شرکت خدمات مالی و بانکی استاندارد چارترد شکایت ۱.۵ میلیارد پوندی سرمایهگذارانش را که این بانک را متهم میکردند درباره ابعاد نقض تحریمهای مرتبط با ایران سهامداران را گمراه کرده است، تسویه کرد.
بیش از ۲۰۰ شاکی که نماینده ۱۴۰۰ صندوق سرمایهگذاری بودند، در لندن از بانک استاندارد چارترد شکایت کردند.
آنها گفتند استاندارد چارترد با انتشار اطلاعات گمراهکننده و حذف اطلاعات کلیدی درباره پایبندی به تحریمهای آمریکا علیه ایران، آنان را به سرمایهگذاری بر اساس دادههای ناقص سوق داده و موجب زیان شده است.
دو طرف پس از آن به توافق رسیدند که دادگاه تجدیدنظر بانک را ملزم کرد پیش از محاکمهای که برای اکتبر آینده تعیین شده بود، اسناد حساس را ارائه کند.
دادگاه تجدیدنظر اعلام کرد: «پس از آن که پیشنویس این حکم برای طرفین ارسال شد، آنها به توافقی برای حل کل دعوا رسیدند.»
سند «راهبرد امنیت ملی ۲۰۲۵» که شامگاه پنجشنبه ۱۳ آذر منتشر شد، ارزیابی تازهای از نقش ایران، امنیت انرژی خلیج فارس و جایگاه خاورمیانه در سیاست خارجی آمریکا ارائه میدهد.
دولت آمریکا، در این سند تاکید کرده است که جلوگیری از تسلط «دشمنانی آشکار» بر منابع انرژی خلیج فارس و تضمین باز ماندن تنگه هرمز، همچنان از منافع اصلی ایالات متحده است.
با این حال، در این سند، سطح تهدید ناشی از ایران کوچکتر از سالهای گذشته ترسیم شده است.
در بخشی از متن آمده است: «ایران، که نیروی اصلی بیثباتکننده در منطقه است، پس از اقدامات اسرائیل از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ و عملیات «چکش نیمهشب» در ژوئن ۲۰۲۵، بهشدت تضعیف شده و توان هستهای آن بهطور قابل توجهی کاهش یافته است.»
در سالهای گذشته، مقامهای نظامی جمهوری اسلامی بارها تهدید کردهاند که در صورت تقابل با غرب میتوانند تنگه هرمز را ببندند. ارتش و سپاه پاسداران نیز رزمایشهای مکرری در خلیج فارس برگزار کردهاند.
با وجود این، در سند جدید، جزییات چندانی درباره تواناییها یا نیتهای تهران ارائه نشده است و روشن نیست واشینگتن در صورت بروز بحران چه سطحی از مداخله را مدنظر دارد.
فصل خاورمیانه؛ منطقهای که دیگر محور سیاست خارجی آمریکا نیست
در فصل مربوط به خاورمیانه، سند راهبردی ۲۰۲۵ تلاش میکند این منطقه را «کماهمیتتر» از گذشته ترسیم کند و مینویسد دو پایه سنتی سیاست آمریکا—وابستگی به انرژی و رقابت ابرقدرتها—دیگر شرایط پیشین را ندارند.
در متن آمده است: «این تصور که بحرانهای خاورمیانه همواره در آستانه انفجار هستند، برخلاف تیترها، کمتر از گذشته واقعیت دارد.»
سند، ضعف کنونی ایران را یکی از دلایل کاهش بیثباتی منطقه معرفی میکند.
یکی از بخشهای برجسته سند، رد سیاستهای فشار بر حکومتهای غیردموکراتیک عرب است. در این سند تقابل با امیرنشینهای منطقه را «آزمایشی ناکام» میخواند و میگوید باید این حکومتها را «همانگونه که هستند» پذیرفت و بر مبنای منافع مشترک با آنها همکاری کرد.
در پایان سند آمده است که خاورمیانه «دیگر آن محرک دائمی نگرانی و منبع بالقوه فاجعه نیست» و این وضعیت با تلاشهای ترامپ برای «متحد کردن جهان عرب» بهوجود آمده است.
سند میافزاید این تغییر رویکرد به واشینگتن اجازه داده است «اولویت را به منافع آمریکایی بدهد».
رسانه عربی المجله جمعه ۱۴ آذر در گزارشی نوشت تهران که با سقوط حکومت بشار اسد، رییسجمهوری مخلوع سوریه، شبکه نفوذ سنتی خود در جنوب سوریه را از دست داده بود، اکنون از بیثباتی منطقه برای بازسازی این شبکهها استفاده میکند.
