مطالب بیشتر
این روزنامه همچنین نوشت که در پی این حادثه، برخی مغازهداران از فروش کالا به دانشجویان عراقی خودداری میکنند و تعدادی از رانندگان اسنپ نیز از سوار کردن آنها امتناع میورزند.
هممیهن چهارشنبه ۲۳ مهر با اعلام خبر احضار این دانشجویان به تعداد آنها و نیز نهاد یا نهادهای احضارکننده اشاره نکرد.
این روزنامه همچنین اشاره کرد که چهارشنبه خبرهایی غیررسمی در شبکههای اجتماعی از بازداشت کوتاهمدت برخی از دانشجویان منتشر شده است.
پیشتر خبرنامه امیرکبیر سهشنبه ۲۲ مهر گزارش داده بود که تعدادی از دانشجویان دانشگاههای همدان به دلیل اعتراض به آزار و اذیتهای دانشجویان عراقی وابسته به گروه حشد شعبی، به دست ماموران جمهوری اسلامی بازداشت شده و مورد برخورد خشونتآمیز قرار گرفتهاند.
در این گزارش به برخورد خشونتآمیز با بازداشتشدگان و همچنین شهروندان معترض اشاره شده بود.
بر اساس ویدیوهای رسیده به ایران اینترنشنال، دانشجویان دانشگاه بوعلی همدان ۱۴ مهر با همراهی گروهی از مردم در اعتراض به «حضور دانشجویان عراقی وابسته به حشد شعبی و مزاحمتهای آنان برای دختران دانشجو» تجمع کردند و خواستار اخراج آنها شده بودند.
همچنین اطلاعات رسیده به ایراناینترنشنال حاکی از آن است که نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ۱۹ مهر تجمع مردم همدان در اعتراض به آزار یک دانشجوی دختر توسط یک دانشجوی عراقی را بر هم زدند.
در پی اعتراض دانشجویان و شهروندان همدان به رفتار خشونتآمیز برخی دانشجویان وابسته به حشد شعبی، وبسایت عراقی الجبال در گزارشی تأیید کرد که یک دانشجوی عراقی به نام «سیف صدامحسین» در دانشگاه همدان به یک دانشجوی دختر ایرانی توهین و او را آزار داده است.
در این ارتباط، هممیهن به نقل از این دانشجو که در فیلم منتشرشده از تردد خودروی خارجی در بلوار ارم همدان حضور داشته است، نوشت که پس از انتشار ویدئو، از سوی پلیس احضار و بررسیهای لازم انجام شد اما اتهامات منتسب به او محرز نشد.
او با تکذیب گزارشهای منتشر شده در مورد «مزاحمت برای دختران» افزود: «از ما به مدت چهار ساعت بازجویی شد» و پلیس «پس از بررسی صحت گفتههایما و اطمینان از اینکه مزاحم کسی نشدهایم و هیچ کار غیرقانونی انجام ندادهایم، ما را آزاد کردند و گفتند که متأسفاند.»
صدامحسین گفت پس از بازگشت به خوابگاه، روز بعد پلیس مهاجرت آنها را احضار کرده و از صاحب خودرو خواسته بود برای حفظ امنیت خود و ماشینش، خودرو را از ایران خارج کند. او افزود که همان روز کشور را ترک کردهاند، چون مردم با «نگاههای پر از نفرت» به آنها مینگریستند، بیآنکه بدانند علت چیست.
یکی از دانشجویان عراقی که به نمایندگی از دیگر دانشجویان با هممیهن گفتوگو کرده، اظهار داشت پس از ماجرای مربوط به سیف حسین، تصاویری منتشر شده که ادعا میشود گفتوگویی میان آن دانشجوی عراقی و دختر ایرانی است، اما به گفته او «ما بررسی کردیم و چنین اتفاقی نیفتاده است».
او افزود که پس از این ماجرا، برخی مغازهداران از فروش کالا به آنها خودداری میکنند، بعضی رانندگان اسنپ آنها را سوار نمیکنند و شماری از دانشجویان نیز به آنها ناسزا میگویند. به گفته او، شمار دانشجویان عراقی در همدان اکنون به حدود ۵۰ نفر کاهش یافته است.
«مسئولان دانشگاه هنجارشکنیها را نادیده میگرفتند»
در بخشی از گزارش هممیهن به نقل از علیرضا علیمحمدی، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه بوعلی سینای همدان، آمده است که مسئولان دانشگاه در برابر برخی هنجارشکنیها سکوت کردهاند و همین موضوع باعث نارضایتی دانشجویان شده است.
