شرکت نیروهای مسلح، میلیون‌ها بشکه نفت ایران را مخفیانه فروخت
مجموعه‌ای از ایمیل‌های افشا شده شرکتی به نام «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» از روابط این شرکت تحت تحریم آمریکا با نیروهای مسلح ایران پرده برداشته و آشکار می‌سازد چگونه برخی از شرکت‌های اروپایی با علم به دولتی بودن این شرکت، در دور زدن تحریم‌های بین‌المللی با آنها همکاری کرده‌اند.
همه چیز از تهران، خیابان عباس‌آباد (بهشتی)، ساختمان شماره ۴۱ شروع شد؛ ۳۰ آبان ماه سال ۱۴۰۱، شرکتی در طبقه اول این آدرس به نام «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» تاسیس شد.
نایب رییس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت «مجید اعظمی» و بازرس شرکت در زمان تاسیس «فرشاد غزی» بود.
پنج ماه بعد، در پنجم اردیبهشت ۱۴۰۲، در طبقه دوم همین ساختمان، شرکتی به نام «سپهر انرژی پایا گستر جهان» تاسیس شد. همزمان و در همین تاریخ، در طبقه سوم، شرکتی دیگر به نام «سپهر انرژی همتا پارس» تاسیس شد.
«سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» به عنوان شرکت مادر، در هر دو شرکتی که در پنج اردیبهشت ۱۴۰۲ تاسیس شدند، رییس هیات مدیره است.
مجید اعظمی، الیاس نیرومند توماج، فرشاد غازی، مجید رشیدی و مجتبی حسینی، نام‌های شاخص و اشخاص موثر در این شبکه از شرکت‌های پوششی هستند.
نیرومند ۳۵ ساله و اعظمی۴۳ ساله، هشتم آذر ۱۴۰۲ در فهرست تحریم‌های ایالات متحده قرار گرفتند اما سایر اشخاص کلیدی در این شبکه، تاکنون در فهرست تحریم‌های ایالات متحده قرار نداشتند.
برای دیدن چارت بالا در ابعاد بزرگ‌تر از این لینک استفاده کنید.
دو شرکت زیر مجموعه «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» به نام‌های «سپهر انرژی پایا گستر جهان» و «سپهر انرژی همتا پارس» که هر دو در پنجم اردیبهشت ۱۴۰۲ تاسیس شده بودند، ۱۸ بهمن ۱۴۰۳، در اولین دور از تحریم‌های دولت دونالد ترامپ علیه جمهوری اسلامی، تحریم شدند.
شرکت «سپهر انرژی پایا گستر جهان»، ۱۸ اسفند ماه ۱۴۰۳، یک ماه پس از تحریم، اعلام انحلال کرد.
تلاش برای فرار از تحریم‌ها
در یکی از ایمیل‌های این شرکت، نیرومند متنی را از ایمیل شخصی خود در جیمیل به تاریخ ۱۴ آذر ۱۴۰۲، به ایمیل شرکت فوروارد کرده است.
در این ایمیل که نزدیک به یک هفته پس از تحریم شرکت از سوی آمریکا ارسال شده است، نیرومند و اعظمی خطاب به دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری ایالات متحده نوشته‌اند شرکت آنها در زمینه فعالیت‌های ساختمانی و بازرگانی مشغول به کار است و هیچ ارتباطی با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ستاد کل نیروهای مسلح ندارد.
در این نامه، گفته شده است «سوءتفاهمی» با تشابه اسمی پیش آمده است و پس از تحریم ایالات متحده، آنها و کسب و کارشان با چالش مواجه شدند و از «هر دو طرف» مورد «آزار و اذیت» قرار گرفتند.
این در حالی است که در پیش‌نویس قراردادها و اسنادی که به زبان فارسی در ایمیل‌های شرکت «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» وجود دارد، به وضوح به ارتباط این شبکه با نیروهای مسلح جمهوری اسلامی اشاره شده است.
برای نمونه، در جریان مذاکرات برای عقد قراردادی با شرکت نفت ستاره خلیج فارس و شرکت «سپهر انرژی همتا پارس»، در سه مکاتبه در سال ۱۴۰۲، شرکت «سپهر انرژی همتا پارس» به عنوان نایب ستاد کل نیروهای مسلح معرفی شده است.
در پیش‌نویس تفاهم‌نامه‌های اجاره کشتی نیز نیروهای مسلح به وضوح تمام تعهدات و مسئولیت‌های شرکت «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» را تضمین کرده است.
