روزنامه جمهوری اسلامی سفر عباس عراقچی به افغانستان را «نابه‌هنگام و پر‌هزینه» خواند و از طالبان به‌عنوان گروهی «شورشی و خشن و عقب‌افتاده» یاد کرد که مشروعیت و مقبولیت داخلی ندارد. هم‌زمان، عراقچی از «توافق با طالبان» در زمینه بازگرداندن مهاجران غیرقانونی افغانستانی خبر داد.
روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشت صفحه نخست دوشنبه هشتم بهمن خود، سفر عراقچی به کابل را بی‌توجهی به هشدارهای صاحب‌نظران دانست و نوشت طالبانی که همه گروه‌ها و اقلیت‌های قومی و مذهبی را «تار و مار کرده»، ابتدایی‌ترین حقوق زنان را نیز رعایت نمی‌کند و مذاکره را بر نمی‌تابد، «آیا لیاقت سفر در سطح وزیر خارجه را دارد؟»
طالبان از زمان بازپس‌گیری قدرت در افغانستان در مرداد ۱۴۰۰، زنان را از مشاغل، اکثر فضاهای عمومی و حق تحصیل در مقاطع بالاتر از کلاس ششم منع کرده است.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)، اواخر مرداد امسال و در سومین سالگرد بازگشت طالبان به قدرت اعلام کرد در این مدت دست‌کم یک میلیون و ۴۰۰ هزار دختر در افغانستان از حق تحصیل در مقطع متوسطه محروم شده‌اند و سرنوشت یک نسل در این کشور به خطر افتاده است.
روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشت خود نوشت: «آیا در این مقطع که حکم بازداشت رهبران طالبان از سوی دیوان کیفری بین‌المللی به عنوان تروریسم و ناقض حقوق بشر اعلام شده، سفر وزیر خارجه ایران مایه تفاخر است؟»
کریم خان، دادستان ارشد دیوان کیفری بین‌المللی، چهارم بهمن خواستار صدور حکم بازداشت برای هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان و عبدالحکیم حقانی، رییس دادگاه عالی این گروه شد.
این دو نفر به سرکوب زنان و «جنایت علیه بشریت» متهم شده‌اند.
تامین حق‌آبه ایران از رود هیرمند
روزنامه جمهوری اسلامی به اظهارات و واکنش‌های مسئولان طالبان به ویژه در مورد جلوگیری از آزادسازی حق‌آبه ایران از رود هیرمند و گسترش و سرعت بخشیدن به سدسازی‌ها اشاره کرد و نوشت که «بوی خصومت و دشمنی از آن به مشام می‌رسد».
این روزنامه با اشاره به آبگیری سد پاشدان در مسیر هریرود به وسیله طالبان، نوشت که بر اساس گفته‌های وزارت انرژی دولت افغانستان، سدسازی روی هریرود تنها به سد سلما و پاشدان ختم نمی‌شود و ساخت دو سد تیریل و گنگان نیز در دستور کار است.
نویسنده یادداشت هشدار داد: «بی‌گمان سیاست آبی طالبان، شرق ایران را با بی‌آبی روبه‌رو خواهد کرد.»
عراقچی شامگاه یک‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران پس از بازگشت به ایران، «تامین حق‌آبه هیرمند، مشکل مهاجران و امنیت مرزهای مشترک دو کشور» را از جمله مهم‌ترین چالش‌ها در روابط جمهوری اسلامی و افغانستان دانست.
سفر عراقچی به افغانستان نخستین حضور رسمی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در این کشور پس از سقوط دولت افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت طی سه سال و نیم گذشته بود.
او گفت که هم رییس‌الوزرا و هم وزیر خارجه افغانستان تاکید کردند حق‌آبه ایران بر اساس معاهده هیرمند داده خواهد شد.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی افزود: «طرف افغان تعبیر زیبایی در مورد حقابه دارد؛ آن‌ها موضوع را فراتر از معاهده، بلکه وظیفه شرعی و انسانی می‌دانند.»