اولیالباس
بر اساس این گزارش، محور اصلی فعالیتهای تهران، گروهی است که خود را «جبهه مقاومت اسلامی در سوریه» یا «اولیالباس» معرفی میکند؛ ساختاری که پس از فروپاشی حکومت اسد اعلام موجودیت کرد و بهتدریج با حمایت رسانهها و کانالهای وابسته به تهران پررنگتر شد.
این گروه ابتدا در ژانویه ۲۰۲۵ با نام «جبهه آزادی جنوب» معرفی شد، سپس در فوریه با عنوان «اولیالباس» ظاهر شد و چند روز بعد مرگ دو فرماندهاش را در درعا اعلام کرد.
در ماههای بعد، این ساختار خود را «جبهه مقاومت اسلامی در سوریه» نامید و صریحا مواضعی ضد دولت دمشق اتخاذ کرد.
اظهارات رسمی این گروه نشان میدهد هدف اصلی آن، ایجاد یک پایگاه مقاومت با محوریت ایدئولوژی جمهوری اسلامی در جنوب سوریه است.
این جبهه در ۱۵ مه و پس از دیدار احمد الشرع، رییسجمهوری موقت سوریه با دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، دولت سوریه را به «معامله مشکوک با آمریکا و تلاش برای عادیسازی روابط با اسرائیل» متهم کرد.
منابع محلی و اطلاعاتی میگویند اولیالباس در ماههای اخیر بهشدت در حال جذب نیرو، خرید تسلیحات و فعالسازی شبکههای قدیمی است؛ از جمله اعضای سابق تیپ الهادی، تیپ ۳۱۳ و دیگر واحدهایی که در دوره اسد تحت نفوذ سپاه قدس و حزبالله فعالیت میکردند.
این گروه بهشکل ویژه بهدنبال جذب اعضای فلسطینی گروههای مورد حمایت جمهور ی اسلامی است؛ نیروهایی که بهزعم رهبران اولیالباس انگیزه بیشتری برای جنگ با اسرائیل دارند.
مداخلههای اسرائیل؛ بهترین ابزار تبلیغاتی برای تهران
کارشناسان امنیتی در دمشق و منابع محلی میگویند حملات اسرائیل به جنوب سوریه، از ایجاد ایستهای بازرسی در روستاها گرفته تا گلولهباران مناطق کشاورزی و بازداشت ساکنان، عملا به قویترین ابزار تبلیغاتی و جذب نیرو برای جریانهای وابسته به جمهوری اسلامی تبدیل شده است.
یک مقام امنیتی سوری به المجله گفته است: «هر حمله اسرائیل، یک پیام تبلیغاتی تمامعیار برای تهران و گروههای نیابتیاش است. آنها با انگشت گذاشتن روی خشم مردمی، خود را تنها نیروی مقاومت معرفی میکنند.»
تلاش دمشق برای مهار نفوذ جمهوری اسلامی در جنوب
پس از سقوط اسد، وزارت دفاع جدید سوریه بازسازی نیروهای محلی را آغاز کرد و تلاش کرد شبکههای قاچاق و جریانهای مسلح را که قبلا تحت نفوذ سپاه قدس و لشکر چهارم اداره میشد، مهار کند.
با این حال، منابع امنیتی اعتراف میکنند که اولیالباس بهدلیل ساختار سلولی شبیه به داعش، بهسادگی قابل سرکوب نیست.
در ماه نوامبر دولت سوریه یکی از فرماندهان این گروه را بازداشت کرد. دولت سوریه یک ماه پیش نیز فردی مرتبط با حزبالله را دستگیر کرد، اما این برخوردها نتوانسته سازمان را متلاشی کند.
همزمان در سویدا، بازاری برای خریدوفروش سلاح و قاچاق شکل گرفته که گروههای وابسته به تهران از آن برای تامین تجهیزات استفاده میکنند.
بنبست سیاسی و باز شدن میدان برای تهران
در حالیکه مذاکرههای غیررسمی سوریه و اسرائیل با میانجیگری آمریکا، ترکیه و کشورهای عربی ادامه دارد، اسرائیل خواستار توافق صلحی گسترده است که شامل به رسمیت شناختن بلندیهای جولان، به عنوان بخشی از خاک اسرائیل است؛ شرطی که دمشق آن را خط قرمز میداند.
این بنبست، همزمان با تشدید عملیات اسرائیل و ناتوانی دولت دمشق برای کنترل همهجانبه جنوب، فضایی ایجاد کرده که تهران و شبکههای وابستهاش از آن برای نفوذ، سازماندهی و بازسازی قدرت استفاده میکنند.
