تایلند و کامبوج چهارشنبه و در ادامه درگیریهای نظامی، یکدیگر را به هدف قرار دادن غیرنظامیان متهم کردند. همزمان دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، اعلام کرد قصد دارد برای جلوگیری از ادامه درگیریها و نجات آتشبسی که اوایل امسال میان دو کشور برقرار کرده بود، اقدام کند.
درگیریها در بیش از ۱۲ نقطه در امتداد مرز ۸۱۷ کیلومتری دو کشور شعلهور شد. این درگیریها یکی از شدیدترین نبردها از زمان درگیری پنجروزه ماه ژوئیه است که طی آن ترامپ با تماس تلفنی با رهبران دو کشور، بدترین بحران چند دهه اخیر آنان را متوقف کرد.
درگیری دو همسایه جنوب شرق آسیا از دوشنبه آغاز شد و هر دو کشور یکدیگر را مقصر آغاز درگیریها میدانند.
«این موضوع به سادگی یک تماس تلفنی نیست»
ترامپ شامگاه سهشنبه در تجمعی در پنسیلوانیا، گفت برای متوقف کردن خصومتهای دوباره تلاش خواهد کرد.
او با اشاره به درگیریهایی که میگوید به توقف آنها کمک کرده، مانند تنشهای میان پاکستان و هند، و جنگ اسرائیل و جمهوری اسلامی افزود: «متاسفم که بگویم یکی دیگر هم هست، به نام کامبوج–تایلند، که امروز دوباره آغاز شده، و فردا باید یک تماس تلفنی با آنها بگیرم.»
او ادامه داد: «چه کسی جز من میتواند بگوید: میروم یک تماس بگیرم تا جنگ دو کشور قدرتمند، تایلند و کامبوج، را متوقف کنم؟»
ارتش تایلند آشکارا اعلام کرده که میخواهد تواناییهای نظامی کامبوج را فلج کند. آنوتین چانویراکول، نخستوزیر تایلند، نیز سهشنبه گفت عملیات متوقف نخواهد شد.
او چهارشنبه از اظهار نظر درباره هدف نهایی ارتش خودداری کرد اما درباره سخنان ترامپ گفت این موضوع «مسالهای میان دو کشور» است.
آنوتین افزود: «ممکن است سایر رهبران جهانی نیت خوبی برای صلح داشته باشند، اما این موضوع به سادگی یک تماس تلفنی نیست. باید وقت مناسب و محورهای گفتوگو تعیین شود. اگر قرار باشد چنین گفتوگویی انجام شود، هنوز زمان برای آمادهسازی وجود دارد.»
پن بونا، سخنگوی دولت کامبوج، گفت موضع پنومپن صرفا صلح است و این کشور تنها در مقام دفاع از خود اقدام کرده است. یک مشاور عالی نخستوزیر کامبوج نیز اعلام کرده بود که کشور آماده مذاکره است.
انور ابراهیم، نخستوزیر مالزی، که در برقراری آتشبس قبلی با ترامپ همکاری داشت، گفت سهشنبه با رهبران تایلند و کامبوج گفتوگو کرده و با وجود آنکه نتیجه قطعی به دست نیامده، «از گشودگی و تمایل هر دو طرف برای ادامه مذاکرات به منظور کاهش تنشها» قدردانی کرده است.
تشدید درگیریها
ارتش تایلند اعلام کرد که چهارشنبه نبرد در ۱۶ جبهه مختلف، در هر دو سوی مرز، جریان داشته است. این کشور گزارش داد که نیروهای کامبوج دهها راکت بیام-۲۱ شلیک کردهاند که برخی از آنها در نزدیکی بیمارستانی در استان سورین فرود آمد و باعث شد بیماران و کارکنان از آنجا تخلیه شوند.
ارتش همچنین گفت از پهپادهای کامبوجی برای رها کردن بمب و راکتهای بیام- ۲۱ استفاده شده و تانکها نیز در سایر نقاط مرزی وارد عمل شدهاند، از جمله در نزدیکی معبد مورد مناقشه «پره ویهَر» از قرن یازدهم، که پیشتر نیز نقطهای حساس در منازعات دیپلماتیک و نظامی بوده است.
