مطالب بیشتر
همزمان با روز جهانی نه به اعدام، «سازمان حقوق بشر ایران» و «کارزار جهانی نه به اعدام در ایران» با مشارکت سازمانها و کنشگران حقوق بشری، مدنی و سیاسی، در حمایت از جنبش سهشنبههای نه به اعدام، به مدت ۲۴ ساعت بدون وقفه به موضوع اعدام در ایران پرداختند.
در این ۲۴ ساعت بسیاری از چهرههای شناختهشده ایرانی و بینالمللی حضور یافتند و بهطور مستقیم با اعتراضات ایرانیان در جایجای جهان، از وین تا ونکوور همراه شدند.
این کارزار با حضور جمع گسترده و متنوعی از خانوادههای دادخواه زندانیان اعدامشده و خانوادههای زندانیان سیاسی محکوم به اعدام تا خانوادههای زندانیان عضو کارزار «سهشنبههای نه به اعدام»، از نمایندگان پارلمانهای اروپایی تا وکلای برجسته حقوق بشری ایرانی و بینالمللی و کنشگران رسانهای مخالف اعدام و از آسیبدیدگان جنبش «زن، زندگی، آزادی» و فعالان حقوق اتنیکی تا نمایندگان نهادهای ایرانی و بینالمللی مخالف اعدام، برگزار شد.
در ابتدای این برنامه محمود امیر مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، به تاریخچه و اهمیت روز جهانی نه به اعدام پرداخت و با اشاره به افزایش ۷۵ درصدی آمار اعدام در جمهوری اسلامی گفت که حکومتهای دیکتاتوری از اعدام برای سرکوب سیاسی استفاده می کنند.
به گفته امیرمقدم هدف از این کارزار نه به هر نوع اعدام است.
شیرین عبادی، فعال برجسته حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل، هم در این برنامه با شرح روند گسترش جنبش نه به اعدام پس از انقلاب اسلامی و تبدیل تدریجی آن از حالت تک صدایی به گروهی گفت باید صدای مخالفت با مجازات غیرقانونی اعدام را بالاتر برد.
همزمان با این کارزار مای ساتو، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران، با انتشار پستی در شبکه ایکس و با اشاره به ۱۰ اکتبر روز جهانی مقابله با مجازات اعدام، از پیوستن خود به کارزار پایان دادن به این مجازات خبرداد و نوشت از ۲۴ ژانویه تاکنون بیش از ۵۰۰ اعدام در ایران انجام شده است و این آمار شامل اعدام فعالان زن و حامیان جنبش «زن، زندگی، آزادی» نیز میشود.
نسرین ستوده، وکیل و فعال حقوق بشر، هم در پیامی به برنامه زنده ۲۴ ساعت برای حمایت از «سهشنبههای نه به اعدام» در زندانهای ایران گفت: «اعدام و جنگ رویای همهی حکومتهای انقلابیست که میخواهند با مرگ شهروندان به حیات خویش ادامه دهند.»
ستوده با اشاره به اینکه بدترین نوع استبداد استفاده بیپروا از مجازات اعدام است، صدور حکم اعدام برای شریفه محمدی و پخشان عزیزی را در راستای انتقام جمهوری اسلامی از جنبش زن زندگی آزادی دانست.
رضا اکوانیان، روزنامه نگار و فعال حقوق بشر، یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود که با اشاره به شکلگیری این کارزار بعد از رکوردشکنی اعدامها در سال ۱۴۰۲ در زندان قزلحصار گفت: «اکنون در ۲۲ زندان ایران و در طول ۳۷ هفته، سهشنبهها زندانیان با اعتصاب غذا از نهادهای سیاسی، مدنی و حقوق بشری داخل و خارج از کشور خواستار حمایت از این کارزار شدهاند.»
