نتانیاهو: اسرائیل قصد دارد کنترل تمام غزه را به دست بگیرد
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد که اسرائیل قصد دارد کنترل تمام غزه را به دست بگیرد و در نهایت آن را به نیروهایی مسلح واگذار کند که «بهدرستی آن را اداره خواهند کرد.»
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرد که اسرائیل قصد دارد کنترل تمام غزه را به دست بگیرد و در نهایت آن را به نیروهایی مسلح واگذار کند که «بهدرستی آن را اداره خواهند کرد.»
این مقام اتحادیه اروپا پنجشنبه ۱۶ مرداد در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت: «عوامل بازدارنده قابل توجه همچنان روند عملیات بشردوستانه و کمکرسانی به غزه را تضعیف میکنند؛ بهویژه نبود یک محیط امن برای توزیع گسترده کمکها.»
او در عین حال تاکید کرد برخی «تحولات مثبت» در زمینه تحویل سوخت، بازگشایی برخی مسیرها، افزایش تعداد کامیونهای ورودی روزانه به غزه و تعمیر بخشی از زیرساختهای حیاتی مشاهده شده است.
در گزارش رویترز به نام این مقام اشارهای نشده است.
این اظهارات یک روز پس از آن مطرح میشوند که نهادهای سیاست خارجی و بشردوستانه اتحادیه اروپا در گزارشی به کشورهای عضو، آنها را در جریان آخرین تحولات مربوط به توافق ماه گذشته با اسرائیل در خصوص بهبود کمکرسانی به ساکنان غزه قرار دادند.
پیشتر در ۱۹ تیر، کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از موافقت دولت بنیامین نتانیاهو با مجموعهای از اقدامات بشردوستانه برای بهبود وضعیت بحرانی فلسطینیان در نوار غزه خبر داده بود.
در هفتههای اخیر، تشدید قحطی و گرسنگی در غزه واکنش فعالان و نهادهای حقوق بشری را برانگیخته است.
برنامه «بنیاد بشردوستانه غزه» برای گسترش فعالیتهای خود
مایک هاکبی، سفیر ایالات متحده در اسرائیل، ۱۴ مرداد اعلام کرد «بنیاد بشردوستانه غزه» قصد دارد برای گسترش دامنه کمکرسانی به ساکنان این باریکه، بهصورت شبانهروزی فعالیت کند.
این بنیاد تحت حمایت آمریکا و اسرائیل است.
هاکبی در مصاحبه با فاکسنیوز گفت: «برنامه فوری این است که تعداد مراکز توزیع کمکها به ۱۶ نقطه افزایش پیدا کند و فعالیت آنها تا حد امکان بهصورت ۲۴ ساعته ادامه یابد تا غذای بیشتر با کارآمدی بالاتر، به شمار بیشتری از افراد نیازمند برسد.»
او با دفاع از بنیاد بشردوستانه غزه در برابر انتقادات، اقدامات آن را «شگفتانگیز» خواند و افزود تاکنون ۱۰۶ میلیون وعده غذایی از سوی این نهاد در غزه توزیع شده است.
در حال حاضر، تنها چهار مرکز وابسته به بنیاد بشردوستانه غزه آن هم تنها برای چند ساعت در روز فعال هستند.
هاکبی پیشتر نیز در مصاحبه با پایگاه خبری بلومبرگ اعلام کرد گسترش فعالیتهای این بنیاد به تامین مالی و همچنین چگونگی عملیات ارتش اسرائیل در شمال غزه بستگی دارد.
۱۴ مرداد، شماری از کارشناسان و گزارشگران ویژه سازمان ملل متحد با انتشار بیانیهای مشترک، از شیوه کمکرسانی به ساکنان نوار غزه بهشدت انتقاد کردند و خواستار انحلال بنیاد بشردوستانه غزه شدند.
در این بیانیه آمده است: «بنیاد بشردوستانه غزه نمونهای کاملا نگرانکننده از چگونگی سوءاستفاده از کمکهای بشردوستانه برای اهداف پنهان نظامی و ژئوپولیتیکی است؛ اقدامی که نقض جدی قوانین بینالمللی به شمار میرود.»
دفتر حقوق بشر سازمان ملل ۳۱ تیر ماه اعلام کرد از زمان آغاز فعالیت بنیاد بشردوستانه غزه، تیراندازی نیروهای اسرائیلی به فلسطینیانی که در تلاش برای دریافت کمکهای غذایی بودند، به کشته شدن بیش از هزار نفر انجامیده است.
