اسرائیل: ایران هنوز توان هستهای دارد و فشار اسرائیل و تحریمها باید افزایش پیدا کند
ایال هولاتا، رئیس پیشین شورای امنیت ملی اسرائیل، در گفتوگو با شبکه آی ۲۴ هشدار داد که احتمال وقوع دور جدیدی از درگیری با حزبالله در آینده نزدیک زیاد است.
ایال هولاتا، رئیس پیشین شورای امنیت ملی اسرائیل، در گفتوگو با شبکه آی ۲۴ هشدار داد که احتمال وقوع دور جدیدی از درگیری با حزبالله در آینده نزدیک زیاد است.
هولاتا که از سال ۲۰۲۱ تا اوایل ۲۰۲۳ مشاور امنیت ملی اسرائیل بود و بیش از دو دهه در موساد خدمت کرده است، درباره چالشهای استراتژیک اسرائیل در جبهه شمالی و محدود شدن فرصت مهار برنامه هستهای ایران سخن گفت. او افزود اسرائیل با بازگرداندن تقریباً همه گروگانهای زنده یکی از مهمترین اهداف خود را محقق کرده، اما چالشهای استراتژیک همچنان باقی مانده است. هولاتا تأکید کرد دستیابی به آتشبس و گذار به ترتیبات بلندمدت میتوانست فرصتی باشد، اما مسائل مربوط به خلع سلاح حماس و تثبیت سیاسی نوار غزه هنوز حلنشده باقی مانده است. هولاتا از نقش دونالد ترامپ، و نمایندگان او در پیشبرد چارچوب فعلی آتشبس، از جمله «طرح بیست بندی» برای تثبیت غزه و ایجاد پایههای نیروهای بینالمللی تقدیر کرد، اما درباره اجرای آن هشدار داد. او درباره جبهه شمالی اسرائیل گفت آرامش فعلی ممکن است موقتی باشد و اسرائیل ممکن است در نهایت مجبور به اقدام نظامی علیه حزبالله شود. هولاتا همچنین درباره برنامه هستهای ایران اعلام کرد که حمله اسرائیل امسال «بسیار موفق» بوده، اما ایران هنوز مقادیر نامعلومی اورانیوم غنیشده و توان فنی برای احیای برنامه هستهای خود دارد و ممکن است تنها منتظر تغییر در رهبری آمریکا و کاهش حمایت از اقدام نظامی اسرائیل باشد. وی تأکید کرد اسرائیل باید با واشینگتن هماهنگ شود و فشار بر ایران، از جمله اجرای تحریمهای سختگیرانه، را برای خلع کامل توان هستهای افزایش دهد. هولاتا درباره روابط اسرائیل با کشورهای عربی گفت که پیمانهای ابراهیم همچنان پابرجا هستند، هرچند شتاب برخی توافقات، از جمله نشست سهجانبه مصر، امارات و اسرائیل در سال ۲۰۲۲، کاهش یافته و روابط با قاهره پرتنش شده است.
این روزنامه شامگاه چهارشنبه ۱۹ آذر نوشت این پیشنهادها که در قالب پیوستهایی به طرح صلح ترامپ ضمیمه شدهاند، در هفتههای اخیر در اختیار متحدان اروپایی واشینگتن قرار گرفتهاند.
یکی از محورهای این طرح، مشارکت شرکتهای مالی و تجاری آمریکا در بهرهبرداری از ۲۰۰ میلیارد دلار دارایی مسدودشده روسیه برای اجرای پروژههایی در اوکراین است؛ از جمله ایجاد یک مرکز داده بزرگ که قرار است انرژی خود را از نیروگاه هستهای زاپوریژیا تامین کند.
این نیروگاه اکنون در کنترل نیروهای ارتش روسیه است.
در روزهای اخیر نشانههایی از بهبود روابط میان آمریکا و روسیه مشاهده میشود.
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، ۱۹ آذر با تمجید از مواضع ترامپ در قبال طرح صلح اوکراین گفت او «تنها رهبر غربی» است که درک خود را از «ریشههای واقعی» این بحران نشان داده است.
