مرگ یک دستاندرکار دیگر سرکوب در کمتر از یک هفته؛ غیبپرور درگذشت یا کشته شد؟
رسانههای رسمی از مرگ غلامحسین غیبپرور، جانشین فرمانده سپاه پاسداران در قرارگاه «امامعلی»، از خشنترین مراکز سرکوب در جمهوری اسلامی خبر دادند. پنج روز پیش هم رسانهها در ایران خبر مرگ علی طائب، نماینده سابق ولی فقیه در قرارگاه ثارالله سپاه پاسداران را منتشر کردند.
چهارشنبه ۲۵ تیر، رسانههای رسمی جمهوری اسلامی اعلام کردند شهرام، معروف به غلامحسین غیبپرور، به دلیل آنچه «بیماری حاصل از عوارض شیمیایی» ناشی از جنگ ایران و عراق اعلام شد، به «شهادت» رسیده است.
غیبپرور به دلیل سمتهایی که داشت، چهرهای رسانهای بهشمار میرفت اما تا پیش از اعلام خبر مرگ او، اشاره خاصی به عوارض شیمیاییاش نشده بود.
حضور غیبپرور (اولین نفر از سمت راست) در یک دیدار که ششم خرداد ۱۴۰۴ از قزوین گزارش شده است. او در این دیدار هیچ تجهیزات تنفسیای به همراه ندارد. مجروحان شیمیایی در سالهای آخر زندگی، معمولا همواره نیازمند تجهیزات تنفسی هستند
رد پای غیبپرور برای سالهای طولانی در سرکوب اعتراضات مردم ایران به چشم میخورد.
او به راه حسین همدانی، دیگر فرمانده سپاه پاسداران رفت که در سرکوبهای داخلی و خارجی دست داشت. همدانی، گردانهایی از کسانی که «اراذل و اوباش» نامید، ساماندهی کرد و در جریان اعتراضات، از این گردانها برای سرکوب خشن شهروندان استفاده میکرد.
همدانی سال ۱۳۹۴، از فرماندهی قرارگاه «امام حسین» کنار رفت و غیبپرور، جایگزین او شد.
غیبپرور یک سال بعد (آذر سال ۱۳۹۵) فرمانده سازمان بسیج شد. او تا تیر ۱۳۹۸ ریاست این سازمان زیرمجموعه سپاه پاسداران را بر عهده داشت و پس از آن، در شهریور ۹۸، جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در قرارگاه «امام علی» شد.
قرارگاه «امام علی»، گردانهای «امام علی» را فرماندهی میکند. این گردانها مهر ۱۳۹۰، در دوران ریاستجمهوری محمود احمدینژاد، اعلام موجودیت کردند.
نفرات این گردانها با لباسهای پلنگی یا سیاه، در اعتراضات حاضر میشدند و به معترضان حمله میکردند.
گردانهای «امامعلی» از سوی «قرارگاه ثارالله» پشتیبانی میشوند.
جمعه ۲۰ تیر، رسانههای رسمی از مرگ علی طائب، نماینده سابق ولی فقیه در قرارگاه ثارالله خبر دادند
مرگ پر ابهام علی طائب
خبر مرگ پر ابهام غیبپرور در حالی منتشر شد که رسانههای رسمی جمهوریاسلامی، جمعه ۲۰ تیر با انتشار تصویر اعلامیه مرگ علی طائب، برادر حسین (حسن) طائب، فرمانده سابق سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از «درگذشت» او خبر دادند.
در خبری که رسانههای رسمی اعلام کردند، آمده است که او شامگاه پنجشنبه ۱۹ تیر «درگذشت». همزمانی این خبر با انفجار در برج پامچال در شهرک چیتگر که به طور رسمی «سانحه نشت گاز» اعلام شد، ابهامات درباره مرگ او را افزایش داد.
رسانههای رسمی، در تمام اخبار راجع به مرگ طائب، او را نماینده سابق ولی فقیه در قرارگاه «ثارالله» معرفی کردند.
قرارگاه «ثارالله» نیز مانند گردانهای «امامعلی»، از مراکز اصلی سرکوب بهشمار میرود و جایگاه نمایندگی ولی فقیه در این قرارگاه کلیدی سرکوب، قابل توجه است.
