در آستانه دور دوم مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا که یک هفته پس از گفتوگوها در مسقط، در رم برگزار خواهد شد، تنشها در منطقه و فضای سیاسی اطراف پرونده هستهای ایران شدت گرفته است.
انتقال بمبهای سنگرشکن به اسرائیل
شبکه کان اسرائیل گزارش داد ۹ هواپیمای ترابری ارتش آمریکا صدها بمب، از جمله بمبهای سنگرشکن، به اسرائیل منتقل کردهاند.
هدف از این اقدام، آمادگی برای احتمال شکست مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی و اجرای حمله احتمالی به تاسیسات هستهای ایران اعلام شده است.
در همین راستا، دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، پنجشنبه در پاسخ به پرسشی درباره حمله احتمالی اسرائیل به ایران گفت: «نمیگویم که مخالفت کردهام اما عجلهای برای انجام این کار ندارم.»
واکنشها به افشای طرح حمله اسرائیل
پس از انتشار گزارش نیویورکتایمز مبنی بر مخالفت ترامپ با طرح حمله اسرائیل به ایران، فضای سیاسی داخلی در اسرائیل دچار تنش شده است.
یک مقام امنیتی اسرائیل در اینباره گفت: «فقط آمریکاییها از افشای این طرح سود بردند.»
نامه خامنهای برای پوتین و پیام ملک سلمان برای تهران
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در جریان سفر به مسکو نامهای از علی خامنهای را به ولادیمیر پوتین تحویل داد.
این پیام به گفته مقامهای ایرانی درباره تحولات منطقه، همکاری دوجانبه و مذاکرات هستهای بوده است.
از سوی دیگر، خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان سعودی در جریان سفر به تهران با رهبر جمهوری اسلامی دیدار کرد و پیامی از پادشاه عربستان سعودی را به خامنهای تحویل داد.
انتقاد تند از نماینده ترامپ
وبسایت «د هیل» در یک یادداشت تحلیلی، از رویکرد استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در مذاکرات با ایران و روسیه، بهشدت انتقاد کرد و نوشت: «ویتکاف با شخصیتی شبیه مستر بین، ناآگاهانه به منافع دشمنان آمریکا خدمت میکند.»
این یادداشت به ویتکاف انتقاد کرد که با نرمش بیش از حد در برابر ایران و روسیه، باعث تضعیف جایگاه آمریکا و متحدانش شده و هشدار داد که رویکرد او در حال «سوق دادن تیم ترامپ به سمت فاجعه دیپلماتیک» است.
گزارش کاملا تحولات تنش میان ایران و آمریکا در ۲۸ فروردین را اینجا بخوانید.
ترامپ پنجشنبه ۲۸ فروردین در پاسخ به پرسشی درباره تعرفهها در کاخ سفید گفت: «نمیخواهم [تعرفهها] بالاتر برود، چون از یک نقطه به بعد، مردم دیگر خرید نمیکنند.»
او افزود: «ممکن است نخواهم آنها را بالاتر ببرم یا حتی به همان سطح هم نرسانم. ممکن است بخواهم آن را کاهش دهم چون میدانید که باید مردم را به خرید تشویق کرد و از یک جایی به بعد، دیگر خریدی صورت نمیگیرد.»
اظهارات ترامپ نشانگر کاهش تمایل او برای افزایش شدید و سراسری تعرفهها علیه دهها کشور است، سیاستی که بازارها در ۲ آوریل (۱۴ فروردین) واکنش تندی به آن نشان دادند.
رییسجمهور آمریکا پیشتر تعرفهای ۱۰ درصدی بر اکثر کالاهای وارداتی وضع کرده بود، اما اجرای تعرفههای بالاتر را به نتیجه مذاکرات موکول کرد.
با این حال، او پس از آنکه پکن در واکنش به این اقدام، تدابیر تلافیجویانه خود را اعمال کرد، تعرفهها بر واردات کالاهای چینی را افزایش داد که اکنون مجموعا به ۱۴۵ درصد رسیدهاند.
