نخست‌وزیر معلق شد و دادگاه وارد عمل؛ آینده سیاسی تایلند چگونه خواهد بود؟
دادگاه قانون اساسی تایلند پائتونگتارن شیناواترا، نخست‌وزیر این کشور را به‌طور موقت از مقامش تعلیق کرد. با توجه به هرج و مرج سیاسی پیش آمده در تایلند، در روزهای آینده چه اتفاقی در این کشور خواهد افتاد؟
تصمیم تعلیق نخست‌وزیر در پاسخ به دادخواستی از سوی ۳۶ سناتور تایلندی گرفته شد که پائتونگتارن را به «رفتار غیرصادقانه» و «نقض استانداردهای اخلاقی» در تضاد با قانون اساسی، به‌دلیل تماس تلفنی لو رفته‌اش با هون سن، نخست‌وزیر پیشین کامبوج، متهم کرده‌اند.
خبرگزاری رویترز چهارشنبه ۱۱ تیر گزارش داد که دادگاه قانون اساسی تایلند اعلام کرده است نخست‌وزیر باید فورا از انجام وظایف خود دست بکشد و ۱۵ روز فرصت دارد تا به اتهام‌های مطرح‌شده، پاسخ دهد.
روند رسیدگی به این موضوع، پس از دریافت پاسخ او ادامه خواهد یافت.
پیش از این و در روز شنبه هفتم تیر، هزاران معترض در بانکوک، پایتخت تایلند، گرد هم آمدند و خواستار کناره‌گیری نخست‌وزیر شدند. موجی از نارضایتی، فشارها را بر دولتی افزایش داده که به‌دلیل یک مناقشه مرزی با کامبوج، در آستانه فروپاشی قرار گرفته است.
چه کسی دولت را اداره می‌کند؟
با تعلیق پائتونگتارن، سوریا جوانگ‌رونگروانگکیت، معاون نخست‌وزیر و وزیر حمل‌ونقل، به‌عنوان نخست‌وزیر موقت منصوب شده است.
سوریای ۷۰ ساله، از دهه ۱۹۹۰ در سیاست تایلند فعال بوده و در دولت‌های مختلف، از جمله در کابینه دولت‌های پیشین مرتبط با حزب «پیو تای»، سمت‌هایی را بر عهده داشته است.
فعالیت کابینه، وضعیت پارلمان و طرح عدم اعتماد
در قالب یک ترمیم کابینه که پیش از اعلام رأی دادگاه انجام شد، پائتونگتارن به سمت وزیر فرهنگ منصوب شده است.
او قرار است پنج‌شنبه سوم ژوئیه (۱۲ تیر) سوگند یاد کند و در این صورت، با وجود تعلیق از مقام نخست‌وزیری، می‌تواند به‌عنوان وزیر در جلسات کابینه شرکت کند.
پارلمان تایلند نیز قرار است پنج‌شنبه بار دیگر تشکیل جلسه دهد.
حزب «بوم‌جای‌تای» که اخیرا از ائتلاف حاکم خارج شده، تهدید کرده بود پنج‌شنبه علیه پائتونگتارن و کابینه‌اش طرح عدم اعتماد ارائه خواهد داد اما تعلیق نخست‌وزیر مانع این اقدام شده است.
برای موفقیت این طرح، بوم‌جای‌تای نیاز به همراهی حزب مردم، بزرگ‌ترین گروه اپوزیسیون دارد که هنوز موضع رسمی خود را اعلام نکرده است.
پرونده‌های قضایی و فشارها بر خاندان شیناواترا
کمیسیون ملی مبارزه با فساد در تایلند، تحقیقاتی جداگانه را در خصوص احتمال تخلف اخلاقی پائتونگتارن در ارتباط با گفت‌وگوی تلفنی با هون سن آغاز کرده است.
این تحقیقات بر پایه همان دادخواست ۳۶ سناتور انجام می‌شود و در صورت اثبات تخلف، ممکن است پرونده به دیوان عالی ارجاع شود که می‌تواند به ممنوعیت فعالیت سیاسی پائتونگتارن منجر شود.
برگزارکنندگان اعتراضات علیه نخست‌وزیر هشدار داده‌اند که اگر او از قدرت کناره‌گیری نکند، دامنه اعتراض‌ها را گسترش خواهند داد.
برخی از چهره‌های برجسته این اعتراض‌ها پیش‌تر نیز در جنبش‌هایی نقش داشته‌اند که به سرنگونی دولت‌های تحت رهبری تاکسین شیناواترا، پدر پائتونگ‌تان و یینگلاک شیناواترا، عمه‌اش، منجر شدند.
تاکسین، نخست‌وزیر پیشین و یکی از چهره‌های تأثیرگذار اما مناقشه‌برانگیز تایلند، هم‌اکنون با پرونده‌ای در دادگاه کیفری مواجه است.
او متهم است که در مصاحبه‌ای رسانه‌ای در سال ۲۰۱۵، قانون سختگیرانه «توهین به سلطنت» را نقض کرده است که مجازات آن تا ۱۵ سال زندان است.
دیوان عالی همچنین مشغول بررسی پرونده مربوط به بستری شدن طولانی‌مدت تاکسین در بیمارستان به‌جای زندان، پس از بازگشتش از تبعید خودخواسته در سال ۲۰۲۳ است و در صورت صدور حکم، تاکسین ممکن است روانه زندان شود.