حسن عباسنژاد، دبیر کارگروه اضطرار آلودگی هوای استان تهران، جمعه ۱۴ آذر اعلام کرد که بهدلیل وضعیت اضطراری آلودگی هوا مدارس ابتدایی در شهر و استان تهران به استثنای فیروزکوه، ملارد، رباط کریم و قرچک طی روزهای شنبه و یکشنبه ۱۵ و ۱۶ آذر تعطیل است و آموزش دانشآموزان به طور «مجازی» ارائه میشود.
او افزود که دستگاههای دولتی با نظر مدیران میتوانند برای مادران شاغلی که فرزند خردسال پیشدبستانی و دبستانی دارند دورکاری اعمال کنند.
همچنین بهگفته این مقام استانداری تهران، تردد کامیونها در سطح پایتخت به صورت شبانهروز به جز مواردی که مواد فاسدشدنی و سوخت را حمل میکنند، ممنوع است.
تعطیلی مدارس در دیگر استانها
بر اساس گزارش رسانههای ایران، مدارس استان البرز شنبه ۱۵ آذر بهدلیل آلودگی هوا، مدارس و دانشگاههای استان چهارمحال و بختیاری شنبه بهدلیل شیوع آنفولانزا، تمامی مدارس، دانشگاهها و مراکز آموزشی استان کردستان شنبه بهدلیل گسترش شیوع آنفلوانزا، مهدکودکها و پیشدبستانیها و مدارس استان هرمزگان و حتی جزیره کیش شنبه و یکشنبه بهدلیل شیوع آنفلوانزا تعطیل است.
وضعیت در تعداد دیگری از استانها و شهرهای دیگر ایران نیز مثل استان اصفهان مشابه است و مدارس تعطیل شده است.
علت تعطیلیها در برخی شهرها مثل شهر اصفهان «ترکیبی از آنفلوانزا و آلودگی هوا» اعلام شده است.
پیشتر مقامات بهداشتی ایران گفته بودند که همزمان با شیوع آنفلوانزا، کرونا نیز شیوع یافته است.
قباد مرادی، رییس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت، ۲۸ آبان از شیوع ویروس کرونا خبر داده و گفته بود: «اگرچه سهم کرونا پایین است اما رصد مداوم آن و سایر علل ادامه دارد زیرا هر عامل تنفسی میتواند دچار جهش شود و بیماری شدیدتری ایجاد کند.»
ششم آذر، یک منبع آگاه به ایراناینترنشنال گفت موج جدیدی از بیماریهای تنفسی از جمله کرونا و آنفلوانزا، مراجعه به بیمارستانهای تهران را افزایش داده است.
فصل شیوع آنفلوانزا در ایران از آبانماه آغاز میشود و تا اسفندماه ادامه دارد.
این اولین بار نیست که مدارس ایران به دلایل مختلف از جمله آلودگی هوا، بحران انرژی یا شیوع کرونا تعطیل اعلام میشود.
افت تحصیلی دانشآموزان به دلیل تعطیلیها
پیشتر علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش، هشدار داده بود تعطیلیهای مکرر مدارس در ایران بر کیفیت یادگیری دانشآموزان تاثیر منفی گذاشته است.
فرهادی دوم فروردین در مصاحبه با خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی گفت یک روز تعطیلی مدارس حدود هزار میلیارد تومان هزینه دارد و آموزش مجازی نمیتواند جایگزین موثری برای آموزش حضوری باشد.
در سالهای اخیر، کارشناسان نسبت به افت تحصیلی دانشآموزان ایرانی بارها هشدار دادهاند.
مسعود کبیری، عضو هیات علمی پژوهشگاه آموزش و پرورش، دیماه ۱۴۰۳ هشدار داد از هر پنج دانشآموز ایرانی، دو نفر فاقد یادگیری موثر هستند و ۷۰ درصد دانشآموزان مدارس روستایی پسرانه به حداقل سطح مورد انتظار یادگیری دست نمییابند.
رضوان حکیمزاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش، آذرماه ۱۴۰۳ با بیان اینکه ۴۰ درصد دانشآموزان فقر یادگیری دارند، گفت این موضوع شانس موفقیت تحصیلی و شغلی آنها را در آینده بهطور چشمگیری کاهش میدهد.
او از فقر یادگیری بهعنوان وضعیتی یاد کرد که در آن، برخی دانشآموزان با وجود حضور در مدرسه، موفق به فراگیری صحیح مهارتهای پایه سواد، از جمله خواندن، نوشتن، محاسبه و سخنگفتن نمیشوند.
غلامعلی افروز، استاد دانشگاه تهران، هم آبانماه سال گذشته اعلام کرد تنها ۷۰ درصد دانشآموزان ایرانی که وارد دبستان میشوند، دوره دبیرستان را به پایان میرسانند.
