تحلیل

ماجراجویی موشکی جدید خامنه‌ای و تهدید نتانیاهو به انتقام

مراد ویسی
مراد ویسی

تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال

ماجراجویی موشکی جدید حوثی‌های وابسته به جمهوری اسلامی و تهدید نتانیاهو به انتقام از حوثی‌ها و جمهوری اسلامی به عنوان ارباب آن‌ها. روز یک‌شنبه یک موشک بالستیک حوثی‌ها از سامانه‌های دفاعی اسرائیل و آمریکا عبور کرد و به فرودگاه بن گوریون، فرودگاه اصلی اسرائیل، اصابت کرد.

هم‌زمان در تهران اعلام شد که یک موشک جدید با نام قاسم بصیر رونمایی شده که قادر است از تمام لایه‌های دفاعی اسرائیل و سامانه تاد آمریکا که در اسرائیل مستقر است عبور کند. این موشک می‌تواند همان موشکی باشد که امروز به تل آویو اصابت کرده است.

این امر به معنای بالا رفتن سطح تنش و درگیری سپاه پاسداران و گروه‌های نیابتی جمهوری اسلامی با اسرائیل است.

بعد از این حمله موشکی، پرواز تعدادی از خطوط هوایی بین‌المللی به اسرائیل لغو شد. در اسرائیل جلسه ویژه کابینه برگزار و نخست‌وزیر این کشور، بنیامین نتانیاهو، اعلام کرد که اسرائیل به این حمله حوثی‌ها و اربابانشان در زمان و مکانی که خود تشخیص می‌دهد، پاسخ خواهد داد.

نتانیاهو گفته که ترامپ درست می‌گوید که حملات حوثی‌ها از جمهوری اسلامی سرچشمه می‌گیرد. بنی گانتز، عضو سابق کابینه امنیتی اسرائیل، نیز گفته که این یمن نیست که موشک‌های بالستیک به سمت اسرائیل شلیک می‌کند، بلکه این جمهوری اسلامی است و باید مسئولیت این حملات را بپذیرد. او افزود که شلیک به اسرائیل باید منجر به واکنش سختی در تهران شود.

آمریکا پیشتر اعلام کرده بود که هر حمله حوثی‌ها را حمله جمهوری اسلامی تلقی می‌کند و به آن پاسخ خواهد داد. پیت هگست، وزیر دفاع آمریکا، هفته گذشته به جمهوری اسلامی هشدار داد: «فکر نکنید ما نمی‌دانیم که در یمن چه می‌کنید. ما می‌دانیم و شما نیز می‌دانید که ارتش آمریکا چه قدرتی دارد.»

اکنون که فرودگاه اصلی اسرائیل هدف حمله قرار گرفته و این حمله باعث شده که پروازهای برخی خطوط هوایی جهان به اسرائیل قطع شود، بعید است اسرائیل این را تحمل کند. حالا فقط سوال این است که پاسخ اسرائیل در چه سطحی خواهد بود؟ آیا به بمباران یمن اکتفا خواهد کرد یا ممکن است کار به حمله اسرائیل به اهدافی در ایران هم بکشد؟

شاید به همین دلیل نتانیاهو پاسخ به این حملات را به آینده موکول کرده و گفته است که «در زمان و مکانی که انتخاب می‌کنیم، علاوه بر حوثی‌ها، به اربابان آن‌ها در ایران هم پاسخ خواهیم داد.»

از طرف دیگر شنبه شب در دو نقطه کرج آتش‌سوزی شد و برق قطع شد و بعد اخباری از آتش‌سوزی در قم و مشهد هم منتشر شد. مقامات محلی گفته‌اند که آتش‌سوزی‌های کرج در یک کارگاه کارتن‌سازی و پسماند زباله بوده، اما تجربه نشان داده که در چنین مواردی نمی‌توان به این ادعاهای حکومت اعتماد کرد.

یکی از دلایلی که نمی‌توان به این نوع ادعاها اعتماد کرد، این است که در گذشته نیز مقامات جمهوری اسلامی گفته بودند که برخی آتش‌سوزی‌ها عادی است، ولی بعدها مشخص شد که آن‌ها ناشی از حملات اسرائیل به تاسیسات مهم بوده است. نمونه‌ای از این حملات، حمله‌ سال ۱۴۰۰ به کارخانه ساخت سانتریفیوژ پیشرفته کرج بود که پس از دو انفجار در خط تولید سانتریفیوژها در نطنز صورت گرفت.

همچنین، در همان سال گفته شد که آتش‌سوزی در یکی از مراکز پشتیبانی سپاه در کرمانشاه عادی بوده، ولی بعدها مشخص شد که اسرائیل به پایگاه پهپادی سپاه در ماهیدشت کرمانشاه حمله کرده است.
بنابراین، در مواردی مانند آتش‌سوزی‌های اخیر در کرج و سایر شهرها، مردم حق دارند که روایت مقامات را باور نکنند، چرا که پیش‌تر در موارد مشابه، پنهان‌کاری‌های مقامات جمهوری اسلامی برملا شده است.

از طرف دیگر اخیرا در مذاکرات جمهوری اسلامی و آمریکا سکوتی مرموز برقرار شده است. پس از لغو دور چهارم مذاکرات در رم، خبری رسمی از طرفین در مورد از سرگیری مذاکرات منتشر نشده است و جمهوری اسلامی هم از اظهار نظر خودداری کرده است.

در عین حال، در محافل نزدیک به حاکمیت جمهوری اسلامی، دوباره تاکید شده که اگر به ایران حمله شود، ایران پاسخ خواهد داد.

در حال حاضر، اختلافاتی جدی بین جمهوری اسلامی و آمریکا وجود دارد. خوش‌بینی‌های اولیه جمهوری اسلامی که آمریکا پذیرفته است غنی‌سازی در ایران را حفظ کند، اکنون به‌شدت زیر سوال رفته است.

این تغییرات به‌ویژه پس از حملات حوثی‌ها به اسرائیل و تهدیدات اسرائیل به واکنش‌های تلافی‌جویانه فضای حاکم بر مذاکرات را تغییر داده است.

حالا سه نشانه جدی از تغییر فضای مذاکرات وجود دارد: اول اینکه حمله حوثی‌ها به فرودگاه اسرائیل، آمریکا را بسیار عصبانی کرده و قطعا بر مذاکرات تأثیر خواهد گذاشت.

دوم اینکه اظهارات اخیر ترامپ و مارکو روبیو نشان می‌دهد که موضع آمریکا نسبت به جمهوری اسلامی تندتر شده است و به نظر می‌رسد که آمریکا غنی‌سازی در ایران را نمی‌پذیرد.

سوم اینکه موقعیت مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی جدید آمریکا، که دیدگاه‌های سختگیرانه‌ای نسبت به جمهوری اسلامی دارد، تقویت شده است.

این تحولات هم می‌تواند به تغییر فضای مذاکرات منجر شود و هم با حمله موشکی حوثی‌ها معادلات نظامی نیز می‌تواند بین جمهوری اسلامی از یک طرف و آمریکا و اسرائیل از طرف دیگر تغییر کند.