هفته گذشته، چین اعلام کرد «به بازی عددی با تعرفهها پاسخ نخواهد داد»، نشانهای مبنی بر اینکه چین تمایلی به افزایش بیشتر نرخهای سراسری تعرفهها ندارد.
ترامپ گفت پس از اعمال تعرفهها، چین با آمریکا تماس گرفته است و ابراز امیدواری کرد که دو طرف بتوانند به توافقی دست یابند.
با این حال، منابع آگاه به خبرگزاری رویترز گفتهاند تماسها میان دو طرف برقرار است، اما تبادل نظرات آزاد و مذاکرات در سطح بالا که معمولا منجر به توافق میشود، هنوز به شکلی جدی انجام نشده است.
ترامپ در گفتوگو با خبرنگاران، از ارائه جزئیات درباره ماهیت گفتوگوها میان دو کشور یا اینکه آیا این گفتوگوها شامل شی جینپینگ، رییسجمهور چین میشود یا نه، خودداری کرد.
ترامپ از زمان شروع دوره دوم ریاستجمهوری خود چند بار مهلت قانونی برای فروش داراییهای آمریکایی شرکت چینی بایتدنس (مالک اپلیکیشن تیکتاک) را تمدید کرده است.
او روز پنجشنبه گفت که توافق برای واگذاری تیکتاک، اپلیکیشنی که ۱۷۰ میلیون آمریکایی از آن استفاده میکنند، احتمالا تا زمان حلوفصل موضوع تجاری با چین به تعویق خواهد افتاد.
ترامپ با اشاره به وجود قراردادی برای شیوه واگذار و اداره تیکتاک، گفت: «ما توافقی برای تیکتاک داریم، اما این توافق مشروط به تصمیم چین است، بنابراین اجرای آن را به تاخیر میاندازیم تا این ماجرا به شکلی حل شود؛ چه اینطور، چه آنطور.»
مانجیونه ۲۶ ساله، پیشتر در دادگاه ایالتی نیویورک که محل وقوع قتل مدیرعامل این شرکت بیمه است، با اتهامات قتل و جرایم مربوط به سلاح گرم مواجه شده بود. او در دادگاه ایالتی نیویورک که مجازات اعدام ندارد، اتهامات را رد کرده است.
کیفرخواست به این معناست که هیات منصفه فدرال، دلیل کافی برای وارد کردن اتهامات قتل، تعقیب و آزار و جرایم مربوط به سلاح گرم به مانجیونه یافته است. این اتهامات در صورت محکومیت، او را مشمول مجازات اعدام فدرال میسازد.
جلسه رسیدگی به پرونده فدرال روز جمعه ۲۹ فروردین در دادگاه فدرال منهتن برگزار خواهد شد.
مانجیونه از قاضی فدرال خواسته است که دادستانهای فدرال را از پیگیری مجازات اعدام منع کند.
در اوایل ماه جاری میلادی، پاملا بوندی، دادستان کل ایالات متحده، به دادستانهای فدرال دستور داد که در پرونده مانجیونه خواستار اجرای مجازات اعدام شوند.
کارن فریدمن اگنیفیلو، وکیل مانجیونه، بلافاصله پس از دستور باندی در ۱۳ فروردین بیانیهای صادر کرد و گفت: «با تصمیم برای اعدام لوئیجی مانجیونه، وزارت دادگستری از وضعیت ناکارآمد به مرحلهای بیرحمانه رسیده است. تصمیم آنها برای اعدام لوئیجی یک تصمیم سیاسی است و برخلاف توصیه دادستانهای فدرال محلی، برخلاف قانون، و برخلاف رویه تاریخی اتخاذ شده است.»
این نخستین بار از زمان اعمال تعلیق اعدامهای فدرال در دوره دولت بایدن در سال ۲۰۲۱ است که دولت آمریکا دوباره خواهان صدور حکم اعدام شده است.