رضا یونسی، که برادر و پدر او در حبس هستند، هم در این برنامه حکم اعدام برای رژیم جمهوری اسلامی را ابزاری برای سرکوب و ایجاد رعب و وحشت مخصوصا در بلوچستان و کردستان توصیف کرد.
شعله پاکروان، فعال حقوقبشر، هم با تاکید بر اینکه باید توجه ویژهای به اعدامهای مربوط به قصاص و مواد مخدر بشود، به کاهش اعدامها در ملاء عام اشاره کرد و گفت خواست پایان دادن به اعدامها در حال تبدیل شدن به یک مطالبه ملی است.
شادی امین، فعال حقوق زنان و اقلیتهای جنسیتی، در این کارزار به فرایند «انسانیت زدایی» از قربانیان از سوی حاکمیت اشاره کرد و گفت که این مساله در رابطه با جامعه دگرباشان جنسی ایران بهویژه همجنسگرایان رخ داده است.
جاوید رحمان، مهرانگیز کار، کوثر افتخاری، مینا احدی، حسن نایب هاشم، رجینا پائولوس و عمار ملکی و همچنین گروهها و سازمانهای اتحاد جهانی علیه اعدام، با هم علیه اعدام، مرکز کورنل در مورد مجازات اعدام در سراسر جهان، شبکه جهانی آزادی زندانیان سیاسی در ایران، عدالت برای ایران و کمیته بینالمللی علیه اعدام از جمله دستاندرکاران این مراسم بودند.
به گزارش سازمان حقوق بشر برای ایران روز سهشنبه، ۱۷ مهر، حکم اعدام یک زندانی بهنام یونس پیروزی که با اتهام «قتل عمد» به قصاص نفس (اعدام) محکوم شده بود، در زندان مرکزی اردبیل به اجرا درآمد.
همزمان در زندان مرکزی همدان هم حکم یک زندانی کُرد بهنام اشکان یاری که با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» به اعدام محکوم شده بود، اجرا شد.
وزارت خارجه روسیه روز چهارشنبه اعلام کرد که حزبالله هنوز سازماندهیشده است و با وجود حملات اسرائیل زنجیره فرماندهی خود را از دست نداده است.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه به خبرنگاران گفت: «بر اساس ارزیابیهای ما، حزبالله، از جمله شاخه نظامی، زنجیره فرماندهی خود را از دست نداده و سازماندهی خود را نشان میدهد».
او افزود که کشورهای غربی، به ویژه ایالات متحده و بریتانیا، با حمایت از اسرائیل به درگیری در خاورمیانه دامن میزنند.
روسیه همچنین اسرائیل را به خاطر حملههایش به سوریه مورد انتقاد قرار داد.
زاخارووا گفت: «یک بار دیگر، اسرائیل با حمله موشکی به یک آپارتمان چند طبقه در منطقه پرجمعیت دمشق، حاکمیت سوریه را به شدت نقض کرده است.»
دفتر وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرد که یوآو گالانت، سفر خود به آمریکا را که قرار بود روز سهشنبه انجام شود به بعد از گفتوگوی نتانیاهو و بایدن موکول کرده است.
این دفتر گفت که نتانیاهو، سفر گالانت را به آمریکا تایید کرده بود اما به درخواست نخستوزیر، این سفر به تاخیر افتاده است.
با اینحال، مقامهای نزدیک به نتانیاهو به شبکه کان اسرائیل گفتهاند که نتانیاهو هیچ سفری را لغو نکرده، زیرا هرگز آن را تایید نکرده بود.
آنها گفتند: «گالانت تصمیم گرفته بود با نظر و میل خودش به آمریکا سفر کند.»
اکسیوس خبر داده بود نتانیاهو از قبل خبر داشت که چهارشنبه با بایدن گفتوگو میکند اما پس از مشاجره با یوآو گالانت، به او گفت تا زمانی که بایدن تماس نگیرد، سفر وزیر دفاع اسرائیل را به آمریکا لغو میکند.