بر اساس گزارش کانال ۱۲ و دیگر رسانههای عبریزبان، این طرح در صورت تصویب، طی چهار تا پنج ماه اجرایی خواهد شد و شامل تصرف کامل شهر غزه و اردوگاههای مرکزی این منطقه است. در مرحله نخست، ساکنان شهر غزه (حدود یک میلیون نفر) مجبور به ترک خانههای خود و حرکت به سوی منطقه «ماواسی» در جنوب خواهند شد.
هدف اسرائیل از این اقدام، وارد آوردن فشار حداکثری به حماس برای آزادی گروگانهای باقیمانده، نابودی زیرساختهای این گروه، و فراهمسازی مسیر کمکهای بشردوستانه با مدیریت اسرائیل و آمریکا عنوان شده است. گفته میشود ۱۲ مرکز جدید توزیع کمک با تامین مالی حدود یک میلیارد دلاری از سوی آمریکا و کشورهای دیگر راهاندازی خواهد شد.
با این حال، فرماندهان ارشد ارتش اسرائیل هشدار دادهاند که چنین عملیاتی میتواند جان گروگانها را به خطر بیندازد و اسرائیل را وارد یک درگیری طولانیمدت کند. رئیس ستاد ارتش، ژنرال ایال زمیر، در نشستهای داخلی هشدار داده است که اشغال کامل غزه «اسرائیل را به یک سیاهچاله میکشاند» و ممکن است به بهای جان دهها نظامی تمام شود.
در داخل ارتش، اختلافنظرهای جدی میان فرماندهان، از جمله بین فرمانده منطقه جنوبی و رئیس نیروی هوایی، گزارش شده است. همزمان برخی مقامات سیاسی از جمله وزیر خارجه و رهبر حزب شاس نیز با طرح مخالفت کردهاند، اما انتظار میرود بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل حمایت اکثریت کابینه امنیتی را برای تصویب طرح بهدست آورد.
در همین حال، مصر و قطر نیز از طریق آمریکا به اسرائیل فشار آوردهاند تا اجرای طرح را متوقف و گفتوگوهای گروگانگیری با حماس را از سر بگیرد.
از سوی دیگر، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، با اعلام اینکه «تصمیمگیری درباره تصرف کامل غزه به عهده اسرائیل است»، در عمل چراغ سبز برای اجرای این طرح نشان داده، گرچه کاخ سفید با الحاق دائمی غزه مخالفت کرده است.
مصر، در واکنش به این تحولات، اقدامات اسرائیل را «نسلکشی سیستماتیک» توصیف کرده و از سکوت جامعه جهانی در قبال بحران انسانی در غزه بهشدت انتقاد کرده است.
عملیات نظامی اسرائیل در غزه پس از حمله مرگبار حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد. طبق گزارشها، از جمله به ادعای گروههای فلسطینی تاکنون بیش از ۶۰ هزار فلسطینی در جریان جنگ کشته یا ناپدید شدهاند و اسرائیل نیز کشته شدن بیش از ۲۰۰۰ نفر از نیروهای حماس را تایید کرده است.
بهنوشته وبسایت خبری واینت، گروه حماس از زمان آغاز جنگ با اسرائیل تاکنون حدود ۷ میلیون دلار به کارکنان شاخه غیرنظامی خود در نوار غزه پرداخت کرده است. این حقوقها از مجموع ۷۰۰ میلیون دلار پول نقدی تامین میشود که پیش از حمله ۷ اکتبر، در تونلهای گسترده این گروه در غزه پنهان شده بود.
بر اساس این گزارش، حماس با وجود تخریب زیرساختهای نظامیاش و حملات مستمر ارتش اسرائیل، موفق شده با استفاده از روشی پیچیده و مخفیانه، پرداخت حقوق به بیش از ۳۰ هزار نیروی غیرنظامی خود را ادامه دهد. سه نفر از این کارکنان گفتهاند اخیراً در هر نوبت حدود ۳۰۰ دلار بهصورت نقدی دریافت کردهاند.
در شرایطی که بانکها در غزه در عمل تعطیل شدهاند و نقاط توزیع نقدی هدف حملات اسرائیل قرار گرفته، حماس با ارسال پیامکهایی رمزآلود به تلفن همراه اعضا یا خانوادههایشان، آنها را به مکانهای مشخصی دعوت میکند. در این نقاط، فردی ناشناس – گاهی یک زن – پاکتی از اسکناس به آنها تحویل میدهد. یکی از دریافتکنندگان به واینت گفته: «هر بار که برای گرفتن حقوق میروم، با خانوادهام خداحافظی میکنم. این کار مثل عبور از میدان مین است.»