او توضیح داد که ماجرا از سیگار کشیدن و نوع پوشش برخی دانشجویان آغاز شد و زمانی شدت گرفت که تعدادی از دانشجویان بینالملل با خودروی شخصی وارد دانشگاه شدند، در حالیکه ورود خودرو به محوطه دانشگاه ممنوع است. به گفته او، همان خودرو پیش از ورود نیز در سطح شهر تردد داشته و مزاحمتهایی ایجاد کرده بود.
علیمحمدی همچنین با انتقاد از «امتیازهای ویژه» برای دانشجویان بینالملل گفت اگر دانشجوی ایرانی مرتکب تخلفی شود، پرونده او در کمیته انضباطی بررسی میشود، اما چنین برخوردی در مورد دانشجویان بینالملل صورت نمیگیرد.
تعدادی از دانشجویان عراقی تازهوارد تصمیم به انصراف گرفتهاند
روزنامه هممیهن گزارش داد که پس از رخدادهای اخیر در دانشگاه بوعلی سینای همدان، شماری از دانشجویان تازهوارد عراقی تصمیم به انصراف گرفتهاند و فضایی منفی علیه این دانشجویان شکل گرفته است.
این روزنامه در ادامه با اشاره به افزایش تنشها علیه دانشجویان عراقی، به نقل از آرش نصر اصفهانی، جامعهشناس و پژوهشگر حوزه مهاجرت، نوشت که این وضعیت ادامه همان موج مهاجرستیزی است که پیشتر علیه مهاجران افغانستانی نیز دیده شده بود.
نصر اصفهانی تاکید کرده است که رخدادهای اخیر یادآور برخوردهای مشابه با زائران عراقی، بهویژه در مشهد، است و ریشه در پیشفرضهای ذهنی و نگاههای نژادپرستانه نسبت به خارجیها در جامعه ایران دارد.
صدور مجوز تحصیل و اقامت بلندمدت در مناطق ممنوعه برای دانشجویان بینالملل
خبرنامه امیرکبیر در گزارشی که روز چهارشنبه منتشر کرد، نوشت در چارچوب سیاستهای امنیتی و روند نظامیسازی محیطهای دانشگاهی، سازمان امور دانشجویان با اجرای آییننامهای موسوم به «تسهیل جذب دانشجویان بینالملل»، مجوز تحصیل و اقامت بلندمدت در مناطق ممنوعه، از جمله مناطق نظامی و امنیتی، را صادر کرده است.
در گزارش خبرنامه امیرکبیر به سخنان عباس قنبری باغستان، معاون بورس و دانشجویان خارج از کشور در سازمان امور دانشجویان، اشاره شده که گفته است: بر اساس هماهنگی میان نهادهای مسئول، تحصیل دانشجویان بینالملل در دانشگاههای مستقر در مناطق ممنوعه امکانپذیر شده و مدت اقامت آنها نیز به اندازه دوره تحصیلشان تمدید خواهد شد.
او توضیح داد که این اقدام بخشی از آییننامه «تسهیل جذب دانشجویان بینالملل» است که سال گذشته به تصویب هیئت دولت رسیده و با همکاری سازمان امور دانشجویان، وزارت کشور، وزارت اطلاعات، فراجا و وزارت امور خارجه از هفته جاری به اجرا درآمده است. بر اساس این طرح، محدودیتهای ورود و خروج دانشجویان خارجی لغو و برای آنها مجوز خروج مکرر صادر میشود.
خبرنامه امیرکبیر در گزارش خود نوشت این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که در سالهای اخیر، نهادهای امنیتی با استفاده از پوشش «دانشجوی بینالملل» اقدام به جذب افراد وابسته به گروههای شبهنظامی تحت حمایت جمهوری اسلامی ـ از جمله حماس، حزبالله، حشد شعبی و حوثیها ـ در دانشگاههای ایران کردهاند.
این خبرنامه هشدار داده است که صدور مجوز تحصیل در مناطق ممنوعه و حذف نظارتهای مرزی، نگرانیها درباره گسترش حضور سازمانیافته نیروهای شبهنظامی در محیطهای دانشگاهی و تبدیل آنها به ابزار سرکوب را افزایش داده است.
قنبری باغستان نیز با اشاره به «همافزایی مناسب میان نهادهای نظارتی و امنیتی» در اجرای این آییننامه، از دانشگاهها خواست برای عملیاتی شدن کامل این طرح همکاری لازم را داشته باشند.
به نوشته امیرکبیر، ناظران دانشگاهی این روند را بخشی از سیاست گستردهتر جمهوری اسلامی برای تغییر ترکیب دانشجویی و کنترل فضای دانشگاهها از طریق جایگزینی نیروهای وابسته به حکومت به جای دانشجویان مستقل ارزیابی میکنند.
در سالهای اخیر، شمار دانشجویان عراقی در ایران به دهها هزار نفر رسیده است.