اگر این درخواست از سوی قاضی رد شود و مانجیونه در پرونده فدرال محکوم شود، هیات منصفه در مرحلهای جداگانه از دادرسی تصمیم خواهد گرفت که آیا بر اساس درخواست دادستانها، توصیه به صدور حکم اعدام کند یا نه.
هرگونه توصیهای در این زمینه باید به اتفاق آرا باشد و قاضی نیز موظف خواهد بود آن را اجرا کند.
برایان تامپسون، مدیرعامل کشتهشده بخش بیمه شرکت یونایتدهلث، ۱۴ آذر ۱۴۰۳ در مقابل هتلی در منطقه میدتاون منهتن، جایی که شرکت برای کنفرانسی با سرمایهگذاران گردهم آمده بود، با شلیک گلوله کشته شد.
قتل تامپسون و جستجوی پنجروزه برای یافتن قاتل، توجه بسیاری از آمریکاییها را به خود جلب کرد.
در حالی که مقامات رسمی این قتل را محکوم کردند، شماری از مردم آمریکا با این استدلال که مانجیونه با این کار توجه افکار عمومی را به هزینههای بالای درمان در آمریکا و قدرت شرکتهای بیمه در رد پرداخت هزینه برخی درمانها جلب کرده، با او همدردی کردهاند.
پنجشنبه ۲۷ فروردین، کاخ سفید در نخستین واکنش به مخالفت حماس با طرح آتشبس موقت ۴۵ روزه، گفت: «حماس به صلح علاقهای ندارد و تنها به دنبال خشونت مداوم است.»
منبعی از حماس به خبرگزاری فرانسه گفت که این گروه، روز پنجشنبه پاسخ مکتوبی به میانجیها درباره آخرین پیشنهاد اسرائیل برای این آتشبس ۴۵ روزه ارسال کرده است.
طبق اعلام حماس، اسرائیل در ازای این ۴۵ روز آتشبس، خواستار آزادی ۱۰ گروگان اسرائیلی بود که هنوز زنده هستند و در دست این گروه هستند.
این پیشنهاد همچنین شامل آزادی ۱۲۳۱ زندانی فلسطینی از زندانهای اسرائیل و ورود کمکهای بشردوستانه به نوار غزه بوده است.
در این پیشنهاد، اسرائیل همچنین از حماس خواسته بود که خلع سلاح شود تا زمینه پایان کامل جنگ فراهم شود، درخواستی که حماس بهطور کامل رد میکند.
خلیل الحیه، یکی از رهبران ارشد حماس در غزه که اکنون در خارج از این منطقه حضور دارد، در سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد که حماس «بخشی از سیاست توافقهای جزئی نتانیاهو نخواهد بود.»
الحیه همچنین گفت که اسرائیل از توافق آتشبسی که در ماه ژانویه بین طرفین امضا شده بود، عقبنشینی کرده و نتانیاهو شرایطی «غیرممکن» را مطرح کرده است.
او که مذاکرهکننده ارشد حماس نیز هست، افزود که میانجیها باید برای حل این بحران، که به گفته او اسرائیل ایجاد کرده، با حماس تماس بگیرند.
او اعلام کرد که حماس آماده است فورا برای توافقی جامع برای پایان جنگ مذاکره کند که بر اساس آن، همه گروگانها در ازای آزادی تعدادی از زندانیان فلسطینی آزاد شوند.
جیمز هیویت، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، در واکنش به سخنان الحیه گفت: «اظهارات حماس نشان میدهد که این گروه به صلح علاقهای ندارد، بلکه تنها به دنبال خشونتی مداوم است. شروطی که دولت ترامپ تعیین کرده تغییری نکردهاند: گروگانها را آزاد کنید یا با جهنم روبرو شوید.»
اسرائیل و حماس در دیماه ۱۴۰۳ به یک توافق مرحلهای برای آتشبس دست یافتند، اما این توافق پس از اجرای مرحله اول فروپاشید.
