هشدار حوثیها: حضور اسرائیل در سومالیلند آن را به هدفی نظامی تبدیل میکند
رهبر شبه نظامیان حوثی در یمن هشدار داد که این گروه هرگونه حضور اسرائیل در سومالیلند را «یک هدف نظامی» در نظر خواهد گرفت.
رهبر شبه نظامیان حوثی در یمن هشدار داد که این گروه هرگونه حضور اسرائیل در سومالیلند را «یک هدف نظامی» در نظر خواهد گرفت.
عبدالمالک حوثی، رهبر این گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی، یکشنبه هفتم دی، با انتشار بیانیهای گفت: «از آنجا که حضور اسرائیل در سومالیلند زمینهساز تجاوز به یمن و سومالی و تهدیدی برای امنیت منطقه است، یک هدف برای نیروهای نظامی ما محسوب میشود.»
او به رسمیت شناختن سومالیلند از سوی اسرائیل را «یک موضع خصمانه» خواند که علاوه بر سومالی، کشورهای آفریقایی اطراف آن، یمن، دریای سرخ و کشورهای دوسویانی دریا را نشانه میگیرد.»
سومالیلند که دههها به دنبال به رسمیت شناخته شدن از سوی جامعه جهانی بود، موقعیتی راهبردی در خلیج عدن دارد. اسرائیل جمعه این منطقه جدا شده از سومالی را به عنوان یک کشور به رسمیت شناخت.
حوثیهای یمن از یک ماه پس از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل و آغاز حملات اسرائیل به غزه، حملات خود را علیه اسرائیل و کشتی های عبوری از نزدیکی یمن آغاز کرد. اسرائیل هم در مقابل بارها مواضع این گروه در یمن را هدف گرفت.
شورای امنیت سازمان ملل متحد پس از به رسمیت شناخته شدن سومالیلند از سوی اسرائیل، قرار است یک جلسه اضطراری تشکیل دهد. این نشست بعدازظهر دوشنبه هشتم دی به درخواست سومالی برگزار میشود.
وبسایت هاآرتص در گزارشی نوشت، موقعیت جغرافیایی مطلوب سومالیلند در نزدیکی حوثیهای یمن، و خبرهایی مبنی بر مذاکره برای انتقال جمعیت از غزه، احتمالا اسرائیل را به سوی بهرسمیتشناختنِ استقلالِ این منطقه سوق داده است.
بیش از ۲۰ کشور ، که اغلب از منطقه خاورمیانه و آفریقا هستند، و همچنین سازمان همکاری اسلامی شنبه ششم دی در بیانیهای مشترک، به رسمیت شناختن سومالیلند از سوی اسرائیل را «ضربه به صلح و امنیت منطقه» خواندند.
این کشورها در بیانیه خود هر گونه ارتباط احتمالی بین این اقدام اسرائیل و هرگونه تلاش برای اخراج اجباری مردم فلسطین از سرزمینشان را مردود اعلام کردند.
سومالیلند کجاست؟
سومالیلند منطقهای در شمال شاخ آفریقاست که در سال ۱۹۹۱ پس از فروپاشی دولت مرکزی سومالی، بهطور یکجانبه اعلام استقلال کرد.
با این حال، سومالیلند تاکنون از سوی جامعه جهانی بهعنوان یک کشور مستقل به رسمیت شناخته نشده و از نظر حقوق بینالملل همچنان بخشی از سومالی محسوب میشود.
این منطقه دارای دولت محلی، پارلمان، نیروهای امنیتی، نظام انتخاباتی و پول ملی (شیلینگ سومالیلند) است و در مقایسه با بسیاری از مناطق سومالی، امنیت و ثبات بیشتری دارد.
پایتخت سومالیلند شهر هرگيسا است و بندر بربره در ساحل دریای سرخ یکی از مهمترین داراییهای راهبردی آن به شمار میرود.
این بندر در سالهای اخیر توجه کشورها و شرکتهای خارجی، بهویژه امارات متحده عربی و اتیوپی، را جلب کرده است.
از نظر تاریخی، سومالیلند پیشتر مستعمره بریتانیا بود و در سال ۱۹۶۰ برای مدت کوتاهی مستقل و سپس با سومالی ایتالیایی متحد شد.
رهبران سومالیلند معتقدند فروپاشی این اتحاد و تجربه خشونتهای گسترده در دهههای بعد، مبنای مشروعیت ادعای استقلال آنهاست.
با وجود ثبات نسبی داخلی، سومالیلند با چالشهایی جدی از جمله فقدان وجاهت بینالمللی، محدودیت در دسترسی به نظام مالی جهانی، فقر، بیکاری و مناقشههای ارضی روبهروست.
