دو مقام جمهوری اسلامی از فرسودگی چشم‌گیر ناوگان حمل و نقل عمومی در ایران و خودروهای شهروندان خبر دادند. اکنون هفت میلیون خودروی فرسوده در خیابان‌ها تردد دارند و میانگین فرسودگی ناوگان حمل و نقل عمومی ۸۰ درصد است.
داریوش گل‌علی‌زاده، رییس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت اکنون ۲۷ میلیون خودرو در کشور تردد دارند که هفت میلیون آن «فرسوده» هستند.
اردیبهشت سال گذشته محمد مشهدی‌شریف، رییس انجمن مراکز اسقاط خودرو، تعداد خودروهای فرسوده ایران را معادل «۴۵ درصد از خودروهای کشور» خوانده و گفته بود نیمی از آلودگی هوا مربوط به وسایل نقلیه در تردد است.
گل‌علی‌زاده در مراسمی که روز دوشنبه به مناسبت رونمایی از اقدامات دستگاه‌ها برای کاهش آلودگی هوا برگزار شد، با تاکید بر همین مساله گفت بخش عظیمی از آلاینده‌های هوای ایران مربوط به خودروهاست.
این مقام مسئول تاکید کرد: «بخشی از خودروهای تولیدی باید بر اساس گواهی اسقاط تولید شود و خودروسازان مکلف به اجرای این قانون هستند.»
به گفته گل‌علی‌زاده، «تسهیلات برای نوسازی وسایل نقلیه و اسقاط خودروهای فرسوده» از موضوعاتی است که سازمان محیط زیست پیگیر آن بوده است.
سجاد انوشه، معاون امور دهیاری‌های سازمان شهرداری و دهیاری وزارت کشور آماری درباره اسقاط خودروهای فرسوده ارائه کرد و گفت سال گذشته ۷۱ هزار دستگاه خودرو از چرخه ترافیک خارج شد اما طی سه ماه ابتدایی سال جاری، ۶۰ هزار اسقاط انجام گرفت.
پیش‌تر برخی منابع اعلام کرده بودند از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۹۸ بیش از دو میلیون خودرو در ایران اسقاط شده‌اند.
بیشترین آمار در این زمینه مربوط به سال ۱۳۹۳ با اسقاط بیش از ۲۸۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده بود.
فروردین امسال ایران‌اینترنشنال در گزارشی از خودداری جمهوری اسلامی از واردات خودروهای برقی و دوستدار محیط زیست به ایران، با وجود وعده‌های دولت نوشت و اشاره کرد عمده دلیل آن، رانت و انحصار صنعت خودروسازی داخلی زیر نظر حکومت است.
انوشه در بخشی از صحبت‌هایش به نقد دولت حسن روحانی پرداخت و گفت ۷۰ درصد ناوگان اتوبوسی کشور در دهه ۹۰ از دست رفت: «در سال ۱۳۹۲ تعداد ۲۲ هزار دستگاه اتوبوس در ناوگان حمل و نقل فعال بود که در سال ۱۴۰۰ به هفت هزار دستگاه کاهش یافت.»
گل‌علی‌زاده نیز در همین زمینه گفت میانگین فرسودگی حمل و نقل عمومی ۸۰ درصد است.
به گفته معاون سازمان حفاظت محیط زیست، این رقم برای اتوبوس‌ها و ون‌ها ۱۰ درصد و برای اتوبوس‌های داخل شهری ۶۰ درصد است.
او به درگیری ۲۶ شهر و هفت کلان شهر ایران با معضل آلودگی هوا خبر داد و گفت بخشی از این آلایندگی و عمدتا در استان‌های جنوبی و مرکزی، مربوط به گرد و غبار است.
بحران آلودگی هوا که قبلا بیشتر در تهران گزارش می‌شد، اکنون چند سالی است که به دیگر شهرهای بزرگ و صنعتی ایران نیز کشیده شده است.
مقام‌ها و کارشناسان در ایران می‌گویند علاوه بر خودروهای فرسوده، عواملی مانند مازوت‌سوزی و استفاده کارخانه‌ها از سوخت فسیلی، بهره‌گیری از سوخت‌های بی‌کیفیت، تعداد زیاد کارخانه‌های صنعتی در مجاورت و محدوده کلانشهرها از جمله تهران منجر به افزایش سطح آلودگی هوا در تمام طول سال می‌شود.
بهمن سال ۱۴۰۱ برخی مقامات حکومتی از «۴۵ هزار مرگ در سال بر اثر آلودگی هوا» خبر دادند و گفتند هفت درصد از این آمار، مربوط به موارد «مُرده‌زایی (مرگ نوزاد قبل یا در حین زایمان)» است.
