در میانه تنشها بین واشینگتن و کاراکاس، رویترز به نقل از مقامات آمریکایی و منابع آگاه گزارش داد که دریاسالار آلوین هولزی، فرمانده نیروهای نظامی ایالات متحده در آمریکای لاتین، دو سال زودتر از موعد از مقام خود کنارهگیری و خود را بازنشسته میکند.
سه مقام آمریکایی و دو منبع مطلع که نامشان فاش نشده، جمعه به رویترز گفتند که دریاسالار هولزی از سوی پیت هگست، وزیر جنگ آمریکا، وادار به کنارهگیری شده است.
بر اساس این گزارش، هولزی جمعه ۲۱ آذر در مراسمی رسما فرماندهی را به معاون خود، سپهبد نیروی هوایی، ایوان پتوس، واگذار خواهد کرد. پتوس بهعنوان رییس موقت فرماندهی جنوبی ارتش ایالات متحده خدمت خواهد کرد.
«ناخشنودی» وزیر جنگ آمریکا
به گفته دو مقام، هگست از عملکرد فرماندهی ارتش آمریکا در منطقه آمریکای جنوبی در حالی که میکوشید برنامهریزیهای نظامی واشینگتن در این منطقه را افزایش دهد، ناخشنود شده بود.
این تصمیم در شرایطی اتخاذ میشود که تنشهای آمریکا با ونزوئلا رو به افزایش است. آمریکا علاوه بر توقیف یک نفتکش ناوگان سایه ونزوئلا در چهارشنبه، بیش از ۲۰ حمله مرگبار به قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر انجام داده است.
یکی از مقامات تایید کرد که بحث درباره برکناری هولزی تقریبا دو هفته پیش از اعلام ناگهانی کنارهگیری او مطرح شده بود.
هولزی بهطور عمومی دلیل بازنشستگی زودهنگام خود را توضیح نداده، اما برخی مقامات در محافل خصوصی گمانهزنی کردهاند که او با حملات اخیر ایالات متحده به شناورهای مظنون به قاچاق مواد مخدر در دریای کارائیب مخالف بوده است.
رجی جمعه ۲۱ آذر در مصاحبه با شبکه الجزیره گفت که لبنان با جمهوری اسلامی مشکل دارد، اما برای گفتوگو با تهران آمادگی دارد، به شرط آن که حکومت ایران از دخالت در امور داخلی لبنان دست بردارد و تامین مالی «یک سازمان غیرقانونی» در لبنان را متوقف کند.
او پیشتر در نامهای دعوت وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی برای سفر به تهران را رد و اعلام کرد در حال حاضر فضای مناسب برای گفتوگو میان تهران و بیروت، فراهم نیست.
رجی در نامهاش به عباس عراقچی تاکید کرد باور راسخی دارد که «ساخت هر دولت نیرومند تنها زمانی امکانپذیر است که دولت، تنها با ارتش ملی خود، حق انحصاری حمل سلاح را در اختیار داشته باشد و تصمیمگیری درباره جنگ و صلح به طور کامل در اختیار دولت باشد».
در شرایطی که جدال دیپلماتیک میان تهران و بیروت بر سر آینده حزبالله این هفته وارد مرحله تازهای شد، وزارت امور خارجه اسرائیل با انتشار تصویری، حضور محمدمهدی نصرالله، فرزند دبیرکل کشتهشده حزبالله، در مراسم «جشن میلاد» دختر پیامبر در دفتر خامنهای را نشانهای از پیوند ساختاری جمهوری اسلامی و حزبالله دانست و در حساب فارسی خود در ایکس نوشت: «تا جمهوری اسلامی هست، این زالوها دست از ایران برنمیدارند.»
این مراسم پنجشنبه ۲۰ آذر با حضور مقامات ارشد جمهوری اسلامی و جمعی از مداحان حکومتی در حسینیه امام خمینی برگزار شد و برخی رسانههای داخلی نیز فرزند نصرالله را «مهمان ویژه» خامنهای توصیف کردند.
او پیشتر در پیامی خطاب به خامنهای نوشته بود: «به خدا سوگند، اگر بدانیم که کشته میشویم و سوزانده میشویم و هزار بار زنده میشویم و دوباره تکهتکه میگردیم، باز هم تو را رها نمیکنیم.»
این سطح از وفاداری علنی، همزمان با تلاش دولت لبنان برای بازتعریف رابطهاش با حزبالله، بار دیگر نقش جمهوری اسلامی در ساختار قدرت لبنان را برجسته کرده است.
