نتایج پژوهشی جامع درباره آتش‌سوزی‌های طبیعی در جهان طی سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که با وجود کاهش ۲۶ درصدی مساحت زمین‌های سوخته در این ۱۹ سال، جمعیت افرادی که به‌طور مستقیم با آتش‌سوزی‌های جنگلی درگیر شدند، حدود ۴۰ درصد افزایش داشته است.
این مطالعه که با مشارکت هشت دانشگاه و موسسه پژوهشی دولتی و بین‌المللی از کشورهای آمریکا، چین، کانادا و بریتانیا انجام شد، دلیل افزایش مواجهه انسانی با آتش‌سوزی‌های جنگلی را «افزایش جمعیت و مهاجرت به مناطق مستعد آتش‌سوزی» عنوان می‌کند.
خلاصه‌ای از این پژوهش ۳۰ مرداد در مجله «سایِنس» منتشر شد. این گزارش می‌گوید که هرچند آتش‌سوزی‌های فاجعه‌بار در ایالات متحده، کانادا و استرالیا در رسانه‌های بین‌المللی بازتاب گسترده‌ای دارند، اما ۸۵ درصد از رویارویی انسانی با آتش‌سوزی‌های طبیعی در خلال ۱۹ سال مورد بررسی در آفریقا رخ داده است.
به نقل از این گزارش، نیمی از جمعیت متاثر از آتش‌سوزی‌های طبیعی در پنج کشور کنگو، سودان جنوبی، موزامبیک، زامبیا و آنگولا سکونت دارند، در حالی‌که سهم ایالات متحده، اروپا و استرالیا کمتر از ۲.۵ درصد است.
مجتبی صادق، دانشیار مهندسی عمران در دانشگاه ایالتی بویزی در ایالت آیداهو و نویسنده ارشد این مقاله، می‌گوید که الگوی نامتناسب دیگری نیز در آمریکا مشاهده شده است.
به گفته او در حالی که تنها ۱۵ درصد از کل مساحت جنگل‌های سوخته آمریکا در ایالت کالیفرنیا قرار دارد، ۷۲ درصد از افرادی که در این کشور با پیامدهای آتش‌سوزی درگیر شده‌اند در این ایالت زندگی می‌کنند.
ایالت کالیفرنیا اکنون یکی از نقاط داغ آتش‌سوزی‌های شدید طبیعی در جهان است.
افزایش جهانی جمعیت درگیر با آتش‌سوزی‌های طبیعی
محققان با بررسی بیش از ۱۸ میلیون و ۶۰۰ هزار مورد آتش‌سوزی طبیعی در فاصله سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۱ و تحلیل داده‌های جمعیتی مناطق درگیر آتش‌سوزی، دریافته‌اند که در این بازه بیش از ۴۴۰ میلیون نفر در سراسر جهان در معرض آتش‌سوزی‌های جنگلی قرار گرفته‌اند. این رقم معادل کل جمعیت اتحادیه اروپا است.
آن‌ها همچنین کشف کردند که «رشد جمعیت و مهاجرت به مناطق مستعد آتش‌سوزی» سبب شده است که جمعیت درگیر حریق‌های طبیعی در دوره زمانی مورد مطالعه، سالانه به‌طور میانگین بیش از ۳۸۲ هزار نفر افزایش یابد.
نتیجه دیگرِ این تحقیق افزایش میزان ویران‌گریِ آتش‌سوزی‌های طبیعی در آمریکای شمالی و جنوبی است. علت اصلی آن نیز «تشدید شرایط آب‌وهوایی آتش‌زا» به دنبال تغییرات اقلیمی، افزایش دمای زمین، کاهش رطوبت و وزش بادهای شدید است.
کاهش جمعیت درگیر با آتش در اروپا و اقیانوسیه
محققان الگوی دیگری را نیز شناسایی کرده‌اند؛ اینکه جمعیت درگیر با حریق‌های طبیعی در اروپا و اقیانوسیه ظرف ۱۹ سال مورد بررسی کاهش یافته و دلیل عمده آن «جابه‌جایی جمعیت از مناطق روستایی به شهری» در این مناطق است.
امیر آقاکوچک، استاد عمران و محیط زیست در دانشگاه کالیفرنیا و یکی دیگر از پژوهشگران این تحقیق با اشاره به آشکار شدن پارادوکس جهانی کاهش مساحت سوخته و افزایش اثرپذیری انسانی که از افزایش همپوشانی میان سکونت‌گاه‌های انسانی و چشم‌اندازهای مستعد آتش‌سوزی نشات می‌گیرد، یادآور می‌شود که «اقدامات پیشگیرانه اکنون بیش از پیش حیاتی است» در غیر این‌صورت شاهد افزایش خطر فجایع آتش‌سوزی‌ها خواهیم بود.
به گفته آقاکوچک، «مدیریت پوشش گیاهی از جمله آتش‌های کنترل شده، آموزش عمومی و راه‌حل‌های مهندسی‌شده برای کاهش آتش‌سوزی‌هایی با عامل انسانی» از جمله راهبردهای پیشگیرانه هستند.