ارتش کامبوج در مقابل اعلام کرد که تایلند از آتشباری توپخانهای، پهپادهای مسلح و خمپاره برای هدف قراردادن منازل استفاده کرده و جنگندههای اف- ۱۶ چندین بار وارد حریم هوایی کامبوج شده و برخی از آنها بمبهایی را در نزدیکی مناطق مسکونی رها کردهاند.
وزارت دفاع کامبوج در بیانیهای گفت: «نیروهای کامبوج با شدت تمام در برابر پیشروی دشمن جنگیدهاند و قاطعانه از تمامیت ارضی کشور حفاظت میکنند.»
در ماه ژوئیه، ترامپ با استفاده از اهرم مذاکرات تجاری موفق شد آتشبس برقرار کند. وزیر امور خارجه تایلند، سیهاساک فوانگکتکئو، سهشنبه به رویترز گفت که نباید از تهدید تعرفهای برای تحت فشار قرار دادن کشورش جهت ورود به مذاکرات استفاده شود.
ماه گذشته، تایلند اقدامات کاهش تنش را که در نشست اکتبر و در حضور ترامپ توافق شده بود، پس از آنکه یک سرباز تایلندی بر اثر مین زمینی، که بانکوک مدعی است کامبوج بهتازگی کار گذاشته بهشدت مجروح شد، تعلیق کرد؛ ادعایی که کامبوج آن را رد میکند.
تلفات سنگین غیرنظامیان
سه روز درگیری، خسارت سنگینی به غیرنظامیان وارد کرده است. به گفته دولت کامبوج، ۹ نفر از جمله یک نوزاد در این کشته و ۴۶ نفر مجروح شدهاند. ارتش تایلند نیز اعلام کرد پنج سرباز در نبرد کشته و ۶۸ نفر مجروح شدهاند.
کامبوج چهارشنبه ورزشکاران خود را بهدلایل امنیتی و نگرانی خانوادهها از بازیهای آسیای جنوب شرقی در تایلند خارج کرد.
صدها هزار نفر از مناطق مرزی تخلیه شدهاند، اگرچه برخی از مردم حاضر به ترک خانههایشان نیستند.
ووتیکرای چیمنگارم، که در استان مرزی بوریرام پناه گرفته بود و پشت سنگری از لاستیکهای خودرو پنهان شده بود، گفت: «من باید اینجا بمانم. من رییس روستا هستم، اگر من نمانم، چه کسی از خانهها و اموال مردم در برابر غارتگران محافظت میکند؟»
با آغاز درگیریها در روز دوشنبه، ساکنان روستای مورد مناقشه «کاون کریل»، حدود ۲۵ کیلومتری شمالغرب شهر «سامرآنگ»، گریختند.
باوجود این بازدید، خبرنگاران همچنان نمیتوانند بهطور مستقل وارد غزه شوند چرا که ارتش اسرائیل میگوید امنیت کافی برای آنان وجود ندارد.
رفح؛ شهر ارواح
خبرنگار ایراناینترنشنال گزارش داد: «آنچه در وهله نخست جلب توجه میکند، ویرانی عظیمی است که در شهر به وجود آمده است. شهر بزرگ رفح دیگر وجود ندارد.»
به گفته او، رفح با حجم زیاد ویرانیهایش «شهر ارواح» است؛ شهری که دیگر مکانی برای زندگی نیست.
با اینحال، کامیونهای حاوی کمکهای بشردوستانه همچنان از گذرگاه کرم شالوم وارد این منطقه میشوند.
ارتش اسرائیل خبرنگاران خارجی را به سوی تونلی راهنمایی کرد که پس از ۱۱ سال، پیکر هدار گولدین، افسر کشتهشده اسرائیلی در نوار غزه، اواسط آبان از آنجا پیدا شده بود.
مردادماه ۱۳۹۳ تنها اندکی پس از آغاز آتشبس ۷۲ ساعته بشردوستانه در جنگ غزه، اعضای حماس از تونلی در جنوبشرقی رفح بیرون آمدند و به نیروهای واحد شناسایی ارتش اسرائیل حمله کردند.
