اتحادیه اروپا موفق شد در سال ۲۰۲۳ کمترین میزان مصرف انرژی تاریخ خود را به ثبت برساند. این کاهش در حالی رخ داده که کشورهای اروپایی همچنان رشد اقتصادی خود را حفظ کرده و بازدهی انرژی را افزایش داده‌اند.
بر اساس آمار یوروستات، میزان «انرژی ناخالص موجود» در اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳ با ۴.۱ درصد کاهش مواجه شد که این میزان معادل ۳۸۰ میلیون بشکه نفت است.
این شاخص که مجموع تولید داخلی، واردات، صادرات و ذخایر انرژی را در نظر می‌گیرد، نشان‌دهنده کاهش کل عرضه انرژی در منطقه است. این کاهش حاصل اجرای سیاست‌های بلندمدت بهبود بازدهی انرژی در همه بخش‌هاست که باعث کاهش قابل توجه اتلاف انرژی شده است.
زمستان‌های ملایم‌تر نیز تقاضا برای گرمایش را کاهش داده و افزایش قیمت سوخت‌های فسیلی در پی حمله تمام‌عیار روسیه به اوکراین، کشورهای اروپایی را به تلاش‌های بیشتر برای صرفه‌جویی در انرژی ترغیب کرده است.
رشد چشمگیر انرژی‌های تجدیدپذیر
اگرچه اتحادیه اروپا هنوز به شدت به سوخت‌های فسیلی وابسته است و ۶۷ درصد انرژی خود را از این منابع تامین می‌کند اما انرژی‌های تجدیدپذیر اکنون ۱۹.۵ درصد از کل انرژی مورد نیاز کشورهای این اتحادیه را تامین می‌کنند.
این رقم نسبت به سال ۲۰۱۳ افزایش ۳۱ درصدی داشته است که تنها یک درصد کمتر از سهم گاز طبیعی در ترکیب انرژی مورد استفاده اروپاست.
کشورهای نوردیک در این تحول پیشتاز هستند. سوئد، فنلاند و دانمارک موفق شده‌اند سهم انرژی‌های تجدیدپذیر را به ۴۰ تا ۵۰ درصد از ترکیب انرژی مورد استفاده خود برسانند.
در مقابل، لهستان و جمهوری چک همچنان به زغال‌سنگ متکی هستند و سوخت‌های جامد تقریبا یک‌سوم تقاضای انرژی این کشورها را تامین می‌کند.
وابستگی بالای انرژی و الگوی مصرف
اتحادیه اروپا تنها ۴۰ درصد از انرژی مورد نیاز خود را تولید می‌کند. تولید داخلی انرژی اولیه از سال ۲۰۱۳ تاکنون نزدیک به ۲۰ درصد کاهش یافته و تقریبا تمام نفت (۹۵ درصد) و گاز (۹۰ درصد) مورد نیاز باید از طریق دریا یا خطوط لوله وارد شود.
این وضعیت وابستگی انرژی اتحادیه اروپا را به ۵۸.۴ درصد رسانده که اگرچه نسبت به رکورد سال ۲۰۲۲ کاهش یافته اما همچنان بالاتر از میانگین دهه ۲۰۱۰ است.
نروژ (که عضو اتحادیه اروپا نیست)، ایالات متحده، الجزایر، قطر و جریان کاهش یافته از روسیه همچنان منابع اصلی تامین نفت و گاز اروپا محسوب میشوند.
حملونقل، بزرگترین مصرفکننده انرژی
در بررسی الگوی مصرف انرژی، بخش حملونقل بزرگترین مصرفکننده است و ۳۲ درصد از تقاضا را به خود اختصاص میدهد.
خانوارها با ۲۶.۳ درصد در رده دوم قرار دارند و بخش صنعت ۲۴.۶ درصد انرژی را مصرف می‌کند. بخش خدمات و کشاورزی در مجموع ۹.۱ درصد انرژی را به کار میبرند و هشت درصد باقیمانده برای مقاصدی همچون مواد اولیه و روانکنندهها استفاده میشود.
بخش حملونقل در طول سه دهه گذشته سهم خود را از مصرف انرژی به طور مداوم افزایش دادهاست. این رشد بیشتر ناشی از افزایش چشمگیر تعداد خودروها و توسعه قابل توجه صنعت هوانوردی است.
اگرچه مصرف سوخت در بخش حملونقل جادهای در فاصله سالهای ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ دوباره رو به رشد گذاشته اما هنوز به سطح اوج خود در سال ۲۰۱۹ نرسیده است.
همچنین صنعت هوانوردی بینالمللی با وجود بهبود وضعیت، همچنان هشت درصد کمتر از دوران پیش از شیوع کووید-۱۹ فعالیت می‌کند.
