پژوهشگران با بررسی نزدیک به ۱۲ هزار و ۵۰۰ اسکن از تقریبا پنج هزار شرکت کننده سالم ۱۷ تا ۹۵ ساله، الگوهای متفاوت پیری مغز را بین دو جنس مطالعه کردند. این الگو‌ها نشان می‌دهد ساختارهای کلیدی مغز مردان در طول عمر با سرعت بیشتری نسبت به زنان کوچک می‌شود.
به گزارش یورونیوز، یافته‌های پژوهش مورد نظر مشخص کرد بخش‌هایی از قشر و ساختارهای زیرقشری مغز در مردان با سرعت بیشتری دچار کاهش حجم می‌شود. بیشترین تغییرات در نواحی مرتبط با حرکت و پردازش دیداری مشاهده شد؛ روندی که بیانگر افت سریع‌تر عملکرد برخی بخش‌های کلیدی مغز در مردان در مقایسه با زنان است.
قشر پس‌مرکزی مغز که مسئول درک حواس بدنی مانند لمس، درد و تشخیص موقعیت اندام‌هاست، در مردان با افزایش سن سالانه حدود دو درصد کوچک‌تر می‌شود؛ رقمی تقریبا دو برابر سرعت کاهش در زنان که نزدیک به ۱.۲ درصد در سال است.
در مقابل، اسکن‌ها نشان دادند بطن‌های مغزی در زنان با افزایش سن بیشتر گسترش می‌یابد؛ تغییری طبیعی در روند پیری، اما در مجموع کاهش ساختارهای مغزی در زنان کمتر از مردان گزارش شد.
پژوهشگران همچنین دریافتند قشر مغز مردان، لایه بیرونی و چین خورده مغز که مرکز پردازش‌های پیچیده شناختی است، در نواحی خاصی از جمله بخش‌های پاراهیپوکمپ (مرتبط با حافظه و شناسایی چهره) نازک‌تر می‌شود.
علاوه بر این، کاهش حجم ساختارهای زیرقشری که در کنترل حرکات بدن نقش دارند، در مردان محسوس‌تر بوده است. یافته‌ای که نشان می‌دهد روند پیری مغز در مردان با سرعت و شدت بیشتری پیش می‌رود.
چرا آلزایمر در زنان شایع‌تر است؟
پژوهشگران تاکید می‌کنند تفاوت‌های ساختاری مغز که در روند طبیعی پیری دیده می‌شود، به تنهایی نمی‌تواند علت شیوع بالاتر آلزایمر در میان زنان باشد.
به گفته آنان، عوامل متعددی در این زمینه نقش دارند و ترکیب پیچیده‌ای از تغییرات زیستی و محیطی، احتمال بروز این بیماری را در زنان افزایش می‌دهد.
مطالعات پیشین نشان دادند تغییرات هورمونی پس از یائسگی، تفاوت در عملکرد سیستم ایمنی و عروق خونی و همچنین عوامل ژنتیکی میتوانند در این تفاوت جنسیتی موثر باشند.
همچنین عمر طولانیتر زنان احتمال ابتلا به آلزایمر را در سالهای پایانی زندگی افزایش می‌دهد.
بر پایه گزارش سازمان بهداشت جهانی، در سال ۲۰۲۱ حدود ۵۷ میلیون نفر در سراسر جهان با زوال عقل زندگی کردند و هر سال نزدیک به ۱۰ میلیون مورد جدید شناسایی می‌شود.
برآوردها نشان می‌دهد خطر ابتلا به آلزایمر از سن ۴۵ سالگی برای زنان حدود یک نفر از هر پنج نفر و برای مردان یک نفر از هر ۱۰ نفر است.
آماری که نشاندهنده تفاوت معنادار میان دو جنس در مواجهه با این بیماری است.
پژوهشگران معتقدند بررسی ساختار مغز به تنهایی نمی‌تواند پاسخ روشنی برای تفاوت جنسیتی در بروز آلزایمر ارائه دهد. برای درک دقیقتر این تفاوتها باید مطالعاتی جامعتر انجام شود که عوامل زیستی، ژنتیکی، عروقی و هورمونی را همزمان بررسی کند تا علل اصلی آسیبپذیری مغزی در زنان و مردان روشنتر شود.