بر اساس گزارشها، بین پنج تا ده هزار نفر از این دانشجویان با هدف تقویت پیوندهای ایدئولوژیک با جمهوری اسلامی از سوی نهادهایی نظامی و شبهنظامی همچون سپاه پاسداران و حشد شعبی بورسیه شدهاند.
ترامپ اظهار داشت: «امروز حماس هیچ حمایتی ندارد. قبلاً ایران از حماس پشتیبانی میکرد، اما حالا میگوید “هیس، ما را وارد نکنید”.» او با اشاره به حملات آمریکا علیه تاسیسات هستهای ایران افزود: «آخرین باری که آنها درگیر شدند، نتیجه خوبی نگرفتند.»
رئیسجمهوری آمریکا تاکید کرد که برای خلع سلاح حماس نیازی به حضور ارتش آمریکا در میدان نیست و گفت اقدام نظامی آمریکا و اسرائیل برای از بین بردن توان هستهای جمهوری اسلامی، زمینهساز توافق صلح غزه شد. به گفته او، «اگر ما توان هستهای ایران را از بین نمیبردیم، این توافق هرگز شکل نمیگرفت. کشورهای عربی آن زمان از ایران میترسیدند، اما حالا دیگر ایران قدرتی ندارد؛ بهخاطر کاری که ما و اسرائیل انجام دادیم.»
ترامپ همچنین در پاسخ به گزارشهایی درباره تلاش جمهوری اسلامی برای پیشبرد برنامه هستهای خود هشدار داد که اگر تهران در پی ساخت سلاح هستهای باشد، «سایتهای مربوطه هدف حمله قرار گرفته و نابود خواهند شد». او گفت: «آخرین چیزی که ایران میخواهد، ساخت سلاح هستهای است. اگر حتی نزدیک به آن شوند، آن سایتها نابود میشوند.»
او با اشاره به حملات هوایی آمریکا گفت: «بمبافکنهای بی-۲ ما صدها هزار پوند بمب حمل میکردند و هر کدام دقیقاً به هدف خوردند. آنها شبانه و در تاریکی وارد حریم هوایی ایران شدند، کاملاً رادارگریز بودند و هیچکس متوجهشان نشد.»
افزایش ۵۰ درصدی پروندههای جاسوسی مرتبط با ایران در دوره ترامپ
در همین نشست، کاش پتل، مدیرکل افبیآی، اعلام کرد در دوره ریاستجمهوری دونالد ترامپ، رسیدگی به پروندههای جاسوسی مرتبط با جمهوری اسلامی ایران ۵۰ درصد افزایش یافته است.
او گفت: «ما فعالیتهای جاسوسی علیه سه قدرت اصلی — چین، روسیه و ایران — را هدف قرار دادهایم. در مورد چین میزان دستگیریهای مرتبط با جاسوسی بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته و در پروندههای مربوط به ایران نیز رشد مشابهی ثبت شده است.»
پتل افزود که در پروندههای مرتبط با روسیه این افزایش حدود ۳۳ درصد بوده و تاکید کرد از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون ۱۲۵ مورد بازداشت مرتبط با فعالیتهای تروریستی انجام شده است، در حالیکه در مدت مشابه سال گذشته این رقم ۱۰۰ مورد بود.
جمهوری اسلامی هنوز بازیگری است که میتواند نظم شکننده کنونی را با یک حرکت تضعیف کند و یک ایران گوشهگیر و زخمی، قادر است صلح بلندمدت را تهدید کند. اینجاست که آمریکا نیاز به یک استراتژی تازه دارد؛ در غیر این صورت، ابر سیاه ایران همچنان بر توافقات سایه خواهد افکند.
ایران از دیرباز نقشی محوری در بیثباتی خاورمیانه ایفا کرده و حال با برقراری آتشبس در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵، خود را در موقعیتی ضعیف میبیند: اقتصاد تحت تحریم، نیروهای نیابتی تضعیفشده، و انزوای بینالمللی فزاینده. تحلیلگران معتقدند که این ضعف میتواند ایران را به سمت اقدامات مخرب سوق دهد، مانند تشدید حملات سایبری یا حمایت پنهان از عناصر مخالف آتشبس در حماس.
در تاریخ جمهوری اسلامی، هرگاه تهران احساس انزوا و محاصره کرده، پاسخ آن نه عقبنشینی بلکه نمایش قدرت بوده است؛ از گسترش جنگ به خلیج فارس در سالهای پایانی جنگ ایران و عراق گرفته تا اعلام رسمی تداوم غنیسازی در برابر تحریمهای شورای امنیت، و حملات نیابتی به تأسیسات آرامکو. این الگو نشان میدهد که سیاست مهار بدون مسیر گفتوگو، نه تنها جمهوری اسلامی را باز نمیدارد، بلکه آن را به سمت رفتارهای پرخطرتر سوق میدهد.
