این نخستین بار پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا است که جمهوری اسلامی و سه کشور غربی بر سر میز مذاکره نشستند. ایالات متحده پیشتر گفته بود در نشست ژنو حضور نخواهد یافت.
رویترز نوشت هدف از برگزاری نشست ژنو با حضور نمایندگان جمهوری اسلامی، بریتانیا، فرانسه و آلمان، سنجیدن امکان ورود طرفها به «مذاکرات جدی» پیش از آغاز به کار رسمی ترامپ در کاخ سفید در اول بهمن بود.
نشست ژنو پس از آن برگزار شد که شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی اول آذر به پیشنهاد بریتانیا، فرانسه و آلمان، قطعنامهای علیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی به تصویب رساند.
این قطعنامه بر لزوم همکاری فوری تهران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تاکید دارد. در این قطعنامه همچنین از رافائل گروسی، مدیر کل آژانس، خواسته شده گزارشی جامع از روند برنامه هستهای حکومت ایران تهیه کند.
کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بینالملل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، پس از برگزاری نشست ژنو در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «توافق شد که در آینده نزدیک، گفتوگوهای دیپلماتیک ادامه یابد.»
غریبآبادی اضافه کرد: «ما قاطعانه به پیگیری منافع مردم خود متعهد هستیم و ترجیح ما مسیر گفتوگو و تعامل است.»
ایرنا، خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی، هم نشست ژنو را «ماراتن گفتوگوهای سیاسی» توصیف کرد و نوشت تهران و سه کشور اروپایی توافق کردند با وجود «اختلافات و مسائل جدی که روابط دو طرف را تیره کرده است»، برای کاستن از تنشها به حرکت در «مسیر دیپلماسی» ادامه دهند.
در سوی مقابل، یک مقام اروپایی به رویترز گفت مذاکرات ژنو حاوی نکته قابل توجهی نبوده است.
او افزود جمهوری اسلامی در این نشست تنها تمایل خود را در خصوص بررسی امکان استفاده از دیپلماسی برای حل مسائل مورد مناقشه در هفتههای آینده مطرح کرد.
بر اساس آخرین گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی به آژانس اطلاع داده قصد دارد سانتریفیوژهای بیشتری برای غنیسازی اورانیوم در تاسیسات هستهای فردو و نطنز نصب کند.
حکومت ایران همچنین قصد دارد دستگاههایی را که اخیرا در این تاسیسات نصب شدهاند، به کار بیندازد و آنها را وارد مدار کند.
ترامپ در دوران پیشین حضور خود در کاخ سفید بین سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری را در برابر جمهوری اسلامی در پیش گرفت و از توافق بر سر برنامه هستهای حکومت ایران، موسوم به برجام، خارج شد.
این سیاست با کاهش قابل توجه صادرات نفتی جمهوری اسلامی همراه بود و اقتصاد ایران را بهشدت تحت تاثیر قرار داد.
برخی ناظران با در نظر گرفتن چینش اعضای کابینه آتی ترامپ معتقدند واشینگتن مجددا سیاست فشار حداکثری را در برابر تهران در پیش خواهد گرفت.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، هشتم آذر اعلام کرد اگر غرب به تهدیدهای خود در خصوص اعمال مجدد همه تحریمهای سازمان ملل علیه تهران ادامه دهد، احتمال تغییر دکترین هستهای حکومت ایران بهمنظور دستیابی به تسلیحات اتمی وجود دارد.