سرمایهگذاری شرکتهای آمریکایی در بخشهای راهبردی روسیه
والاستریت ژورنال در ادامه گزارش داد در قالب طرح صلح ترامپ، شرکتهای آمریکایی در بخشهای راهبردی روسیه، از جمله در استخراج عناصر نادر و حفاری نفت در منطقه قطب شمال، سرمایهگذاری خواهند کرد و جریان انرژی روسیه نیز مجددا به اروپای غربی و دیگر نقاط جهان برقرار میشود.
این روزنامه افزود یک مقام اروپایی با اشاره به پیشنهادهای مطرحشده درباره احیای روابط مسکو و واشینگتن در حوزه انرژی، این رویکرد را به نسخه اقتصادی کنفرانس یالتا در سال ۱۹۴۵ تشبیه کرد.
در کنفرانس یالتا، اتحاد جماهیر شوروی، ایالات متحده و بریتانیا بهعنوان سه قدرت پیروز جنگ جهانی دوم، حوزههای نفوذ خود در اروپا را میان یکدیگر تقسیم کردند.
در گزارش والاستریت ژورنال به نام این مقام اروپایی اشارهای نشده است.
رهبران بریتانیا، فرانسه و آلمان ۱۹ آذر در تماسی تلفنی با ترامپ، درباره آخرین ابتکارهای واشینگتن برای پایان جنگ اوکراین رایزنی کردند.
ترامپ پس از این گفتوگو اعلام کرد مکالمهای پرحرارت با رهبران اروپایی داشته و آنها از او خواستهاند هیاتی از آمریکا اوایل هفته آینده در نشستی با ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، در اروپا شرکت کند تا مسیر آینده مذاکرات بررسی شود.
پس از هشت سال درگیری میان جداییطلبان مورد حمایت کرملین و ارتش اوکراین در منطقه دونباس، روسیه اسفند ۱۴۰۰ حمله گسترده خود را به این کشور آغاز کرد و از آن زمان، حدود یکپنجم خاک اوکراین را به تصرف خود درآورده است.
کییف در ادامه تلاشها برای تغییر معادلات میدان نبرد و بهبود موقعیت خود در مذاکرات صلح، ۱۹ آذر یک نفتکش متعلق به «ناوگان سایه» روسیه را با پهپادهای دریایی در دریای سیاه از کار انداخت.
این سومین عملیات از این نوع طی دو هفته گذشته بود. حملاتی که در بحبوحه افزایش تنشها بر سر صادرات نفت روسیه و تهدیدهای فزاینده مسکو انجام میگیرند.
خبرگزاری رویترز نوشت وزارت دفاع ژاپن پنجشنبه ۲۰ آذر اعلام کرد دو بمبافکن راهبردی بی-۵۲ آمریکا که توان حمل سلاح هستهای دارند، روز چهارشنبه همراه سه جنگنده اف-۳۵ و سه جنگنده اف-۱۵ نیروی دفاعی ژاپن بر فراز دریای ژاپن پرواز کردند، اقدامی که بهگفته توکیو پاسخی مستقیم به مانورهای اخیر چین و روسیه در منطقه است.
بر اساس بیانیه رسمی، ژاپن و آمریکا در این عملیات «بر عزم قاطع خود برای جلوگیری از هرگونه تلاش یکجانبه برای تغییر وضعیت موجود با زور» تاکید کرده و «آمادگی رزمی مشترک» را به نمایش گذاشتهاند.
این نخستین نمایش حضور نظامی آمریکا از زمان آغاز رزمایشهای گسترده چین در هفته گذشته بوده است.
این پرواز تنها یک روز پس از آن انجام شد که بمبافکنهای راهبردی چین و روسیه بر فراز دریای چین شرقی و غرب اقیانوس آرام عملیات مشترک انجام دادند.
همزمان ناو هواپیمابر چین نیز رزمایشی جداگانه برگزار کرد که به گفته توکیو موجب شد ژاپن جنگندههای خود را بر فراز آبهای اطراف به پرواز درآورد.
ژاپن میگوید برخی جنگندههایش با «تابش امواج راداری» هدفگیری شدهاند. ادعایی که چین بهشدت رد کرده و گفته است جنگندههای ژاپنی با نزدیکشدن به ناو هواپیمابر، عملیات هوایی چین را مختل کردهاند.
واشینگتن در واکنش، اقدامات چین را «مخرب و ناسازگار با ثبات منطقه» توصیف و تاکید کرد اتحاد آمریکا و ژاپن «تزلزلناپذیر» است.
