نیویورک تایمز به نقل از منابعی گزارش داد اسرائیل قصد داشت احتمالا در ماه آینده میلادی تاسیسات هستهای ایران را با کمک آمریکا هدف قرار دهد، اما پس از بروز اختلافنظر در دولت ترامپ، او این برنامهریزی را متوقف کرد و ترجیج داد برای محدود کردن برنامه هستهای تهران وارد مذاکره شود.
نیویورک تایمز، در گزارشی که چهارشنبه شب ۲۷ فروردین منتشر کرده بر اساس گفته مقامات دولت آمریکا و دیگر منابع مطلع گفته، دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده، پس از ماهها بحث داخلی در دولتش، این تصمیم را اتخاذ کرده است.
بر اساس این گزارش، بحث بر سر این بوده که در شرایطی که جمهوری اسلامی از نظر نظامی و اقتصادی تضعیف شده، واشینگتن باید مسیر دیپلماسی را در پیش گیرد یا از اقدام اسرائیل برای عقبانداختن توانایی تهران در ساخت بمب حمایت کند.
نیویورکتایمز نوشته اختلافنظرها، شکاف میان دو طیف از مقامات دولت ترامپ را نشان میدهد. طیفی که فکر میکنند باید با حمله نظامی برنامه هستهای ایران را از بین برد و مقامهای محتاطتری که تردید دارند حمله نظامی بتواند جاهطلبی هستهای حکومت ایران را بدون آنکه منجر به جنگی گستردهتر شود، از بین ببرد.
به گزارش نیویورکتایمز در نهایت، پس از اینکه جمهور اسلامی نشانههایی از آمادگی برای مذاکره بروز داد، نوعی اجماع در دولت آمریکا مبنی بر اجتناب از حمله نظامی شکل گرفت.
ژنرال مایکل کوریلا، فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، در سفر اخیرش به اسرائیل، به مقامهای اسرائیلی گفت که کاخ سفید میخواهد تلآویو طرح حمله به تاسیسات هستهای را متوقف کند.
نتانیاهو، پس از این دیدار، ۳ آوریل با ترامپ تماس گرفت. اما ترامپ به او گفت که نمیخواهد تلفنی درباره ایران صحبت کند و او را به کاخ سفید دعوت کرد.
نتانیاهو ۷ آوریل وارد واشنگتن شد و اگرچه سفر او بهظاهر برای گفتوگو درباره تعرفههای تجاری بود، اما موضوع اصلی برای اسرائیل، برنامه حمله به ایران بود.
با این حال، در همان زمانی که نتانیاهو در کاخ سفید بود، ترامپ از آغاز مذاکرات با ایران خبر داد و در گفتوگوهای خصوصی، به نتانیاهو گفت تا زمان برگزاری مذاکرات، از حمله اسرائیل به ایران در ماه مه حمایت نخواهد کرد.
با اینحال، او روز بعد گفت: «اگر نیاز به اقدام نظامی باشد، ما آن را انجام خواهیم داد. اما رهبری این کار با اسرائیل خواهد بود.»
پس از این دیدار و بازگشت نتانیاهو به اسرائیل، ترامپ جان رتکلیف، رییس سیا را به این کشور فرستاد و او با نتانیاهو و رییس موساد دیدار و درباره گزینههای مختلف برای مقابله با ایران گفتوگو کرد.
در این دیدارها، گزینههایی مانند عملیات مخفی اسرائیل با حمایت آمریکا و تشدید تحریمها نیز مطرح شد.
بر اساس گزارش نیویورکتایمز، مقامهای اسرائیلی در هفتههای اخیر طرحهایی برای حمله به سایتهای هستهای ایران در ماه آینده میلادی تهیه کرده بودند.
هدف از این طرحها، بهتعویق انداختن پیشرفت برنامه هستهای ایران حداقل بهمدت یک سال یا بیشتر عنوان شده بود.
بر اساس این گزارش، تقریبا تمامی این طرحها، نهتنها برای دفاع از اسرائیل در برابر حملات تلافیجویانه ایران، بلکه برای اطمینان از موفقیت عملیات اسرائیل، نیازمند کمک آمریکا و حضور ارتش این کشور در قلب چنین حملهای بود.
