احمد الشرع، رییسجمهوری سوریه، با اشاره به درگیریها در استان دروزینشین سویدا در جنوب این کشور گفت برخی طرفهای سوری با پشتگرمی به اسرائیل جسور شدهاند و این مساله دستیابی به توافق را دشوار میکند.
او با تاکید بر اینکه تلاش برای یکپارچهسازی و اتحاد سوریه نباید از راه جنگ باشد، گفت دولت سوریه متعهد است افرادی را که در سویدا مرتکب اقدامات خلاف شدند، پاسخگو کند.
این گزارش با عنوان «جنگ ایران و اسرائیل و تأثیر آن بر سوریه: بررسی نقض حاکمیت، آسیبهای غیرنظامی و مسئولیتهای دولتها بر اساس حقوق بینالملل»، عملکرد حکومت ایران را در چارچوب حقوق بینالملل به چالش کشیده و آن را ناقض حاکمیت سوریه، امنیت غیرنظامیان و اصول بیطرفی اعلامشده دولت دمشق میداند.
ایران، عامل تبدیل سوریه به میدان جنگ
طبق مستندات این گزارش، نیروهای وابسته به جمهوری اسلامی ایران، از زمان آغاز درگیری مستقیم با اسرائیل در خردادماه گذشته، از آسمان و خاک سوریه برای پرتاب موشک و پهپاد به سوی اهداف اسرائیلی استفاده کردهاند. این اقدام، بدون رضایت رسمی دولت سوریه و در تضاد کامل با اعلام بیطرفی آن کشور در جنگ ایران و اسرائیل صورت گرفته است.
بر پایه اصول مندرج در کنوانسیون شیکاگو و قواعد حقوق بینالملل، چنین استفادهای از قلمرو یک کشور ثالث بدون رضایت آن، نقض آشکار حاکمیت سرزمینی محسوب میشود.
کشته شدن غیرنظامیان در نتیجه حملات جمهوری اسلامی
در یکی از موارد ثبتشده، سقوط یک پهپاد ایرانی در استان طرطوس منجر به کشته شدن یک زن غیرنظامی سوری شد. همچنین عملیات نظامی در استانهای قنیطره، درعا و حومه دمشق، ضمن ایجاد ترس گسترده، باعث کشته شدن دستکم ۱۰ غیرنظامی و بازداشت بیش از ۱۳ تن دیگر در جریان عملیات زمینی اسرائیل در این مناطق شد؛ عملیاتی که با هدف مقابله با استقرار نیروهای نیابتی حکومت ایران انجام شد.
وخامت بحران انسانی و اقتصادی در پی جنگ نیابتی
این گزارش تاکید میکند که تبدیل سوریه به میدان جنگ میان ایران و اسرائیل، بحران انسانی این کشور را تشدید کرده است. بر اساس یافتهها، حملات و درگیریها به آوارگی دهها خانواده در جنوب سوریه، از بین رفتن محصولات کشاورزی، تخریب زیرساختها، اختلال در فعالیت مدارس و مراکز درمانی، و کاهش شدید سرمایهگذاری و فعالیتهای اقتصادی منجر شدهاند.
در همین حال، آسیب به شبکه برق و استفاده فزاینده از ژنراتورهای گازوئیلی برای جبران قطعیها، بحران انرژی را در سوریه وارد مرحله جدیدی کرده است.
مسئولیت حقوقی ایران و سکوت سوریه
در این گزارش آمده که بر اساس اصول مسئولیت دولتها در حقوق بینالملل، حکومت ایران موظف است از استفاده از خاک سوریه برای اقدامات نظامی خودداری کند. با این حال، ضعف شدید دفاعی و عدم کنترل دولت سوریه بر مرزها و آسمان خود باعث شده که عملاً نتواند از این اقدامها جلوگیری کند. گزارش شبکه حقوق بشر سوریه خواستار ثبت رسمی اعتراضات دیپلماتیک از سوی دمشق و اقدام حقوقی علیه بازیگرانی مانند جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل شده که با نقض بیطرفی سوریه، آن را به قربانی خاموش یک جنگ منطقهای بدل کردهاند.
این گزارش بار دیگر نقش مخرب حکومت ایران را در بیثباتسازی منطقه و سوءاستفاده از کشورهای ضعیفتر برای پیشبرد اهداف نظامیاش برجسته میکند؛ نقشی که پیامدهای آن مستقیماً دامن غیرنظامیان سوری را گرفته و از چشم نهادهای حقوق بشری و جامعه جهانی پنهان نمانده است.
جزئیات پیشنهاد: واگذاری و بازپسگیری سرزمینها
بر اساس اطلاعاتی که منابع مطلع در اختیار خبرگزاری رویترز قرار دادهاند، در این طرح، روسیه حاضر است بخشهای کوچکی از مناطق اشغالی در شمال اوکراین (استانهای سومی و خارکیف) را واگذار کند، در حالی که اوکراین در مقابل باید بهطور کامل از استانهای دونتسک و لوهانسک عقبنشینی کند. در عوض، روسیه متعهد میشود خطوط جبهه در استانهای جنوبی خرسون و زاپوریژیا را تثبیت کند.