۱۶ اسفندماه ۱۴۰۳ هم نشریه اشپیگل در گزارشی نوشت یک مدیر نفتی جمهوری اسلامی در سفر به لوکزامبورگ قصد داشته یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار از دارایی‌های مسدود شده جمهوری اسلامی را که در اختیار شرکت کلیر استریم زیرمجموعه بورس آلمان بود، آزاد کند.
تصویر پاسپورت و اسم فامیلی او در گزارش اشپیگل نشان می‌دهد این شخص اعظمی بوده است.
علاوه بر این‌ها، در سندی دیگر مربوط به شرکت ستاره خلیج فارس، گفته شده هزینه تامین امنیت اسکله به حساب قرارگاه نفت و پتروپالایشگاه‌های نیروهای مسلح یا حساب شرکت «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس»، از طرف ستاد کل نیروهای مسلح واریز خواهد شد.
ارتباط با شرکت واسطه چینی
پنجم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، نزدیک به هفت ماه پیش از آنکه شبکه شرکت‌های مربوط به «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» در هشتم آذرماه ۱۴۰۲ تحریم شوند، شرکتی به نام «شین روی جی» در هنگ کنگ به ثبت رسید.
با این‌که در مکاتبات و اسناد مربوط به این شرکت، نام مدیر آن «دو گوانگ‌جی» ذکر شده است، اما ایمیل‌های این شرکت به ایمیل نیرومند و برخی دیگر از مدیران شرکت «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» رونوشت شده‌اند.
نیرومند از طریق این ایمیل، یا به طور مستقل با ایمیل شخصی خود، با مشتریان نفت ایران با عناوینی چون مدیری از دپارتمان تجاری شرکت «شین روی جی» مکاتبه کرده است.
در نامه استاندارد غرامتی که ۲۵ مردادماه ۱۴۰۲ - یعنی پس از اعلام تحریم شرکت «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» - صادر شده است، این شرکت از شرکت ملی نفتکش ایران خواسته است بدون ارائه بارنامه، محموله کشتی «ام‌تی سودا» را به شرکت «شین روی جی»، تحویل دهد.
بارنامه سندی کلیدی در مبادلات تجاری است و با وجود آن، رهگیری محموله‌ها ممکن می‌شود.
در این نامه، از شرکت ملی نفتکش ایران خواسته شده است این محموله نفتی که از بندر خارک بارگیری شده، در بندری در سنگاپور به صورت کشتی به کشتی (STS) به شرکت «شین روی جی» تحویل داده شود.
بارگیری محموله از یک کشتی به کشتی، شیوه ای است که جمهوری اسلامی برای گم کردن رد خود در فروش نفت و فرآورده‌ها برای دورزدن تحریم‌ها از آن استفاده می‌کند.
در مرحله بعدی، شرکت «شین روی جی»، با طیف گسترده‌ای از مشتریان وارد مذاکره شده و قراردادهای پرشماری برای فروش نفت ایران منعقد کرده است. قراردادهایی که به همراه ضمائم و اسناد مرتبط از جمله شیوه‌های پرداخت و زمانبندی‌های آن، همه در صندوق ایمیل شرکت «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» وجود دارد.
بررسی ایمیل‌های شرکت سپهر انرژی نشان می‌دهد مشتریان شرکت واسطه آن، «شین روی جی» از اروپا و شرکت‌هایی مانند «جمینی گروپ» که در هلند مستقر است، تا شرکت‌های پرشمار چینی که برخی از آن ها ممکن است نظیر «شین روی جی» خود به عنوان واسطه جدید عمل کنند، و البته تا امارات متحده عربی گسترش یافتند.
آیا خریداران «شین روی جی» از صوری بودن آن بی‌اطلاع بودند؟
خریدها از «شین روی جی»، پیش و پس از تحریم «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» انجام شده است. اما ایمیل‌های رد و بدل شده با خریداران نشان می‌دهد دست‌کم بخشی از آنان از ماهیت شرکت مطلع بودند. آنها نه تنها از صوری بودن «شین روی جی» مطلع بودند، بلکه تجربه سال‌ها همکاری با شرکت‌های مشابه را داشتند.
