دادستانی کل فدرال آلمان از صدور کیفرخواست علیه یک مرد سوری به اتهام «جنایت علیه بشریت»، بهدلیل مسئولیتش در زندان تحت اداره دستگاه اطلاعات سوریه در دوره بشار اسد خبر داد.
بر اساس قوانین حفظ حریم خصوصی آلمان، فرد متهم تنها با نام «فهد الف» معرفی شده است.
گفته میشود این فرد از آوریل ۲۰۱۱ تا آوریل ۲۰۱۲ به عنوان نگهبان زندان در دمشق، پایتخت سوریه، در زندانی کار میکرد که زیر نظر سرویس اطلاعاتی حکومت اسد اداره میشد.
پس از سقوط اسد، گروه امداد داوطلبانه سوری معروف به کلاهسفیدها یا دفاع مدنی سوریه، پنج زندان مخفی در صیدنایا واقع در دمشق را با اجساد زندانیان در آنها پیدا کردند.
از صیدنایا به عنوان مخوفترین زندان دوره حکمرانی بشار اسد یاد میشود که محل شکنجه و اعدام هزاران نفر بوده است.
با این حال به نام زندانی که فهد در آن زندانیان را شکنجه کرده، اشارهای نشده است.
او در ماه می در شهر پیرمازنز ایالت راینلند-فالتز آلمان بازداشت شد و از آن زمان تاکنون در بازداشت موقت بهسر میبرد.
دادستانی کل آلمان ۱۹ آذر کیفرخواستی را علیه او به شعبه امنیتی دادگاه عالی ایالتی کوبلنز ارائه کرده است.
به گفته دادستانی، فهد «بهطور قابل اتکا مظنون به قتل، شکنجه و سلب آزادی بهعنوان جنایت علیه بشریت» است و در همین ارتباط، به اتهام قتل نیز تحت تعقیب قرار گرفته است.
به گفته بازرسان، این مرد در بیش از ۱۰۰ بازجویی مشارکت داشته که در جریان آنها زندانیان بهشدت مورد آزار و اذیت جسمی مانند شکنجه با شوکهای الکتریکی یا ضربوشتم با کابل قرار گرفتهاند.
هولگر مونش در مصاحبه با روزنامه بیلد درباره شدت «کاملا متفاوت» نفوذ روسیه در آلمان با اقداماتی نظیر جاسوسی، خرابکاری، حملات سایبری، پرواز پهپادها بر فراز پایگاههای نظامی و استفاده از ماموران نفوذی «یکبار مصرف»، هشدار داد.
به گفته بیلد، جنگ در سایه روسیه، مدتهاست که دامن آلمان را هم گرفته است.
مونش در توصیف این وضعیت گفت: «ما در جنگ نیستیم، اما دیگر در صلح هم به سر نمیبریم. میتوان نامش را اعمال نفوذ گذاشت. جاسوسی از سوی روسیه پیش از جنگ اوکراین هم وجود داشت. چیزی شبیه به عملیات اطلاعرسانی گمراهکننده هم بود.»
این مقام افزود: «اما از زمان جنگ اوکراین با تراکم کاملا متفاوتی روبهرو هستیم و از روشهای کاملا جدیدی استفاده میشود.»
او با اشاره به افزایش قابل توجه پروندههای مرتبط با جاسوسی، خرابکاری و اطلاعات نادرست روسیه در آلمان، گفت برلین با «مجموعهای از تهدیدات ترکیبی» مواجه است.
رییس اداره جنایی آلمان اشاره کرد از آغاز سال جاری میلادی (۱۲ دی ۱۴۰۳) تا اواسط دسامبر (۲۴ آذر)، بیش از هزار پرواز مشکوک پهپاد گزارش شده که بیشترین موارد مربوط به تاسیسات نظامی، فرودگاهها و همچنین دیگر زیرساختهای حیاتی مانند شرکتهای صنایع دفاعی یا تاسیسات بندری بوده است.