در این حمله، سه سرباز اسرائیلی از جمله گولدین جان باختند و پیکر او از سوی اعضای حماس به داخل تونل منتقل شد.
تونلهایی خفهکننده که دو سال خانه گروگانها بود
تونلی که خبرنگاران خارجی از آن بازدید کردند، حدود ۱۰ کیلومتر طول دارد و بخشی از شبکه زیرزمینی گستردهای است که برخی گروگانهای اسرائیلی در آن نگهداری میشدند.
این تونل به اندازهای تنگ، خفه، و با سقفی کوتاه بود که خبرنگار ایراناینترنشنال و شمار دیگری از روزنامهنگاران خارجی تنها توانستند تا نیمی از آن پیش بروند.
اما برخی گروگانها، حدود دو سال در این تونل و مشابه آن در تاریکی مطلق زندانی شده بودند. ستون فقرات برخی از گروگانهای کشتهشدهای که در این تونلها پیدا شدند، خمیده شده بود؛ چون بیش از یک سال، نتوانسته بودند روی پای خود بایستند.
ارتش اسرائیل پیشتر گفته بود نیروهای حماس گروگانها را گرسنه و تشنه نگه میداشتند و آنان را از امکانات اولیه بهداشتی محروم کرده بودند، اما خودشان مقابل چشمان گروگانها غذا میخوردند.
تونل نزدیکی ساختمانهای سازمان ملل ساخته شده
این تونل که در آن ۸۰ مخفیگاه وجود دارد، زیر یک مسجد و در منطقهای پرجمعیت نزدیک مسیر فیلادلفی، در مرز مصر، کشیده شده است.
چند قدم آنطرفتر، ساختمانی متعلق به آژانس امدادرسانی به آوارگان فلسطینی (اونروا) و مدارس مرتبط با این نهاد سازمان ملل قرار دارد.
اسرائیل پیشتر اونروا را متهم کرده بود که کارکنانش در کشتار هفت اکتبر مشارکت داشتهاند و در طول جنگ نیز «به عملیات تروریستی حماس کمک کردهاند».
ارتش اسرائیل بهمن ۱۴۰۲ نیز خبرنگاران خارجی را برای بازدید از یک تونل زیرزمینی ۷۰۰ متری در شهر غزه برده بود که در نزدیکی یکی از مدرسههای اونروا قرار داشت.
تونل جدیدی که به تازگی خبرنگاران خارجی در رفح از آن بازدید کردند، نیز موقعیتی مشابه دارد.
ارتش اسرائیل میگوید محمد شبانه، فرمانده تیپ رفح، یکی از فرماندهان ارشد حماس است که از این تونل بهطور مرتب استفاده میکرد.
نداو شوشانی، سخنگوی ارتش اسرائیل، درباره این تونل به ایراناینترنشنال گفت: «حماس پول و مصالحی مانند سیمان که به غزه میرسید و میشد با آنها یک شهر مدرن و زیبا ساخت را صرف ساخت یک شهر بزرگ و پیچیده زیرزمینی برای ترور کرده است.»
به گفته او، هدف از ساخت این تونل و مشابه آن، نگهداری پیکرهای گروگانها، پنهان کردن نیروهای مسلح حماس و فراهم کردن پناهگاهی امن برای فرماندهان این گروه است.
شوشانی افزود: «این فعالیتها همچنین با پولی که از جمهوری اسلامی میرسد پشتیبانی میشود. پولی که ترور حماس و عملیاتهای خشونتبارش را تامین مالی میکند.»
او تاکید کرد ارتش اسرائیل این زیرساختهای «تروریستی» را یکی پس از دیگری منهدم میکند.
ارتش اسرائیل پیشتر اعلام کرده بود در هفته نخست آذر، بيش از ۴۰ فرد مسلح حماس از جمله فرزند فرمانده ارشد این گروه که در تونلهای رفح گیر افتاده بودند، کشته شدهاند.
بر اساس این گزارش، در همان یک هفته، دهها دهانه تونل و «زيرساختهای تروريستی» روی زمين و زير زمين نابود شدند.
