دادگاه امنیت ملی که صبح دوشنبه ۲۴ آذر به وقت محلی در هنگکنگ برگزار شد این فعال ۷۸ ساله را به دو اتهام مرتبط با «همدستی با نیروهای خارجی» از جمله ایالات متحده و یک اتهام مرتبط با «توطئه برای انتشار مطالب فتنهانگیز» در روزنامه چینیزبان «اَپِل دِیلی» مجرم شناخت. لای پیشتر همه این اتهامها را رد کرده بود.
مقامهای هنگکنگ همواره جیمی لای را بهعنوان «مغز متفکر اعتراضهای ضد دولتی سال ۲۰۱۹» معرفی میکنند. این اعتراضها چالشی جدی پیش روی اقتدار حزب حاکم در پکن قرار داده بود.
به گزارش نیویورکتایمز، دادستانها مدعی شدهاند که او با دولتهای خارجی، بهویژه آمریکا تبانی کرده تا چین و هنگکنگ تحریم شوند.
تیم حقوقی لای در دادگاه روز دوشنبه استدلال کرد که درخواستهای لای برای اعمال تحریمها علیه چین پس از اجرای قانون امنیت ملی در سال ۲۰۲۰ پایان یافت.
اِستِر تو، قاضی اصلی این پرونده که در راس هیاتی از سه قاضی بر این دادگاه امنیت ملی نظارت دارد، شهات لای در دادگاه را «گاهی متناقض، ناهماهنگ و غیرقابل اعتماد» خواند و گفت که «بیتردید» لای از چین «نفرت و کینه» دارد.
او همچنین در جلسه دادگاه از مارک سایمون، یکی از کارمندان سابق لای، نام برد و او را «تسهیلکننده» برگزاری جلسات با مقامهای آمریکایی برای لابیگری با هدف اعمال تحریمها علیه چین و هنگکنگ معرفی کرد.
خشم گزارشگران بدون مرز از مجرم شناختن لای
سازمان گزارشگران بدون مرز محکومیت لای را نشان دهنده «وخامت نگران کننده آزادی رسانهها» دانست و گفت بابت محکوم شدن لای تحت قانون بحثبرانگیز امنیت ملی محکوم شده، «خشمگین» است.
حکم محکومیت «وخامت نگرانکنندهی آزادی رسانهها» را نشان میدهد و لای «مظهر شجاعت روزنامهنگاران مستقل در هنگ کنگ» بود.
این سازمان همچنین از کشورهای دموکراتیک خواست که بهسرعت برای آزادی لای اقدام کنند، در غیر این صورت این فعال ۷۸ ساله در زندان خواهد مُرد.
«جیمی لای» سرمایهدار رسانهای، کارآفرین و از برجستهترین چهرههای جنبش دموکراسیخواهی هنگکنگ است که طی حدود سه دهه فعالیت، به یکی از صریحترین و بیپرواترین منتقدان پکن تبدیل شد.
او در سال ۱۹۹۵ روزنامه اپل دیلی را بنیان گذاشت. این رسانه به اطلاعرسانی بیپروا درباره چهرههای سرشناس چین، از جمله شخصیتهای سیاسی حزب حاکم شهرت داشت و نقش مهمی در پوشش اعتراضات ۲۰۱۴ و ۲۰۱۹ ایفا کرد.
بازداشتها، اتهامهای امنیت ملی و اکنون حکم سنگین دادگاه، او را به نمادی بینالمللی از مقاومت در برابر سرکوب سیاسی در هنگکنگ تبدیل کرده است.
لای در نیمه تابستان سال ۲۰۲۰ دستگیر شد. او پیش از دستگیری در گفتوگو با رویترز گفت که تا آخرین لحظه علیه اعمال قوانین امنیت ملی پکن در هنگکنگ مبارزه خواهد کرد و به انتشار مطالب ادامه خواهد داد.
او در این مصاحبه گفت: «اگر قربانی شوم، افتخاری خواهد بود.»
دو ماه پیش از دستگیری لای، چین قانون امنیت ملی را بر هنگکنگ اعمال کرد. این قانون برای جرایمی مانند براندازی یا تبانی با نیروهای خارجی مجازات حبس ابد در نظر گرفته است.
لای در ماه اوت همان سال تحت قانون امنیت ملی به اتهام «تبانی با نیروهای خارجی» دستگیر شد و پلیس به دفتر مرکزی شرکت و رسانه او حمله کرد.
آخرین نسخه روزنامه اپل دیلی پس از دستگیری لای همراه با تعدادی از کارکنانش و مسدود شدن داراییهایش منتشر شد.
منتقدان میگویند که هنگ کنگ از زمان معرفی قانون امنیت ملی به طرز چشمگیری تغییر کرده و بسیاری از صداهای مخالف خاموش شدهاند. مقامات چین این قانون را برای ایجاد ثبات پس از اعتراضات سال ۲۰۱۹ ضروری بود.
هنگکنگ یک منطقه خودمختار تجاری تحت حاکمیت جمهوری خلق چین است. هرچند این دولتشهر در برخی زمینهها مانند اقتصاد و قوانین مالی و ارزی مستقل است، اما در امور دیپلماتیک و نظامی تحت کنترل پکن قرار دارد.
[@portabletext/react] Unknown block type "facebook", specify a component for it in the `components.types` prop
اعتراضهای سال ۲۰۱۴ در هنگکنگ بر پایان کنترل انتخاباتی چین بر هنگکنک متمرکز بود اما دولت چین هیچیک از مطالبههای معترضان را نپذیرفت و بسیاری از رهبران اعتراضها پس از فرونشستن اعتراضها دستگیر شدند.
با وجود سرکوب شدید این اعتراضها، بسیاری بر این باورند که این جنبش که به «جنبش چتر» معروف است، نسلی تازه از فعالان و آزادیخواهان را شکل داد که زمینهساز اعتراضهای وسیعتر ۲۰۱۹ شدند.
اعتراضهای سال ۲۰۱۹ که به «جنبش ضد قانون استرداد» مشهور شد، در مخالفت با طرح قانونی از سوی دولت هنگکنگ شکل گرفت که اجازه میداد مخالفان سیاسی برای محاکمه به چین تحویل داده شوند. معترضان این طرح را «پایان استقلال قضایی هنگکنگ» میدانستند.
در نتیجه اعتراضهای میلیونی در خیابانها، اعتصابهای گسترده و درگیری شدید مخالفان با نیروهای پلیس، دولت هنگکنگ طرح قانون استرداد را پس گرفت اما یک سال بعد، دولت چین قانون «امنیت ملی» را به هنگکنگ تحمیل کرد.
پس از آن بسیاری از چهرههای آزادیخواه در هنگکنگ، از جمله لای، دستگیر شدند، احزاب مخالف منحل و رسانههای بسیاری، از جمله روزنامه اپل دیلی، تعطیل شدند و ساختار انتخابات هنگکنگ بهطور کامل تحت کنترل چین قرار گرفت.