ژاپن و کرهجنوبی هر دو میزبان بخش قابلتوجهی از نیروهای آمریکاییاند و ژاپن بزرگترین مجموعه نیروهای ایالات متحده در خارج از آمریکا را در اختیار دارد.
چهارشنبه شب، وزارت دفاع تایوان اعلام کرد که جنگندههای جی-۱۶ و بمبافکنهای اچ-۶ چین بار دیگر پس از عبور از جنوب تایوان، تمرینهای دوربردی را در غرب اقیانوس آرام انجام دادهاند.
ارتش کرهجنوبی نیز اعلام کرده روز سهشنبه پس از ورود هواپیماهای چینی و روسی به «منطقه شناسایی دفاع هوایی» این کشور، جنگندههای خود را به پرواز درآورده است. این منطقه خارج از حریم هوایی رسمی قرار دارد و برای هشدار زودهنگام طراحی شده است.
افزایش تنشها در حالی ادامه دارد که اظهارات ماه گذشته سانائه تاکائچی، نخستوزیر ژاپن، درباره واکنش احتمالی توکیو به حمله فرضی چین به تایوان، با واکنش تند پکن روبهرو شده است.
چین تایوان را بخشی از قلمرو خود میداند و احتمال استفاده از زور برای تصرف آن را رد نکرده است. این جزیره تنها حدود ۱۰۰ کیلومتر از قلمرو ژاپن فاصله دارد و در مسیر خطوط دریایی حیاتی قرار گرفته که برای اقتصاد توکیو اهمیت راهبردی دارد.
ژاپن میگوید در برابر هرگونه فشار نظامی چین یا همکاریهای نظامی پکن و مسکو، با تقویت همکاریهای امنیتی با آمریکا واکنش نشان خواهد داد، اقدامی که به نوشته رویترز، نشانهای از ورود منطقه به مرحله جدیدی از رقابت قدرتهای بزرگ است.
خبرگزاری رویترز و نشریه تایمز اسرائیل روز چهارشنبه ۱۹ آذر گزارش دادند که دو منبع آگاه گفتهاند دولت آمریکا در حال انجام گفتوگوهای پیشرفتهای است تا بررسی کند آیا باید آژانس امدادرسانی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی و نسلهای بعدی آنان، آنروا، مشمول تحریمهای مرتبط با تروریسم شود یا نه.
این بحثها در حالی انجام میشود که وزارت خارجه آمریکا نسبت به پیامدهای حقوقی و انسانی چنین اقدامی ابراز نگرانی کرده است.
آنروا در غزه، کرانه باختری، لبنان، اردن و سوریه به میلیونها فلسطینی خدمات آموزشی، درمانی، اجتماعی، امدادرسانی و اسکان ارائه میدهد.
مقامهای ارشد سازمان ملل این نهاد را «ستون فقرات» عملیات امدادی در غزه توصیف کردهاند؛ جایی که جنگ دو ساله میان اسرائیل و حماس بحران انسانی گستردهای ایجاد کرده است.
اما اسرائیل و مقامهای آمریکایی آنروا را به همکاری با حماس متهم میکنند؛ اتهاماتی که این سازمان قاطعانه رد کرده است.
اسرائیل اسنادی منتشر کرده که برخی کارکنان آنروا را متهم میکند در حمله هفت اکتبر ۲۰۲۳ مشارکت داشته یا در گروگانگیری نقش ایفا کردهاند. اسرائیل همچنین مدارس آنروا را متهم میکند که سالها «تروریسم را ستایش» و «حق موجودیت اسرائیل» را رد کردهاند.
آمریکا تا مدتها بزرگترین تامینکننده مالی آنروا بود، اما در ژانویه ۲۰۲۴ بودجه آن را قطع کرد؛ پس از آنکه اسرائیل اعلام کرد حدود دوازده نفر از کارکنان این نهاد در حمله حماس نقش داشتند. مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، نیز در اکتبر امسال آنروا را «زیرمجموعه حماس» خواند.
تایمز اسرائیل مینویسد هنوز مشخص نیست بحثهای داخلی آمریکا بر تحریم کل سازمان متمرکز است یا فقط بر برخی مقامها یا بخشهای مشخص.
