مصطفی تاجزاده، فعال سیاسی زندانی، در یادداشتی با عنوان «بی‌دولتی؛ سایه‌ای سنگین بر سر ایران» از زندان اوین نوشت که جمهوری اسلامی در نتیجه «ناکارآمدی، فساد و شکاف دولت-ملت»، به سمت «بی‌دولتی و هرج‌ومرج» حرکت می‌کند.
تاجزاده در این نامه که از زندان اوین منتشر شده، اعلام کرد: «جامعه به‌سمت وضعیت بی‌دولتی حرکت می‌کند. نهادها موجودند اما قادر به اداره کشور نیستند. این مقدمه هرج‌ومرجی است که از هر استبدادی زیان‌بارتر است.»
او یادآور شد که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با وجود شعار «نه جنگ، نه مذاکره» هم وارد جنگ شد و هم به مذاکره تن داد و با وجود تاکید بر «نه جنگ تحمیلی و نه آتش‌بس تحمیلی»، ناچار به پذیرش هر دو شد.
تاجزاده این تصمیم‌ها را در اصل درست، اما دیرهنگام خواند.
این فعال سیاسی زندانی، عملکرد حاکمیت در هشت سال گذشته را «فاجعه‌بار» توصیف کرد و گفت: «تورم افسارگسیخته، بیکاری، فساد سیستماتیک، قطعی آب و برق و افزایش نابرابری‌ها حتی حامیان نظام را نیز خسته کرده است.»
جبهه اصلاحات یک‌شنبه ۲۶ مرداد در بیانیه‌ای با اشاره به این‌که امروز، روان جمعی ایرانیان زخمی است و سایه ناامیدی و اضطراب، هم‌چنان بر زندگی روزمره مردم سنگینی می‌کند، بر ضرورت اقداماتی نظیر تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی اورانیوم و گشودگی نسبی در فضای سیاسی و اقتصادی کشور تاکید کرد.
این جبهه در بیانیه خود از جمله خواستار اعلام آمادگی تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی و پذیرش نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قبال رفع کامل تحریم‌ها شد و این اقدام را «تلاش برای آغاز مذاکرات جامع و مستقیم با آمریکا و عادی‌سازی روابط با این کشور» خواند.
تاجزاده در ادامه نامه خود، شکست‌های استراتژیک در سوریه، لبنان و عراق و نیز نفوذ موساد در ساختارهای امنیتی جمهوری اسلامی را عامل اصلی موفقیت اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه دانست و نوشت: «سازمان اطلاعات سپاه، بزرگ‌ترین قربانی نفوذ اسرائیل شد.»
احمد وحیدی، مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران، سوم مرداد گفت که نباید درباره نفوذ بزرگنمایی کرد: «افراد خطاکار و جاسوس همیشه هستند اما دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی ما برخوردهای قوی با این‌ها داشتند.»
وحیدی افزود: «بسیاری از جاسوس‌ها تار و مار شدند. دشمنان برنامه‌های زیادی داشتند اما با قدرت نیروهای امنیتی و اطلاعاتی‌مان به هیچ کدام نرسیدند.»
تاجزاده با تاکید بر بحران مشروعیت نظام پس از اعتراضات دی ۹۶، آبان ۹۸ و جنبش «زن، زندگی، آزادی»، هشدار داد: «حتی اگر جنگ هم رخ ندهد، جمهوری اسلامی با بحران وجودی ماندن یا رفتن مواجه است.»
این زندانی‌سیاسی، خواستار تغییرات اساسی در قانون اساسی، حذف ولایت فقیه، تمرکز بر رفاه مردم و بازگشت حاکمیت به ملت شد و گفت: «تنها راه جلوگیری از فروپاشی، اصلاحات فوری، ساختاری و گسترده است.»
لن خودورکوفسکی، مقام پیشین وزارت خارجه آمریکا، ۲۰ مرداد در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال تاکید کرد تغییرات در شورای عالی امنیت ملی ایران نشان‌دهنده یک نظام حاکم در حال افول و «یک نمایش محض» است که به «جابه‌جا کردن صندلی‌ها روی عرشه تایتانیک» می‌ماند.
نوری‌زاد: هموطنانم، گول اصلاح‌طلبان را نخورید
هم‌زمان با نامه تاجزاده، محمد نوری‌زاد، فعال سیاسی و فیلمساز منتقد حکومت، در پیامی از بند هفت زندان اوین، بار دیگر نسبت به نقش «اصلاح‌طلبان و روحانیون» در تداوم بحران‌های ایران هشدار داد و گفت: «هموطنانم! گول اصلاح‌طلبان را نخورید.»
او تاکید کرد: «ما یک بار برای همیشه باید از شر مولایانی که سرطان جامعه ما هستند خلاصی یابیم. هم مولا و هم سرداران.»
نوری‌زاد با یادآوری نقش تاریخی برخی روحانیون در تحریک جنگ‌های قاجار با روسیه و نتایج فاجعه‌بار آن، تاکید کرد که روحانیون «هیچ‌گاه پاسخگوی فجایع و جنایاتی که رقم زده‌اند نبوده‌اند» و چون «از خدای نادیده فرمان می‌گیرند، هرگز در چارچوب قوانین یک جامعه جا نمی‌گیرند».