ترامپ، فکر میکند که جمهوری اسلامی آماده صلح است. او در سخنرانی اخیر خود در کنست اسرائیل گفت «ایران به ما اطلاع داده که کاملاً موافق این توافق است» و حتی پیشنهاد «دوستی» به تهران داد.
چرا ترامپ فکر میکند ابر سیاه ایران برداشته شده، در حالی که این تهدید از بین نرفته است؟ ترامپ خود هشدار داده بود که سایه جمهوری اسلامی بر هر توافق صلحی سنگینی میکند، اما اکنون، با تمرکز بر «پایان جنگ»، ممکن است بیش از حد بر روایت پیروزی سرمایهگذاری کرده باشد. ترامپ میگوید حمله به تاسیسات هستهای، جمهوری اسلامی را از میدان به در کرده و زمینهساز توافق صلح شده است. اما آیا تمام شر جمهوری اسلامی در زیرزمینهای نطنز، فردو و لابراتوارهای اصفهان بود؟ یک نگاه ساده به هلال شیعی جمهوری اسلامی که حالا از ماه شب اول هم کمنورتر است، خلاف آن را ثابت میکند. جمهوری اسلامی همچنان یک قدرت هستهای بالقوه و حامی جهادگرایی است.
در این میان نقش جهان عرب نیز حیاتی است. اتحادیه عرب در ژوییه ۲۰۲۵، در اقدامی بیسابقه، به همراه قدرتهای غربی، خواستار خلع سلاح حماس شد و این گروه را از مشروعیت جهادی و پروژه شبهنظامیان ایرانی محروم کرد. این بیانیه، که حماس را به تسلیم سلاحها و آزادی گروگانها فرامیخواند، نشاندهنده تغییر پارادایم در سیاستهای عربی است. موفقیت ترامپ در آتشبس تا حد زیادی به فشار عربها بستگی دارد. جهان عرب، به ویژه کشورهای خلیج فارس که تأمینکنندگان مالی بازسازی غزه هستند، میتوانند کمکهای مالی را مشروط به رعایت طرح ترامپ توسط حماس کنند، از جمله خلع سلاح کامل این گروه تروریستی.
اما اگر جهان عرب این کار را انجام دهد، جمهوری اسلامی چه خواهد کرد؟ آیا قبول میکند؟ تحلیلها نشان میدهد که بعید است جمهوری اسلامی به راحتی تسلیم شود. تهران حماس را بخشی از استراتژی ضداسرائیلی خود میبیند و خلع سلاح آن را ضربهای به نفوذ منطقهایاش تلقی میکند. در پاسخ، جمهوری اسلامی ممکن است به تشدید فعالیتهای نیابتیهای خود روی بیاورد، مانند حملات حوثیها به کشتیرانی در دریای سرخ یا حمایت از عناصر رادیکال در عراق و سوریه. با این حال، ضعف فعلی ایران – از جمله تحریمهای اقتصادی و شکستهای نظامی اخیر – ممکن است تهران را به سمت مذاکره سوق دهد. این همان کارتی است که ترامپ روی آن سرمایهگذاری سیاسی کرده است. ولی عدم حضور در شرمالشیخ و بعد توئیت تند و تیز عراقچی در جواب به ترامپ، احتمال هر گونه مذاکره در شرایط فعلی را منتفی میکند.
نظم تازه خاورمیانه دیگر نه بر محور «مقاومت» بلکه بر اساس ملاحظات امنیتی و اقتصادی مشترک میان اعراب و اسرائیل در حال شکلگیری است. جمهوری اسلامی هر آنچه داشت را بر سر قمار «مقاومت» باخت و حال واکنشاش احتمالاً ترکیبی از چند مسیر مختلف خواهد بود: تلاش برای بازسازی جایگاه خود از طریق دیپلماسی نرم با کشورهای عربی، افزایش فشار بر اسرائیل از جبهههای جانبی مانند لبنان یا سوریه، و همزمان، حفظ کانالهای ارتباطی با روسیه و چین به عنوان تکیهگاههای سیاسی در برابر غرب.
امروز اینجا که ما ایستادهایم به نظر میرسد ترامپ منتظر است، در گوشهای کمین کرده تا اگر جمهوری اسلامی واکنش نشان داد، فورا به قوای نظامی متوسل شود و اگر واکنش نشان نداد، صحنه پیشروی ترامپ حذف جمهوری اسلامی از معادلات منطقهای و «اختگی دیپلماتیک» خواهد بود یا سقوطی به دست مردم.
