نتایج بخش‌هایی از موج چهارم پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان نشان می‌دهد ۹۲ درصد مردم به وضعیت فعلی ایران معترض‌اند. حدود یک‌سوم پاسخ‌دهندگان تاکید کردند «وضع کشور قابل اصلاح نیست».
دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ایران، وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آبان سال ۱۴۰۲ این پیمایش را با نظرسنجی از ۱۵ هزار و ۸۷۸ نفر از افراد بالای ۵۱ سال خانوارهای شهری و روستایی ساکن در ۱۵ استان کشور انجام داده است.
نتایج کلی پیمایش منتشر نشده اما بخش‌هایی از آن در اختیار بعضی پژوهشگران قرار گرفته است و آن‌ها به‌مرور در حال منتشر کردنش هستند.
هم‌میهن روز یک‌شنبه ۱۸ شهریور در گزارشی، به انتشار بخش‌هایی از پیمایش پرداخت و نوشت در پاسخ به سوال «به نظر شما در شرایط فعلی مهم‌ترین مسئله کشور چیست؟»، به ترتیب گرانی و تورم با ۸۱.۹ درصد، بیکاری با ۴۷.۹ درصد، اعتیاد با ۲۶.۹ درصد، فساد اقتصادی و اداری با ۱۳.۱ درصد، مسکن با ۱۲.۱ درصد، حجاب با ۱۱.۹ درصد در صدر قرار داشتند.
ازدواج جوانان با ۱۰.۷ درصد، طلاق با ۷.۱ درصد، کم‌آبی با ۵.۷ درصد، رعایت نکردن قانون با ۴.۷ درصد و محدودیت آزادی بیان و مطبوعات با ۴.۲ درصد سایر مسائل مهم کنونی ایران از نظر پاسخ‌دهندگان بود.
در بخش «مطلوبیت وضع فعلی کشور» ۶۱.۶ درصد پاسخگویان معتقد بودند که وضع موجود را «باید با انجام اصلاحات بهتر کرد» ۳۰.۲ درصد معتقد بودند «وضع کشور قابل اصلاح نیست» و ۸.۲ درصد پاسخ دادند که «وضع فعلی خوب و قابل دفاع است».
منحنی رو به سقوط امید به آینده
کم‌تر از یک سال پیش از این پیمایش و در فاصله ۳۰ آذر تا ۱۰ دی ۱۴۰۱، موسسه افکارسنجی گمان یک نظرسنجی از ۱۵۸ هزار نفر در داخل ایران انجام داد که ۸۱ درصد پاسخ‌دهندگان گفتند خواهان پایان دادن به حکومت جمهوری اسلامی هستند.
یک سال پیش از آن و در مرداد ۱۴۰۰ نیز هم مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا)، وابسته به جهاد دانشگاهی، نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرده بود که نشان می‌داد حدود ۵۹ درصد شهروندان امیدی برای بهتر شدن وضعیت آینده کشور ندارند.
نتایج موج چهارم پیمایش ملی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان نشان می‌دهد در استان‌های آذربایجان غربی و کردستان به ترتیب ۴۰.۱ درصد و ۳۷.۹ پاسخگویان گفته بودند وضع کشور قابل اصلاح نیست.
هم‌میهن به نقل از متین رمضانخواه، جامعهشناس نوشت اگر دو گروه اول را با هم جمع کنیم، باید بگوییم که بالای ۹۰ درصد به وضعیت کنونی اعتراض دارند و فقط هشت درصد راضی بودهاند.
سیمین کاظمی، جامعهشناس هم به هم‌میهن گفت این ناامیدی از اصلاح وضعیت کشور، وقتی ۶۰ درصد در دور اول انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ شرکت نکردند هم آشکار شده بود.
او گفت اگر دولت جدید از فرصت بهدستآمده استفاده نکند، تشدید نارضایتی و سرخوردگی ممکن است به بحرانهای سیاسی و اجتماعی در ابعاد بزرگتر از قبل منجر شود.
یکی دیگر از بخشهای این پژوهش به موضوع حجاب اختصاص داشت که در پیمایش قبلی، تحت عنوان «بدحجابی» مطرح شده و فقط ۰.۹ درصد آن را مهم‌ترین مشکل جامعه دانسته بودند اما در پیمایش چهارم، تحت عنوان «مسئله حجاب» مطرح و از نظر ۱۱.۹ درصد، مهم‌ترین مسئله کشور اعلام شد.
هم‌میهن با اشاره به اینکه «حجاب به ششمین مسئله مهم کشور ارتقاء یافته»، نوشت: «به نظر میرسد بعد از مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد و اعتراضات ۱۴۰۱، نگرش جامعه به مسئله حجاب تغییر کرده است.»
از دیگر بخشهای مهم این پژوهش «احساس امنیت بین مردم» است که در آن، ۵۴.۸ درصد پاسخگویان گفتند «مال و اموالشان در امان نیست».
در این بخش، ۱۴ درصد پاسخگویان زن گفتهاند که به میزان خیلی کمی در سطح شهر احساس امنیت میکنند، ۲۱.۵ درصد گفتهاند به میزان کم، و ۱۰.۶ درصد گفتهاند تا حدودی.
اوایل فروردین سال گذشته عباس عبدی، فعال اصلاحطلب، جزئیاتی از نظرسنجی جمهوری اسلامی را در زمستان ۱۴۰۱ و درباره حجاب اجباری فاش کرده بود که نشان می‌داد حدود ۹۰ درصد پاسخ‌دهندگان، مخالف «ضرورت اجبار قانونی» حجاب برای زنان هستند.
