خامنه‌ای: آمریکا و اسرائیل نقشه‌کش اصلی تحولات سوریه بودند

دیده‌بان حقوق بشر سوریه به العربیه گفت نیروهای کُرد مورد حمایت آمریکا (ی‌پ‌گ) از شهر دیرالزور عقب‌نشینی کرده و به هفت روستای شرق فرات بازگشته‌اند.

این شهر اکنون به‌طور کامل تحت کنترل اداره عملیات نظامی فرماندهی گروه‌های مخالف حاکم بر دمشق است.

حسن عبدالغنی، فرمانده نیروهای شورشی سوریه نیز شامگاه سه‌شنبه اعلام کرد این نیروها به طور کامل کنترل شهر دیرالزور در شرق سوریه را به دست گرفته‌اند.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه چهارشنبه تاکید کرد اداره عملیات سوریه اکنون ۷۰ درصد از اراضی این کشور را تحت کنترل دارد.

این نهاد همچنین از ثبت اعمالی خشونت‌آمیز از سوی افراد نقاب‌دار در دمشق و لاذقیه خبر داد.

دیده‌بان حقوق بشر سوریه به العربیه گفت تاکنون مخفیگاه‌های سری در زندان‌های رژیم اسد پیدا نشده است.

ساعاتی پیش گروه امداد داوطلبانه سوری معروف به کلاه‌سفیدها اعلام کرد مخالفان حاکم بر دمشق از طریق یک میانجی بین‌المللی از سازمان ملل متحد درخواست کرده‌اند از روسیه بخواهد بر بشار اسد فشار آورد تا نقشه‌ محل زندان‌های مخفی و فهرست بازداشت‌شدگان را تحویل دهد.

این گروه پیش‌تر در سه‌شنبه ۲۰ آذر، خبر داد عملیات جست‌وجو برای یافتن بازداشت‌شدگان در زندان صیدنایا متوقف شده است.

گروه کلاه‌سفیدها خبر داد در جست‌وجوهای خود به پنج زندان مخفی دولت اسد در سوریه دست یافته اما هیچ زندانی زنده‌ای را در آن‌ها پیدا نکرده است.

به گفته کلاه سفیدها، این گروه اجساد بازداشت‌شدگان را در داخل برخی زندان‌های مخفی پیدا و آن‌ها را برای تعیین هویت به پزشکی قانونی منتقل کرده‌ است.

در ادامه تحولات سوریه پس از سقوط بشار اسد، محمد البشیر به طور رسمی به عنوان رییس دولت موقت این کشور منصوب شد و تا یازدهم اسفند مسئولیت اداره امور دولت در دوره انتقالی را بر عهده گرفت.

گروه امداد داوطلبانه سوری معروف به کلاه‌سفیدها از کشف پنج زندان مخفی دولت اسد در سوریه خبر داد و اعلام کرد در این زندان‌ها هیچ فرد زنده‌ای نبوده اما در جست‌وجوها به تعداد زیادی جسد دست یافته‌اند که هویتشان معلوم نیست.

ساعاتی بعد از اعلام این خبر، مخالفان حاکم بر دمشق از طریق یک میانجی بین‌المللی از سازمان ملل درخواست کردند از روسیه بخواهد بر اسد فشار آورد تا نقشه‌ محل زندان‌های مخفی و فهرست بازداشت‌شدگان را تحویل دهد.

در این روز العربیه خبر داد اسرائیل کشتی‌های جنگی سوریه حامل ده‌ها موشک را منهدم کرده است.

اسرائیل انهدام این کشتی‌ها را تایید کرد و گفت این کشور قصد دارد یک منطقه امن دفاعی در جنوب سوریه ایجاد کند.

خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه از پیشروی نیروهای اسرائیلی تا حدود ۲۵ کیلومتری جنوب غربی دمشق خبر داد اما سخنگوی ارتش اسرائیل این موضوع را تکذیب کرد و گفت نیروهایش فراتر از منطقه حائل میان اسرائیل و سوریه نرفته‌اند.

