کارزار دروغ؛ بررسی انتشار خبرهای گمراه‌کننده ایران علیه اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه
وای‌نت در گزارشی تحقیقی فاش کرد جمهوری اسلامی ایران همزمان با جنگ نظامی، جنگی تبلیغاتی و روانی پیچیده‌ای را علیه اسرائیل در فضای مجازی به راه انداخته است.
وای‌نت در گزارشی تحقیقی فاش کرد جمهوری اسلامی ایران همزمان با جنگ نظامی، جنگی تبلیغاتی و روانی پیچیده‌ای را علیه اسرائیل در فضای مجازی به راه انداخته است.
جنگی که با بهره‌گیری از دیپ‌فیک‌ها، حساب‌های جعلی و اطلاعات نادرست، روحیه عمومی را هدف قرار داده و تلاش کرده تا اعتماد به نهادهای حکومتی اسرائیل را از درون فروبپاشد.
بر پایه گزارش این رسانه اسرائیلی، که به‌نقل از سازمان دیده‌بان رسانه‌ای «فیک ریپورتر» منتشر شده، ایران با استفاده از هشت شبکه نفوذ در پلتفرم‌هایی نظیر اکس (توییتر سابق)، فیسبوک، تیک‌تاک و تلگرام، در فاصله میان ۲۳ تا ۲۸ خرداد، عملیات روانی گسترده‌ای را اجرا کرده که هدف آن «تضعیف روحیه، ارعاب عمومی و تشدید شکاف‌های اجتماعی» در جامعه اسرائیل بوده است.
روایت‌های ساختگی برای گسترش ترس و تفرقه
به‌گزارش وای‌نت، در اوج درگیری نظامی با ایران، ده‌ها ویدیوی ساختگی از اصابت موشک به مناطق مختلف اسرائیل در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. این تصاویر عمدتا جعلی، اما با مهارت ساخته شده بودند تا رعب و وحشت بیافرینند.
پلتفرم‌هایی چون Zchutenu و Azaka T’kifa، و همچنین کانال عبری‌زبان مورد حمایت جمهوری اسلامی به‌نام Kol David، از جمله مراکز اصلی انتشار این ویدیوها و پیام‌ها بودند.
همچنین روایت‌هایی هدفمند علیه رهبری اسرائیل، به‌ویژه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این کشور، در فضای مجازی پخش شد. به‌نوشته وای‌نت، عباراتی چون «نت‌نازی» (ترکیبی از نتانیاهو و نازی) و ویدیوهای جعلی از نخست‌وزیر در حال ترک کشور، برای القای «فرار رهبری از مسئولیت در لحظه بحران» ساخته و منتشر شدند.
اکانت‌هایی مانند «اشک‌های جنگ»، «سارا اویرام» با بیش از ۲۰ هزار دنبال‌کننده، «علیه مهاجران غیرقانونی» و «میریام کوزاک» در این روایت‌سازی‌ها نقش فعال داشتند. کانال تیک‌تاکی «اسرائیل نیوز» نیز با ظاهر فریبنده «راست‌گویی»، محتوایی دلسردکننده درباره عملکرد دولت در جنگ با جمهوری اسلامی منتشر می‌کرد.
بهره‌برداری هدفمند از گسل‌های اجتماعی
بر اساس یافته‌های وای‌نت، این شبکه‌ها با دروغ‌هایی هدفمند، برخی اقشار سیاسی یا قومی را «عامل ایران» معرفی می‌کردند و مدعی می‌شدند «موشک‌ها فقط محله‌های خاصی را هدف می‌گیرند.» هدف این اقدامات، تشدید تنش‌های داخلی اسرائیل در بحبوحه جنگ بوده است.
در برخی موارد، حتی رسانه‌های جریان اصلی اسرائیل نیز به‌دام اطلاعات نادرست افتاده‌اند و تصاویر جعلی از حملات یا خرابی‌ها را به‌عنوان واقعیت منتشر کرده‌اند. وای‌نت هشدار می‌دهد که این روند، خطر فروپاشی اعتماد عمومی به رسانه‌ها را نیز در پی دارد.
تهدیدی عمیق برای دموکراسی و امنیت ملی
وای‌نت با استناد به پژوهش‌های روان‌شناسی می‌نویسد که انتشار سازمان‌یافته اخبار جعلی در دوران بحران، می‌تواند توان روانی جامعه را به‌شدت تضعیف کند. در چنین شرایطی، حتی اتهامات بی‌اساس علیه نهادهای حکومتی یا رهبران سیاسی، می‌تواند انسجام اجتماعی را دچار فروپاشی کند.
بر پایه گزارش «فیک ریپورتر»، پس از اعلام آتش‌بس، بخش زیادی از این شبکه‌ها تمرکز خود را به انتقادات شدید از دولت و نخست‌وزیر در زمینه جنگ ایران، جنگ غزه و پرونده گروگان‌ها معطوف کرده‌اند. با این حال، حساب‌های مرتبط با ایران همچنان روایت‌هایی از «پیروزی در جنگ» منتشر می‌کنند.
خلأ نظارتی و ناکارآمدی پلتفرم‌ها
«فیک ریپورتر» در گفت‌وگو با وای‌نت اعلام کرده که این عملیات سایبری پیچیده، صرفا بر اساس تعداد لایک یا بازدید قابل ارزیابی نیست، بلکه «تاثیر واقعی آن‌ها در تغییر ادراک عمومی و نفوذ تدریجی به افکار کاربران» است. به‌گفته این نهاد، بسیاری از این پروفایل‌ها عمدا سال‌ها به‌صورت غیرفعال نگه داشته شده‌اند تا در لحظه مناسب فعال شوند.
این سازمان همچنین نسبت به فقدان نظارت مؤثر بر پلتفرم‌های اجتماعی انتقاد کرده و خواستار اعمال فشار قانونی بر شرکت‌های فناوری و اتخاذ راهبرد جامع توسط دولت اسرائیل شده است؛ راهبردی که شامل قانون‌گذاری، آموزش عمومی و افزایش آگاهی در برابر تهدیدات سایبری باشد.
هشدار: اگر حقیقت را از دروغ تشخیص ندهیم، بازیچه می‌شویم
«فیک ریپورتر» در پایان هشدار داده که کاربران ناآگاه می‌توانند به‌راحتی به «توپ جنگ دیجیتال» بدل شوند و بدون آنکه بدانند، به گسترش اطلاعات نادرست و اهداف دشمن کمک کنند.
این نهاد، برای مقابله با چنین تهدیداتی، راهنمای عمومی‌ای تحت عنوان «چگونه به یک عامل ایرانی تبدیل نشویم» منتشر کرده که شامل نشانه‌های رفتاری و توصیه‌هایی برای شناسایی پروفایل‌های مشکوک و شبکه‌های نفوذ خارجی است.
به‌گزارش وای‌نت، «آگاهی عمومی، نخستین خط دفاعی در برابر جنگ نفوذ جمهوری اسلامی» است؛ جنگی که بدون شلیک حتی یک گلوله، به‌دنبال نابودی تدریجی اعتماد عمومی، امنیت روانی و انسجام ملی اسرائیل است.