یک معلم وابسته به دولت حماس نیز از کیفیت پایین اسکناسها ابراز نارضایتی کرده و گفته است تنها بخش کمی از آن قابل استفاده بوده و بقیه را هیچ مغازهداری قبول نمیکرد. او اضافه کرد که بعضی روزها به امید دریافت آرد، در صف کمک غذایی سازمانهای بینالمللی مانند «جیاچاف» میایستد.
واینت به نقل از یک مقام ارشد حماس مینویسد این گروه پیش از جنگ، صدها میلیون دلار پول نقد را در تونلهایی که برای مخفیسازی تسلیحات و اعضای خود ساخته بود، جاسازی کرده بود. این منابع مالی تحت نظارت مستقیم یحیی سنوار، رهبر شاخه نظامی حماس – که چند ماه پیش کشته شده – و برادرش محمد سنوار نگهداری میشده است. هر دوی این فرماندهان ارشد در ماههای اخیر در حملات اسرائیل کشته شدهاند.
به نوشته واینت، با وجود فشارهای اقتصادی شدید بر مردم غزه، حماس همچنان از شهروندان و بازرگانان مالیات و عوارض گمرکی دریافت میکند و حتی در میانه جنگ نیز فروش کالاها را ادامه داده است. قطر همچنان بهعنوان یکی از منابع اصلی تامین مالی حماس بهشمار میرود.
این وضعیت نارضایتی شدید میان مردم غزه ایجاد کرده است. «نسرین خالد»، زن بیوهای که سرپرستی سه فرزند را بر عهده دارد، به واینت گفته در حالیکه همسایگان حامی حماس کیسههای آرد و بستههای غذایی دریافت میکنند، خانواده او گرسنه ماندهاند. او پرسیده: «مگر نه اینکه خودشان عامل این فلاکتاند؟ چرا قبل از شروع جنگ مطمئن نشدند که ما غذا، آب و دارو داریم؟»
گزارش واینت حاکی است که شکاف میان مردم عادی و ساختار تشکیلاتی حماس، بهویژه با ادامه توزیع ناعادلانه منابع، عمیقتر شده و ممکن است در آینده به ناآرامیهای داخلی بیشتری منجر شود.
گاردین چهارشنبه ۱۵ مرداد در گزارشی نوشت اسرائیل از این تماسهای ذخیرهشده برای حملات هوایی، بازداشت و حتی حذف هدفمند افراد استفاده کرده است.
به گزارش گاردین، در سال ۲۰۲۱ یوسی سریئل، فرمانده وقت واحد ۸۲۰۰ ارتش اسرائیل، در دفتر مرکزی مایکروسافت با ساتیا نادلا، مدیرعامل این شرکت، دیدار کرد تا درباره ذخیرهسازی اطلاعات فوقمحرمانه ارتش اسرائیل در فضای ابری (کلاد) مایکروسافت گفتوگو کند.
این دیدار به همکاری ویژهای منجر شد که طی آن، بخشی اختصاصی و ایزوله از پلتفرم ازیور (Azure) برای واحد ۸۲۰۰ راهاندازی شد.
تحقیقات گاردین بر پایه اسناد درز کرده از مایکروسافت و گفتوگو با ۱۱ منبع مطلع، نشان میدهد که این فضا برای ساخت سامانهای بیسابقه و وسیع جهت جمعآوری و نگهداری مکالمات تلفنی روزانه میلیونها فلسطینی در کرانه باختری و غزه مورد استفاده قرار گرفته است؛ پروژهای که در داخل واحد ۸۲۰۰ با شعار «یک میلیون تماس در هر ساعت» شناخته میشود.
این سامانه ابتدا برای کرانه باختری طراحی شد و هدف آن نه شنود اهداف خاص، بلکه نظارت مداوم بر کل جمعیت فلسطینیها با استفاده از تحلیلهای هوش مصنوعی بود.
به گفته یکی از منابع، «ناگهان کل جمعیت به دشمن تبدیل شد.»
بر اساس گزارش، مهندسان مایکروسافت در طراحی لایههای امنیتی این سامانه با واحد ۸۲۰۰ همکاری مستقیم داشتند.
تا ژوئیه ۲۰۲۵، بیش از ۱۱ هزار و ۵۰۰ ترابایت از دادههای نظامی اسرائیل (معادل حدود ۲۰۰ میلیون ساعت مکالمه صوتی) در مراکز داده مایکروسافت در هلند و ایرلند ذخیره شده است.
