چرا بخشیدنِ خود فرآیندی پیچیده و زمان‌بر است و چگونه می‌توان آن را انجام داد؟
مطالعه دانشگاه فلیندرز استرالیا مشخص کرده چرا بسیاری از افراد حتی پس از سال‌ها نمی‌توانند گذشته را فراموش کنند و خود را ببخشند.
مطالعه دانشگاه فلیندرز استرالیا مشخص کرده چرا بسیاری از افراد حتی پس از سال‌ها نمی‌توانند گذشته را فراموش کنند و خود را ببخشند.
به گزارش سای‌تک دیلی، پژوهشگران استرالیایی با بررسی تجربیات ۸۰ نفر دریافتند «بخشش خود» به مراتب پیچیده‌تر از آن چیزی است که تصور می‌کنیم.
این تحقیق که در مجله «سلف اند آیدنتیتی» منتشر شده، تجربه‌های واقعی افرادی را بررسی کرده که پس از گذشت سال‌ها از اشتباهات یا موقعیت‌های دشوار، همچنان در احساس گناه و شرم گرفتارند.
لیدیا وودیات، رهبر گروه تحقیق، گفت: «افرادی که موفق به بخشش خود شدند، همچنان گاهی به آن اتفاق‌ها فکر می‌کردند، اما دیگر اسیر آنها نیستند.»
محققان دریافتند کسانی که سال‌ها پس از وقوع یک اتفاق ناخوشایند همچنان با احساس گناه درگیرند، آن رویداد را به گونه‌ای تجربه می‌کنند که انگار تازه اتفاق افتاده است. این افراد قادر به رهایی از حلقه شرم و خودسرزنشی نیستند.
بر اساس یافته‌های این مطالعه، تفاوت اصلی بین دو گروه، در شدت و تکرار احساسات منفی است. کسانی که خود را بخشیده‌اند، تمرکزشان را به آینده معطوف کرده و محدودیت‌های خود را پذیرفته‌اند. آنها همچنین تلاش آگاهانه‌ای برای بازگشت به ارزش‌هایشان داشتند.
وودیات، استاد روان‌شناسی دانشگاه فلیندرز، توضیح داد این تحقیق آشکار می‌کند که «بخشش خود» صرفا مختص کسانی که کار اشتباهی انجام داده‌اند نیست. برخی افراد حتی زمانی که قربانی هستند یا کنترلی بر اوضاع ندارند، خود را سرزنش می‌کنند.
طبق یافته‌های این پژوهش، افرادی که احساس می‌کردند به فرزند، همسر یا دوستشان آسیب زده‌اند، یا از سوی این افراد قربانی شده‌اند، بیشترین مشکل را در رهایی از این احساسات داشتند.
درک جدید از احساس گناه
این مطالعه نگاه جدیدی به مفهوم «احساس گناه» ارائه می‌دهد. محققان معتقدند احساساتی مانند شرم و گناه نشانه‌هایی هستند که مغز برای حل مسائل روان‌شناختی ارسال می‌کند.
وودیات اضافه کرد: «احساسات، دردی هستند که محل مشکل را نشان می‌دهند. در مورد شرم و گناه، مغز تلاش می‌کند تا نیازهای بنیادی ما مانند حس انتخاب و تعلق را بازیابی کند.»
به گفته این محقق این احساسات در واقع راهکار مغز برای کار کردن روی آسیب‌های اخلاقی است. زمانی که نیازهای اساسی روان‌شناختی ما مانند احساس عاملیت و تعلق به گروه تهدید می‌شود، مغز با تولید این احساسات واکنش نشان می‌دهد.
پیامدهای درمانی
یافته‌های این مطالعه برای روان درمانگران و مشاوران اهمیت ویژه‌ای دارد. وودیات تاکید کرد متخصصان باید به جای نادیده گرفتن احساس گناه بیماران، به دنبال ریشه این احساسات باشند تا از آسیب اخلاقی به ترمیم اخلاقی برسند.
ملیسا دل‌ولپالومبو، جرم‌شناس و روانشناس همکار این پژوهش، معتقد است این یافته‌ها در حوزه جرم‌شناسی نیز مفید خواهد بود. او گفت: «درک نحوه برخورد افراد با احساس گناه و مسئولیت، در بازپروری مجرمان کمک‌کننده است.»
بر پایه یافته‌های این پژوهش «بخشش خود» یک تصمیم آنی نیست، بلکه فرآیندی است که به زمان، تامل و اغلب کمک دیگران نیاز دارد. فرآیندی که ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد و هر فرد مسیر منحصربه‌فردی را برای رسیدن به آرامش طی می‌کند.