ادامه تنش دیپلماتیک بر سر خلع سلاح حزبالله
در چنین فضایی، عراقچی در پیامی در شبکه ایکس ضمن استقبال از دعوت وزیر امور خارجه لبنان برای سفر به بیروت، تصمیم یوسف رجی برای نپذیرفتن سفر به تهران را «شگفتآور» خواند و نوشت کشورهایی که «روابط دوستانه» دارند برای دیدار نیازی به «محل بیطرف» ندارند.
او افزود در شرایط «اشغالگری اسرائیل و نقض آتشبس» درک میکند که چرا همتای لبنانیاش تمایلی به سفر به تهران ندارد.
وزیر امور خارجه لبنان ۱۵ آذر نیز در مصاحبه با شبکه العربیه، به نقش حکومت ایران در موضوع خلع سلاح در لبنان اشاره کرد و گفت دغدغه امروز این گروه، خرید زمان و حفظ جایگاه در داخل لبنان است تا بتواند قدرت خود را پس بگیرد.
هشدارهای بینالمللی به لبنان
وزیر امور خارجه لبنان همچنین در گفتوگو با الجزیره اعلام کرد که بیروت هشدارهایی از سوی طرفهای عربی و بینالمللی دریافت کرده است مبنی بر این که اسرائیل در حال آمادهسازی برای یک عملیات نظامی گسترده علیه لبنان است.
همزمان با این اظهارات، رسانههای اسرائیلی و لبنانی از حملات هوایی ارتش اسرائیل به مناطق مختلف در جنوب لبنان خبر دادند.
اسرائیل در روزهای اخیر به کارزار نظامی خود علیه حزبالله شدت بخشیده است.
رجی گفت: «لبنان در حال حاضر تماسهای دیپلماتیک را برای دور نگه داشتن کشور و تاسیسات آن از هرگونه حمله اسرائیل انجام میدهد.»
او تاکید کرد که نشستهای کمیته مکانیزم به معنای ورود لبنان به مذاکرات سنتی با اسرائیل نیست و توضیح داد که کشورش در پی بازگشت به توافق آتشبس با اسرائیل است.
پیشتر روزنامه ندای وطن لبنان نوشت عمان درخواست جوزف عون، رییسجمهوری لبنان، برای میانجیگری میان لبنان و اسرائیل را پذیرفته و قرار است با تهران تماس بگیرد تا از تنش یا مانعتراشی در مسیر مذاکرات جلوگیری شود.
این روزنامه افزود که انتظار میرود عمان با تهران تماس بگیرد تا از موضعگیری سخت جلوگیری کند، مسیر مذاکرات را دچار مانع نکند و تضمین دهد که حزبالله به سمت تنشزایی یا کارشکنی در هرگونه توافق احتمالی نرود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، ماچادو جمعه ۲۱ آذر تاکید کرد تمرکز اصلیاش رسیدن به یک انتقال قدرت مسالمتآمیز است.
ماچادو گفت که ونزوئلا در «اشغال گروههای تبهکار» است و «کشورهایی مانند ایران و کوبا و گروههایی مانند حزب الله، حماس و قاچاقچیان این حکومت را از جمله با نفت بازار سیاه تامین مالی میکنند».
ماچادو پنجشنبه گفت ونزوئلا «در اشغال نیروهای خارجی» است و با معرفی حکومتهای روسیه، ایران و کوبا و همچنین گروههای تبهکار به عنوان حامیان اصلی حکومت ونزوئلا، از کشورهای دموکراتیک خواسته بود مسیر این حمایتها را قطع کنند.
لیندسی گراهام، سناتور آمریکایی پنجشنبه گفت: «زمان پایانیافتن حکومت ترور مادورو فرا رسیده تا مردم ونزوئلا از استبداد رها شوند و زمینه برای ایجاد اتحادهای تازه میان ونزوئلا و آمریکا فراهم شود، اتحادهایی که به سود هر دو کشور خواهد بود.»
ماچادو با وجود ممنوعیت دهساله سفر از سوی دولت ونزوئلا و پس از بیش از یک سال زندگی مخفیانه، پنجشنبه وارد اسلو شد.
ماچادو سال گذشته پس از پیروزی قاطع در انتخابات مقدماتی اپوزیسیون از نامزدی در انتخابات ریاستجمهوری منع شد.