این دادهها به افسران اطلاعاتی امکان میدهد مکالمات هر فرد را در صورت لزوم بازپخش کنند. این اطلاعات در برخی موارد برای طراحی حملات هوایی، بازداشت افراد بدون مدرک کافی، یا حتی توجیه کشتار هدفمند استفاده شده است.
مایکروسافت در واکنش به این افشاگری گفته است که اطلاعی از نوع دادههای ذخیرهشده از سوی واحد ۸۲۰۰ ندارد و هدف از همکاری با این نهاد، تقویت امنیت سایبری اسرائیل بوده است.
با این حال، اسناد داخلی شرکت نشان میدهد که برخی از کارکنان مایکروسافت، بهویژه کارمندان سابق واحد ۸۲۰۰، از ماهیت دادهها مطلع بودهاند.
واحد ۸۲۰۰، مشابه آژانس امنیت ملی آمریکا، مسئول جمعآوری اطلاعات سیگنالی است. سخنگوی ارتش اسرائیل گفته است همه همکاریها بر اساس توافقهای قانونی انجام شده و این فعالیتها مطابق با قوانین بینالمللی برای مقابله با تروریسم انجام میشود.
سازمانهای حقوق بشری و بخشی از کارکنان مایکروسافت این پروژه را به مشارکت در جنایات جنگی متهم کردهاند.
برخی منابع میگویند سامانه کلاد نقش فعالی در عملیاتهای نظامی پس از حملات هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس داشته است؛ حملاتی که بیش از ۱۲۰۰ کشته در اسرائیل بر جای گذاشت.
به گفته منابع اطلاعاتی، استفاده از این سامانه در جنگ غزه افزایش یافته و علیرغم تخریب زیرساختهای مخابراتی غزه، اطلاعات ذخیرهشده همچنان برای برنامهریزی عملیاتهای نظامی کاربرد دارد.
یکی از منابع میگوید ارتش اسرائیل اکنون به دنبال «کنترل بلندمدت» بر غزه است و این سامانه بهعنوان ابزاری راهبردی در این مسیر مورد توجه قرار گرفته است.
ارتش اسرائیل، چهارشنبه ۱۵ مرداد برای فلسطینیهای ساکن محله زیتون در شهر غزه هشدار تخلیه صادر کرد.
آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش، اعلام کرد نیروهای اسرائیلی عملیات خود را در غرب شهر غزه گسترش خواهند داد.
او از ساکنان این منطقه خواست به سمت منطقه المواصی در جنوب غزه حرکت کنند.
چهارشنبه گزارشهایی هم درباره حمله هوایی به هدفی در دیرالبلح منتشر شد.
قرار است کابینه امنیتی اسرائیل پنجشنبه ۱۶ مرداد درباره دو گزینه اشغال کامل نوار غزه یا صرفا گسترش عملیاتهای نظامی تصمیمگیری کند.
ارتش اسرائیل در حال حاضر حدود ۷۵ درصد از خاک غزه را در اشغال خود دارد.
مقامهای دولت حماس گزارش دادند شامگاه سهشنبه ۱۴ مرداد جمعیتی از ساکنان شهر دیرالبلح در مرکز نوار غزه تلاش داشتند خود را به کامیون حامل کمکهای غذایی برسانند اما از آن جا که این کامیون در مسیری ناهموار و نامناسب حرکت میکرده، در میان جمعیت غیرنظامیان واژگون شده است.
به گفته منابع دولت حماس، بیشتر قربانیان این سانحه از ساکنان مناطق آسیبدیدهای بودند که با گرسنگی شدید روبهرو هستند و در حین انتظار برای دریافت کمک غذایی از کامیونها، جان باختند.
دفتر رسانهای حماس با انتشار بیانیهای، ارتش اسرائیل را مسئول واژگونی کامیون معرفی و اعلام کرد راننده مجبور شده از مسیرهایی ناامن وارد شهر شود؛ مسیرهایی که پیشتر هدف بمباران قرار گرفته و برای تردد مناسبسازی نشدهاند.
این نهاد دولتی تاکید کرد ارتش اسرائیل «با جلوگیری از سازماندهی فرآیند توزیع کمکها و اجبار به عبور آنها از شرایطی بینظم و خطرناک، عمدا به ایجاد هرجومرج و گرسنگی دامن میزند».