شورای عالی فضای مجازی، با حضور سران سه قوه و فرماندهان عالی نظامی و امنیتی تشکیل جلسه داد و با مصوبهای، زمینه محدودیت بیشتر اینترنت شهروندان را فراهم کرد. همزمان، محمدرضا عارف، معاون اول رئیسدولت، خواستار راهاندازی سریع اینترنت ملی و تقویت پیامرسانهای داخلی شد.
عصر سهشنبه ۲۴ تیر، شورای عالی فضای مجازی آییننامه اجرایی کمیته تسهیل فعالیت کسبوکارهای دیجیتال را تصویب کرد.
این کمیته بهمن ۱۴۰۳، در دولت پزشکیان تشکیل شد و اکنون آییننامه آن هم تصویب شد. امیر سیاح، سرپرست معاونت اقتصادی و تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی، اعلام کرد این کمیته قصد دارد آیپی «برخی کسبوکارها» را باز کند؛ موضوعی که نشان دهنده گامهای دولت برای اجرای اینترنت طبقاتی است.
اصطلاح «اینترنت طبقاتی» به معنی دسترسی گروههای خاص، با مجوز جمهوری اسلامی به سطحی از اینترنت است، در حالیکه عموم شهروندان به آن دسترسی ندارند.
اولین بار در دولت حسن روحانی، محمدجواد آذری جهرمی، کارشناس سابق وزارت اطلاعات که در دولت روحانی به سمت وزیر ارتباطات منصوب شده بود، با ارائه اینترنت بدون فیلتر به برخی روزنامهنگاران نزدیک به دولت، این جریان را آغاز کرد.
در جریان اعتراضات آبان ۹۸، در حالیکه اینترنت عموم شهروندان قطع بود، برخی خبرنگاران و چهرههای سیاسی، از ایران در اینترنت حاضر شدند و در شبکههای اجتماعی، به خصوص توییتر، روایت جمهوری اسلامی از اعتراضات را بازنشر کردند. روایتهایی چون متهم کردن معترضان به «غارت فروشگاهها» یا «شورش گرسنگان» نامیدن اعتراضات شهروندان. همین موضوع در جریان شلیک سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی در دیماه همان سال تا حدودی تکرار شد.
در همین رابطه، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان نیز اعلام کرد دولت قصد دارد به خبرنگاران «اینترنت آزادتر» اختصاص دهد؛ هرچند پیش از این هم برخی خبرنگاران در جمهوریاسلامی، با تایید دولت و ثبت درخواست، از این امکان بهرهمند شدند.
وبسایت دیجیاتو، نوشته «به نظر میرسد با این اقدامات در دولت چهاردهم، طرح اینترنت طبقاتی …در سطح گستردهتری در حال اجرا است.»
از سوی دیگر، عارف، خواستار راهاندازی سریع اینترنت ملی شد و بر تقویت پیامرسانهای داخلی تاکید کرد. او گفت: «باید اطمینان را به کاربران داخلی بدهیم که شبکه ملی اطلاعات تقاضای آنها را در یک فضای امن تامین میکند.»
مهاجرانی نیز گفت: «دلیل قطع چند روزه اینترنت در میانه جنگ با اسرائیل، راهاندازی اینترنت ملی» بوده است. عارف در این زمینه به جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل اشاره کرد و گفت: «جنگ رخ داده جنگ فناوریها و جنگ نرم بود بنابراین لازم است ما به طور جدی عملکرد خود را در این حوزه آسیبشناسی کنیم.»
طرح «اینترانت ملی» از جمله اهداف همیشگی جمهوریاسلامی بود که علی خامنهای، رهبر جمهوریاسلامی از دوران ریاستجمهوری محمود احمدینژاد و دور اول ریاستجمهوری روحانی، بر اجرای آن تاکید داشت.
اجرای جدی آن، در دوران وزارت محمدجواد آذریجهرمی آغاز شد و در دور دوم ریاستجمهوری روحانی، تا حد زیادی پیشرفت داشت. اکنون پس از پایان جنگ ۱۲ روزه، دولت پزشکیان در حال پیشبرد بیشتر طرحی است که در دولت روحانی به طور جدی آغاز شد.
