۴۱ درصد از شرکت‌کنندگان در تازه‌ترین نظرسنجی موسسه گمان بر این باورند که براندازی جمهوری اسلامی پیش‌شرط هر تغییری است؛ شاهزاده رضا پهلوی نیز در این نظرسنجی جایگاه محبوب‌ترین شخصیت سیاسی را به دست آورده است.
بر اساس تازه‌ترین نظرسنجی موسسه گمان که با عنوان «نگرش ایرانیان به سیستم سیاسی مطلوب» منتشر شده، ۲۱ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی خواهان «تحولات ساختاری و گذار از جمهوری اسلامی» و ۸ درصد خواهان اصلاحات تدریجی در چارچوب نظام جمهوری اسلامی هستند.
با این حال ۱۸ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی خواهان «حفظ اصول و ارزش‌های انقلاب و حامی سیاست های نظام و رهبری» هستند.
حدود ۱۱ درصد از شرکت‌کنندگان نیز خود را متعلق به هیچ یک از این گرایش‌ها ندانسته‌اند.
در نظرسنجی قبلی موسسه گمان که پنجم آبان سال گذشته منتشر شده بود، ۳۵ درصد خواهان براندازی جمهوری اسلامی، ۲۴ درصد خواهان تحولات ساختاری و گذار از جمهوری اسلامی، ۱۶ درصد خواهان حفظ اصول و ارزش‌های انقلاب و ۱۲ درصد خواهان اصلاحات در چارچوب نظام جمهوری اسلامی شده بودند؛ ۱۳ درصد نیز گزینه هیچکدام را انتخاب کرده بودند.
گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان، گمان، در گزارش جدید خود نوشته است که میزان پایگاه اجتماعی این گرایش‌ها در سال ۱۴۰۰ نوسان قابل توجهی نداشته است.
موسسه گمان، با مدیریت عمار ملکی استادیار علوم سیاسی در دانشگاه تیلبرگ هلند، نظرسنجی‌هایی را با تمرکز بر اندازه‌گیری و تحلیل دیدگاه‌ها و افکار ایرانیان انجام می‌دهد.
موافقت با اعتصابات سراسری
۶۵ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی جدید گمان موافق اعتصابات سراسری برای تغییرات سیاسی هستند، حدود ۵۰ درصد موافق تظاهرات و اعتراضات خیابانی و ۵۲ درصد موافق روش‌های نافرمانی مدنی.
در عین حال ۶۵ درصد نیز موافق کمپین‌های اعتراضی در شبکه‌های اجتماعی هستند.
۱۹ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی موافق مبارزه مسلحانه و در مقابل ۶۸ درصد مخالف آن هستند.
سال گذشته ایران شاهد اعتصابات سراسری بی‌سابقه‌ای بود و از جمله معلمان طی سه ماه شش تجمع سراسری و چهار تحصن سراسری برگزار کردند.
محبوبیت شاهزاده رضا پهلوی
از میان شخصیت‌های سیاسی و مدنی که در پرسشنامه این نظرسنجی ذکر شده، ۳۹ درصد از شرکت‌کنندگان نظر مثبتی به رضا پهلوی دارند.
۱۷ درصد از شرکت‌کنندگان نیز به ابراهیم رئیسی نظر مثبت ابراز کرده و پس از آنها نرگس محمدی، نسرین ستوده، مسیح علینژاد، محمود احمدی‌نژاد، محمد نوری‌زاد و کاوه مدنی قرار دارند. میرحسین موسوی، محمد خاتمی و محمدجواد ظریف در رده‌های بعد هستند.
همچنین بر اساس این نظرسنجی، حدود ۶۶ درصد جامعه درباره رضا شاه پهلوی نظر مثبت، و حدود ۲۳ درصد به او نظر منفی دارند. درباره محمدرضا شاه پهلوی نیز ۶۴ درصد نظر مثبت و ۲۸ درصد نظر منفی دارند.
نظر ۵۲ درصد از شرکت‌کنندگان به محمد مصدق مثبت و نظر ۲۷ درصد منفی است؛ به روح‌الله خمینی نیز حدود ۲۸ درصد نظر مثبت و ۶۴ درصد نظر منفی دارند.
