پارلمان نیوزیلند ۳ نماینده مائوری را به‌دلیل اجرای رقص اعتراضی هاكا در صحن علنی تعلیق کرد

پارلمان نیوزیلند با تعلیق بی‌سابقه سه نماینده حزب مائوری به‌دلیل اجرای هاكا، رقص اعتراضی بومیان این کشور، در صحن علنی موافقت کرد. این اعتراض نمادین در جریان قرائت یک لایحه بحث‌برانگیز درباره حقوق بومیان در نوامبر ۲۰۲۴ انجام شده بود.

دویچه‌وله پنج‌شنبه ۱۵ خرداد گزارش داد دبی نگاروا-پَکر و راویری وایتیتی، دو رهبر حزب مائوری، به‌مدت ۲۱ روز و هانا-راویتی مایپی-کلارک، نماینده جوان این حزب، به‌مدت هفت روز از حضور در پارلمان محروم شدند.

پیش از این، طولانی‌ترین مدت تعلیق در تاریخ پارلمان نیوزیلند تنها سه روز بود.

این نمایندگان نه‌تنها در دوره تعلیق از دریافت حقوق محروم می‌شوند، بلکه حق رای در فرآیند قانون‌گذاری را نیز از دست خواهند داد.

هاکا چیست؟

هاکا رقص آیینی سنتی قوم مائوری در نیوزیلند است که به‌صورت گروهی و با حرکاتی پرانرژی مانند کوبیدن پا بر زمین، فریادهای هماهنگ و حالات چهره تهاجمی اجرا می‌شود.

این رقص نمادین، کاربردهای گوناگونی دارد: از تهییج جنگجویان گرفته تا خوشامدگویی به میهمانان، بزرگداشت مناسبت‌های مهم و حتی بیان اعتراض‌های سیاسی و فرهنگی.

در گذشته، هاكا به‌ویژه به‌عنوان ابزاری برای افزایش روحیه و ایجاد رعب در آستانه نبرد مورد استفاده قرار می‌گرفت.

مایپی کلارک که در ۲۲ سالگی جوان‌ترین عضو پارلمان نیوزیلند است، در جریان جلسه جنجالی ماه نوامبر نسخه‌ای از لایحه را پاره کرد و سپس به‌همراه دو تن از هم‌حزبی‌هایش، به اجرای رقص سنتی هاكا پرداخت.

این لایحه جنجالی که در نهایت از سوی پارلمان رد شد، به‌دنبال بازنگری در معاهده تاریخی سال ۱۸۴۰ میان سران قبایل مائوری و پادشاهی بریتانیا بود؛ معاهده‌ای که همچنان اساس روابط دولت با جوامع بومی نیوزیلند را تشکیل می‌دهد.

کمیته ویژه انضباطی پارلمان در اردیبهشت‌ماه پیشنهاد تعلیق این سه نماینده را به‌دلیل انجام «رفتاری بازدارنده و بالقوه تهدیدآمیز» مطرح کرد.

بر پایه گزارش‌ها، اجرای رقص هاكا از سوی نمایندگان مائوری، آن‌ هم در حالی که به‌سوی اعضای دولت حرکت می‌کردند، موجب نگرانی شماری از نمایندگان شد و رییس جلسه را ناچار کرد نشست را برای ۳۰ دقیقه متوقف کند.

جودیت کالینز، دادستان کل نیوزیلند و رییس این کمیته، تاکید کرد مساله «مخالفت با هاكا» نیست، بلکه «رعایت نظم پارلمان» است که همه به آن متعهد شده‌اند.

در مقابل، مایپی-کلارک در سخنانی خطاب به نمایندگان هشدار داد هدف از این تعلیق، خاموش‌کردن صدای مائوری‌ها در پارلمان است.

او گفت: «آیا صدای ما برای این مجلس بیش از حد بلند است؟ آیا به همین دلیل می‌خواهند ما را به سکوت وادارند؟... ما هرگز ساکت نخواهیم شد و هرگز ناپدید نخواهیم شد.»

با وجود امضای معاهده سال ۱۸۴۰، دهه‌ها درگیری خونین میان حکومت استعماری و قبایل مائوری درگرفت و بخش‌های گسترده‌ای از سرزمین‌های بومیان به تصرف درآمد؛ مساله‌ای که هنوز هم منشا تنش میان مائوری‌ها و نوادگان مهاجران اروپایی در نیوزیلند به‌شمار می‌رود.