رییس کل دادگستری استان هرمزگان از توقیف یک نفتکش خارجی در دریای عمان به اتهام «قاچاق سوخت» خبر داد.
مجتبی قهرمانی، چهارشنبه ۲۵ تیر اعلام کرد این کشتی را ابتدا «به دلیل نقص مدارک قانونی مربوط به محموله این شناور» بازرسی و سپس به اتهام «حمل دو میلیون لیتر سوخت قاچاق» توقیف کردند.
او به مالک کشتی یا پرچم کشوری که با آن در سفر بوده اشارهای نکرد.
رییس کل دادگستری هرمزگان همچنین خبر داد ۱۷ نفر شامل کاپیتان و خدمه این نفتکش خارجی بازداشت شدهاند.
قهرمانی گفت: «پروندهای در این خصوص در دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان جاسک تشکیل شده و جمعآوری مستندات برای تخمین دقیق حجم محموله سوخت نفتکش، نمونهبرداری و آزمایشات مربوط به آن و استعلامات مربوط به صحتسنجی مدارک کشتی در حال انجام است.»
جمهوری اسلامی در سالهای گذشته بارها اقدام به توقیف کشتیهایی خارجی در دریای عمان و خلیج فارس کرده است.
هشت مرداد سال گذشته سپاه پاسداران از توقیف نفتکش پِرلجی با پرچم کشور آفریقایی توگو و بازداشت ۹ خدمه آن در آبهای شمال خلیج فارس، حوالی میدان نفتی آرش خبر داد و کشتی را به حمل «بیش از ۷۰۰ هزار لیتر نفت قاچاق» متهم کرد.
یک هفته پیش از آن و در ۳۱ تیر شرکت بریتانیایی امنیت دریایی امبری اعلام کرد سپاه پاسداران یک نفتکش دیگر با پرچم توگو را که تحت مدیریت امارات متحده عربی بوده است، در نزدیکی بندر بوشهر توقیف کرد.
نیروی دریایی سپاه پاسداران ۲۵ فروردین سال گذشته یک کشتی باری با پرچم پرتغال به نام اماسسی آریز را در آبهای منطقه توقیف کرد و چندی بعد وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در توجیه این اقدام گفت که این کشتی متعلق به اسرائیل است.
از سوی دیگر، در طول دهههای اخیر مقامهای جمهوری اسلامی به طور مکرر تهدید کردهاند تنگه هرمز را که یکی از شریانهای اصلی جریان انرژی جهان به شمار میرود، خواهند بست.
این تهدیدها از ۲۳ خرداد و زمان حملات اسرائیل به ایران و حین جنگ ۱۲ روزه شدت بیشتری گرفتند.
تنگه هرمز گذرگاهی استراتژیک بین خلیج فارس و دریای عمان و یکی از حیاتیترین مسیرهای کشتیرانی در جهان است که روزانه بیش از ۲۱ میلیون بشکه نفت و حدود یکسوم از صادرات گاز طبیعی مایع از آن عبور میکند.
اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، یکم تیر گفت مجلس برای بستن تنگه هرمز به نتیجه رسیده اما تصمیم نهایی بر عهده شورای عالی امنیت ملی است.
وزارت خارجه کانادا درباره بازداشت یک شهروند فرانسوی-آلمانی در ایران به ایراناینترنشنال گفت این کشور با بازداشتهای خودسرانه مخالف است و در مقابل آن سکوت نخواهد کرد.
در بیانیه وزارت خارجه کانادا آمده: «بازداشت خودسرانه در روابط دولتها، که به آن “دیپلماسی گروگانگیری” نیز گفته میشود، اقدامی غیرقابل قبول و از نگرانیهای فزاینده جامعه بینالمللی است. کانادا با راهاندازی “ابتکارعمل علیه بازداشت خودسرانه در روابط دولت با دولت” در سال ۲۰۲۱، نقش رهبری در مقابله با این پدیده ایفا کرده است.»