در یک مورد می‌توان به شرکت گروه هلندی «شرکت‌های گروه جمینی» اشاره کرد. آن‌طور که در وب‌سایت این شرکت هلندی آمده است، شرکت از سال ۲۰۲۱ میلادی کار خود را آغاز کرده است و در تمام جنبه‌های صنعت نفت، پتروشیمی و انرژی و همچنین برخی کالاهای خاص فعالیت دارد.
این شرکت در ۱۸ کشور جهان از جمله: ایالات متحده آمریکا، کانادا، برزیل، چین، سنگاپور، عمان، مصر، ترکیه، آلمان، فرانسه، نیجریه، غنا، آنگولا و استوانی فعال است.
شرکت در آمریکا دو دفتر در واشنگتن و هیوستن، در کانادا دو دفتر در ونکوور و ادمونتون، در چین سه دفتر در پکن، شانگهای و شنزن دارد.
ایران‌اینترنشنال با تمام طرف‌هایی که در این گزارش از آنها نام برده شد، از طریق ایمیل‌هایی که با آنها مکاتبات را انجام داده بودند، تماس گرفت تا نظر آنها را درباره اطلاعات افشا شده در این ایمیل‌ها بپرسد.
ایمیل‌های شرکت‌های «شین روی جی» و «سپهر انرژی جهان نمای پارس» از دسترس خارج شده‌اند، و نیرومند و اعظمی هم به تماس‌های ایران‌اینترنشنال پاسخ نداند.
۲۴ شهریور ۱۴۰۲، شرکت جمینی، ظاهرا در پرداخت پول نفتی که از شرکت «شین روی جی» مرتبط با مجموعه «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس» خریده بود، تعلل داشته است.
جمینی در پاسخ به پیگیری‌های مدیران «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس»، در ایمیلی اعلام می‌کند: «ما با مشکلات غیرمنتظره‌ای با بانک‌هایمان در مورد منشا محصول، بندر بارگیری و شایعات و داستان‌های زیادی که به دلیل تحریم‌های اعمال‌شده بر کشور شما در اینترنت پخش شده‌اند، مواجه بودیم.»
در تاریخ ۲۶ شهریور ۱۴۰۲، نیرومند از طریق ایمیل معرفی شده از سوی شرکت چینی، با نیک ترستیگ، نماینده شرکت جمینی از هلند مکاتبه داشته است. در این ایمیل، او صراحتا اعلام می‌کند: «لطفا در نظر بگیرید که ما دولتی هستیم و این یک رویه عادی است که خریدار را در مورد بندهای قرارداد آگاه کنیم.»
ترستیگ از «جمینی گروپ» در پاسخ به سوال ایران‌اینترنشنال در خصوص رابطه‌ای که شرکت او با مدیران و مجموعه «سپهر انرژی جهان نمای پارس» داشته، منکر ارتباط این شرکت با سپهر انرژی شد و در ایمیلی که برای ایران اینترنشنال ارسال کرد، نوشت ما «هیچ قراردادی با با شرکت سپهر انرژی جهان‌نما پارس یا نمایندگان آن امضا نکرده‌ایم.»
تجربه طولانی در ارتباط با جمهوری اسلامی
مکاتبات شرکت جمینی با طرف‌های ایرانی نشان می‌دهد بخشی از مذاکرات به صورت تلفنی یا جایی خارج از ایمیل‌های شرکت انجام شده است. ۲۷ شهریور ماه، ظاهرا سطح اختلاف سپهر انرژی با جمینی بالا گرفته است.
در ایمیلی که ترستیگ، نماینده شرکت جمینی از هلند برای نیرومند ارسال کرده است، او نوشته است «من شخصا چند بار به چند نفر از شما اطلاع دادم که ما چقدر در تعامل با کشور شما تجربه داریم و شرایط پرداخت چگونه است.»
ترستیگ در ادامه با لحنی نسبتا تند خطاب به الیاس، نوشته است: «ما خودمان خرید و فروش می‌کنیم؛ با پول خودمان. شما این کار را نمی‌کنید. این هیچ مشکلی ندارد، اما لطفا طوری رفتار نکنید که انگار یک شرکت بزرگ هستید.»
به نظر می‌رسد ترستیگ و شرکتی هلندی، علاوه بر شرکت «سپهر انرژی جهان‌نمای پارس»، ارتباطات گسترده‌تری در تهران دارد.
