شرایط بحرانی، زنان زندانی سیاسی را در قرچک گرفتار کرده است
گزارشهای رسیده به ایراناینترنشنال درباره شرایط زندان قرچک ورامین نشان میدهد زنان زندانی سیاسی با مشکلات بسیاری در این زندان مواجهاند و در وضعیتی نامناسب نگهداری میشوند. اطلاعات رسیده از بیتوجهی مسئولان زندان به مشکلات زندانیان و رعایت نشدن حقوق انسانی آنها حکایت دارد.
وضعیت حدود ۷۰ زندانی سیاسی زن که پس از حمله اسرائیل به زندان اوین در دوم تیرماه به زندان قرچک منتقل شدند، همچنان بحرانی گزارش شده است.
این زندانیان سیاسی، مانند سایر زنان محبوس در زندان قرچک، از ابتداییترین حقوق خود، از جمله دسترسی به آب آشامیدنی سالم محروماند و در گرمای طاقتفرسای این روزها، نبود فضای باز، خراب بودن کولرها یا ناکارآمدی سیستمهای سرمایشی و فقدان تهویه مناسب، شرایط آنها را دشوارتر کرده است.
تراکم شدید و کمبود فضای مناسب برای زنان زندانی
گزارشهای رسیده نشان میدهد زندان قرچک با تراکم جمعیتی چند برابری، کمبود شدید امکانات بهداشتی، قطعیهای مکرر آب و برق و تلفن، غذای بیکیفیت و شرایط طاقتفرسای جسمی و روانی برای زندانیان همراه است.
بررسیهای ایراناینترنشنال از منابع متعدد نشان میدهد بیش از هزار و ۲۰۰ زندانی زن با اتهامات مختلف در زندان قرچک ورامین در شرایط غیرانسانی نگهداری میشوند.
تعدادی از زنان زندانی در قرچک همراه با کودکانشان دوران حبس خود را میگذرانند و با محرومیتها، محدودیتها و مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم میکنند.
ظرفیت واقعی بندهای مختلف این زندان بسیار کمتر از تعداد زندانیان است و به گفته یکی از زندانیانی به تازگی از این زندان آزاد شده، «در بندهایی مثل قرنطینه و مشاوره، تراکم زندانیها سه برابر ظرفیت است.»
خانواده یکی از زندانیان محبوس در این زندان با تاکید بر اینکه فضای هواخوری بندهای مختلف این زندان، تنها آسفالت خالی است، گفت در هواخوریها حتی یک درخت یا فضای سبز وجود ندارد.
بحران بهداشت و درمان در قرچک
طبق اطلاعات رسیده، مشکلات بهداشتی زندانیان نیز گسترده است و دسترسی محدود به حمام و سرویسهای بهداشتی باعث صفهای طولانی و شرایط غیربهداشتی شده است.
شرایط بهداشتی بندهای مختلف زندان قرچک فاجعهبار توصیف شده و شیوع بیماریهای پوستی در بندهای شلوغ بهویژه در فصل تابستان و با گرم شدن هوا شدت گرفته است.
علاوه بر وضعیت بهداشتی، کمبود خدمات درمانی از بحرانهای اصلی این زندان است. به گفته منابع مطلع، بسیاری از زندانیان حتی برای بیماریهای مزمن و حیاتی به پزشک متخصص دسترسی ندارند.
داروهای ضروری یا نایاباند یا با هزینههای سنگین تهیه میشود و بسیاری از بیماران با درد و رنج مزمن بدون درمان رها میشوند.
به گفته منابع مطلع، کمبود جدی حمام و سرویس بهداشتی در این زندان به شکل چشمگیری به مشکلات زندانیان دامن زده است.
در بیشتر بندهای زندان قرچک شیرهای آب روشویی و ظرفشویی در کنار یکدیگر قرار گرفتهاند و زندانیان به اجبار یا به اشتباه برای شستن دستها از همان محل شستن ظرفها استفاده میکنند.
قطعیهای مکرر برق، آب، تلفن و مشکلات ملاقات
از سوی دیگر، قطع شدنهای مکرر آب و برق و تلفن به یک بحران روزانه در زندان تبدیل شده است.
قطع شدن آب باعث ازدحام در حمامها و سرویسهای بهداشتی و تشدید تنش و درگیری بین زندانیان شده است.
قطع شدن برق نیز گرمتر شدن هوا به دلیل خاموش شدن کولرها و قطع تماسهای تلفنی را در پی دارد و حتی با وصل برق اضطراری، زندانیان ساعتها بدون امکان تماس میمانند.
زندانیان همچنین از هزینههای بسیار بالای تماس تلفنی که از طریق شرکت آسیاتک برقرار میشود، گلایه دارند.
وضعیت ملاقات زندانیان نیز با مشکلات جدی همراه است و خانوادهها میگویند فاصله طولانی مسیر زندان تا شهر قابل تغییر نیست، اما فضای سالن ملاقات با وجود هزاران زندانی، بسیار کوچک و ناکافی است.