از سوی دیگر، شبکه کان اسرائیل به نقل از رسانه‌های لبنان گزارش داد برخی نزدیکان اسد، مقامات اطلاعاتی و همکاران نزدیک تجاری او در روزهای گذشته با کمک گروه حزب‌الله به لبنان گریختند.

هم‌زمان احمد نادری، عضو هیات ‌رییسه مجلس شورای اسلامی، درباره سخنان مطرح شده در جلسه غیرعلنی حسین سلامی،‌ فرمانده کل سپاه پاسداران با نمایندگان در مورد سقوط حکومت اسد توضیح داد.

او گفت در این جلسه مطرح شد که نیروهای نظامی جمهوری اسلامی «تا لحظه آخر یعنی قبل از سقوط دولت بشار اسد» در سوریه حضور داشتند و اکنون هیچ نیرویی از ایران در این کشور نیست.

مشروح رویدادها و تحولات سوریه در سه‌شنبه ۲۰ آذر را این‌جا بخوانید.

سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، در مصاحبه‌ای که سه‌شنبه از شبکه ان‌بی‌سی پخش شد، اعلام کرد که روسیه بشار اسد را که در پی حمله سریع شورشیان از ریاست‌جمهوری سوریه برکنار شد، به طور بسیار امنی به روسیه منتقل کرده است.

ریابکوف به ان‌بی‌سی گفت: «او تامین شده است و این نشان می‌دهد که روسیه در چنین وضعیت فوق‌العاده‌ای به طور مقتضی عمل می‌کند.»

در پاسخ به این سوال که آیا روسیه اسد را برای محاکمه تحویل خواهد داد، ریابکوف گفت: «روسیه عضو کنوانسیونی نیست که دیوان کیفری بین‌المللی را تاسیس کرده است.»

اسماعیل‌ بقائی سه‌شنبه ۲۰ آذر، ساعاتی پس از انتشار بیانیه سه کشور اروپایی، موارد مطرح‌شده در این بیانیه را رد کرد و گفت: «اقدامات ایران با اطلاع‌رسانی مقتضی و تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام گرفته است. مایه تاسف است که سه کشور اروپایی بدون توجه به دستاوردهای سفر مدیر‌کل آژانس بین‌المللی انرژی به تهران که می‌توانست مبنایی برای تقویت همکاری‌ در آینده باشد، بر رویکرد غیرسازنده خود اصرار ورزیده و اقدام به تصویب قطعنامه‌ علیه ایران کردند.»

بقایی همچنین با اشاره به نشست اخیر معاونان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و سه کشور اروپایی افزود: «جمهوری اسلامی همچنان به تعامل سازنده مبتنی بر احترام متقابل باور دارد، اما به هرگونه رفتار تقابلی و غیرقانونی در چارچوب حقوق قانونی خود و به نحو مقتضی پاسخ می‌دهد.»

او گفت: «آنچه باعث وضعیت کنونی در مورد اجرای برجام شده است، نه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای و گام‌های جبرانی ایران، بلکه خروج یکجانبه یک عضو و قصور سه عضو اروپایی از اجرای تعهدات خود است.»

سه کشور اروپایی: اقدامات جمهوری اسلامی به‌شدت نگران‌کننده است

پیشتر در روز سه‌شنبه ۲۰ آذر، آلمان، بریتانیا و فرانسه اعلام کردند نسبت به افزایش ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم از سوی جمهوری اسلامی «به شدت نگران» هستند و از تهران می‌خواهند که اقدامات در این زمینه را متوقف کند.

فرانسه، بریتانیا و آلمان، آخرین اقدامات ایران را با هدف افزایش قابل توجه میزان تولید اورانیوم غنی‌شده به ۶۰ درصد در مرکز غنی‌سازی زیرزمینی فردو محکوم کردند.