او همان سال پس از شدتگرفتن بازداشتهای مخالفان در پی انتخابات مورد مناقشه، مخفی شد.
در انتخابات بحثبرانگیز سال گذشته، شورای انتخابات و دادگاه عالی مادورو را پیروز اعلام کردند اما اپوزیسیون و ناظران بینالمللی بر این باورند که نامزد اپوزیسیون پیروز واقعی بوده و برای اثبات این ادعا صورتجلسههای صندوقها را منتشر کردهاند.
ماچادو هنگام دریافت جایزه نوبل صلح در اکتبر، این جایزه را به دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا تقدیم کرد؛ ترامپ بارها گفته خود نیز شایسته دریافت این جایزه است.
او به جریانهای نزدیک به ترامپ گرایش یافته که میگویند مادورو با گروههای تبهکاری مرتبط است و این موضوع تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی آمریکا ایجاد میکند.
ایالات متحده پنجشنبه در ادامه فشار حداکثری بر دولت مادورو، تحریمهای تازهای علیه اعضای خانواده او و شش شرکت و نفتکش مرتبط با صادرات نفت ونزوئلا اعمال کرد.
ترامپ پس از اعمال این تحریمها در کاخ سفید به خبرنگاران گفت که آمریکا بهزودی حملاتی را برای متوقف کردن محمولههای مواد مخدر که از ونزوئلا و از مسیرهای زمینی به سمت آمریکا منتقل میشوند، آغاز خواهد کرد.
ترامپ در هفتههای اخیر بارها تهدید کرده است که حملاتی را علیه گروههایی که مواد مخدر را بهصورت زمینی قاچاق میکنند، آغاز خواهد کرد.
این بیانیه که جمعه ۲۱ آذر در پیامرسان تلگرام منتشر شد، به زمان انجام این عملیات اشارهای نکرد.
بنا بر اعلام نیروهای ویژه اوکراین، این دو کشتی که «کامپوزر راخمانینوف» و «اسکار-ساریدژا» معرفی شدند، در نزدیکی سواحل قالمیقستان، یکی از جمهوریهای روسیه، هدف قرار گرفتند.
در این بیانیه همچنین آمده است این دو شناور بهدلیل حمل محمولههای نظامی میان ایران و روسیه، در فهرست تحریمهای ایالات متحده قرار دارند.
نیروهای ویژه اوکراین درباره شیوه هدف قرار دادن این شناورها یا میزان خسارت واردشده به آنها توضیحی ارائه نکردند و تنها گفتند جنبش «بلک اسپارک» اطلاعات دقیقی درباره مسیر حرکت و محموله این کشتیها در اختیار کییف قرار داد.
پیشتر در ۲۰ آذر، یک مقام اوکراینی اعلام کرد پهپادهای کییف برای نخستین بار به یک سکوی نفتی روسیه در دریای خزر حمله کردند.
او افزود این عملیات به توقف استخراج نفت و گاز در بیش از ۲۰ حلقه چاه این تاسیسات انجامید.
جمهوری اسلامی که از متحدان نزدیک مسکو محسوب میشود، پهپادهای انتحاری شاهد را برای استفاده روسیه در جنگ اوکراین در اختیار این کشور قرار داده است.
حمایت نظامی حکومت ایران از کرملین با واکنشهای گستردهای در غرب روبهرو شده و بهویژه نارضایتی شدید کشورهای اروپایی را در پی داشته است.
روسیه عملیات نظامی خود را علیه اوکراین اسفند ۱۴۰۰ کلید زد و از آن زمان، درگیریهای مرگبار میان دو کشور ادامه داشته است. از زمان آغاز جنگ کنونی، روسیه حدود یکپنجم خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
تاکید کرملین بر لزوم عقبنشینی اوکراین از دونباس
یوری اوشاکوف، مشاور سیاست خارجی کرملین، ۲۱ آذر اعلام کرد آتشبس تنها زمانی برقرار میشود که نیروهای اوکراینی بهطور کامل از منطقه دونباس عقبنشینی کنند و بخشهای باقیمانده آن نیز تحت کنترل گارد ملی روسیه قرار گیرد.
او افزود اگر این هدف از راه مذاکره حاصل نشود، روسیه با استفاده از توان نظامی کنترل کامل این مناطق را در دست خواهد گرفت.
اوشاکوف تاکید کرد سایر تحولات جنگ اوکراین بهطور کامل به این مساله وابسته است.