طبق اطلاعات رسیده، سالن ملاقات تنها چهار میز دارد و همزمان امکان پذیرش بیش از چهار خانواده وجود ندارد، در حالی که ملاقاتها تنها شش روز در هفته برقرار است و همین امر باعث شده عملا فرصت ملاقات حضوری برای بسیاری از زندانیان از بین برود.
براساس اطلاعات رسیده، وضعیت هواخوری بند قرنطینه قرچک بهشکل فاجعهباری غیرانسانی توصیف شده و سایهبان، فضای نشستن یا حداقل امکانات اولیه در حیاط و هواخوری وجود ندارد.
تمامی کف هواخوری آسفالت است و سطح زمین نیز در نقاط مختلف دچار ترک شده و چالههای پر از آب و تجمع حشرات شده و عبور و مرور زندانیان را مختل میکند.
فشار روانی، تحقیر و خشونت کلامی علیه زندانیان
علاوه بر کمبود امکانات، زندانیان با برخوردهای توهینآمیز و تحقیرآمیز از سوی برخی ماموران زندان مواجهاند.
چندین زندانی آزادشده تاکید کردهاند که استفاده از الفاظ رکیک، تهدید به تنبیه و فشار روانی از جمله روشهای رایج در برخورد با زندانیان است.
طی روزهای اخیر و پس از انتقال زندانیان سیاسی زن از اوین به قرچک، تنها اقدامی که برای بهبود شرایط انجام شد، ساخت یک حوض سیمانی روی سکوی یکمتری بود که حتی دسترسی بسیاری از زندانیان را غیرممکن میکرد و تنها پس از اعتراضها، دو پله به این حوض اضافه شد.
کولرهای موجود در بندها عملا قادر به خنک کردن فضا نیستند و سیستم سرمایشی زندان در گرمای شدید تابستان کاملا ناتوان است.
این وضعیت باعث افزایش گرمازدگی و تشدید مشکلات پوستی در میان زندانیان شده است.
به گفته منابع مطلع، تمامی اتاقهای زندان قرچک دارای کانالکشی کولر هستند که همیشه روشن است اما به دلیل گرمای شدید و ناکارآمدی سیستم سرمایشی، کولرها پاسخگوی تهویه مناسب نیستند و حتی با وجود دو اسپیلت در برخی بخشها، زندانیان از گرمای طاقتفرسا و خفگی در بندها شکایت دارند.
سالن ورزش، باشگاه، کارگاهها و بخشهای اشتغال زندان نیز فاقد کولر مناسباند و تنها یک هواکش ناکارآمد دارند.
برخی زندانیان که به تازگی از زندان قرچک به مرخصی اعزام شدهاند، شرایط بهداشتی زندان را بحرانی گزارش کرده و گفتهاند تعداد اندک سرویسهای بهداشتی و حمام پاسخگوی جمعیت بالای زندانیان نیست.
خرابی شیرآلات، گرفتگی مکرر لولهها و عدم وجود روشویی در کنار سرویسهای بهداشتی موجب تشدید آلودگی شده و شیوع گسترده حشرات در بندها نیز به این وضعیت نابسامان دامن زده است.
کیفیت غذا نیز بحرانی و میزان آن ناکافی گزارش شده است. طبق اطلاعات رسیده در روزهایی که خورشت در زندان پخته میشود، تنها تعداد معدودی از زندانیان سهمی اندک از گوشت دارند و در روزهایی مرغ پخته میشود، تنها چند رشته مرغ یا استخوان و بال به برخی زندانیان میرسد.
در جیره غذایی زندانیان زندان قرچک، گوشت قرمز عملا وجود ندارد و زندانیان برای ماهها حتی یک وعده گوشت قرمز دریافت نمیکنند.
کمبود شدید کالری و مواد غذایی، سلامت جسمی زندانیان را بهشکل جدی به خطر انداخته است.
منابع نزدیک به خانوادههای زندانیان به ایراناینترنشنال گفتهاند یک فستفود داخلی نیز در زندان فعال است که اقلام سادهای مانند املت و تخممرغ را با قیمتهای بسیار بالا به زندانیان عرضه میکند.
به گفته این منابع آگاه، املت تا ۷۵ هزار تومان و تخممرغ آبپز به قیمت ۱۴ هزار تومان به فروش میرسد و زندانیان میگویند کیفیت غذاهای این فروشگاه بسیار پایین و اغلب بیمزه است.
مجموع گزارشها از زندان قرچک ورامین نشاندهنده وضعیت غیرانسانی و محرومیت سیستماتیک زنان زندانی است.
سازمان حقوق بشر ایران آذر ۱۴۰۳ در گزارشی با عنوان «زندان قرچک؛ جهنمی برای زنان و کودکان»، تاکید کرده بود مسئولان زندان قرچک و مقامهای مرتبط با آن باید بهدلیل نقض حقوق بشر پاسخگو شوند و تحت پیگرد قضایی قرار گیرند.