رافائل گروسی، رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جمعه ۱۶ آذر به خبرگزاری رویترز گفت که ایران ظرفیت تولید اورانیوم بسیار غنی‌شده خود را به شدت افزایش می‌دهد و به آستانه لازم برای ساخت بمب اتمی نزدیک می‌شود.

او تخمین زد مقدار اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد که ایران اکنون دارد، اگر تا ۹۰ درصد خالص شود، برای تولید چهار بمب اتمی کافی است.

در بیانیه مشترک جدید سه کشور اروپایی آمده است: «ما همچنین بسیار نگران هستیم از این که ایران توانایی‌های غنی‌سازی خود را افزایش داده و تعداد سانتریفیوژهای مورد استفاده را بیشتر کرده است.»

این کشورها که از امضاکنندگان توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی موسوم به برجام هستند، تاکید کردند که اقدامات تهران این توافق را از بین برده و ذخایر اورانیوم بسیار غنی‌شده ایران دیگر «هیچ توجیه مدنی معتبری» ندارد.

در بیانیه دولت‌های لندن، پاریس و برلین آمده است: «ما از ایران می‌خواهیم که این اقدامات را لغو کند و فورا به تشدید تنش‌های هسته‌ای خود پایان دهد.»

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تازگی خبر داد که جمهوری اسلامی قبل از این ماهانه حدود پنج تا هفت کیلوگرم اورانیوم با غنای تا ۶۰ درصد تولید می‌کرد اما اکنون این میزان به‌طور قابل‌ توجهی افزایش یافته است.

گروسی در پاسخ به این پرسش که میزان تولید ماهانه اورانیوم با غنای تا ۶۰ درصد ایران چقدر بیشتر از پنج تا هفت کیلوگرم می‌شود، به خبرگزاری رویترز گفت: «شاید هفت یا هشت برابر، یا حتی بیشتر.»

غنی‌ کردن اورانیوم در سطح ۶۰ درصد از نظر فنی بسیار نزدیک به غنی‌ کردن اورانیوم در سطح ۹۰ درصد است که برای تولید بمب اتمی مورد نیاز است.

آبان‌ ماه امسال، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران سفر کرد و در حالی که خبرهایی درباره حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی مطرح بود، در نشست خبری مشترک با محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران گفت: «حمله به تاسیسات اتمی غیرقانونی است و نباید انجام شود.»

بر اساس آخرین گزارش‌ محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی به آژانس اطلاع داده قصد دارد سانتریفیوژهای بیشتری برای غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات هسته‌ای فردو و نطنز نصب کند.

شورای حکام آژانس اول آذر به پیشنهاد بریتانیا، فرانسه و آلمان، قطعنامه‌ای علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به تصویب رساند که خشم مقام‌های حکومت ایران را برانگیخت.

این قطعنامه بر لزوم همکاری فوری تهران با آژانس تاکید دارد و در آن از گروسی خواسته شده است گزارشی جامع از روند برنامه هسته‌ای حکومت ایران تهیه کند.

برنامه هسته‌ای تهران از آن زمان شتاب گرفته و هر چند حکومت ایران تمایل به دست‌یابی به بمب اتمی را انکار می‌کند اما اخیرا و پس از حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی، تهدید کرده که ممکن است دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهد.

بر اساس گزارش آژانس، جمهوری اسلامی میزان غنی‌سازی اورانیوم خود را به طور قابل توجهی افزایش داده است.

گیدون سعار، وزیر امور خارجه اسرائیل، پنج‌شنبه ۱۵ آذر دست‌یابی احتمالی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای را «وحشتناک» خواند و گفت این احتمالا آخرین فرصت جامعه جهانی برای جلوگیری از وقوع چنین رویدادی است.

از زمان روی کار آمدن پزشکیان به عنوان رییس‌جمهوری نزدیک به اصلاح‌طلبان، تهران تمایل خود را برای از سرگیری مذاکرات به منظور احیای توافق هسته‌ای ابراز کرده است.