لنارت مونترلوس در جریان سفر دور دنیای خود با دوچرخه، در ایران ناپدید شد و وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی بازداشت این جوان فرانسوی-آلمانی را تاییده کرده است. دولتهای فرانسه و آلمان هم از انگیزههای سیاسی در بازداشت شهروندانشان به دست حکومت ایران ابراز نگرانی کردهاند.
در حال حاضر دو شهروند دیگر فرانسه نیز در ایران زندانی هستند: سیسیل کوهلر و ژاک پاریس که به اتهام جاسوسی برای اسرائیل بازداشت شدهاند و احتمال صدور حکم اعدام برایشان وجود دارد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، به روزنامه فرانسوی لوموند گفته است مونترلوس به دلیل «ارتکاب جرم» بازداشت شده اما توضیحی درباره نوع جرم ارائه نداده است.
به گزارش فاکسنیوز، پنج شهروند ایرانی هنگام تلاش برای عبور غیرقانونی از مرز شمالی ایالات متحده با کانادا، از سوی ماموران مرزبانی آمریکا بازداشت شدند؛ اتفاقی که بهگفته کارشناسان ضدتروریسم میتواند نشانهای از حضور احتمالی سلولهای خفته جمهوری اسلامی در خاک آمریکا باشد.
سخنگوی اداره گمرک و حفاظت مرزی ایالات متحده (CBP) سهشنبه ۲۴ تیر اعلام کرد که این پنج نفر روز اول ژوئیه (۱۰ تیر) در نزدیکی منطقه «موورز فورکس» در شمال ایالت نیویورک، در جریان عملیات ماموران ایستگاه شامپلین وابسته به بخش سوانتون، شناسایی و بازداشت شدند. بهگزارش این نهاد، دو شهروند ازبکستان نیز همراه این گروه بودند.
در بیانیه رسمی اداره گمرک آمریکا آمده است که هر هفت نفر پیشتر نیز بهدلیل تلاش برای عبور غیرقانونی از مرز، سابقه بازداشت داشتهاند و اکنون در بازداشت بهسر میبرند و منتظر آغاز روند اخراج از ایالات متحده هستند.
فاکسنیوز با استناد به گزارش این اداره نوشت: «امنیت مرزی بخشی از امنیت ملی است و بهطور مستقیم با سلامت و ایمنی عمومی در ارتباط است. ماموران بخش سوانتون همچنان هوشیار و متعهد به حفاظت از مرزها و اجرای قوانین مهاجرتی هستند.»
در همین حال، فاکسنیوز به نقل از جاناتان گیلیام، مامور پیشین افبیآی و عضو نیروی ویژه مبارزه با تروریسم، هشدار داد که احتمال دارد سلولهای تروریستی جمهوری اسلامی هماکنون در قالب شهروندان عادی و در «مکانهایی کاملا آشکار» در خاک آمریکا فعال باشند.
گیلیام گفت: «جایگاه واقعی این سلولها ممکن است درست جلو چشمان ما باشد. موضوع ترسناک این است که افراد با اهداف خاص میتوانند بهسادگی وارد آمریکا شوند، در حالیکه ما حتی نمیدانیم آنها چه کسانی هستند.»
این مقام امنیتی، سیاستهای مرزی دولت جو بایدن را عامل افزایش چنین تهدیداتی دانست و افزود: «افراد میتوانستند خود را به مرز برسانند و ادعای پناهندگی کنند. اما دولت بایدن، بهجای بازداشت و بررسی امنیتی آنها در مراکز اداره مهاجرت یا امنیت داخلی، به آنها اجازه میداد آزادانه وارد جامعه شوند، بدون آنکه بررسی اولیه امنیتی انجام شود.»
در ادامه گزارش فاکسنیوز، به گزارش سالانه وزارت امور خارجه آمریکا در دسامبر ۲۰۲۳ اشاره شده که در آن رفتار برخی اتباع جمهوری اسلامی در کشورهای غربی بهعنوان تهدیدات امنیتی طبقهبندی شده بود.
در این گزارش آمده بود: «وزارت دادگستری آمریکا در سال ۲۰۲۳ کیفرخواستی علیه سه فرد وابسته به جمهوری اسلامی منتشر کرد که متهم به تلاش برای ترور یک مخالف ایرانی در نیویورک بودند. همچنین دادگاهی در بریتانیا یک مرد را به اتهام جمعآوری اطلاعات برای اقدام تروریستی علیه شبکه ایراناینترنشنال مجرم شناخت.»
