از آسیا تا هاوایی؛ آهن صنعتی چگونه به آلودگی دریایی در هزاران کیلومتر دورتر می‌انجامد
محققان آمریکایی کشف کردند که آهن آزاد شده از فرآیندهای صنعتی قادر است اکوسیستم‌های دریایی را در فاصله هزاران کیلومتری تحت تاثیر قرار دهد.
پژوهش جدید محققان دانشگاه فلوریدای جنوبی نشان داد آهن حاصل از سوختن زغال‌سنگ و تولید فولاد بر افزایش چشمگیر جمعیت فیتوپلانکتون‌ها در منطقه انتقالی شمال اقیانوس آرام تاثیر می‌گذارد.
این منطقه که در شمال هاوایی قرار دارد، برای ماهیگیری در اقیانوس آرام از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
نتایج این پژوهش که در نشریه «مقالات آکادمی ملی علوم آمریکا» منتشر شده، برای نخستین بار تاثیر آهن صنعتی بر اکوسیستم منطقه انتقالی شمال اقیانوس آرام را به اثبات رسانده است.
پیش از این اگرچه حضور آهن صنعتی در این منطقه شناسایی شده بود، اما تاثیر آن بر اکوسیستم مشخص نبود.
تایید حضور آهن صنعتی
تیم کانوی، استاد دانشکده علوم دریایی دانشگاه فلوریدای جنوبی و یکی از نویسندگان تحقیق، درباره این کشف گفت: «ما می‌دانیم که انسان‌ها می‌توانند تاثیر بزرگی بر محیط‌های دریایی داشته باشند. یافته‌های ما گستردگی و شدت این تاثیرات را مشخص می‌کند.»
دانشمندان در چهار مرحله نمونه‌هایی از آب و فیتوپلانکتون‌های اقیانوس آرام جمع‌آوری کردند تا چگونگی ورود آهن، رشد فیتوپلانکتون‌ها و اختلاط آب‌های اقیانوس را در طول سال بررسی کنند.
هدف اصلی محققان شناسایی نشانه‌های ویژه آهن صنعتی در این نمونه‌ها بود.
نتایج مشخص کرد فیتوپلانکتون‌های منطقه که در فصل بهار با کمبود آهن مواجه می‌شوند، با ورود آهن اضافی رشد انفجاری پیدا می‌کنند و تعدادشان به‌شدت افزایش می‌یابد.
اما همین رشد سریع باعث کاهش منابع غذایی این ریزجانداران دریایی می‌شود و در نتیجه جمعیت آن‌ها در ماه‌های بعد به‌سرعت کاهش پیدا می‌کند.
ردیابی آهن از قطب صنعتی آسیا
مهم‌ترین بخش تحقیق اثبات منشا صنعتی آهن بود. دانشمندان با بررسی ویژگی‌های شیمیایی آهن موجود در نمونه‌ها، مشخص کردند که این آهن از کارخانه‌ها و نیروگاه‌های آسیا آمده است.
کانوی درباره این کشف گفت: «آهن حاصل از سوختن زغال و فعالیت‌های صنعتی دارای مشخصه‌ای ویژه است که ما آن را "اثر انگشت" می‌نامیم. وجود همین اثر انگشت در آب‌های اطراف هاوایی نشان می‌دهد که این آهن از هزاران کیلومتر آن سوی اقیانوس به این منطقه رسیده است.»
تهدید برای اکوسیستم هاوایی
به گفته نیک هاوکو، سرپرست تیم تحقیق از دانشگاه هاوایی، مرزهایی نامرئی در اقیانوس‌ها وجود دارد که فقط جانوران دریایی آن‌ها را تشخیص می‌دهند.
منطقه انتقالی شمال اقیانوس آرام یکی از مهم‌ترین این مرزهاست که آب‌های فقیر از نظر مواد مغذی در جنوب را از نواحی غنی‌تر در شمال جدا می‌کند.
آهن صنعتی که از آسیا وارد می‌شود، این مرزهای طبیعی را برهم می‌زند و آن‌ها را به سمت شمال می‌راند؛ به این معنا که آب‌های غنی از مواد مغذی، از هاوایی فاصله می‌گیرند.
هاوکو افزود: «هاوایی هم‌زمان با دو مشکل روبه‌رو است. از یک طرف آهن کارخانه‌ها زنجیره غذایی دریا را تغییر می‌دهد و از طرف دیگر، گرمایش اقیانوس آب‌های غنی را هرچه بیشتر از جزایر دور می‌کند.»
تیم پژوهشی در حال توسعه روش‌های نوینی برای پایش تغذیه آهنی پلانکتون‌های اقیانوسی است.
این فناوری‌ها به روشن شدن این مساله کمک می‌کنند که تغییرات در میزان آهن، چه از منابع طبیعی و چه از منابع صنعتی، چگونه بر حیات اقیانوس‌ها اثر می‌گذارد.