وزارت خزانه داری گفت که این پرداخت عمل به تعهدی است که واشینگتن در ماه اکتبر در هماهنگی با اتحادیه اروپا برای ارائه ۲۰ میلیارد دلار کمک با پشتیبانی دارایی‌های مستقل مسدود شده روسیه در کنار وام‌های کوچک‌تر از بریتانیا، کانادا و ژاپن برای کمک به این کشور در مبارزه با تهاجم روسیه داده بود.

پرداخت این وام قبل از مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری منتخب در ماه ژانویه، با هدف محافظت از این مبلغ و جلوگیری از بازگرداندن آن از سوی دولت جدید آمریکا انجام شده است.

ترامپ از اینکه ایالات متحده به گفته او بیش از حد به اوکراین کمک می‌کند انتقاد کرده و گفته است که به‌سرعت به جنگ پایان خواهد داد، بدون اینکه مشخص کند این کار را چگونه انجام خواهد داد.

این اعتبار ۵۰ میلیارد دلاری به مدت ۳۰ سال با سود حاصل از حدود ۳۰۰ میلیارد دلار دارایی مسدود شده روسیه پرداخت خواههد شد. کشورهای عضو گروه هفت ماه‌ها در مورد این طرح بحث کردند و در ماه اکتبر، قبل از انتخاب ترامپ، بر سر شرایط آن به توافق رسیدند.

دولت بایدن در ابتدا به‌دنبال تقسیم وام ۲۰ میلیارد دلاری به دو بخش ده میلیارد دلاری برای کمک‌های نظامی و اقتصادی بود. ارائه کمک نظامی نیازمند تایید کنگره است که با توجه به اینکه جمهوری‌خواهان کنترل آن را در دست گرفته‌اند، امری دشوار به نظر می‌رسید. اکنون با انتقال این مبلغ، کاخ سفید کل۲۰ میلیارد دلار را به اهداف غیرنظامی اختصاص داده است.

وزارت خزانه‌داری آمریکا گفت که این وجوه به صندوق جدید بانک جهانی به نام تسهیل منابع برای سرمایه‌گذاری در تقویت صندوق واسطه مالی اوکراین (FORTIS Ukraine FIF) منتقل شده است.

هیات مدیره وام‌دهنده جهانی ایجاد این صندوق را در ماه اکتبر تصویب کرد و تنها یک کشور، روسیه، با آن مخالفت کرد.

این بانک که منشور آن مانع از رسیدگی به هرگونه کمک نظامی می‌شود، یک صندوق واسطه بشردوستانه و اقتصادی مشابه را برای افغانستان اداره کرده است.

یک مقام وزارت خزانه‌داری به رویترز گفت که جانت یلن، وزیر خزانه‌داری ایالات متحده، شخصا بر کارکنانی نظارت می‌کرد که کار انتقال ۲۰ میلیارد دلار به صندوق بانک جهانی را انجام می‌دادند.

یلن در بیانیه‌ای گفت: «این وجوه، که از سود دارایی‌های مسدود‌شده روسیه به دست آمده، به اوکراین در دفاع از خود در برابر یک جنگ تجاوزکارانه بی‌دلیل کمک می‌کند.»

او افزود: «۵۰ میلیارد دلاری که در مجموع از سوی گروه هفت از طریق این ابتکار ارائه می‌شود، کمک می‌کند تا اطمینان حاصل شود که اوکراین منابع مورد نیاز برای حفظ خدمات اورژانس، بیمارستان‌ها و دیگر ارکان مقاومت شجاعانه خود را دارد.»

افزایش قدرت دلار آمریکا از زمان پیروزی ترامپ در انتخابات پنجم نوامبر، مبلغ دلاری وام را اندکی کاهش داده است. بر اساس توافق گروه هفت، اتحادیه اروپا ۱۹.۱ میلیارد دلار، کانادا ۳.۵۲ میلیارد دلار، بریتانیا ۲.۸۸ میلیارد دلار و ژاپن ۳.۱۱ میلیارد دلار به اوکراین ارائه خواهند کرد.