از بین شرکت‌کنندگان ۲۶ درصد به علی خامنه‌ای نظر مثبت و ۶۶ درصد نظر منفی دارند.
شعار «دیگه تمومه ماجرا»
از بین شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی ۶۵ درصد موافق شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» هستند و حدود ۵۳ درصد نیز با شعار «رضا شاه، روحت شاد» اظهار موافقت کرده‌اند.
۲۱ درصد نیز گفته‌اند موافق شعار «ما همه سرباز توییم خامنه‌ای گوش به فرمان توییم خامنه‌ای» هستند.
حدود ۳۴ درصد از شرکت‌کنندگان نیز جمهوری سکولار، ۲۲ درصد جمهوری اسلامی، ۱۹ درصد پادشاهی مشروطه و سه درصد سلطنت مطلقه را انتخاب کرده‌اند.
در میان احزاب و ایدئولوژی‌های سیاسی، احزاب با گرایش‌های مشروطه‌خواه (طرفداران پادشاهی)، سوسیال-دموکرات، ملی-مذهبی، حامیان محیط‌زیست و جبهه ملی بیش از دیگر احزاب مورد اقبال شرکت‌کنندگان این نظرسنجی بوده‌اند.
۳۷ درصد از شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی «ساختار سیاسی یکپارچه و متمرکز»، ۱۵ درصد «ساختار سیاسی یکپارچه و غیر متمرکز» و ۱۲ درصد ساختار سیاسی فدرال را انتخاب کرده‌اند. حدود شش درصد هم گزینه «خواهان جدایی و استقلال ملیت هستم» را برگزیده‌اند.
همچنین حدود ۳۰ درصد اعلام کردند که دانش کافی برای پاسخ به این سوال ندارند.
۴۶ درصد از شرکت‌کنندگان با پرچم سه رنگ با نشان شیر و خورشید، ۳۰ درصد با پرچم فعلی و نزدیک به ۱۹ درصد موافق پرچم سه رنگ بدون نشان هستند؛ پنج درصد نیز موافق هیچ کدام از این طرح‌ها نیستند.
آموزش زبان مادری
در این نظرسنجی حدود ۸۴ درصد زبان فارسی را بهترین گزینه برای زبان رسمی یا میانجی در ایران دانسته‌اند. همچنین ۶۵ درصد با تدریس زبان مادری در مدارس، در کنار زبان فارسی، موافق هستند.
حدود ۱۹ درصد نیز مخالف تدریس زبان مادری هستند.
همچنین ۶۱ درصد با این گزاره که «من ترجیح می‌دهم فرزندم در دانشگاه به جای زبان فارسی به زبان مادری‌اش درس بخواند» مخالف هستند و ۱۸ درصد موافق.
عملکرد رئیسی
نتایج این نظرسنجی نشان می‌دهد که حدود ۲۰ درصد جامعه عملکرد ابراهیم رئیسی به‌عنوان رییس جمهور را تایید می‌کنند، و در مقابل، حدود ۶۹ درصد عملکرد او را تایید نمی‌کنند.
میزان نارضایتی از عملکرد رئیسی در میان افراد دارای تحصیلات دانشگاهی و ساکن مناطق شهری بیشتر است؛ زنان نیز بیش از مردان از عملکرد رئیسی ناراضی هستند.
درباره ویژگی‌های «بالاترین مقام رسمی کشور»، حدود ۷۸ درصد با «موروثی بودن»، ۷۲ درصد با «مرجع مذهبی بودن»، ۶۶ درصد با «مادام‌العمر» بودن و ۵۶ درصد با «خداناباور (آتئیست) بودن» بالاترین مقام حکومت مخالف هستند.
گروه مطالعات افکارسنجی ایرانیان، گمان، پیش از این نیز نظرسنجی‌هایی در موضوعات مختلف، از جمله درباره انتخابات ریاست جمهوری و همچنین نگرش ایرانیان به رابطه با جهان و رسانه‌ها، انجام داده است.