شواهد تازهای درباره امکان وجود حیات در یک قمر کیوان بهدست آمده است

بررسی دوباره دادههای فضاپیمای کاسینی ناسا نشان میدهد قمر یخی «انسلادوس» متعلق به سیاره کیوان (زحل) میتواند شرایط لازم برای پشتیبانی از حیات را داشته باشد.
بررسی دوباره دادههای فضاپیمای کاسینی ناسا نشان میدهد قمر یخی «انسلادوس» متعلق به سیاره کیوان (زحل) میتواند شرایط لازم برای پشتیبانی از حیات را داشته باشد.
پژوهشگران در جریان این بررسی مولکولهای آلی پیچیدهتری را در فوارههای یخی شناسایی کردهاند که از اقیانوس زیرسطحی این قمر به فضا پرتاب میشوند.
کشف مولکولهای آلی جدید
دانشمندان اخیرا دادههای مربوط به نزدیکترین پرواز کاسینی بر فراز انسلادوس در سال ۲۰۰۸ را با جزئیات بیشتری تحلیل کردند. در آن زمان، کاسینی مستقیما از میان ستونهای بخار و ذرات یخ خارجشد و از شکافهای قطب جنوبی این قمر عبور کرد. این دادهها تصویر دقیقتری از شیمی اقیانوس زیرسطحی ارائه داده است.
بهجز تایید وجود مولکولهای آلی شامل پیشسازهای اسیدهای آمینه ـ سازنده پروتئینها که برای حیات ضروری هستند ـ گروههای تازهای از مولکولهای آلی نیز کشف شدند که پیشتر شناسایی نشده بودند.
نزعیر خواجه، دانشمند علوم سیارهای در دانشگاه آزاد برلین و نویسنده اصلی این تحقیق که در نشریه نیچر استرونومی ( Nature Astronomy) منتشر شده، گفت: «چندین دسته از مولکولهای آلی یافتیم که ساختارها و ویژگیهای شیمیایی متنوعی دارند. این ترکیبات میتوانند در شکلگیری مولکولهای پیچیدهتر که اجزای ضروری حیات هستند نقش داشته باشند.»
او تاکید کرد: «باید توجه داشت این مولکولها میتوانند بدون حضور حیات نیز تشکیل شوند. ما هنوز نشانهای از وجود حیات یا بقایای آن در انسلادوس پیدا نکردهایم.»
انسلادوس؛ یکی از بهترین نامزدها برای جستوجوی حیات
انسلادوس با قطر ۵۰۴ کیلومتر و فاصله مداری حدود ۲۳۸ هزار کیلومتر از سیاره کیوان، یکی از جذابترین مکانها برای جستوجوی حیات در منظومه شمسی است.
دانشمندان معتقدند این قمر دارای تمام عناصر ضروری برای حیات، از جمله آب مایع، منبع انرژی و مواد آلی است. اقیانوس آن در زیر پوستهای یخی به ضخامت ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر قرار دارد و احتمالاً دارای منافذ هیدروترمالی است که آب معدنی داغ به دریاچه زیرسطحی تزریق میکنند؛ محیطی مشابه با آنچه ممکن است نخستین موجودات زنده زمین در آن پدید آمده باشند.
اهمیت فوارههای یخی
ذرات یخی که کاسینی در سرعت ۶۴ هزار و ۸۰۰ کیلومتر در ساعت مستقیما از ستونهای بخار انسلادوس نمونهبرداری کرده، تنها چند دقیقه پیش از اقیانوس زیرسطحی به فضا پرتاب شده بودند و به همین دلیل هنوز تحت تاثیر تابشهای کیهانی قرار نگرفته بودند. ترکیبات شیمیایی این دانههای یخ بازتاب واکنشهای پیچیده شیمیایی در اقیانوس انسلادوس است.
برنامه آینده اروپا برای بازگشت به انسلادوس
آژانس فضایی اروپا قصد دارد در آینده ماموریتی برای بازگشت به انسلادوس اجرا کند. خواجه میگوید: «انسلادوس باید در ردیف نخست اهداف اکتشاف زیستپذیری و جستوجوی حیات قرار گیرد.»