پایگاههای نظامی روسیه در سوریه باقی بماند.»
پیشتر و در ۲۳ آذر، میخاییل بوگدانوف، معاون وزیر خارجه روسیه، اعلام کرده بود مسکو در تماس مستقیم با گروه تحریر شام است و این ارتباطات «به گونهای سازنده» پیش میرود. با این حال روسیه عملیات خروج بخش قابل توجهی از نیروها و تجهیزات نظامی خود را از سوریه آغاز کرده است.
بشار اسد، رییس پیشین حکومت سوریه، ۲۶ آذر در بیانیهای اعلام کرد مایل به ترک سوریه نبوده اما روسها او را از کشور خارج کردهاند.
همزمان نشریه فایننشالتایمز گزارش داد اسد در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ حدود ۲۵۰ میلیون دلار پول نقد از بانک مرکزی سوریه به مسکو منتقل کرده است.

وزارت کشور دولت انتقالی سوریه اوایل روز پنجشنبه، ۶ دی، اعلام کرد که ۱۴ تن از نیروهای پلیس سوریه در حمله نیروهای وفادار به حکومت سرنگونشده بشار اسد در حومه طرطوس کشته و ۱۰ تن دیگر مجروح شدند.
همزمان گزارش شده که در ادامه درگیری بین نیروهای تحت حمایت ترکیه و نیروهای دموکراتیک سوریه در حلب، ۱۲ نفر از نیروهای گروههای تحت حمایت ترکیه کشته شدهاند.
وزارت کشور دولت انتقالی سوریه به رهبر هیات تحریر شام گفت که برخی از اعضای رژیم سابق روز چهارشنبه به نیروهای وزارت کشور در منطقه ساحلی سوریه حمله کردند و تعدادی کشته و زخمی برجای گذاشتند.
در حالی که دو هفته پس از سقوط حکومت بشار اسد گزارشهایی از درگیری و ناآرامی در مناطق مختلف سوریه گزارش شده است، وزیر جدید کشور سوریه در کانال رسمی خود در تلگرام تهدید کرد که هر کسی را که جرات کند امنیت سوریه را تضعیف کند یا جان شهروندانش را به خطر بیندازد، سرکوب خواهد کرد.
پیش از درگیری در طرطوس و پس از ناآرامیهای مرتبط با تظاهرات اقلیت علوی در شهر حمص، دولت جدید انتقالی در این شهر حکومت نظامی شبانه اعلام کرد.
رسانههای دولتی اعلام کردند که مقررات منع رفتوآمد در حمص به مدت یک شب از ساعت شش عصر به وقت محلی تا هشت صبح پنجشنبه اعمال شده است.
علاوه بر حمص، در دیگر مناطق ساحلی سوریه از جمله طرطوس، محل اصلی زندگی اقلیت علوی، نیز تظاهرات کوچکی برگزار شد.
تظاهرات پس از آن شروع شد که یک ویدیو بدون تاریخ در شبکههای اجتماعی منتشر شد که نشان میداد یک زیارتگاه علویان در شهر حلب به آتش کشیده شده و مردانی مسلح در کنار اجساد کشتهشدگان عکس میگیرند.
وزارت کشور سوریه در حساب رسمی تلگرامی خود تاکید کرده است که که این ویدیو مربوط به حمله شورشیان به حلب در اواخر ماه نوامبر است که در جریان آن، گروههایی ناشناس دست به خشونت زدند.
به گفته وزارت کشور سوریه، کسانی که این ویدیو را منتشر کردهاند، بهدنبال تحریک درگیریهای فرقهای هستند.
درگیری گروههای تحت حمایت ترکیه و نیروهای دموکراتیک سوریه
از سوی دیگر، دیدهبان حقوق بشر سوریه گزارش داد که گروههای تحت حمایت ترکیه پس از تلاش برای نفوذ در خط مقدم سد تشرین در شرق حلب با نیروهای دموکراتیک سوریه و شورای نظامی منبج درگیر شدند.
براساس این گزارش در این درگیری ۱۲ تن از اعضای گروههای تحت حمایت ترکیه کشته و سه تن از اعضای نیروهای دموکراتیک سوریه زخمی شدند.
رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، چهارشنبه پنج دی، گفت که شبهنظامیان کرد در سوریه یا سلاحهای خود را زمین خواهند گذاشت یا «دفن خواهند شد».
پس از سقوط حکومت اسد، آنکارا بارها خواستار انحلال یگانهای مدافع خلق شده و تاکید کرده است که شبهنظامیان کرد جایی در آینده سوریه ندارند.
اردوغان خطاب به قانونگذاران حزب حاکم عدالت و توسعه در پارلمان گفت: «قاتلان جداییطلب یا با سلاحهای خود خداحافظی خواهند کرد یا همراه با سلاحهایشان در سرزمین های سوریه دفن خواهند شد.»
ترکیه شبهنظامیان کرد یگانهای مدافع خلق، بخش اصلی نیروهای دموکراتیک سوریه را دنباله حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) میداند و آنها را تروریست میخواند. نیروهای دموکراتیک سوریه متحد ایالات متحده هستند.