چند ماه بعد از بروز اختلافات و زمانی که نیرومند به دلیل ارتباط شرکتش (سپهر انرژی جهان‌نمای پارس) با جمهوری اسلامی اصرار می‌کند اسنادی را از جمینی دریافت کند، ترستیگ در ایمیلی به تاریخ هشتم آبان ۱۴۰۲، به او نوشت: «امروز صبح من شخصا با کسانی که در دولت تهران می‌شناسم، تماس خواهم گرفت تا بررسی کنم آیا می‌توانند برای یافتن راه‌حل کمک کنند.»
ترستیگ، در پاسخ به این پرسش ایران‌اینترنشنال هم که چه نوع ارتباطاتی با دولت ایران دارد، نوشت: «ما هیچ‌کدام از نمایندگان شرکت سپهر انرژی جهان‌نما پارس را نمی‌شناسیم. ارتباطات شخصی و تجاری من هم کاملا محرمانه هستند.»
در همان روز، نیرومند در ایمیلی به ترستیگ پاسخ او را داد و نوشت: «من با مدیریت‌مان صحبت کردم و آنها تایید کردند که می‌توانند این نامه را به نام نماینده ما که دولتی است صادر کنند، در صورت تایید، ما این نامه را صادر و برای شما ارسال خواهیم کرد.»
در ایمیل دیگری به تاریخ ۱۷ آبان ۱۴۰۲، نماینده شرکت جمینی، در مکاتبه با نیرومند نوشت: «ما دوستان و برادران واقعی هستیم که آماده، مایل و قادر به پذیرش هرگونه ریسک هستیم. سرویس مخفی هلند، خود من را در سال ۲۰۱۳ به دلیل فعالیت‌های تجاری‌ام با کشور زیبایتان [ایران]، به درخواست فوری ویژه دولت آمریکا، بازداشت کرد. آنها نتوانستند من را بشکنند. من سکوت کردم. پس از چند روز، سرویس مخفی هلند و دولت هلند متوجه شدند که من هیچ کار اشتباهی انجام نداده‌ام و با عذرخواهی کتبی من را از زندان آزاد کردند. دولت آمریکا عذرخواهی نکرد و من را در لیست‌های خاصی قرار داد. من اجازه سفر و ورود به آمریکا و اسرائیل را ندارم. من مشکلی با این ندارم.»
بر اساس مجموعه ایمیل‌های رد و بدل شده، به نظر می‌رسد نیرومند از ادامه تماس و ارتباط با شرکت هلندی پشیمان شده و در موارد متعدد ایمیل‌های جمینی را بی پاسخ گذاشته است.
ترستیگ در ایمیل دیگری که روز ۱۷ آبان ۱۴۰۲ برای نیرومند فرستاد، نوشت: «من شخصا با اختیارات کامل قانونی و شرکتی تایید کردم که نامه مجوز می‌تواند به نام نماینده شما که البته دولتی است، صادر شود.»
سطح مکاتبات و تماس‌های جمینی، تنها به نیرومند محدود نیست. ترستیگ در ایمیلی که اول آبان ماه ۱۴۰۲، ظاهرا پس از یک مکالمه تلفنی ارسال شده، خطاب به نیرومند نوشته است: «اول از همه، بسیار از تماس تلفنی تشکر می‌کنم. مانند قبل، همکاری با شما، همکارانتان و در نهایت، رییس شما آقای مجید عظیمی، یک لذت، امتیاز و افتخار مطلق است.»
ترستیگ در ایمیلی که برای ایران‌اینترنشنال ارسال کرده است، هرگونه دیدار با مدیران «سپهر انرژی جهان نمای پارس» ، در ایران، چین یا کشوری دیگر را تکذیب کرد.
ترستیگ ظاهرا به سابقه طولانی در ارتباط با ایران داشته است، او در ایمیلی به تاریخ ۱۴ آبان‌ماه ۱۴۰۲، با تاکید بر این‌که، نمی‌تواند جزئیات بیشتری را در ایمیل بیان کند، خطاب به نیرومند نوشته است: «مایلیم به شما اطلاع دهیم که ما برای چندین موضوع تجاری و بانکی که نمی‌توانم از طریق ایمیل افشا کنم، به زودی به تهران خواهیم آمد زیرا ایمیل یک رسانه باز است. اما شخصا هنگام ملاقات به شما اطلاع خواهم داد. پس از اقامت‌مان در تهران، برای جلساتی در پکن، شانگهای، شنزن، چینگدائو و هانگژو به چین پرواز خواهیم کرد.»