نوجوانانی که ساعتهای زیادی از وقت خود را در شبکههای اجتماعی میگذرانند، در آزمونهای مهارت خواندن و حافظه، نسبت به کسانی که استفاده کمی از این شبکهها دارند، نمرات پایینتری کسب میکنند.
روزنامه فایننشال تایمز جمعه ۲۵ مهر به نقل از منابع آگاه نوشت ریاض امیدوار است این توافق در جریان سفر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، به کاخ سفید در ماه آینده نهایی شود.
انتظار میرود این پیمان شامل همکاریهای گسترده نظامی و اطلاعاتی باشد.
یک مقام ارشد دولت ترامپ گفت: «در حال بررسی امضای توافقی در زمان سفر ولیعهد هستیم اما جزییات هنوز نهایی نشده است.»
وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام کرد همکاری دفاعی با عربستان سعودی «سنگبنای راهبرد منطقهای واشینگتن» است.
زمینهسازی پس از پیمان آمریکا و قطر
این گفتوگوها مدتی پس از آن آغاز شد که ترامپ با صدور فرمانی اجرایی اعلام کرد ایالات متحده در صورت هرگونه حمله به قطر، با استفاده از «همه گزینههای ممکن از جمله اقدامات دیپلماتیک، اقتصادی و در صورت نیاز نظامی»، واکنش نشان خواهد داد.
این فرمان پس از حمله موشکی اسرائیل به دوحه بهمنظور هدف قرار دادن رهبران سیاسی حماس صادر شد. حادثهای که موجی از نگرانی در میان کشورهای نفتخیز خلیج فارس درباره تعهد امنیتی واشینگتن ایجاد کرد.
تمرکز بر امنیت منطقه و تنوعبخشی به اتحادها
بن سلمان اعلام کرده است ریاض تنها در صورت تشکیل کشور مستقل فلسطینی حاضر به عادیسازی روابط با اسرائیل خواهد بود. شرطی که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، آن را رد کرده است.
فیراس مکساد، مدیر دفتر واشینگتن گروه اوراسیا، گفت: «با توجه به پیمان اخیر آمریکا و قطر، انتظار میرود پیشرفت مشابهی در همکاری دفاعی با عربستان سعودی حاصل شود. آنچه در دست بررسی است، بهمراتب گستردهتر از توافقهای پیشین خواهد بود.»
او افزود: «در شرایطی که ولیعهد بر اجرای برنامههای عظیم توسعه داخلی تمرکز دارد، تقویت همکاری امنیتی با آمریکا برای عربستان سعودی حیاتی است.»
حسین ابیش، پژوهشگر ارشد اندیشکده کشورهای عرب در واشینگتن، گفت تمایل دولت ترامپ برای پیشبرد روابط دیپلماتیک عربستان سعودی و اسرائیل میتواند مانعی در مسیر توافق باشد؛ هرچند «اگر ترامپ تصمیم بگیرد آن را ایدهای خوب بداند، میتوان از آن گذر کرد».
ریاض یکی از بزرگترین خریداران تسلیحات آمریکایی است. کاخ سفید اعلام کرده قرارداد فروش ۱۴۲ میلیارد دلار سلاح به عربستان سعودی، معادل دو برابر بودجه دفاعی سال ۲۰۲۴ این کشور است که در جریان سفر قبلی ترامپ به منطقه امضا شد.
این قرارداد بهعنوان «بزرگترین توافق دفاعی تاریخ» معرفی شد.
ریاض در پی تنوع امنیتی
عربستان سعودی ماه گذشته با پاکستان، قدرت هستهای جنوب آسیا، پیمان «دفاع متقابل راهبردی» امضا کرد.
تحلیلگران این اقدام را پیامی به آمریکا و اسرائیل دانستند مبنی بر اینکه ریاض قصد دارد برای تقویت بازدارندگی خود، گزینههای امنیتی متنوعتری را در نظر بگیرد.
مدیر دفتر واشینگتن گروه اوراسیا گفت: «پیام روشن است؛ جایگزینی برای چتر امنیتی آمریکا وجود ندارد اما عربستان سعودی میتواند برای پر کردن شکافها و تقویت موقعیت خود، همکاریهای جانبی را گسترش دهد.»
به گزارش آسوشیتدپرس به نقل از مایکروسافت، استفاده ایران از هوش مصنوعی در حوزه جنگ سایبری طی سال گذشته به شکل بیسابقهای افزایش یافته است. بر اساس این پژوهش، تنها در ماه ژوئیه ۲۰۲۵، بیش از ۲۰۰ مورد از فعالیت دشمنان خارجی در زمینه تولید محتوای جعلی مبتنی بر هوش مصنوعی شناسایی شده که بیش از دو برابر آمار سال قبل و ده برابر بیشتر از سال ۲۰۲۳ بوده است.
