معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی خبر داد سفیران و روسای نمایندگی‌های اروپایی به وزارت خارجه احضار شده‌اند. مجید تخت‌روانچی گفت این احضار در واکنش به بیانیه مشترک وزیران خارجه اروپایی و شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر ایرانی و «مداخله در موضوعات دفاعی ایران» انجام شد.
تخت‌روانچی چهارشنبه ۱۶ مهر تاکید کرد که «مراتب اعتراض شدید تهران» به دیپلمات‌های اروپایی اعلام شد.
شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا، ۱۴ مهر با انتشار بیانیه‌ای خواستار از سرگیری همکاری کامل جمهوری اسلامی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و همچنین «توقف گسترش موشک‌های بالستیک، پهپادها و هر فناوری دیگری» شدند که امنیت این مناطق و فراتر از آن را تهدید می‌کند.
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، ۱۵ مهر این بیانیه را «مداخله‌جویانه و بی‌اساس» خواند.
او گفت: «اروپا صلاحیت اظهار نظر درباره توان دفاعی ایران را ندارد.»
در بیانیه مشترک شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا تاکید شد که گسترش برنامه‌های موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی «صلح و امنیت بین‌المللی را نقض می‌کند».
کشورهای عضو این دو نهاد بین‌المللی در این بیانیه که پس از نشست مشترکشان منتشر شد، از تهران خواستند تا سیاست «تنش‌زدایی منطقه‌ای» را دنبال کند.
این بیانیه همچنین بر اهمیت «اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران» تاکید کرد و از جمهوری اسلامی خواست تا «به تعهدات قانونی خود تحت نظام‌های نظارتی بازگردد و اعتمادسازی انجام شده و امنیت و ثبات منطقه‌ای و جهانی تقویت شود».
روزنامه فایننشال تایمز، ششم تیر در تحلیلی هشدار داد حملات اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی در ایران اگرچه به‌طور بی‌سابقه‌ای این برنامه را تضعیف کرده اما کشورهای حاشیه خلیج فارس اکنون خود را در معرض تهدیدی می‌بینند که دیگر با توافق‌های پیشین قابل مهار نیست.
شورای مشترک کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا در بیانیه مشترک خود همچنین بار دیگر از ایران خواستند تا به «اشغال سه جزیره امارات متحده عربی، شامل جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی» پایان دهد.
این شورای مشترک، «نگرانی عمیق خود را از فقدان پیشرفت در حل و فصل اختلاف میان امارات و ایران بر سر سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی» ابراز و بار دیگر حمایت خود را از «حل و فصل مسالمتآمیز این اختلاف از طریق مذاکرات دوجانبه یا ارجاع به دیوان بین‌المللی دادگستری مطابق با حقوق بینالملل و اصول منشور سازمان ملل» اعلام کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در بیانیه ۱۵ مهر خود «تکرار ادعای امارات متحده عربی راجع به جزایر ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی» را رد کرد.
او همچنین از آنچه «دخالتهای مخرب و تفرقهانگیزانه برخی کشورهای اروپایی در امور منطقه خلیج فارس» خواند، انتقاد کرد.
این اولین بار نیست که اتحادیه اروپا در همراهی با شورای همکاری خلیج فارس، بر موضع ابوظبی درباره این جزایر تاکید می‌کند.
مهر ۱۴۰۳، کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه اروپا در بیانیه مشترک نشست تاریخی خود در بروکسل، از ایران خواستند به «اشغال» جزایر سهگانه ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی پایان دهد.
امارات متحده عربی از سال ۱۳۷۱ خواهان ارجاع این موضوع به دیوان بین‌المللی لاهه است.
ایران در مقابل، با طرح این نکته که مساله حاکمیت بر جزایر به طور قطعی و دائمی در سال ۱۹۷۱ تعیین تکلیف شده است، این درخواست را رد کرده و تنها برای مذاکره «برای رفع سوءتفاهم» اعلام آمادگی کرده است.
علاوه بر اتحادیه اروپا، روسیه و چین نیز با موضع امارات متحده عربی همراه شده‌اند.