ارتش اسرائیل پیشتر در ۳۰ آبان نیز با انتشار بیانیهای اعلام کرده بود شش عضو حماس پس از خروج از تونلهای زیرزمینی در منطقه رفح در جنوب نوار غزه هدف قرار گرفتند و کشته شدند.
طریف چهارشنبه ۱۹ آذر در گفتوگو با خبرگزاری رویترز در جریان سفر رسمیاش به ژنو و دیدار با مقامهای سازمان ملل گفت این اقدام «هم ثبات سوریه را تقویت میکند و هم نیاز به مداخله اسرائیل در جنوب سوریه را از بین میبرد.»
او گفت: «از آمریکا، از رییسجمهوری دونالد ترامپ و از یک قدرت بزرگ میخواهیم حقوق همه اقلیتهای سوریه را تضمین کند و جلو وقوع کشتارهای بیشتر را بگیرد.»
این درخواست در حالی مطرح میشود که ترامپ ماه گذشته پس از گفتوگوهای «تاریخی» با احمد الشرع، رییسجمهوری موقت سوریه، وعده داده بود «هر کاری لازم باشد» برای موفقیت سوریه انجام میدهد.
بحران السویده و دخالت اسرائیل
دروزیها اقلیتی مذهبی با ریشههای اسلامیاند که در اسرائیل، سوریه و لبنان سکونت دارند.
در ماه ژوئیه، درگیریهای خونینی بین دروزیها و بادیهنشینان در استان السویده پس از سلسله آدمرباییهای متقابل آغاز شد؛ درگیریهایی که یک هفته ادامه یافت و همزیستی شکننده چند دههای را از بین برد.
با ورود نیروهای دولتی برای بازگرداندن نظم، تنش بیشتر شد و درگیری بین نظامیان و گروههای مسلح دروزی با گزارشهای متعدد از قتلهای صحرایی، غارت و نقض گسترده حقوق غیرنظامیان همراه بود.
پس از تشدید خشونت، اسرائیل با حمایت جامعه دروزی این کشور، مواضع نیروهای دولتی سوریه را هدف قرار داد؛ اقدامی که دولت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل آن را «تلاشی برای حفاظت از دروزیهای سوریه و جلوگیری از استقرار شبهنظامیان در نزدیکی مرزها» توصیف کرد.
این تنشها موجب آوارگی دهها هزار نفر از هر دو جامعه شد و عملا حضور جمعیت بادیهنشین در بخشهای بزرگی از استان السویده را پایان داد.
بنبست سیاسی و تنش با دولت دمشق
پس از این حوادث، رهبران دروزی خواستار ایجاد یک «کریدور انسانی» از بلندیهای جولان تحت کنترل اسرائیل به سمت السویده و همچنین حق تعیین سرنوشت شدند؛ مطالبهای که دولت دمشق آن را رد کرده است.
در پاسخ به طرح جدایی السویده از سوریه که از سوی شیخ حکمت حجاری مطرح شده، طریف گفت اولویت، تضمین خودگردانی، امنیت و حقوق اقلیتهاست.
او تاکید کرد: «غیرقابل تصور است که از دروزیها بخواهند سلاح خود را تحویل دهند.»
پیش از وقوع درگیریهای ژوئیه، گفتوگوهایی در جریان بود تا نیروهای سابق پلیس استان تحت مدیریت دمشق به کار بازگردند، در حالی که سطح قابلتوجهی از خودمختاری محلی برای دروزیها حفظ شود؛ روندی که اکنون متوقف شده است.
الشرع که سابقا از فرماندهان القاعده در سوریه بوده و سال گذشته پس از سقوط بشار اسد، رییسجمهوری مخلوع سوریه، به قدرت رسید، وعده داده امنیت دروزیها را تضمین کند.
اما به گفته حجاری، او «تهدیدی وجودی» برای این جامعه است و در سپتامبر، نقشهراه ۱۳ مادهای آمریکا برای حلوفصل بحران را رد کرد.
طریف در پاسخ به سؤال درباره ازسرگیری مذاکرات گفت نخست باید «اعتماد از دسترفته» بازسازی شود.