با این حال، اوکراین پیشتر اعلام کرده که عقبنشینی از منطقه دونتسک غیرقابل قبول است، زیرا این منطقه برای دفاع از عمق سرزمینی کشور حیاتی است.
طبق نقشههای پروژه «دیپاستیت» اوکراین، روسیه حدود ۴۴۰ کیلومتر مربع در استانهای خارکیف و سومی را در اختیار دارد، در حالی که اوکراین حدود ۶۶۰۰ کیلومتر مربع از منطقه دونباس (دونتسک و لوهانسک) را کنترل میکند.
درخواستهای دیگر پوتین: کریمه، زبان روسی و کلیسای ارتدوکس
بر اساس این گزارش، پوتین همچنین خواستار شناسایی رسمی حاکمیت روسیه بر کریمه است؛ منطقهای که در سال ۲۰۱۴ ضمیمه خاک روسیه شد، اما تاکنون از سوی غرب و اوکراین به رسمیت شناخته نشده است.
علاوه بر این، مسکو خواهان رسمی شدن زبان روسی در برخی یا تمامی نقاط اوکراین و تضمین آزادی فعالیت کلیسای ارتدوکس روسیه است؛ نهادی که به گفته سرویس امنیتی اوکراین، با روسیه در جنگ علیه این کشور همکاری کرده، اتهامی که کلیسا رد میکند.
پیشنهاد ممنوعیت عضویت اوکراین در ناتو
از دیگر شروط کلیدی، ممنوعیت پیوستن اوکراین به ناتو است؛ درخواستی که در تضاد مستقیم با قانون اساسی اوکراین قرار دارد، زیرا عضویت در این ائتلاف نظامی از اهداف راهبردی کییف محسوب میشود. با این حال، منابع رویترز گفتهاند پوتین آمادگی دارد نوعی تضمین امنیتی جایگزین ارائه دهد.
دونالد ترامپ نیز به رهبران اروپایی طرح ایجاد مکانیزمی مشابه ماده ۵ ناتو – بدون عضویت رسمی اوکراین در این سازمان – را پیشنهاد کرده است.
تحریمها و مبادلات اقتصادی
پوتین همچنین خواهان لغو بخشی از تحریمهای بینالمللی علیه روسیه است، اما مشخص نیست این درخواست شامل تحریمهای آمریکا نیز میشود یا فقط اروپا. ترامپ روز جمعه اعلام کرد فعلاً نیازی به اعمال تعرفههای تلافیجویانه علیه کشورهایی مانند چین به دلیل خرید نفت روسیه نمیبیند، اما ممکن است در دو یا سه هفته آینده اقدام کند.
مخالفت زلنسکی و احتمال دیدار بعدی
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین، قرار است روز دوشنبه به واشنگتن سفر کند تا با ترامپ درباره طرح صلح احتمالی گفتوگو کند.
در مصاحبه با فاکس نیوز، ترامپ گفت که او و پوتین «تا حد زیادی» بر سر این طرح توافق کردهاند، اما تاکید کرد که توافق نهایی منوط به موافقت اوکراین است: «شاید آنها بگویند نه.»
با این حال، ترامپ تاکید کرد که پوتین بدون رسیدن به توافق نهایی حاضر به توقف جنگ نیست، موضوعی که با موضع زلنسکی – که آتشبس را پیششرط مذاکرات میداند – در تضاد است.
ابهام درباره ماهیت پیشنهاد روسیه
منابع نزدیک به مذاکرات گفتهاند که هنوز مشخص نیست آیا پیشنهاد پوتین صرفاً یک گام اولیه برای آغاز گفتوگوهاست یا یک «پیشنهاد نهایی» و غیرقابل مذاکره.
با وجود عدم پیشرفت مشخص در نشست آلاسکا، دو طرف اعلام کردهاند که امکان گفتوگوهای بیشتر در آینده وجود دارد.
ساندی ورلد شنبه ۲۵ مرداد نوشت عیاد از زمان آزادی با قرار وثیقه به دلایل پزشکی در یک سال پیش تاکنون دیده نشده است، اما منابع دولتی و دیپلماتیک مظنون هستند که او از لبنان گریخته و به ایران رفته است.
روآری اُمورچو، نماینده حزب شینفین در پارلمان ایرلند، گفت وضعیت پزشکی او همچنان نامشخص است.
او تاکید کرد: «گویی این فرد ناپدید شده و هیچکس نمیداند کجاست.»
یک منبع آگاه نیز به ساندی ورلد گفت: «ظن ما بر این است که عیاد در ایران باشد و بعید است کسی او را تحویل دهد تا با حکم اعدام مواجه شود. این وضعیت رضایتبخش نیست، اما تنها کاری که میتوانیم انجام دهیم، این است که فشارها را ادامه دهیم و ببینیم آیا میتوانیم عدالت را برای شان و خانوادهاش محقق کنیم یا نه.»
مقامات لبنانی هیچ توضیحی درباره محل اختفای عیاد ارائه نکردهاند.