انتقاد مجارستان از تلاش اتحادیه اروپا برای مسدودسازی داراییهای روسیه
ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان، ۲۱ آذر با انتشار پستی در شبکه اجتماعی فیسبوک، تلاش برخی اعضای اتحادیه اروپا برای مسدودسازی نامحدود داراییهای روسیه از طریق رایگیری با اکثریت را مورد انتقاد قرار داد و این اقدام را «غیرقانونی» توصیف کرد.
پیش از این، چنین تصمیمی از طریق رایگیری به اتفاق آرا در اتحادیه اروپا اتخاذ میشد.
اوربان نوشت: «بروکسل امروز با آغاز یک رایگیری مکتوب که میتواند به اتحادیه اروپا آسیبهای جبرانناپذیر وارد آورد، از خط قرمز عبور میکند. مجارستان به این تصمیم اعتراض دارد و برای بازگرداندن وضعیت به مسیر قانونی، از تمام توان خود استفاده خواهد کرد.»
خبرگزاری رویترز در همین رابطه نوشت در صورت دستیابی به توافقی برای مسدود نگه داشتن داراییهای روسیه بدون محدودیت زمانی، یکی از مخاطرات اصلی طرح بهرهگیری از این داراییها برای تامین مالی اوکراین، از بین میرود.
در چنین وضعی، کشورهایی مانند مجارستان و اسلواکی که رویکردی همسو با مسکو دارند، دیگر قادر به جلوگیری از تداوم مسدودسازی از طریق وتوهای دورهای ششماهه نخواهند بود.
اوربان هفتم آذر در دیدار با ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه، در کرملین اعلام کرد بوداپست به خرید نفت از مسکو ادامه خواهد داد.
بیبیسی وریفای با استناد به دادههای ردیابی کشتیها گزارش داد این نفتکش سابقه طولانی در «جعل یا پنهان کردن اطلاعات موقعیت مکانی خود» داشته است.
آمریکا این کشتی را «اسکیپر» معرفی کرده که با تطبیق تصاویر منتشرشده از عملیات توقیف با تصاویر مرجع وبسایت تانکر ترکرز، شناسایی شده است.
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، پنجشنبه اعلام کرد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از این نفتکش در بازار سیاه استفاده میکرده است.
موقعیتهای جعلی
وزارت خزانهداری آمریکا نخستین بار در سال ۲۰۲۲، زمانی که این کشتی با نام «آدیسا» فعالیت میکرد، آن را تحریم و به مشارکت در یک «شبکه بینالمللی قاچاق نفت» متهم کرد.
بر اساس دادههای عمومی، اسکیپر از هفتم نوامبر موقعیت خود را اعلام نکرده بود.
شرکت تحلیل دریایی کپلر نیز اعلام کرد این کشتی احتمالا در عملیات انتقال کشتی به کشتی نفت مشارکت داشته است.
این نفتکش تحت پرچم گویان تردد میکرد، اما دولت گویان اعلام کرد این کشتی بهطور جعلی از پرچم این کشور استفاده کرده و در گویان، ثبت نشده است.
کارشناسان به بیبیسی وریفای گفتند اسکیپر بخشی از «ناوگان سایه» است؛ شبکهای جهانی از نفتکشها که با پنهانسازی مالکیت، هویت و مسیر حرکت، تحریمهای نفتی را دور میزند.
طبق مقررات سازمان ملل، کشتیها باید به سامانه شناسایی خودکار مجهز باشند، اما دادههای مربوط به اسکیپر «ناقص و گمراهکننده» بوده است.
دادههای وبسایت مارین ترافیک نشان میدهد آخرین بندر ثبتشده این کشتی در نهم ژوئیه، بندر سروش در ایران بوده، اما کپلر اعلام کرد این اطلاعات بخشی از «الگوی جعل موقعیت» بوده است.
به گفته این شرکت، اسکیپر در حالی که سامانهاش حضور در پایانه نفتی بصره عراق را نشان میداد، در واقع در جزیره خارک ایران نفت خام بارگیری کرده بود.
پس از آن، این کشتی به سمت شرق حرکت کرد و بین ۱۱ تا ۱۳ اوت، عملیات انتقال کشتی به کشتی انجام داد. محموله بعدا در چین تخلیه شد، اما به گفته کپلر، مقصد و ماهیت محموله «بهطور جعلی» اعلام شده بود.
استفاده از تصاویر ماهوارهای
اسکیپر سپس از مسیر ایران به سمت دریای کارائیب حرکت کرد.