با این حال، ترامپ فعلا دیپلماسی را به اقدام نظامی ترجیح داده است و برای جلوگیری از گرفتار شدن در جنگی جدید در خاورمیانه، باب مذاکرات را با ایران گشوده و به آن مهلت چندماهه برای دستیابی به توافق داده است.
بنا به گزارش نیویورکتایمز، اوایل ماه جاری، ترامپ تصمیم خود مبنی بر عدم حمایت از حمله اسرائیل به ایران را به تلآویو اطلاع داد و این موضوع را در دیدار هفته گذشتهاش با بنیامین نتانیاهو در کاخ سفید نیز مطرح و اعلام کرد که ایالات متحده مذاکرات خود با ایران را آغاز کرده است.
نتانیاهو در بیانیهای پس از این دیدار گفت: «توافق با ایران تنها در صورتی موثر است که طرفهای توافق اجازه داشته باشند تحت نظارت و مدیریت ایالات متحده وارد سایتهای هستهای شوند، آنها را منفجر کنند و تجهیزات را کاملا جمعآوری کنند.»
نیویورکتایمز نوشته این گزارش بر پایه گفتوگو با مقامهایی تهیه شده که در جریان برنامههای مخفی نظامی اسرائیل و مذاکرات محرمانه در دولت ترامپ قرار دارند و اکثر منابع به شرط ناشناس ماندن صحبت کردهاند.
اسرائیل از دیرباز برای حمله به تاسیسات هستهای ایران آمادهسازیهایی انجام داده بود، از جمله تمرین حملات هوایی و برآورد میزان خسارتی که با یا بدون کمک آمریکا میتواند وارد کند.
نیویورکتایمز نوشته حمایت در داخل دولت اسرائیل از گزینه حمله زمانی افزایش یافت که دو حمله اسرائیل به ایران در سال ۱۴۰۳، ضربههایی سنگین به جمهوریاسلامی وارد کرد.
در مقابل، اکثر موشکهای بالستیک ایران را در دو حمله به اسرائیل دفاع هوایی این کشور و آمریکا دفع کرد و حزبالله، متحد کلیدی جمهوریاسلامی، در عملیات نظامی اسرائیل بهشدت تضعیف شد.
بر اساس این گزارش، بهدرخواست نتانیاهو، مقامهای ارشد اسرائیلی ابتدا طرحی را به واشنگتن ارائه دادند که شامل عملیات کماندویی علیه سایتهای زیرزمینی هستهای و حملات هوایی بود و اسرائیلیها امیدوار بودند در این حملات از جنگندههای آمریکایی نیز استفاده شود.
اما مقامهای نظامی اسرائیل به دولت نتانیاهو گفتند عملیات کماندویی تا پیش از ماه اکتبر (پائيز سال جاری) آماده اجرا نخواهد بود.
در این شرایط، به خاطر خواست نتانیاهو که خواهان حمله در اسرع وقت بود، اسرائیلیها بهسمت طرحی جایگزین، یعنی بمباران گسترده، رفتند که آن هم به کمک آمریکا نیاز داشت.
نیویورکتایمز نوشته برخی مقامهای آمریکایی در ابتدا آماده بررسی این طرح بودند و ژنرال مایکل کوریلا، فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، و مایکل والتز، مشاور امنیت ملی، در این زمینه گفتوگوهایی انجام دادند.
همزمان با تشدید حملات آمریکا به حوثیها در یمن، ژنرال کوریلا با حمایت کاخ سفید شروع به انتقال تجهیزات نظامی به خاورمیانه کرد و ناو هواپیمابر «کارل وینسون» به دریای عرب منتقل شد تا در کنار ناو «هری ترومن» در دریای سرخ قرار گیرد.
همچنین دو سامانه پدافند موشکی پاتریوت و یک سامانه «تاد» به منطقه اعزام شد و شش بمبافکن بی-۲ نیز به جزیره دیهگو گارسیا در اقیانوس هند منتقل شدند.
اگرچه این تجهیزات میتوانند برای حمله به حوثیها مورد استفاده قرار گیرند، اما برخی مقامهای آمریکایی اذعان کردهاند که این تجهیزات برای حمایت احتمالی از اسرائیل در برابر ایران نیز در نظر گرفته شدهاند.
حتی اگر آمریکا مجوز استفاده از جنگندههای خود را در حمله ندهد، حضور این هواپیماها میتواند به دفاع در برابر حملات متحدان ایران کمک کند.