در این بیانیه آمده است که این حادثه «نتیجه مستقیم سیاست گرسنه نگاه داشتن جمعی» است؛ سیاستی که در آن، اسرائیل متهم شده مانع از ورود منظم کمکهای انسانی میشود و مسیرهایی خطرناک را بر کامیونهای حامل غذا تحمیل میکند.
به گفته دفتر رسانهای حماس، این وضعیت باعث شده غیرنظامیان برای دسترسی به کمکها با ازدحام شدید مواجه شوند.
بر اساس گزارش سازمان ملل، از پایان ماه می (۱۰ خرداد) تاکنون، بیش از هزار و ۲۰۰ نفر در غزه حین تلاش برای تهیه غذا و آذوقه کشته شدهاند.
فیلیپ لازارینی، کمیسر کل آژانس امدادرسانی و کاریابی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی (اونروا)، ۱۴ مرداد در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «گرسنگی به قاتلی جدید در غزه تبدیل شده است.»
او تاکید کرد زمان آن فرا رسیده تا کمکها «به شکلی ایمن، بدون مانع و با کرامت انسانی» ارائه شود.
بر اساس برآوردهای سازمان ملل، با تداوم محاصره غزه و بسته شدن بیشتر گذرگاهها به این باریکه، بیش از دو میلیون نفر با خطر گرسنگی روبهرو هستند.
نهادهای حقوق بشری میگویند دسترسیهای محدود و موقتی پاسخگوی نیازهای روزافزون در غزه نیست.
نتانیاهو پنجشنبه ۱۶ مرداد در مصاحبه با شبکه فاکسنیوز در پاسخ به این پرسش که آیا اسرائیل قصد دارد کنترل تمام این منطقه را در اختیار بگیرد، گفت: «ما چنین قصدی داریم.»
او افزود: «ما نمیخواهیم آن را برای خود نگه داریم. ما فقط میخواهیم یک حاشیه امنیتی داشته باشیم. نمیخواهیم آن را اداره کنیم. نمیخواهیم بهعنوان یک نهاد حکومتی آنجا باشیم.»
پیشتر رسانههای اسرائیلی گزارش داده بودند که نخستوزیر اسرائیل، پس از نشست امنیتی که روز سهشنبه با حضور مقامهای ارشد نظامی و امنیتی برگزار شد، بر اشغال کامل نوار غزه تاکید کرد.
قرار است نشست کابینه امنیتی عالیرتبه اسرائیل برای بررسی گسترش جنگ علیه حماس پنجشنبه برگزار شود.
پیشتر اکسیوس به نقل از یک مشاور نتانیاهو نوشت: «حاضر نیستیم در این وضعیت بنبست باقی بمانیم و تسلیم خواستههای حماس شویم — بنابراین در عمل فقط یک گزینه باقی میماند: انجام یک اقدام قاطع. این آخرین کارتی است که در دست داریم.»
بر اساس گزارش کانال ۱۲ و دیگر رسانههای عبریزبان، این طرح در صورت تصویب، طی چهار تا پنج ماه اجرایی خواهد شد و شامل تصرف کامل شهر غزه و اردوگاههای مرکزی این منطقه است.
در مرحله نخست، ساکنان شهر غزه (حدود یک میلیون نفر) مجبور به ترک خانههای خود و حرکت به سوی منطقه «ماواسی» در جنوب خواهند شد.
با این حال، فرماندهان ارشد ارتش اسرائیل هشدار دادهاند که چنین عملیاتی میتواند جان گروگانها را به خطر بیندازد و اسرائیل را وارد یک درگیری طولانیمدت کند.
ژنرال ایال زمیر، رییس ستاد ارتش، در نشستهای داخلی هشدار داده است که اشغال کامل غزه «اسرائیل را به یک سیاهچاله میکشاند» و ممکن است به بهای جان دهها نظامی تمام شود.
تاکید نتانیاهو بر نابودی حماس
نتانیاهو همچنین در گفتوگو با سیانان بار دیگر اهداف اصلی اسرائیل را یادآور شد: «نابودی کامل حماس و بازگرداندن بیقید و شرط تمامی گروگانهای باقیمانده.»
او تصریح کرد که این درگیری میتواند بهسرعت پایان یابد، مشروط بر آنکه حماس سلاحهای خود را زمین بگذارد و گروگانها را آزاد کند.
این مصاحبه مدت کوتاهی پس از دیدار نتانیاهو با جی. پی. سینگ، سفیر هند در اسرائیل انجام شد؛ دیداری که محور آن تقویت روابط دوجانبه میان دو کشور، بهویژه در حوزههای دفاعی و اقتصادی بوده است.