ترامپ در این نشست رسانهای مشترک با زلنسکی که عصر یکشنبه هفتم دی به وقت محلی در وستپالمبیچِ ایالت فلوریدا برگزار شد، این دیدار را «فوقالعاده» خواند و تاکید کرد که این گفتوگوها «همچنان بسیار پیچیدهاند». او از ارائه زمانبندی قطعی برای حلوفصل چالشها خودداری کرد.
او که همراه با زلنسکی در این نشست رسانهای حاضر بود، گفت: «فکر میکنم ظرف چند هفته، به یک نتیجه میرسیم؛ به یک سمت یا سمت دیگر.»
در حالی که زلنسکی از «توافق صددرصدی» درباره تضمینهای امنیتی آمریکا–اوکراین خبر داد، ترامپ از بیان درصد مشخصی برای مفاد مورد توافق خودداری کرد، اما گفت این میزان میتواند نزدیک به ۹۵ درصد باشد.
ترامپ همچنین افزود: «ممکن است با وضعیتی روبهرو شویم که موضوعی که اصلا به آن فکر هم نمیکنید، به یک مساله بزرگ تبدیل شود و همهچیز را از هم بپاشد. ببینید، این یک مذاکره بسیار دشوار بوده است.»
او احتمال سفر به اوکراین و سخنرانی در پارلمان این کشور را در صورتی که به تضمین یک توافق صلح پایدار میان اوکراین و روسیه کمک کند منتفی ندانست، هرچند بهطور تلویحی انجام این کار را «بعید» خواند.
زلنسکی که سخنان خود را با تشکر از ترامپ آغاز کرده بود، در پاسخ به این اظهار نظر ترامپ گفت: «شما خوش آمدید.»
تمامیت ارضی اوکراین؛ همچنان حلنشده
رییسجمهوری آمریکا اذعان کرد که سرنوشت منطقه شرقی دونباس همچنان بهعنوان یک موضوع حلنشده باقی مانده است. روسیه از آغاز مذاکرات صلح بر واگذاری منطقه شرقی دونباس از سوی اوکراین تاکید کرده و آن را یکی از شروط اصلی توافق خوانده است.
زلنسکی بار دیگر بر موضع همیشگی خود درباره واگذاری سرزمین تاکید کرد و به خبرنگاران گفت: «شما موضع ما را میدانید. ما باید به قانون و مردممان احترام بگذاریم. ما به قلمرویی که تحت کنترل ماست احترام میگذاریم.»
رییسجمهوری اوکراین افزود که میتوان برای هر کدام از بخشهای حلنشده طرح صلح، از جمله مساله قلمرو، از «همهپرسی» استفاده کرد. او همچنین احتمال نقشآفرینی پارلمان این کشور را منتفی ندانست.
او گفت: «میتوانیم درباره هر کدام از بندهای این طرح همهپرسی برگزار کنیم. قطعا جامعه ما باید انتخاب کند. این مردم اوکراین هستند که باید رای بدهند، چون این سرزمین، زمینِ یک نفر نیست؛ این سرزمینِ ملت ما برای نسلهای آینده است.»
قانون اساسی اوکراین اجازه نمیدهد این کشور از طریق رای پارلمان از قلمرو خود صرفنظر کند. تصمیم درباره واگذاری سرزمین باید از طریق همهپرسی و با رای مردم تائید شود.
زلنسکی پس از این نشست رسانهای با انتشار ویدیویی از دیدار با ترامپ در فلوریدا نوشت: «گفتوگویی بنیادین درباره همه موضوعات داشتیم و از پیشرفتهایی که تیمهای آمریکا و اوکراین در هفتههای اخیر به دست آوردهاند، بسیار قدردانی میکنیم.»
واکنش اروپا به پیشرفت مذاکرات
همزمان، سخنگوی دفتر نخستوزیری بریتانیا، با انتشار بیانیهای درباره گفتوگوی رهبران اروپا با ترامپ درباره طرح صلح اوکراین، اعلام کرد: «گفتوگوها بر تلاشها برای تضمین صلح در اوکراین متمرکز بود و رهبران، ترامپ را بهخاطر پیشرفتهایی که تاکنون حاصل شده، مورد تحسین قرار دادند.»
اورسولا فوندرلاین، رییس کمیسیون اروپا، نیز پس از تماس تلفنی با زلنسکی، ترامپ و رهبران اروپایی، پیشرفت گفتوگوها را «خوب» ارزیابی و تاکید کرد که اوکراین به تضمینهای امنیتی محکم و خدشهناپذیر نیاز دارد.
او با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اروپا آماده است برای تثبیت این پیشرفتها به همکاری با اوکراین و شرکای آمریکایی ادامه دهد. آنچه در این تلاش اهمیت اساسی دارد، برخورداری از تضمینهای امنیتی محکم و خدشهناپذیر از همان روز نخست است.»