حماس در آن زمان، خواهان عبور به مرحله دوم طبق همان توافق بود، اما اسرائیل سعی کرد شروط را تغییر دهد تا گروگانهای بیشتری آزاد شوند بدون اینکه تعهدی به پایان دائم جنگ بدهد. پس از مخالفت حماس، اسرائیل از ۲۸ اسفند ۱۴۰۳ حمله نظامی به غزه را از سر گرفت.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، مدتهاست اعلام کرده که تا زمانی که توانایی نظامی و حکمرانی حماس از بین نرود، به جنگ پایان نخواهد داد.
بسیاری از شرکای ائتلاف راستگرای او نیز از این موضع حمایت کردهاند و تهدید کردهاند که اگر او با پایان جنگ موافقت کند، دولتش را ساقط خواهند کرد.
با این حال، نظرسنجیهای پیاپی نشان دادهاند که اکثریت اسرائیلیها از پایان جنگ در ازای آزادی همه گروگانهای باقیمانده حمایت میکنند.
در واکنش به سخنان الحیه، بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اسرائیل، اعلام کرد که اسرائیل نه به حماس امتیاز خواهد داد و نه بدون «پیروزی کامل» و بازگرداندن همه گروگانها به جنگ پایان خواهد داد.
او در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «زمان آن رسیده که درهای جهنم را به روی حماس باز کنیم، دامنه جنگ را گسترش دهیم تا زمانی که نوار غزه بهطور کامل اشغال شود، حماس نابود گردد و برنامه رییسجمهور ترامپ برای خروج داوطلبانه و بازسازی غزه اجرا شود.»
ایتامار بنگویر، وزیر امنیت ملی و رهبر دیگر حزب افراطی در ائتلاف حاکم نیز خواهان افزایش فشار نظامی بر غزه شد و گفت باید حماس را آنقدر تحت فشار گذاشت که «زانو بزند و التماس کند.»
او گفت: «حماس نباید شروط تعیین کند، بلکه باید به آنها تن بدهد! نه توافق، نه آتشبس، نه کمک؛ فقط ادامه جنگ تا تسلیم کامل نازیهای غزه.»
جنگ غزه در ۱۵ مهر ۱۴۰۲/ ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، زمانی که نیروهای حماس از نوار غزه به جنوب اسرائیل حمله کردند، نزدیک به ۱۲۰۰ نفر را کشتند و ۲۵۱ نفر را به گروگان گرفتند.
گروه حماس و جهاد اسلامی همچنان ۵۹ گروگان را در اختیار دارند. طبق اعلام ارتش اسرائیل، از این تعداد، ۲۴ نفر احتمالا زنده هستند و مرگ ۳۵ نفر تایید شده است.
به گزارش شبکه تلویزیونی دولتی کان اسرائیل، در ۲۴ ساعت گذشته، ۹ هواپیمای ترابری نظامی آمریکا وارد پایگاه هوایی نواتیم در جنوب اسرائیل شدهاند.
بنا بر این گزارش که پنجشنبه شب منتشر شد، این هواپیماها صدها بمب، از جمله بمبهای سنگرشکن را به اسرائیل منتقل کردهاند تا به نوشته کان «در صورت شکست مذاکرات هستهای واشینگتن با تهران، امکان حمله علیه جمهوری اسلامی فراهم باشد.»
به گزارش کان، ایالات متحده در روزهای اخیر ارسال محمولههای عظیمی از مهمات، از جمله بمبهای نفوذی ویژه که برای حمله به تاسیسات هستهای ایران طراحی شدهاند، به اسرائیل را ادامه داده است.
کان سهشنبه ۲۶ فروردین هم گزارش داده بود که دهها هواپیمای آمریکایی وارد اسرائیل شدهاند و بمبهای سنگین امکی۸۴ و موشکهای رهگیر ویژه سامانه پدافندی تاد را با خود آوردهاند.