فرودگاه مونیخ آلمان ۱۱ مهر بهدلیل مشاهده چند پهپاد تعطیل شد.
علاوه بر آلمان، در ماههای اخیر گزارشهای متعددی از ورود پهپادهای ناشناس به حریم هوایی کشورهای عضو ناتو مانند بلژیک، دانمارک، اسلو، نروژ، استونی و لهستان گزارش شده است.
نقض حریم هوایی این کشورها به عملیاتهای پهپادی روسیه نسبت داده شده است.
روابط روسیه و اکثر کشورهای عضو ناتو پس از آغاز جنگ اوکراین به سردی گراییده است.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفندماه ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پیشتر نقض حریم هوایی کشورهای اروپایی از سوی مسکو را عمدی خوانده و گفته بود ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، با این اقدامات «اراده غرب را آزمایش میکند» و اروپا نباید در تداوم حمایت از اوکراین، ضعفی نشان دهد.
مونش نیز در مصاحبه با بیلد، گفت نخستین هدف روسیه از چنین اقداماتی، «ایجاد ناامنی روانی» و سپس جمعآوری اطلاعات است.
به گفته او، پرواز پهپادهای روسی در آلمان، اغلب بر فراز آن دسته از مراکز نظامی انجام میشود که سربازان اوکراینی مشغول آموزش هستند.
حملات پهپادی جدید روسیه به اوکراین
مقامهای اوکراینی اعلام کردند روسیه بامداد سهشنبه دوم دی در یک عملیات هوایی تازه، اوکراین را با موشکها و پهپادها هدف قرار داد.
این حمله دستکم سه کشته، از جمله یک کودک، بر جا گذاشت و همزمان با نزدیک شدن اوکراینیها به جشن کریسمس، به قطع اضطراری برق در سراسر کشور انجامید.
مقامهای محلی اعلام کردند دستکم پنج نفر دیگر نیز در کییف زخمی شدهاند.
وزارت دفاع روسیه در پیامی در تلگرام درباره این عملیات نوشت: «در پاسخ به حملاتی که اوکراین علیه تاسیسات غیرنظامی در خاک روسیه انجام داده است، نیروهای مسلح ما حملهای گسترده علیه شرکتهای صنایع دفاعی اوکراین و تاسیسات انرژی که فعالیت آنها را تامین میکنند، انجام دادند.»
ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، در واکنش، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این حمله روسیه پیامی بسیار روشن درباره اولویتهای این کشور میفرستد.»
او افزود این حمله با بیش از ۳۰ موشک و ۶۵۰ پهپاد در دستکم ۱۳ منطقه بوده است.
زلنسکی تاکید کرد بخش قابل توجهی از پهپادهای استفاده شده از نوع «شاهد»، ساخت جمهوری اسلامی، بودند.
به گفته تحلیلگران، مسکو حملات به زیرساختهای انرژی و لجستیکی اوکراین را تشدید کرده تا فشار بر کییف را با هدف نرمتر کردن شرایط توافق صلح مدنظر آمریکا، افزایش دهد.
اولیانوف در واکنش به اظهارات مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، با انتشار پیامی در ایکس نوشت: «ظاهرا وزیر خارجه پیشین آمریکا نمیداند که بر اساس معاهده انپیتی، ایران حق غیرقابل سلبی برای حفظ برنامه هستهای ملی خود دارد؛ به شرط آنکه این برنامه منحصرا صلحآمیز باشد.»
اشاره او به مصاحبه اخیر پمپئو است که در آن گفت: «ایران در حال انجام هر کاری است که بتواند برای بازسازی برنامه هستهای خود انجام دهد. ما نمیتوانیم اجازه دهیم چنین اتفاقی بیفتد.»
وزیر خارجه پیشین آمریکا تحقق فرصت صلح، ثبات و رفاه در منطقه را مستلزم اعمال فشار مستمر بر جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتیاش در سراسر خاورمیانه دانست.