دادگاه نظامی لبنان ششم مرداد این قاتل فراری را به شکل غیابی به جرم قتل سرباز ۲۳ ساله اهل داندالک ایرلند به اعدام محکوم کرد.
لبنان در بیش از ۲۰ سال گذشته هیچ محکومی را اعدام نکرده است. در همین حال، دولت ایرلند خواهان پیدا شدن قاتل و تبدیل مجازات او به حبس ابد است.
عیاد ۱۴ دسامبر ۲۰۲۲ (۲۳ آذر ۱۴۰۱) کاروان نیروهای حافظ صلح سازمان ملل (یونیفل) را در روستای العقبیه لبنان هدف قرار داد.
او کاروان یونیفل را در حالی که در مسیر فرودگاه بیروت بود، گلولهباران کرد.
در این حمله شان رونی جان خود را از دست داد و سه سرباز ایرلندی دیگر زخمی شدند.
سه شهروند لبنانی دیگر که در این حمله دست داشتند، به سه ماه زندان و پرداخت جریمهای معادل هزار و ۸۰۰ یورو محکوم شدند و فرد چهارم از اتهامات تبرئه شد.
منابع امنیتی لبنان پیشتر تایید کرده بودند تمامی متهمان پرونده از اعضای حزبالله، مهمترین گروه نیابتی جمهوری اسلامی، هستند.
دولت لبنان اکنون تحت فشار ایرلند و خانواده شان به این احکام اعتراض کرده است.
سایمون هریس، وزیر دفاع ایرلند، بهتازگی گفت: «دولت بارها بر ضرورت اجرای عدالت در این پرونده تاکید کرده است. ما این موضوع را با سازمان ملل و مقامات لبنانی مطرح کردهایم.»
پزشکی قانونی ایرلند نیز خواهان حضور در تحقیقات سازمان ملل درباره پرونده قتل شهروند این کشور شده است.
رسانههای اسرائیلی شنبه ۲۵ مرداد گزارش دادند ایال زمیر، رییس ستاد کل ارتش این کشور، برای بررسی برنامههای ارتش برای تصرف شهر غزه، ۲۶ مرداد از فرماندهی جنوبی بازدید خواهد کرد.
این طرحها که بر اساس چارچوب کلی مورد تایید زمیر در هفته گذشته تهیه شده است، اکنون در دست بررسی قرار دارد.
زمیر احتمالا این برنامهها را در صورت تایید، به یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، ارائه خواهد کرد.
دولت اسرائیل هفته گذشته به ارتش دستور داد شهر غزه را تصرف کند؛ عملیاتی که شامل جابهجایی حدود یک میلیون غیرنظامی فلسطینی ساکن این شهر خواهد بود.
ارتش اسرائیل در حال حاضر عملیاتی را در محله زیتون در حاشیه شهر غزه اجرا میکند. با این حال، برای انجام تهاجم گسترده، ارتش نیاز به فراخوان نیروهای ذخیره دارد.
همزمان با این تحولات، افیخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل، اعلام کرد از ۲۶ مرداد، چادر و تجهیزات دیگری برای ساکنان غزه فراهم خواهد شد تا پیش از انتقال آنها از محل درگیری به مناطق «امن» در جنوب نوار غزه مورد استفاده قرار گیرند.
ادرعی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت این تجهیزات پس از بازرسی کامل از سوی کارکنان وزارت دفاع اسرائیل، از طریق گذرگاه کرم شالوم و با همکاری سازمان ملل و دیگر نهادهای امدادی بینالمللی منتقل خواهد شد.
سازمان کوگات (COGAT)، نهاد نظامی اسرائیل که هماهنگی کمکها را بر عهده دارد، درباره اینکه آیا این تدارکات بخشی از طرح جدید اسرائیل برای تصرف غزه هستند یا نه، توضیحی ارائه نداد.
موافقت اسرائیل با کمکرسانی اندونزی به غزه از مسیر هوایی
شبکه کان گزارش داد دفتر نخستوزیری اسرائیل مجوز ویژهای به اندونزی داده تا کمکهای بشردوستانه را برای نوار غزه از طریق هوایی ارسال کند.
اندونزی که پرجمعیتترین کشور مسلمان جهان است، هیچ رابطه دیپلماتیکی با اسرائیل ندارد.
یک مقام دیپلماتیک با اشاره به این خبر گفت: «بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، از همه کشورهایی که خواستار ارسال هوایی مواد غذایی به غزه هستند، دعوت میکند به این تلاش بشردوستانه بپیوندند.»
اسرائیل در حال حاضر حدود ۷۵ درصد از غزه را در کنترل خود دارد.
نتانیاهو در روزهای گذشته تاکید کرده اسرائیل به مقابله با دو پایگاه اصلی باقیمانده حماس در غزه ادامه خواهد داد.
به گفته او، اسرائیل چارهای جز تکمیل این ماموریت و شکست دادن حماس ندارد، چرا که این گروه از تسلیم سلاحهایش خودداری کرده است.
در مقابل، حماس اعلام کرده تنها در صورت تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی حاضر به خلع سلاح خواهد شد.
