تخلیه ۴۰ مدرسه و یک شهرک در شمال اصفهان به‌دلیل فرونشست زمین
رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، خبر داد با گسترش پدیده فرونشست زمین، یک شهرک و ۴۰ مدرسه در شمال اصفهان تخلیه شده‌اند.
رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، خبر داد با گسترش پدیده فرونشست زمین، یک شهرک و ۴۰ مدرسه در شمال اصفهان تخلیه شده‌اند.
علی بیت‌اللهی پنج‌شنبه ۲۰ شهریور در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا، اصفهان را «پرخطرترین شهر» از نظر فرونشست توصیف کرد و گفت همانند تهران، مشهد و دیگر شهرهای ایران، برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی دلیل اصلی این معضل است.
بیت‌اللهی افزود: «اصفهان با یک پدیده تشدیدکننده مواجه شده، آن هم قطع دائمی جریان آب زاینده‌رود است .... از اواسط دهه ٩٠ با تشدید بی‌آبی، قطع موقت و چند ماه یک‌بار زاینده‌رود شروع شده و از سال ٩٧ و ٩٨ به یک جریان قطع دائمی می‌رسیم. وقتی آب در سطح زمین جاری نباشد، به زیرزمین هم نفوذ نمی‌کند و سفره‌های زیرزمینی تغذیه ندارند.»
این مقام وزارت راه و شهرسازی پیش‌تر نیز خبر داده بود ایران از نظر گستردگی فرونشست زمین در رتبه سوم جهان قرار دارد.
مهدی زارع، استاد پژوهشگاه زلزله‌شناسی، هشتم شهریور هشدار داد تخلیه آب‌های زیرزمینی علاوه بر فرونشست زمین می‌تواند به «تغییر تنش بر گسل‌های فعال» بینجامد.
چرا شمال اصفهان در برابر فرونشست آسیب‌پذیرتر است؟
رییس بخش خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در ادامه مصاحبه خود با ایلنا اعلام کرد اصفهان از نظر وسعت فرونشست در صدر شهرهای ایران قرار دارد و «کل محدوده شهر اصفهان تحت تاثیر این پدیده است».
بیت‌اللهی گفت مناطق شمالی اصفهان به‌دلیل نوع خاک «متفاوت» و «ریزدانه بودن رسوبات»، بیش از سایر نقاط در معرض فرونشست قرار دارند.
او افزود: «پدیده فرونشست به حدی جدی است که از ٢٨۵ مدرسه واقع در این مناطق، ۴٠ مدرسه تخلیه شده است. چندین اثر تاریخی در این مناطق به‌صورت کاملا مشهود و ملموس ترک خورده‌اند. یک شهرک به‌طور کامل تخلیه شد و در محلاتی شاهد آن بودم که دیوارهای اتاق‌های خانه‌ها شکاف‌هایی داشتند که دست من به‌راحتی از بین آن‌ها عبور می‌کرد.»
۲۱ مرداد، عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب ایران، هشدار داد ۷۰ درصد دشت‌های ایران در وضعیت «ممنوعه» یا «ممنوعه بحرانی» قرار دارند و بیش از ۳۰۰ دشت، از جمله تهران، با خطر جدی فرونشست زمین مواجه هستند.
بزرگ‌زاده فرونشست را پیامد مستقیم برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های زیرزمینی دانست و گفت بخش قابل توجهی از این برداشت‌ها به‌دلیل «مدیریت ناکارآمد، خلأهای قانونی و نبود هماهنگی میان نهادهای مسئول» رخ داده است.
چگونه می‌توان فرونشست اصفهان را مهار کرد؟
بیت‌اللهی با انتقاد از نبود «هیچ اقدام عاجل و اثرگذار» برای مهار فرونشست در اصفهان، راهکارهایی برای حل این معضل ارائه کرد.
او تعیین تکلیف باغات غیرمجاز در بالادست سد زاینده‌رود و جلوگیری از برداشت بی‌رویه آب، حفظ جریان حداقلی آب در زاینده‌رود، کلاسه‌بندی چاه‌های پرمصرف و کاهش حداقل ۱۰ درصدی بهره‌برداری با نصب کنتور هوشمند و اجرای تغذیه مصنوعی آب‌های زیرزمینی با الگوگیری از تجربه کشورهای دیگر را از جمله اقدامات لازم برای مقابله با فرونشست در اصفهان عنوان کرد.