اسرائیل روز چهارشنبه یکی از موشکهای بالستیکی را که در جریان حمله موشکی جمهوری اسلامی در دهم مهر رهگیری کرده بود، به نمایش گذاشت.
در این حمله، جمهوری اسلامی در تلافی کشته شدن رهبران ارشد حماس و حزبالله، حدود ۱۸۰ موشک بالستیک به سوی اسرائیل شلیک کرد.
نداف شوشانی، سخنگوی ارتش اسرائیل گفت: «این موشک بالستیک یک کلاهک به وزن یک تُن دارد. من درباره یک تُن مواد منفجره صحبت میکنم که به سوی غیرنظامیان اسرائیلی نشانه رفته است. این نوع موشک، اگر به یک ساختمان مسکونی برخورد کند، میتواند صدها غیرنظامی را بکشد.»
او اضافه کرد: «ما در برابر این تجاوز پاسخ خواهیم داد، در زمان و مکانی که خودمان تصمیم میگیریم.»
ارتش همچنین سلاحها و مهماتی را که گفته میشود از حزبالله در جریان عملیات زمینی اسرائیل در لبنان گرفته شده، به نمایش گذاشت.
نماینده آمل در مجلس «قسم حضرت عباس» خورد که دیگر نیازی به واردات برنج نیست اما آمارهای مرکز آمار ایران میگویند قیمت برنج خارجی نسبت به ایرانی در شهریور ماه بسیار بیشتر گران شده است. آیا تجربه افزایش ۱۳۱ درصدی قیمت برنج در سال ۱۴۰۰ تکرار خواهد شد؟
رضا حاجیپور، نماینده آمل در مجلس شورای اسلامی، در جلسه علنی ۱۸ مهر ۱۴۰۳ مجلس، در تذکری شفاهی گفت: «متاسفانه برخی افراد که وارد کننده برنج هستند اخیرا نامهای خطاب به محمدرضا عارف، معاون اول رییسجمهور و همچنین وزیر جهاد کشاورزی تنظیم کردهاند مبنی بر این که برنج در کشور نداریم و از آنجایی که قیمت برنج افزایش خواهد یافت، اجازه دهید برنج وارد کنیم.»
حاجیپور با بیان این که «واردکنندگان برنج توطئه کردهاند» اضافه کرد: «همین الان ۷۵۰ تن برنج وارد شده و به حضرت عباس انبارهای ما پر برنج است.»
به نظر میرسد منظور حاجیپور از «۷۵۰ تن» در واقع ۷۵۰ هزار تن باشد که البته این رقم هم با آمارهایی که پیشتر اعلام شده، همخوانی ندارد.
حدودا یک هفته قبل، دهم مهر ماه ۱۴۰۳، روزنامه هممیهن از قول سهراب سهرابی، مجری طرح برنج وزارت جهاد کشاورزی نوشت از ابتدای سال تاکنون ۵۰۰ هزار تن برنج خارجی از مبدا کشورهای مختلف تامین و وارد شده است. حال این ۲۵۰ هزار تن، در یک هفته چطور به عدد قبلی اضافه شده و به ۷۵۰ رسیده است، مشخص نیست.
اختلاف ۲۵۰ هزار تن عدد کمی برای بازار واردات برنج ایران نیست و تقریبا ۵۰ درصد بالاتر از رقم قبلی است که مقام وزارت کشاورزی اعلام کرده بود.
دعوای برنج ایرانی و خارجی
از زمانی که در دهه ۸۰ شرکتهای بزرگ مواد غذایی مثل گلستان، محسن و دیگران، وارد بستهبندی برنج خارجی شدند، موضوع ممنوعیت واردات برنج هم مورد توجه قرار گرفت.
برای سالهای طولانی، جمهوری اسلامی به منظور حمایت از تولید داخلی برنج، از مرداد تا آبان ماه هر سال، ممنوعیت واردات برنج را اعمال میکند.