بهرهبرداری از هوش مصنوعی برای جاسوسی و فریب
در گزارش سالانه تهدیدات دیجیتال مایکروسافت آمده است که ایران، همانند روسیه و چین، از ابزارهای هوش مصنوعی برای انجام حملات سایبری، انتشار اطلاعات نادرست و نفوذ به سامانههای حساس آمریکا استفاده میکند. این گزارش تاکید دارد که جمهوری اسلامی در کنار گروههای تبهکار سایبری، از قابلیتهای هوش مصنوعی برای خودکارسازی حملات و بهبود روشهای نفوذ بهره گرفته است.
مایکروسافت هشدار داده است که این فناوری میتواند ایمیلهای فیشینگ ضعیف را به متون حرفهای و قابل اعتماد تبدیل کند، چهرههای دیجیتال جعلی از مقامات دولتی بسازد و حتی عملیات جاسوسی را پنهانتر و دقیقتر کند.
طبق این گزارش، دولتهای متخاصم از جمله حکومت ایران، حملات سایبری خود را با هدف دستیابی به اطلاعات محرمانه، مختل کردن خدمات عمومی حیاتی و تضعیف اعتماد عمومی در جوامع هدف انجام میدهند.
واکنش حکومت ایران به گزارش مایکروسافت
در پی انتشار این گزارش، نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد پنجشنبه در بیانیهای به خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام کرد که تهران این اتهامات را رد میکند. در این بیانیه آمده است: «جمهوری اسلامی ایران هیچگونه عملیات سایبری تهاجمی علیه هیچ کشوری آغاز نکرده و نخواهد کرد. اما به عنوان قربانی حملات سایبری، در برابر هرگونه تهدید، واکنشی متناسب با ماهیت و گستره آن نشان خواهد داد.»
این موضعگیری در حالی مطرح میشود که به گفته مایکروسافت، ایران در حال توسعه ظرفیتهای خود در زمینه جنگ سایبری با کمک هوش مصنوعی است و از این فناوری برای عملیات فریب، از جمله ساخت محتوای خبری و تبلیغاتی جعلی در شبکههای اجتماعی استفاده میکند.
ایران در کنار قدرتهای سایبری دیگر
مایکروسافت در گزارش خود تاکید میکند که ایران در کنار روسیه، چین و کره شمالی، از هوش مصنوعی نهتنها برای مقاصد نظامی بلکه برای عملیات نفوذ سیاسی و تبلیغاتی نیز بهره میبرد. این کشورها از هوش مصنوعی برای ترجمه و بازتولید پیامهای تبلیغاتی به زبانهای مختلف، شبیهسازی صدای مقامها و انتشار اطلاعات جعلی با هدف تاثیرگذاری بر افکار عمومی استفاده کردهاند.
امی هوگان-برنی، معاون بخش امنیت مایکروسافت، در اینباره گفته است: «ما شاهد آن هستیم که بازیگران دولتی، از جمله ایران، در حال استفاده از هوش مصنوعی برای افزایش دقت و سرعت حملات سایبری خود هستند. این روند نگرانکننده است، زیرا بسیاری از نهادهای آمریکایی هنوز از سامانههای دفاعی قدیمی استفاده میکنند.»
او هشدار داده که این سال، نقطه عطفی در امنیت سایبری جهانی است و کشورها باید سرمایهگذاری در دفاع دیجیتال را جدی بگیرند.
جنگ سایبری در مسیر هوشمندتر شدن
به گفته کارشناسان، جمهوری اسلامی ایران طی سالهای اخیر سرمایهگذاری چشمگیری در حوزه فناوریهای نوین سایبری انجام داده است. گزارشهای پیشین نیز از همکاری برخی نهادهای ایرانی با گروههای هکری وابسته به سپاه پاسداران در عملیات علیه اهداف آمریکایی، اسرائیلی و اروپایی خبر داده بودند.
مایکروسافت هشدار داده است که با پیشرفت سریع هوش مصنوعی، تعادل جهانی در حوزه امنیت سایبری در حال تغییر است. این شرکت میگوید [حکومت] ایران و دیگر قدرتهای سایبری با تکیه بر این فناوری، توانستهاند حملات دقیقتر، سریعتر و کمهزینهتری را طراحی کنند — در حالی که کشورهای هدف، از جمله آمریکا، هنوز در مرحله تطبیق با تهدیدات جدید هستند.
گزارش مایکروسافت تصویری نگرانکننده از ورود هوش مصنوعی به عرصه جنگ سایبری ارائه میدهد؛ جایی که ایران در کنار رقبای جهانی خود، از این فناوری برای افزایش نفوذ دیجیتال و قدرت بازدارندگی بهره میبرد.