او افزود: «امروز هیچ اعتمادی وجود ندارد… اعتماد باید دوباره ساخته شود؛ با بازگشت کامل ساکنان به خانههایشان و تضمین دسترسی کامل انسانی به السویده.»
ماچادو چهارشنبه ۱۹ آذر در این پیام گفت جایزه نوبل صلح نه تنها برای ونزوئلا، بلکه برای سراسر جهان معنایی عمیق دارد و «به جهان یادآوری میکند دموکراسی برای صلح حیاتی است».
او افزود: «مهمتر از همه، درسی که مردم ونزوئلا میتوانند به جهان بیاموزند، درسی است که در مسیر سخت و طولانی بهدست آمده است: اگر خواهان دموکراسی هستیم، باید آماده مبارزه برای آزادی باشیم.»
ماچادو ۱۸ مهر به پاس فعالیتهایش در مبارزه با حکومت ونزوئلا برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۵ شد.
بر اساس بیانیه کمیته نوبل صلح، این جایزه بهدلیل «تلاشهای خستگیناپذیر ماچادو در ترویج حقوق دموکراتیک مردم ونزوئلا و مبارزهاش برای گذار عادلانه و مسالمتآمیز از دیکتاتوری به دموکراسی» به او اختصاص یافت.
ماچادو در راه اسلو
خبرگزاری رویترز ۱۹ آذر گزارش داد ماچادو، سیاستمدار ۵۸ ساله، قرار بود در حضور هارالد پنجم، پادشاه نروژ، در تالار شهر اسلو جایزه خود را دریافت کند.
با این حال، رهبر اپوزیسیون ونزوئلا نتوانست بهموقع خود را به مراسم اهدای جایزه نوبل صلح برساند.
حکومت ونزوئلا از ۱۰ سال پیش ماچادو را از خروج از کشور منع کرده و او در پی افزایش تهدیدهای امنیتی، بیش از یک سال است بهصورت مخفیانه زندگی میکند.
ماچادو پیشتر در پیامی صوتی به یورگن واتنه فریدنس، رییس کمیته نوبل، خبر داد در حال عزیمت به اسلو است.
رویترز نوشت هنوز مشخص نیست این پیام از چه مکانی ارسال شده است.
کریستیان برگ هارپویکن، مدیر موسسه نوبل، در مصاحبه با این خبرگزاری گفت: «ما دقیقا نمیدانیم او چه زمانی [به اسلو] خواهد رسید، اما احتمالا در طول شب وارد خواهد شد.»
ماچادو: بسیاری گمان کردند کاریزما میتواند جایگزین حاکمیت قانون شود
ماچادو در ادامه پیام مکتوب خود به مراسم اهدای جایزه نوبل گفت: «آزادی هر روز از نو بهدست میآید؛ اگر آماده باشیم برایش مبارزه کنیم. به همین دلیل است که آرمان ونزوئلا از مرزهای ما فراتر میرود. ملتی که آزادی را برمیگزیند، تنها خود را آزاد نمیکند، بلکه به تمام بشریت یاری میرساند.»
ماچادو گفت مردم ونزوئلا بهموقع متوجه نشدند کشورشان بهتدریج در مسیر دیکتاتوری قرار گرفته است و زمانی که دریافتند نهادهای ونزوئلا تا چه اندازه سست و آسیبپذیر شدهاند، «دیگر خیلی دیر شده بود».
او با انتقاد از هوگو چاوز، رییسجمهوری پیشین ونزوئلا، افزود: «زمانی که رهبر یک کودتای نظامی علیه دموکراسی به ریاستجمهوری برگزیده شد، بسیاری گمان کردند کاریزما میتواند جایگزین حاکمیت قانون شود. از سال ۱۹۹۹، رژیم تمام تلاش خود را صرف نابودی دموکراسی ما کرده است.»
چاوز از سال ۱۹۹۹ تا زمان مرگش در سال ۲۰۱۳ بر ونزوئلا حکومت کرد و پس از آن، نیکولاس مادورو زمام امور را در این کشور به دست گرفت.
در ماههای اخیر، فشارهای دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، بر مادورو برای کنارهگیری از قدرت بالا گرفته است.