در توجیه ممنوعیت یا ضرورت واردات، به میزان و نیاز مصرف و قیمت اشاره میشود.
حامیان ممنوعیت واردات، معتقدند برنج مورد نیاز کشور در کشور تولید میشود یا دستکم برنج ایرانی تکافوی بخش عمده نیاز داخلی را میدهد.
سهرابی، مجری طرح خودکفایی برنج وزارت کشاورزی، نیاز سالانه برنج کشور را با احتساب جمعیت ۸۶ میلیون نفری و متوسط سرانه مصرف ۳۵ کیلوگرم، حدود سه میلیون تن برآورد میکند و میگوید: «بنا به دلایلی همچون همهگیری کرونا و تغییر رژیم غذایی روزانه، سرانه مصرف طبق گزارش مرکز آمار ایران و موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی به ۲۷ کیلوگرم رسیده است.»
این مقام جهاد کشاورزی، با پیشبینی برداشت ۲/۷ میلیون تن برنج در ایران و واردات ۴۹۱ هزار تن برنج در پنج ماه نخست ۱۴۰۳، معتقد است امسال کشور نیازی به واردات برنج ندارد.
تجربه چه میگوید؟
سال ۱۴۰۰ با وجود این که قیمت برنج ایرانی نزدیک به برنج خارجی بود، به دلیل محدودیت ایجاد شده برای واردات، قیمتها در بازار افزایش زیادی پیدا کرد چون طبق گفتههای مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی در همان زمان، خشکسالی ۵۰ سال گذشته و آسیب جدی آن به کشتهای مختلف کشاورزی از جمله برنج، باعث کاهش حدود ۱۸ تا ۱۹ درصدی تولید برنج داخلی شده بود.
از طرف دیگر انجمن واردکنندگان برنج از ذخیره کم برنج خارجی خبر داده بود و چند بار خواستار کاهش زمان دوره ممنوعیت فصلی واردات برنج شده بود اما هیچ کدام از این موارد مورد توجه قرار نگرفت و در نهایت قیمت برنج افزایش یافت.
طبق دادههای رسمی، در آن سال قیمت برنج بیش از ۱۳۱ درصد افزایش پیدا کرد.
آخرین آمار قیمت برنج
آخرین گزارش مرکز آمار زیر عنوان «متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور» نشان میدهد در شهریور ۱۴۰۳، قیمت برنج ایران نسبت به شهریور ۱۴۰۲، حدود ۴/۴ درصد افزایش داشته است.
این در حالی است که قیمت برنج خارجی در همین دوره زمانی، ۱۲/۶ درصد افزایش داشته است.
بر اساس همین گزارش، قیمت هر کیلو برنج ایرانی بین ۹۹ هزار و ۵۰۰ تومان تا ۱۵۵ هزار و ۴۰۰ تومان و قیمت برنج خارجی، هر کیلو بین ۵۶ هزار و ۲۰۰ تومان تا ۸۱ هزار و ۹۰۰ تومان است.
برنج خارجی بیشتر در خانوادههای کم درآمد مصرف میشود. ممنوعیت واردات، قاعدتا با کاهش عرضه، سبب افزایش قیمت برنج خارجی خواهد شد و در نهایت ممکن است در کوتاهمدت و مثل سال ۱۴۰۰، قیمت برنج ایرانی و خارجی به هم نزدیک و خرید برنج ایرانی به صرفهتر شود اما در بلند مدت همانطور که تجربه ثابت کرده است، قیمت برنج ایرانی دوباره نسبت به برنج خارجی افزایش خواهد یافت.
در این مسیر، علاوه بر برنج ایرانی، در نهایت برنج خارجی هم گرانتر خواهد شد و فشار نهایی بر دوش مصرف کننده برنج خارجی خواهد بود که عمدتا از اقشار ضعیفتر جامعه است.