محمدحسن آخوند، رییس‌الوزرای طالبان، در جریان دیدار با عراقچی گفت که دولت افغانستان در موضوع آب، «قصد ندارد به ایران آسیب بزند».
از زمان قدرت گرفتن دوباره طالبان، مقام‌های جمهوری اسلامی چندین بار در مورد حق‌آبه ایران از رودخانه هیرمند اظهار نظر کرده‌اند.
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، تهدید کرده که تهران این حق‌آبه را «به زور» از طالبان می‌گیرد.
اواسط مرداد سال گذشته، محسن روحی‌صفت، دیپلمات سابق ایران در افغانستان گفت طالبان حق‌آبه هیرمند را به مزارع کشت مواد مخدر سرازیر کرده است و از سوی دیگر، به تازگی یک «کانال انحرافی» در بند بخش‌آباد احداث کرده تا دیگر هیچ آبی به سمت ایران نیاید.
او پذیرفتن سفارت طالبان را در تهران پیش از آن که توافقی بر سر حق‌آبه هیرمند انجام شود، سیاستی «اشتباه» توصیف کرده و گفته بود: «الان هم با ریش گرو گذاشتن و خواهش و تمنا کاری را نمی‌توان پیش برد.»
ابراهیم رئیسی، رییس دولت سیزدهم جمهوری اسلامی که در حادثه سقوط بالگرد کشته شد، اواخر اردیبهشت سال گذشته در مورد حق‌آبه به مقام‌های طالبان «اخطار» داد و پس از آن، نماینده ویژه او در امور افغانستان، ضرب‌الاجلی یک ماهه برای طالبان تعیین کرد که به سرانجام نرسید.
عراقچی: با طالبان بر سر بازگرداندن مهاجران غیرقانونی ساکن ایران به توافق رسیدیم
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی از جزییات دیدار با مقام‌های طالبان در کابل خبر داد و گفت دو طرف برای همکاری در زمینه بازگرداندن مهاجران غیرقانونی افغانستانی ساکن ایران به «توافق» رسیدند.
عراقچی درباره این سفر گفت: «موضوع مهاجران و افزایش تعداد آن‌ها در ایران بحث جدی ما بود و صحبت و توافق شد که ما راه همکاری را در پیش بگیریم که چگونه مهاجران غیرقانونی بتوانند به صورت آبرومندانه‌ای به کشور خودشان بازگردند و شرایط مناسبی در کشور خودشان داشته باشند.»
به گفته وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، دیدگاه طرف افغانستانی نیز در این باره مثبت اما مساله مهاجران «زمان‌بر» است.
او درباره جزییات و سازوکار اجرای این توافق صحبتی نکرد.
در ماه‌های گذشته مقام‌های جمهوری اسلامی از بازداشت و بازگرداندان اتباع افغانستان به این کشور خبر داده‌اند و گزارش‌هایی نیز در این زمینه منتشر شده است.
در یک نمونه، نادر یاراحمدی، رییس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور دولت مسعود پزشکیان، ۱۵ دی از اخراج حدود سه میلیون نفر از «اتباع غیرمجاز» طی سه سال گذشته خبر داد.
عصرانه خبرساز عراقچی در کابل
عباس عراقچی در سفر به کابل، پس از دیدار با رییس‌الوزرای طالبان، برای صرف عصرانه به یکی از رستوران‌های پایتخت افغانستان رفت.
او پیش‌تر و در آخرین روزهای حکومت بشار اسد نیز به سوریه سفر کرده و پس از ملاقات با او، در یکی از رستوران‌های دمشق «شاورما» خورده بود.
شماری از کاربران مخالف طالبان در رسانه‌های اجتماعی، به مقایسه این دو تصویر پرداختند و اظهار امیدواری کردند که عراقچی این‌بار هم «نیک‌قدم» باشد و مقدمات سقوط طالبان را فراهم کند.