ترامپ ۱۸ آذر تاکید کرد روزهای مادورو در ونزوئلا «به شماره افتاده است».
ماچادو پیشتر جایزه نوبل صلح خود را به ترامپ و مردم ونزوئلا تقدیم کرده بود.
سرگئی لاوروف چهارشنبه ۱۹ آذر گفت مسکو تلاشهای دونالد ترامپ را برای «گفتوگو و حلوفصل سیاسی و دیپلماتیک» جنگ اوکراین ارج مینهد.
به گفته او، روسیه و ایالات متحده توافق کردهاند به همکاری خود بهمنظور یافتن راهحلی برای بحران اوکراین ادامه دهند.
وزیر خارجه روسیه افزود در پیشنهاد استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دولت ترامپ، برای خاتمه جنگ، بر ضرورت تضمین «حقوق اقلیتهای ملی و آزادیهای مذهبی در اوکراین بر اساس تعهدات بینالمللی» تاکید شده است.
کرملین پیش و پس از آغاز جنگ، بارها اوکراین را به سرکوب و نقض حقوق روستباران در این کشور متهم کرده است.
کییف این اتهام را رد کرده و آن را یکی از توجیهات روسیه برای حمله به اوکراین دانسته است.
پایگاه خبری اکسیوس ۱۷ آذر گزارش داد ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین، برای واگذاری بخشی از سرزمین و اعطای امتیازهای دیگر به روسیه، از سوی ایالات متحده تحت فشار است.
کرملین ۱۶ آذر از اقدام دولت ترامپ برای بازنگری در راهبرد امنیت ملی آمریکا و کنار گذاشتن نام روسیه از فهرست «تهدیدات مستقیم» استقبال کرد.
لاوروف: غرب در قبال مناقشه اوکراین متحد نیست
لاوروف در ادامه سخنان خود، با انتقاد از مواضع «آشکارا ویرانگر» کشورهای اروپایی در قبال جنگ اوکراین، آنها را به «توقف» روند صلح و «تحریک» کییف متهم کرد و گفت اروپا میخواهد زلنسکی «تا آخرین اوکراینی» با روسیه بجنگد.
او افزود اروپا «بهجز غارت روسیه و مصادره ذخایر طلا و ارز ما برخلاف تمام اصول حقوق بینالملل و بازرگانی، دیگر منبعی برای تامین مالی این جنگ ندارد».
وزیر خارجه روسیه تاکید کرد غرب در رویکرد خود نسبت به حلوفصل بحران اوکراین «متحد نیست».
در روزهای اخیر، گزارشهای متعددی از بروز اختلاف میان آمریکا و اروپا درباره طرح صلح پیشنهادی دولت ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین منتشر شده است.
روزنامه فرانسوی لوموند ۱۴ آذر نوشت دولت ترامپ در جریان مذاکرات صلح، متحدان اروپایی خود را «نادیده گرفته» و آنها را «تحقیر کرده است».
لاوروف: تلاش اروپا برای غلبه بر روسیه توهم است
لاوروف در ادامه تاکید کرد مسکو قصدی برای رویارویی با اروپا ندارد اما در صورت استقرار نیروهای اروپایی در اوکراین، روسیه واکنش نشان خواهد داد و برای این اقدام آمادگی کامل دارد.
او گفت اتحادیه اروپا و بریتانیا «خود را با این توهم دلخوش کردهاند که میتوانند بهنوعی روسیه را شکست دهند».
وزیر خارجه روسیه با اشاره به اقدامات اخیر برلین برای افزایش آمادگی نظامی در برابر تهدیدات مسکو افزود مقامهای دولت فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، باید «صفحات تاریک تاریخ خود را به یاد آورند».
به نظر میرسد این اظهارات به جنایتهای حکومت آلمان نازی در دوران جنگ جهانی دوم اشاره دارد.
پارلمان آلمان ۱۴ آذر قانونی جنجالی را با هدف تقویت توان دفاعی کشور در واکنش به تهدیدات روسیه تصویب کرد.
در صورت کمبود نیروی داوطلب، این قانون امکان بازگشت به سربازگیری اجباری را فراهم میکند.