فاکسنیوز همچنین گزارش داد که طی سالهای گذشته کشورهای اروپایی چون آلبانی، بلژیک، هلند و دانمارک نیز اقداماتی علیه عوامل جمهوری اسلامی بهدلیل نقش آنها در توطئههای تروریستی انجام دادهاند، از جمله بازداشت، اخراج یا احضار دیپلماتهای جمهوری اسلامی از خاک خود.
بهنوشته این شبکه، افزایش اینگونه فعالیتها در شرایطی صورت میگیرد که تنشها میان جمهوری اسلامی و غرب بر سر برنامه هستهای، حمایت جمهوری اسلامی از گروههای نیابتی و عملیات برونمرزی سپاه پاسداران، شدت گرفته است؛ مسئلهای که موجب شده نهادهای اطلاعاتی آمریکا بار دیگر درباره احتمال حضور عوامل جمهوری اسلامی در خاک ایالات متحده هشدار دهند.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، با اشاره به اینکه حکومت ایران تمایل به گفتوگو دارد گفت: «عجلهای برای گفتوگو با ایران ندارم.»
ترامپ سهشنبه ۲۴ تیر به خبرنگاران گفت حملات آمریکا علیه تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی باعث نابودی آن شده، در حدی که دیگر قابلاستفاده نیست.
رییسجمهور آمریکا گفت: «ما تاسیسات آنها را منهدم کردیم و آنان باید از اول شروع کنند. در حدی نابود شده که دیگر قابلاستفاده نیست و آنان باید کوه دیگری پیدا کنند.»
او همچنین با اشاره به «پیروزی عظیم» آمریکا و اسرائیل در جنگ ۱۲روزه افزود: «هیچ رییسجمهور دیگری جرات این کار را نداشت.»
در همین حال، وبسایت آکسیوس به نقل از یک مقام ارشددولت آمریکا گزارش داد که استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، بهصراحت به مقامات جمهوری اسلامی اعلام کرده که هرگونه مذاکرات آتی باید بهصورت مستقیم انجام شود، نه از طریق میانجی، تا از سوءتفاهم جلوگیری و روند گفتوگو تسریع شود.
پیشتر اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، گفته بود که زمان و مکان مذاکرات با آمریکا هنوز روشن نشده است.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، اعلام کرد هنوز زمان مشخصی برای ادامه گفتوگوهای هستهای میان تهران و واشینگتن تعیین نشده و حضور ایران در این مذاکرات منوط به حصول اطمینان از «اثربخشی» آن است.
بقایی دوشنبه ۲۳ تیر در نشست خبری هفتگی خود گفت هنوز «تاریخ، زمان و مکانی» برای دیدار عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی و استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، مشخص نشده است.
او تاکید کرد: «مادامی که نسبت به اثربخشی دیپلماسی و روند مذاکره اطمینان حاصل نکنیم، وارد چنین روندی نخواهیم شد.»
بقایی به برخی گمانهزنیها در خصوص تغییر کشور میانجی در مذاکرات آتی ایران و آمریکا و احتمال نقشآفرینی چین و نروژ اشاره کرد و افزود: «از این خبرها زیاد شنیدهاید و باز هم خواهید شنید. همه این خبرها گمانهزنی و حدس هست که رسانههای مختلف مطرح میکنند، ولی قابل تایید نیست.»
روزنامه واشینگتنپست ۲۲ تیر به نقل از مقامهای آمریکایی گزارش داد انتظار میرود مذاکرات میان واشینگتن و تهران برای رسیدن به یک توافق هستهای، بهزودی از سر گرفته شود.
این روزنامه نوشت دولت ترامپ معتقد است جمهوری اسلامی حتی پس از حملات اخیر آمریکا و اسرائیل، همچنان به دستیابی به یک توافق دیپلماتیک در خصوص برنامه هستهای خود تمایل دارد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، ۲۱ تیر اعلام کرد هیچ توافقی با آمریکا بدون به رسمیت شناختن «حق غنیسازی» در کار نخواهد بود.