بر اساس داده‌های سازمان پزشکی قانونی در پنج ماه نخست سال جاری، از میان چهار هزار و ۲۳۲ مرگ ناشی از انواع مسمومیت‌ها، حدود پنج درصد مربوط به مسمومیت با الکل‌های خوراکی بوده و بیشترین موارد در شهرهای کرج، تهران، مشهد، ساری و اهواز گزارش شده است.
گزارش جدید سازمان پزشکی قانونی که شنبه سوم آبان منتشر شد، نشان می‌دهد مصرف مشروبات الکلی دست‌ساز و تقلبی، مهم‌ترین علت مسمومیت‌های الکلی در کشور است.
سال ۱۴۰۳، سهم مسمومیت با الکل از کل مرگ‌ومیرهای ناشی از مسمومیت، حدود شش درصد بود.
بر اساس آمار بیمارستان‌های مرجع، سال گذشته ۱۰ درصد از مراجعه‌کنندگان به مراکز درمانی به‌دلیل مسمومیت با الکل بستری شده‌اند. این رقم در شش‌ماهه نخست امسال به ۸.۵ درصد کاهش یافته است.
این در حالی است که علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ۱۹ مهر‌ماه اعلام کرد آمار واقعی مسمومیت با الکل تقلبی در ایران ۱۰ برابر بیشتر از مواردی است که به‌دلیل این مسمومیت، به اورژانس مراجعه می‌کنند.
در کنار مسمومیت با الکل، آمارها نشان می‌دهند که سوءمصرف مواد مخدر و محرک نیز همچنان عامل قابل توجهی در مرگ‌ومیرهای ناشی از مسمومیت است.
سال ۱۴۰۳ حدود ۲۱.۳ درصد و در پنج ماه نخست امسال ۲۱.۶ درصد از مرگ‌ها به دلیل استعمال مواد مخدر و عوارض ناشی از اعتیاد بوده است. بیشترین موارد مسمومیت در این بخش مربوط به متادون با سهمی نزدیک به ۴۷ درصد گزارش شده است، در حالی که پس از آن ترامادول و تریاک بیشترین سهم را داشته‌اند.
از سوی دیگر، سهم سموم در مرگ‌های ناشی از مسمومیت نیز نگران‌کننده است.
سال گذشته، حدود ۲۴ درصد از تلفات ناشی از انواع مسمومیت به مصرف سموم اختصاص داشته و قرص برنج به‌تنهایی عامل ۱۳.۶ درصد از کل این مرگ‌ها بوده است.
این رقم طی سال‌های اخیر روندی صعودی داشته، هرچند واردات، خرید و فروش و استفاده از فسفید آلومینیوم در کشور ممنوع است.
گازهای کشنده
سازمان پزشکی قانونی همچنین از مرگ ناشی از گاز مونوکسیدکربن به عنوان یکی از تهدیدهای جدی سلامت عمومی در فصل سرما یاد کرد.
طبق آمار رسمی، سال گذشته ۷.۸ درصد و در پنج ماه نخست امسال شش درصد از مرگ‌های ناشی از مسمومیت به‌دلیل استنشاق گاز مونوکسیدکربن بوده است.
بیشترین موارد نیز در مشهد، اردبیل، تهران، تبریز و کرج ثبت شده است.
اما مسمومیت دارویی همچنان بیشترین سهم را در مرگومیرها دارد.
سال ۱۴۰۳، حدود ۴۲.۵ درصد از کل مرگ‌های ناشی از مسمومیت‌ها به داروها مربوط بود و در پنج ماه نخست امسال این رقم به ۴۸.۴ درصد افزایش یافته است.
داروهای آرامبخش مانند بنزودیازپینها، مسکنهای غیرافیونی و داروهای ضدافسردگی، در صدر موارد قرار دارند.
آمار رسمی نشان می‌دهد بیشترین قربانیان مسمومیت در ایران مردان هستند. حدود ۷۸ درصد از مرگ‌های ناشی از مسمومیت در مردان و ۲۲ درصد در زنان رخ داده است.
همچنین، نزدیک به نیمی از موارد مسمومیت، «عمدی و در چارچوب اقدام به خودکشی» گزارش شده است.
پزشکی قانونی تاکید کرد بخش بزرگی از این مسمومیت‌ها قابل پیشگیری است و «با افزایش آگاهی عمومی، نظارت بر بازار مواد شیمیایی و دارویی و رعایت نکات ایمنی بهویژه در استفاده از وسایل گرمایشی»، می‌‌توان آمار قربانیان را کاهش داد.
این گزارش همزمان با آغاز «هفته پیشگیری از مسمومیت‌ها» در ایران منتشر شد. هفتهای که هدف آن «ارتقای دانش عمومی درباره پیشگیری از بروز مسمومیت، افزایش ایمنی در منازل و کاهش مرگ‌های ناشی از مصرف مواد خطرناک» عنوان شده است.