اگرچه تهران هرگونه فعالیت تهاجمی را رد کرده، اما کارشناسان معتقدند رقابت سایبری میان حکومت ایران و غرب وارد مرحلهای تازه شده است — مرحلهای که در آن مرز میان فناوری و امنیت بیش از هر زمان دیگری در هم تنیده است.
یافتههای یک مطالعه پژوهشگران کانادایی و آمریکایی که در مجله «جاما» منتشر شد، ارتباط میان استفاده از شبکههای اجتماعی و کاهش تواناییهای شناختی نوجوانان را مشخص میکند.
به گفته جیسون ناگاتا، متخصص اطفال دانشگاه کالیفرنیا و محقق این مطالعه، تاثیر میزان استفاده از شبکههای اجتماعی بر یادگیری «بسیار حیاتی» است.
بررسی بیش از شش هزار کودک
بر اساس گزارش انپیآر، ناگاتا و همکارانش از دادههای مربوط به بیش از شش هزار کودک ۹ تا ۱۰ ساله - یکی از بزرگترین مطالعات در حال انجام روی نوجوانان بهنام مطالعه رشد شناختی مغز نوجوانان (ایبیسیدی) - استفاده کردند.
ایبیسیدی هر سال میزان استفاده هزاران کودک و نوجوان از شبکههای اجتماعی را ارزیابی و هر دو سال یک بار، آزمونهای یادگیری و حافظه برگزار میکند.
محققان، کودکان را بر اساس الگوی در حال تغییر استفاده از شبکههای اجتماعی به سه گروه تقسیم کردند.
بزرگترین گروه که شامل حدود ۵۸ درصد کودکان بود، در طی چند سال استفادهای کم از شبکههای اجتماعی داشتند یا هیچ استفادهای نداشتند.
دومین گروه بزرگ، حدود ۳۷ درصد، در ابتدا استفاده کمی داشتند اما تا ۱۳ سالگی روزانه حدود یک ساعت در این شبکهها بودند.
پنج درصد باقیمانده که «گروه با افزایش بالا» نامیده شدند، تا ۱۳ سالگی روزی سه ساعت یا بیشتر در این شبکهها حضور داشتند.
تاثیر میزان استفاده از شبکههای اجتماعی
همه گروهها آزمونهایی برای سنجش عملکرد شناختی دادند. آزمون شناختی روخوانی، مهارتهای خواندن و دانش واژگان را بررسی کرد. آزمون واژگان تصویری نیز توانایی تطبیق تصاویر با کلمات شنیده شده را سنجید.
کاربران با استفاده کم، کودکان با یک ساعت مصرف روزانه تا ۱۳ سالگی، بهطور میانگین یک تا دو امتیاز کمتر از کاربران بدون استفاده در آزمونهای خواندن و حافظه کسب کردند.
گروه با افزایش بالا، چهار یا پنج امتیاز کمتر از کاربران بدون استفاده گرفتند.
از سوی دیگر محققان با استفاده از این دادهها دریافت نزدیک به دو-سوم کودکان پیش از ۱۳ سالگی شروع به استفاده از شبکههای اجتماعی میکنند و به طور میانگین سه حساب کاربری دارند.
آنها همچنین دریافتند که نیمی از کودکان ۱۰ تا ۱۴ ساله دارای گوشی هوشمند، کنترل و تشخیص میزان استفاده از تلفن همراه خود را از دست میدهند.
یک-چهارم از کودکان کاربر شبکههای اجتماعی نیز اعلام کردند از این شبکهها برای فراموش کردن مشکلاتشان استفاده میکنند.
دوره حساس رشد مغز
میچ پرینستاین، روانشناس دانشگاه کارولینای شمالی، در مطالعهای دیگر دریافت مغز نوجوانان با استفاده زیاد از شبکههای اجتماعی، برای «بازخورد سریع و مداوم» این شبکهها تنظیم شده است.
پرینستاین در این خصوص گفت: «کودکان نسبت به لایک، نظرات و پاداشهای همسالان حساسیت بیش از حد پیدا میکنند و اگر مغزشان برای فعالیتهای شبکههای اجتماعی بهینه شده باشد، ممکن است برای کارهای دیگر بهینه نشده باشد.»
این مطالعه جدید شواهد کافی برای ایجاد سیاستهای مشخص درباره محدودیت سنی در شبکههای اجتماعی فراهم میکند.
دانمارک به تازگی اعلام کرد قصد دارد ممنوعیت استفاده از شبکههای اجتماعی برای کاربران زیر ۱۵ سال را اجرا کند.
استرالیا نیز از شرکتهای شبکههای اجتماعی خواست از دسامبر ۲۰۲۵ «اقدامات معقول» برای جلوگیری از ایجاد یا نگهداری حساب برای کاربران زیر ۱۶ سال انجام دهند.