لیندسی گراهام، سناتور جمهوریخواه آمریکایی، ۳۰ آذر در سفر به اسرائیل از وجود شواهدی خبر داد که از تلاش جمهوری اسلامی برای غنیسازی اورانیوم و احیای برنامه موشکی خود حکایت دارد.
او افزود اگر این موضوع به تایید برسد، باید پیش از عملی شدن آن به ایران حمله کرد.
جمهوری اسلامی اکنون بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا در اختیار دارد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، یک دی گفت بخش عمده این ذخایر پس از بمباران سایتهای فردو، نطنز و اصفهان در جریان جنگ ۱۲ روزه، همچنان داخل ایران نگهداری میشوند.
گروسی پیشتر نیز هشدار داده بود در صورت تصمیم جمهوری اسلامی برای نظامیسازی برنامه هستهای خود، میزان ذخایر اورانیوم غنیشده در ایران میتواند برای ساخت حدود ۱۰ بمب اتمی کافی باشد.
دفاع اولیانوف از برنامه موشکی جمهوری اسلامی
اولیانوف با انتشار پستی دیگر در ایکس و بازنشر اظهارات یکم دی اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، درباره اینکه برنامه موشکی و توان دفاعی تهران «قابل مذاکره نیست»، این سخنان را «درست» خواند.
نماینده روسیه در وین گفت مذاکرات جمهوری اسلامی با آمریکا و اروپا باید صرفا به موضوعات هستهای محدود بماند.
او افزود: «هرگونه تلاش برای گسترش مذاکرات به مسائل امنیت منطقهای یا توان موشکی، کل این روند را غیرواقعبینانه خواهد کرد؛ اقدامی که شبیه تلاش برای زدن سه نشان با یک تیر است.»
برخی رسانههای حکومتی اول دی روایتهایی متناقض از «آغاز رزمایش موشکی» در چندین نقطه ایران منتشر کردند.
منابع مطلع نیز ۲۹ آذر به ایراناینترنشنال گفتند نهادهای اطلاعاتی غربی تحرکهای غیرمعمولی در فعالیتهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران شناسایی کردهاند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، شامگاه یکم دی در واکنش به این گزارشها گفت این کشور از «رزمایشهایی» که جمهوری اسلامی اخیرا انجام داده، آگاه است.
فهد همچنین به دستور مافوقهایش، شبها زندانیان را با آویزان کردن آنها از سقف، ریختن آب سرد رویشان یا وادار کردنشان به ماندن در وضعیتهای بدنی ناراحتکننده، آزار میداده است.
بر پایه این تحقیقات، در نتیجه بدرفتاریها و شرایط فاجعهبار بازداشت، دستکم ۷۰ زندانی جان خود را از دست دادهاند.
استناد آلمان به اصل صلاحیت قضایی جهانی
پیشتر و در ژانویه ۲۰۲۲ نیز در نخستین دادگاه جهان درباره شکنجه دولتی در سوریه، یکی از فرماندهان پیشین زندان الخطيب در کوبلنتس ایالت راینلند-فالتز آلمان به حبس ابد محکوم شد.
مبنای رسیدگی به چنین پروندههایی در آلمان، اصل موسوم به «صلاحیت قضایی جهانی» است.
این اصل اجازه میدهد مظنونان برخی جرایم سنگین مانند جنایت علیه بشریت، فارغ از اینکه جرم آنان در کجا رخ داده است، در آلمان محاکمه شوند.
بر اساس این قوانین، چندین مظنون به جنایات جنگی در جریان درگیریهای سوریه در چند سال گذشته در آلمان، که محل زندگی حدود یک میلیون سوری است، دستگیر شدهاند.
سیزدهم آذر و در آستانه نخستین سالگرد سقوط دولت پیشین سوریه، کنسرسیوم بینالمللی روزنامهنگاران تحقیقی مجموعهای بیسابقه از ۳۳ هزار عکس با عنوان «پرونده دمشق» را منتشر کرد که شکنجه، گرسنگی و اعدام بیش از ۱۰ هزار و ۲۰۰ بازداشتی در دوران حکومت اسد را به تصویر میکشید.