ارجاع ترامپ به «فریب روسیه»
ترامپ در این نشست خبری بارها به تحقیقات مرتبط با مداخله روسیه در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا اشاره کرد و این موضوع را «باعث نزدیکی» خودش به ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه خواند.
او گفت: «ما با هم از فریب روسیه، روسیه، روسیه عبور کردیم. با وجود این فریب، من با او [پوتین] رابطه بسیار خوبی داشتم.
ترامپ پیشتر ابراز امیدواری کرده بود که رابطهاش با پوتین به تلاشهایش برای پایان دادن به جنگ روسیه با اوکراین کمک کند.
«فریب روسیه» به موضوع تلاشهای مسکو برای اثرگذاری بر انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال ۲۰۱۵ با هدف کمک به پیروزی ترامپ اشاره دارد و از آن زمان یکی از مجادلههای دامنهدار میان ترامپ و متحدانش با مخالفان، بهویژه دموکراتها بوده است.
تحقیقات مرتبط با این موضوع دو سال نخست دوره اول ریاستجمهوری ترامپ را تحتالشعاع قرار داد و در نهایت اعلام شد که شواهد کافی برای اینکه رابرت مولر، بازپرس ویژه وقت، بتواند به تبانی میان کارزار انتخاباتی ترامپ و روسها برسد، وجود نداشت.
استقبال مسکو از گفتوگوها
کیریل دیمیتریف، نماینده ویژه پوتین، پس از دیدار روز یکشنبه ترامپ با زلنسکی، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت جهان از تلاشهای صلح ترامپ قدردانی میکند.
نعیم قاسم یکشنبه هفت دی در یک سخنرانی تلویزیونی، خلع سلاح حزبالله را بخشی از یک پروژه «آمریکایی–اسرائیلی» توصیف کرد و گفت هدف از این طرح، حذف مقاومت، الحاق بخشی از خاک لبنان به اسرائیل و تبدیل باقیمانده کشور به ابزاری تحت مدیریت واشینگتن و تلآویو است.
او افزود مطالبه «انحصار سلاح» در شرایطی که اسرائیل به حملات و فشارهای خود ادامه میدهد، در راستای منافع لبنان نیست.
قاسم تاکید کرد تا زمانی که اسرائیل به اشغال بخشهایی از خاک لبنان ادامه میدهد و حاکمیت این کشور را از مسیرهای زمینی، هوایی و دریایی نقض میکند، هیچ طرفی حق ندارد از گروههای لبنانی بخواهد سلاح خود را کنار بگذارند.
موضعگیری دبیرکل حزبالله درباره ارتش لبنان
دبیرکل حزبالله با اشاره به آتشبس برقرارشده میان حزبالله و اسرائیل گفت مقاومت، در کنار دولت لبنان، به تعهدات خود پایبند بوده و برای حفظ حاکمیت ملی با ارتش لبنان همکاری کرده است.
او اتهامزنیها درباره ناتوانی ارتش لبنان در انجام وظایفش را تلاشی برای ایجاد شکاف میان ارتش و مقاومت دانست و گفت این همکاری «ایدهآل» بوده و استقرار نیروهای ارتش در مناطق مرزی را تسهیل کرده است.
این سخنان در حالی بیان میشود که بر اساس توافق آتشبس، نیروهای حزبالله و ارتش اسرائیل باید جنوب لبنان را ترک میکردند و ارتش لبنان جایگزین آنها میشد.
اسرائیل اگرچه از بیشتر مناطق عقبنشینی کرده، اما همچنان در پنج موضع راهبردی در امتداد مرز باقی مانده است.
بر این اساس انتظار میرود تحت فشار شدید آمریکا و با احتمال گسترش حملات اسرائیل، ارتش لبنان مرحله نخست طرح خلع سلاح حزبالله در جنوب رود لیتانی، واقع در حدود ۳۰ کیلومتری مرز با اسرائیل، را تا پایان سال میلادی تکمیل کنند.
به گزارش تایمز اسرائیل رودولف هیکل، فرمانده ارتش لبنان، سهشنبه دوم دی در یک جلسه نظامی گفت: «ارتش در حال تکمیل مرحله اول طرح خود است.»
او گفت که ارتش با دقت در حال برنامهریزی «برای مراحل بعدی» خلع سلاح است.
قاسم با رد این روند گفت اجرای تعهدات لبنان تنها در صورتی معنا دارد که اسرائیل نیز به تعهدات خود، از جمله توقف حملات، عقبنشینی کامل، آزادی زندانیان و آغاز بازسازی مناطق آسیبدیده، عمل کند.
او تاکید کرد تا زمانی که این شرایط محقق نشود، لبنان خود را ملزم به اقدام جدیدی نمیداند.