یکی از گزینههای مطرحشده در گفتوگوها، قرار دادن آنروا در فهرست «سازمانهای تروریستی خارجی» بوده است؛ اقدامی که میتواند این نهاد را عملاً از نظر مالی منزوی کند. با این حال منابع آگاه میگویند معلوم نیست این گزینه هنوز جدی باشد.
کارشناسان در وزارت خارجه هشدار دادهاند هرگونه اقدام فراگیر علیه کل سازمان میتواند عملیات امدادرسانی به میلیونها آواره را مختل کند و آنروا را که همین حالا هم با بحران مالی شدید روبهروست، به مرز فروپاشی بکشاند.
تایمز اسرائیل میافزاید هنوز هیچ تصمیم نهایی گرفته نشده و مقامهای آمریکایی درباره نوع و دامنه احتمالی تحریمها اختلاف نظر دارند؛ اما هرگونه فشار جدید بر آنروا میتواند پیامدهای گسترده انسانی و سیاسی در غزه و منطقه بههمراه داشته باشد.
عفو بینالملل در گزارش ۱۷۳ صفحهای خود که به تاریخ ۱۱ دسامبر منتشر شد، تاکید کرده است که کشتار گسترده غیرنظامیان در هفتم اکتبر «مصادیق روشن جنایت علیه بشریت» دارد و گروههای مسلح فلسطینی علاوه بر ارتکاب جنایات جنگی، در گروگانگیری، بدرفتاری با گروگانها و عدم بازگرداندن اجساد ربودهشده نیز قوانین بینالمللی را نقض کردهاند.
این سازمان پیشتر تنها درباره «جنایات جنگی» اظهارنظر کرده بود، اما در گزارش جدید خود نتیجه گرفته است که حماس و گروههای همپیمانش از مرحله جنایات جنگی فراتر رفته و وارد سطح «جنایت علیه بشریت» شدهاند؛ مفهومی حقوقی که شامل «حملات گسترده یا سازمانیافته علیه جمعیت غیرنظامی» میشود و محدود به زمان جنگ نیست.
بنابر این گزارش، حمله حماس موجب کشتهشدن ۱٬۲۲۱ نفر شد و در مجموع ۲۵۱ نفر به گروگان گرفته شدند که ۴۴ نفر از آنها هنگام ربودهشدن جان باخته بودند.
از میان ۲۰۷ گروگان زنده، دستکم ۴۱ نفر در اسارت کشته شدند. بهجز جسد یک افسر اسرائیلی، همه گروگانها تحت آتشبس آزاد شدهاند.
عفو بینالملل مجموعهای از اقدامات حماس را در زمره جنایت علیه بشریت قرار داده است؛ از جمله قتل، نابودی جمعی، زندانیکردن، شکنجه، ناپدیدسازی قهری، تجاوز و دیگر اشکال خشونت جنسی.
این سازمان تاکید کرده که تنها در یک مورد امکان گفتوگو با بازمانده خشونت جنسی را داشته و نمیتواند درباره گستره این خشونتها نتیجهگیری قطعی ارائه کند.
در بخش دیگری از گزارش، گردانهای عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس «در درجه نخست مسئول» این جنایات معرفی شدهاند. جهاد اسلامی فلسطین، تیپهای شهدای الاقصی و برخی افراد غیرعضو این گروهها نیز به میزان کمتر مسئول دانسته شدهاند.
گزارش همچنین یادآور میشود که دیوان کیفری بینالمللی در سال ۲۰۲۴ برای اسماعیل هنیه، محمد ضیف و یحیی سنوار درخواست صدور حکم بازداشت داده بود، اما پس از کشتهشدن هر سه توسط اسرائیل، این درخواستها پس گرفته شد.
این دیوان پیشتر برای بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت نیز به اتهام «جنایات جنگی» و «جنایت علیه بشریت» حکم بازداشت صادر کرده بود.
عفو بینالملل در عین حال بار دیگر اسرائیل را به «ارتکاب نسلکشی» در جریان عملیات نظامی در غزه متهم کرد؛ ادعایی که اسرائیل آن را «کاملاً دروغ و ساختگی» خوانده است.
بر اساس آمار وزارت بهداشت غزه ــ که سازمان ملل آن را معتبر میداند ــ تاکنون بیش از ۷۰ هزار نفر در حملات اسرائیل کشته شدهاند.