ترامپ نیز پیشتر علائمی از حمایت احتمالی از حمله اسرائیل نشان داد و از جمله ایران را مسئول حملات حوثیها معرفی کرده و گفته بود: «هر شلیکی از سوی حوثیها از این پس شلیک مستقیم از سوی سلاحها و فرماندهی ایران تلقی میشود. ایران مسئول است و عواقب سختی خواهد داشت.»
با این حال، به گزارش نیویورکتایمز برخی مقامهای دولت ترامپ نسبت به حمله اسرائیل تردید داشتند.
در یکی از جلسات اخیر، تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی، ارزیابی جدیدی ارائه داد که هشدار میداد استقرار تجهیزات آمریکا ممکن است منجر به درگیری گستردهتری با ایران شود.
همچنین رییس دفتر کاخ سفید، وزیر دفاع، معاون رییسجمهور و حتی مشاور امنیت ملی همگی نگرانیهای مشابهی ابراز کردند و والتز نیز که موضع تندتری درباره ایران دارد، نسبت به موفقیت طرح اسرائیل بدون کمک گسترده آمریکا تردید داشت.
نیویورکتایمز نوشته در دولت ترامپ هنوز اجماعی درباره شکل توافق مطلوب با ایران وجود ندارد. برخی مانند جیدی ونس، معاون رییسجمهور، استدلال میکنند که ترامپ فرصت منحصربهفردی برای توافق دارد و در صورت شکست مذاکرات، میتواند از حمله اسرائیل حمایت کند.
قویدل در این استوری اینستاگرامی که ۲۷ فروردین منتشر شد، نوشته دلیل احضار او، استوریاش در حمایت از مهدی یراحی، خواننده، بود که یک ماه و نیم پیش با حکم دادگاه ۷۴ ضربه شلاق خورد.
این رپر معترض در استوری خود با اشاره به اینکه حال او را با نوشتن تعهد خراب کردهاند، خبر داده بعد از این، صفحه او از طرف ادمینی در خارج از کشور اداره میشود اما خودش در ایران میماند و به کار و فعالیت هنری خود ادامه خواهد داد.
او با اشاره به سابقه برخوردهای امنیتی جمهوریاسلامی با هنرمندان نوشت «به بازپرس و افراد پروندهساز گوشزد میکنم بارها با احضار و بازخواست حال هنرمندان وطن را خراب کردید و باعث شدید سیل عظیمی از این هنرمندان وطن و آب و خاک خود را برای همیشه ترک کنند.»
قویدل دو سال پیش هم در آبان ۱۴۰۱ در جریان خیزش «زن، زندگی، آزادی»، به اتهام حمایت از معترضان مدتی بازداشت شد و بعدا دادگاهی در رشت او را به سه ماه زندان و جزای نقدی محکوم کرد.
اوا اوسط آبان در پستی اینستاگرامی از آزادی خود با قید وثیقه خبر داد و گفت در بازداشت مورد ضرب و شتم قرار گرفته است.
قویدل پس از آزادی با آرزوی آزادی توماج صالحی و زندانیان گمنام خطاب به جمهوری اسلامی گفت: این فرمانی که میروید به دره میرسد نه قله.
بیشتر بخوانید: بازداشت ۴۰ هنرمند در جریان خیزش انقلابی؛ اعتراضات فردی و گروهی هنرمندان همچنان ادامه دارد
در جریان خیزش ژینا، شمار قابلتوجهی از هنرمندان با بازداشت و برخوردهای امنیتی مواجه شدند.
مهدی کوهیان، عضو کمیته پیگیری وضعیت هنرمندان بازداشتی، شنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۱ در گفتوگو با شبکه شرق گفت: «ما لیستی ۱۵۰ نفره از هنرمندان داریم که در طول وقایع اخیر احضار شدند، بازداشت شدند، تفهیم اتهام شدند، ممنوعالخروج شدند یا به شکلهای مختلف از سوی نهادهای مربوطه با محدودیتهایی مواجه شدند.»
او افزود اکثر کسانی که بازداشت شدهاند «چهرههای گمنامی تشکیل میدهند که هنوز خانوادههایشان اسامیشان را اعلام نکردهاند.»
سازمان حقوق بشر هانا، چهارشنبه ٢٧ فروردین، از انتقال حمید حسیننژاد حیدرانلو به قرنطینه زندان ارومیه خبر داد و نوشت او با این انتقال در آستانه اجرای قریبالوقوع حکم اعدام قرار گرفته است.
