نوجوانانی که ساعت‌های زیادی از وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند، در آزمون‌های مهارت خواندن و حافظه، نسبت به کسانی که استفاده کمی از این شبکه‌ها دارند، نمرات پایین‌تری کسب می‌کنند.
یافته‌های یک مطالعه پژوهش‌گران کانادایی و آمریکایی که در مجله «جاما» منتشر شد، ارتباط میان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و کاهش توانایی‌های شناختی نوجوانان را مشخص می‌کند.
به گفته جیسون ناگاتا، متخصص اطفال دانشگاه کالیفرنیا و محقق این مطالعه، تاثیر میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی بر یادگیری «بسیار حیاتی» است.
بررسی بیش از شش هزار کودک
بر اساس گزارش ان‌پی‌آر، ناگاتا و همکارانش از داده‌های مربوط به بیش از شش هزار کودک ۹ تا ۱۰ ساله - یکی از بزرگ‌ترین مطالعات در حال انجام روی نوجوانان به‌نام مطالعه رشد شناختی مغز نوجوانان (ای‌بی‌سی‌دی) - استفاده کردند.
ای‌بی‌سی‌دی هر سال میزان استفاده هزاران کودک و نوجوان از شبکه‌های اجتماعی را ارزیابی و هر دو سال یک بار، آزمون‌های یادگیری و حافظه برگزار می‌کند.
محققان، کودکان را بر اساس الگوی در حال تغییر استفاده از شبکه‌های اجتماعی به سه گروه تقسیم کردند.
بزرگ‌ترین گروه که شامل حدود ۵۸ درصد کودکان بود، در طی چند سال استفاده‌ای کم از شبکه‌های اجتماعی داشتند یا هیچ استفاده‌ای نداشتند.
دومین گروه بزرگ، حدود ۳۷ درصد، در ابتدا استفاده کمی داشتند اما تا ۱۳ سالگی روزانه حدود یک ساعت در این شبکه‌ها بودند.
پنج درصد باقی‌مانده که «گروه با افزایش بالا» نامیده شدند، تا ۱۳ سالگی روزی سه ساعت یا بیشتر در این شبکه‌ها حضور داشتند.
تاثیر میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی
همه گروهها آزمونهایی برای سنجش عملکرد شناختی دادند. آزمون شناختی روخوانی، مهارتهای خواندن و دانش واژگان را بررسی کرد. آزمون واژگان تصویری نیز توانایی تطبیق تصاویر با کلمات شنیده شده را سنجید.
کاربران با استفاده کم، کودکان با یک ساعت مصرف روزانه تا ۱۳ سالگی، بهطور میانگین یک تا دو امتیاز کمتر از کاربران بدون استفاده در آزمون‌های خواندن و حافظه کسب کردند.
گروه با افزایش بالا، چهار یا پنج امتیاز کمتر از کاربران بدون استفاده گرفتند.
از سوی دیگر محققان با استفاده از این دادهها دریافت نزدیک به دو-سوم کودکان پیش از ۱۳ سالگی شروع به استفاده از شبکه‌های اجتماعی می‌کنند و به طور میانگین سه حساب کاربری دارند.
آنها همچنین دریافتند که نیمی از کودکان ۱۰ تا ۱۴ ساله دارای گوشی هوشمند، کنترل و تشخیص میزان استفاده از تلفن همراه خود را از دست میدهند.
یک-چهارم از کودکان کاربر شبکه‌های اجتماعی نیز اعلام کردند از این شبکه‌ها برای فراموش کردن مشکلاتشان استفاده می‌کنند.
دوره حساس رشد مغز
میچ پرینستاین، روانشناس دانشگاه کارولینای شمالی، در مطالعهای دیگر دریافت مغز نوجوانان با استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی، برای «بازخورد سریع و مداوم» این شبکه‌ها تنظیم شده است.
پرینستاین در این خصوص گفت: «کودکان نسبت به لایک، نظرات و پاداشهای همسالان حساسیت بیش از حد پیدا می‌کنند و اگر مغزشان برای فعالیتهای شبکه‌های اجتماعی بهینه شده باشد، ممکن است برای کارهای دیگر بهینه نشده باشد.»
این مطالعه جدید شواهد کافی برای ایجاد سیاستهای مشخص درباره محدودیت سنی در شبکه‌های اجتماعی فراهم می‌کند.
دانمارک به تازگی اعلام کرد قصد دارد ممنوعیت استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای کاربران زیر ۱۵ سال را اجرا کند.
استرالیا نیز از شرکتهای شبکه‌های اجتماعی خواست از دسامبر ۲۰۲۵ «اقدامات معقول» برای جلوگیری از ایجاد یا نگهداری حساب برای کاربران زیر ۱۶ سال انجام دهند.