تصاویر ماهوارهای شناساییشده نشان میدهد این کشتی ۱۸ نوامبر در بندر خوزه ونزوئلا حضور داشته؛ در حالی که در آن زمان در سامانههای ردیابی دیده نمیشده است.
کپلر اعلام کرد اسکیپر تا ۱۶ نوامبر دستکم یک میلیون و ۱۰۰ هزار بشکه نفت خام «مِرِی» بارگیری کرده و مقصد را کوبا اعلام کرده بود.
همچنین شواهدی از مشارکت این کشتی در یک عملیات انتقال کشتی به کشتی دیگر در هفتم دسامبر، چند روز پیش از توقیف آن، وجود دارد.
این عملیات در نزدیکی سواحل ونزوئلا انجام شده است.
کپلر اعلام کرد اسکیپر بین ۲۸ اکتبر تا چهارم دسامبر سیگنالهای دستکاریشده ارسال میکرد که با موقعیت واقعی آن همخوانی نداشت.
فردریک فان لوکرن، افسر پیشین نیروی دریایی بلژیک، گفت این نوع انتقالها اگرچه غیرقانونی نیست، اما «بسیار نادر» است و اغلب نشانه تلاش برای دور زدن تحریمها محسوب میشود.
او افزود ونزوئلا بهدلیل تضعیف ظرفیت پالایش خود، برای تبدیل نفت خام به فرآوردههای سودآورتر، به ایران و روسیه وابسته شده است.
بر اساس اطلاعات مارین ترافیک، مالک بهرهبردار اسکیپر، شرکتی مستقر در نیجریه و مالک ثبتشده آن، شرکتی در جزایر مارشال معرفی شده است.
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد که این شرکت در گذشته برای تسهیل فعالیتهای ویکتور آرتِموف، سرمایهدار روس تحریمشده، در شبکه جهانی قاچاق نفت استفاده شده است.
با این حال، مایک راجرز، عضو جمهوریخواه کنگره آمریکا، به پولیتیکو گفت هولزی سهشنبه در جلسهای غیرعلنی با اعضای ارشد کنگره تاکید کرد که تصمیمش هیچ ارتباطی با عملیات تحت فرماندهی او ندارد.
جانشین هولزی
یک منبع آگاه به رویترز گفت دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، ممکن است سپهبد فرانک دانوان، معاون فرماندهی عملیات ویژه ایالات متحده، را بهعنوان جانشین دائمی هولزی معرفی کند.
بازنشستگی زودهنگام یک فرمانده ارشد ارتش آمریکا بیسابقه نیست.
در سال ۲۰۰۸، دریاسالار ویلیام فالون، فرمانده فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا، یک سال پس از آغاز دوره مسئولیت خود در نظارت بر نیروهای آمریکایی در خاورمیانه، بهدلیل اظهارنظرهایی درباره ایران و مسائل دیگر که برای دولت بوش ناخوشایند بود، بازنشسته شد.
هولزی جدیدترین چهره در میان مجموعهای از افسران ارشد است که از زمان روی کار آمدن هگست در وزارت جنگ، از سمت خود کنارهگیری کردهاند.
برخی از این کنارهگیریها مثل کنارهگیری سی. کیو. براون، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا و لیزا فرانکتی، عالیترین افسر نیروی دریایی، ناگهانی بودهاند.
احیای دکترین مونرو؟
کنارهگیری هولزی در زمانی رخ میدهد که دولت ترامپ از یک تغییر عمده در سیاست خارجی آمریکا خبر داده است.
یک سند راهبردی که در روزهای اخیر در وبسایت کاخ سفید منتشر شد، خواستار احیای دکترین مونرو در قرن نوزدهم شده است؛ دکترینی که نیمکره غربی را حوزه نفوذ واشینگتن اعلام میکرد.
رویترز نوشت که افزایش چشمگیر حضور نظامی ایالات متحده در دریای کارائیب و استقرار نیروهای جدید آموزشی آمریکا در پانامااین تغییر سیاست را برجسته کرده است.
همچنین در ماههای اخیر، ترامپ فشار بر نیکلاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا، متحد نزدیک روسیه، چین و جمهوری اسلامی را افزایش داده است.
دولت ترامپ حملات به قایقهای مظنون به قاچاق مواد مخدر را جنگ با کارتلهای مواد مخدر معرفی کرده و میگوید مواد مخدری که آنان به ایالات متحده قاچاق میکنند موجب مرگ آمریکاییها میشود.