هانا با اشاره به اینکه به خانواده حسیننژاد اعلام شده برای آخرین ملاقات با این زندانی سیاسی به زندان مراجعه کنند، بهنقل از وکیل پرونده نوشت که قرار است حکم اعدام او جمعه ٢٩ فروردین اجرا شود.
همزمان سایت حقوق بشری ههنگاو نیز با اعلام خبر انتقال حسیننژاد حیدرانلو به یکی از سلولهای انفرادی زندان ارومیه، نوشت جان او در معرض خطر جدی قرار دارد.
پیش از این و در ۹ فروردین سایت حقوق بشری کردپا گزارش داد شعبه ٩ دیوان عالی کشور حکم اعدام حسیننژاد حیدرانلو را عینا تایید کرد و این حکم در زندان ارومیه به او ابلاغ شد.
حسیننژاد تیرماه ۱۴۰۳ از سوی شعبه اول دادگاه انقلاب ارومیه به ریاست قاضی نجفزاده محاکمه و به اتهام «بغی از طریق عضویت در حزب کارگران کردستان (پکک)» به اعدام محکوم شد.
حکم اعدام این زندانی سیاسی در حالی صادر شد که او در جلسه دادگاه، تمامی اتهامات علیه خود را رد کرده بود.
به نوشته کردپا، وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی بدون ارائه هیچ مدرکی، حسیننژاد را به همکاری با حزب کارگران کردستان متهم کرد و قاضی نیز بدون توجه به دفاعیات، در دادگاهی چند دقیقهای و صرفا با استناد به «علم قاضی»، برای این زندانی سیاسی حکم اعدام صادر کرد.
حسیننژاد متولد سال ۱۳۶۴ و پدر سه فرزند است و طی سالهای گذشته، برای تامین مایحتاج زندگی به کاسبکاری در مرز چالدران مشغول بوده است.
او ۲۴ فروردین ۱۴۰۲ در مرز چالدران بهدست نیروهای مرزبانی بازداشت و پس از چند ساعت بازجویی، به بازداشتگاه اداره اطلاعات ارومیه منتقل شد.
به گزارش کردپا، حسیننژاد بهمدت ۱۱ ماه و ۱۰ روز تحت شکنجههای روحی و جسمی برای اخذ اعترافات اجباری مبنی بر «شرکت در درگیری مسلحانه نیروهای حزب کارگران کردستان با نیروهای مرزبانی جمهوری اسلامی» قرار گرفت و بازجویان او را وادار به امضای برگههایی کردند که از پیش آماده شده بود.
در ماههای اخیر، افزایش شمار اجرای احکام اعدام و همچنین صدور و تایید احکام اعدام برای زندانیان سیاسی در ایران، با موجی از اعتراضات در داخل و خارج از کشور روبهرو شده است.
در تازهترین نمونه، جمعی از خانوادههای زندانیان سیاسی محکوم به اعدام، ۲۶ فروردین همزمان با شصتوچهارمین هفته کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» که با اعتصاب غذای زندانیان عضو این کارزار در ۴۰ زندان کشور در جریان است، مقابل زندان اوین تجمع کردند.
به گزارش منابع حقوق بشری، در حال حاضر حدود ۶۰ نفر در زندانهای سراسر ایران با اتهامات سیاسی یا امنیتی زیر حکم اعدام هستند.
عراقچی چهارشنبه، ۲۷ فروردینماه، این خبر را در جمع خبرنگاران اعلام کرد. طبق اعلام قبلی، او روز شنبه ۳۰ فروردینماه، برای دومین بار با هیئت مذاکرهکننده آمریکا دیدار خواهد کرد.
این اولین بار نیست که رهبر جمهوری اسلامی در بزنگاهها با پوتین نامهنگاری میکند. ۲۰ بهمنماه سال ۱۳۹۹، همزمان با پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در زمانی که جمهوری اسلامی امیدوار بود در دوران پس از دونالد ترامپ، دوباره به شرایط پیش از خروج او از برجام بازگردد، خامنهای پیامی کتبی برای روسیه ارسال کرد.
در حالی که در آن زمان همچنان دولت حسن روحانی بر سر کار بود، محمدباقر قالیباف، رییس مجلس شورای اسلامی پیام خامنهای برای پوتین را به روسیه برد.