این عکسها که بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۴ از سوی عکاسان نظامی سوریه گرفته شدهاند، اغلب مردانی را نشان میدهند که از آنان جز پوست و استخوان باقی نمانده است.
در این عکسها همچنین پیکرهای کبود بر کاشیهای سردخانه، نوزادان جانباخته و انبوهی از اجساد دیده میشوند.
دیدهبان حقوق بشر سوریه تخمین میزند بیش از ۱۶۰ هزار نفر در دوران حکومت بشار اسد ناپدید شدند.
اسد سال گذشته پیش از رسیدن مخالفان مسلح خود به دمشق، به مسکو گریخت و اکنون بهعنوان پناهنده در روسیه زندگی میکند.
او کشورش را طی ۱۳ سال جنگ داخلی در بحران فرو برد؛ نبردی که با بازداشتهای گسترده، شکنجه و اعدامهای بدون محاکمه همراه بود.
خانوادههایی که پس از سقوط حکومت او در پی یافتن عزیزان خود سراغ زندانها، بیمارستانها و گورهای جمعی رفتند، در بیشتر موارد به هیچ سرنخی دست نیافتند.
پیش از این نیز مجموعه تصاویری از جنایتهای حکومت اسد منتشر شده بود. این تصاویر بین سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ به ثبت رسیده و بیش از ۱۰ سال پیش به وسیله یکی از افسران جداشده از ارتش سوریه، از کشور خارج شده بودند.
انتشار این تصاویر موجی از پیگردهای قضایی و تحریمهای بینالمللی علیه حکومت اسد را در پی داشت و در نخستین دادگاه رسیدگی به شکنجههای نظام سوریه در آلمان در سال ۲۰۲۰ مورد استناد قرار گرفت.
این دادگاه در نهایت به صدور حکم حبس ابد برای انور رسلان، سرهنگ پیشین اطلاعات سوریه، و چهار سال و نیم زندان برای ایاد الغریب، یکی دیگر از افسران سابق سوریه، انجامید.
اخراج یک مهاجر سوری با محکومیت جنایی از آلمان برای نخستین بار در ۱۴ سال اخیر
همزمان با این گزارشها، به نظر میرسد چرخش در سیاست مهاجرتی آلمان ادامه دارد.
روزنامه بیلد گزارش داد آلمان دوم دی یک مجرم سوری را اخراج کرد و او را به مقامهای سوریه در دمشق تحویل داد.
این اقدام از نظر نمادین اهمیت بالایی دارد، زیرا نخستین اخراج از آلمان به سوریه در بیش از یک دهه گذشته محسوب میشود.
از زمان آغاز جنگ داخلی در سالهای ۲۰۱۲/۲۰۱۱ میلادی، هیچ شهروند سوری به کشورش بازگردانده نشده بود.
به گزارش بیلد، فرد اخراجشده یک شهروند سوری متولد ۱۹۸۸ است که چندین سال در آلمان اقامت داشته است.
او آخرین بار بهدلیل ارتکاب سرقت مسلحانه بسیار سنگین، ضربوجرح و اخاذی در ایالت نوردراین-وستفالن در زندان بهسر میبرد.
اکنون این فرد با پرواز عادی و تحت همراهی ماموران پلیس فدرال به سوریه منتقل شده است.
الکساندر دوبرینت، وزیر کشور آلمان از حزب سوسیالمسیحی، به بیلد گفت: «مجرمان باید کشور ما را ترک کنند. ما در برابر مجرمان و افراد خطرناک هیچگونه مماشاتی نداریم.»
پیشتر در قرارداد ائتلافی دولت نیز احزاب دموکراتمسیحی و سوسیالمسیحی به این نتیجه رسیده بودند که بازگرداندن افراد به افغانستان و سوریه دوباره امکانپذیر شود.