حدودا یکسال بعد در دیماه سال ۱۴۰۰، کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی در روسیه گفت محتوای نامه خامنهای به پوتین، در رابطه با برنامه هستهای جمهوری اسلامی، برجام و توافق بلند مدت بوده است.
علی خامنهای در طول دوران رهبری خود هرگز به خارج از ایران سفر نکرده، اما ولادیمیر پوتین تاکنون چندین بار به ایران سفر و با رهبر جمهوری اسلامی دیدار کرده است.
مهرماه سال ۱۳۸۶، در زمان ریاست جمهوری محمود احمدینژاد و دورانی که برنامه هستهای جمهوری اسلامی بهطرز بی سابقهای تا آن زمان مورد توجه جهان قرار گرفته بود، پوتین به تهران سفر کرد. در آن دیدار خامنهای ابراز امیدواری کرد که مناسبات تهران و مسکو بهشکلی همه جانبه گسترش پیدا کند و تاکید کرد وجود «روسیه مقتدر» به نفع جمهوری اسلامی است.
سفر بعدی پوتین، در آذرماه ۱۳۹۴، اندکی پس از توافق برجام انجام شد. در آن سفر خامنهای دیداری غیر معمول و دوساعته با پوتین داشت و در آن باز هم به «تمجید» از روسیه مقتدر پرداخت و از حضور روسیه در منطقه بهویژه سوریه، تمجید کرد.
در آن دیدار، پوتین یک قرآن بهظاهر عتیقه هم به خامنهای هدیه داد که بعدها شایعاتی درباره بدل بودن آن مطرح شد.
کمتر از دو سال بعد، در آبانماه سال ۱۳۹۶، در حالی که دونالد ترامپ دور اول ریاست جمهوری خود را آغاز کرده بود، پوتین باز به تهران رفت.در آن دیدار خامنهای به پوتین پیشنهاد داد در زمینه حمل و نقل، از ظرفیت بندر چابهار ایران برای اتصال به بندر سنپترزبورگ استفاده کند.
اقدام برای عملی کردن این پیشنهاد از همان سال با پروژه راهآهن شمال جنوب آغاز شد و هم اکنون نیز دولت پزشکیان در حال رفع موانع برای احداث آخرین قطعه این راه آهن در ایران از طریق محور رشت آستارا است. طرحی که تبعات محیط زیستی و اقتصادی قابل توجهی برای ایران دارد، اما برای اتصال روسیه به جنوب ایران حیاتی است.
در شهریورماه سال ۱۳۹۷، کمتر از یکسال پس از دیدار قبلی، در شرایطی که ترامپ از برجام خارج شده بود، پوتین سفر بعدی خود به تهران را انجام داد.
در دیدار شهریورماه ۱۳۹۷، خامنهای پیشنهاد داد جمهوری اسلامی و روسیه، با هم در زمینه «مهار آمریکا» همکاری بیشتری داشته باشند و نمونه موفق این طرح خود را، حضور نظامی جمهوری اسلامی و روسیه در سوریه عنوان کرد.
هم اکنون حدود هفت سال پس از آن دیدار، جمهوری عربی سوریه بهطور کامل از زیر نفود جمهوری اسلامی خارج شده و رییس جمهوری سابق آن، بشار اسد، به روسیه پناه برده است. جمهوری اسلامی که دیگر هیچ نیرویی در سوریه ندارد، برخی از فرماندهان رده بالای نظامی خود در سوریه را از دست داده است.
آخرین بار پوتین در تیرماه سال ۱۴۰۱ و در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی به تهران سفر کرد. خامنهای در آن دیدار خواهان نهایی شدن قراردادهای جمهوری اسلامی و روسیه در زمینه نفت و گاز و سایر تفاهمنامههای بلند مدت شد.
پس از آنکه ابراهیم رئیسی در اردیبهشت سال ۱۴۰۳ در سانحه هلیکوپتر کشته شد، خامنهای اندکی پیش از آغاز به کار مسعود پزشکیان، محمد مخبر، معاون اول رئیسی را با پیامی شفاهی به مسکو فرستاد. برخی رسانهها فاش کردند مخبر در روسیه به پوتین اطمینان داده بود که قراردادها و تفاهمنامهها در دوران ریاست جمهوری پزشکیان تداوم خواهند یافت.
