سخنگوی وزارت خارجه روسیه در یک موضع‌گیری درباره تقابل تهران و واشینگتن گفت که جهان از تهدیدهای مداوم علیه حکومت ایران خسته شده و بمباران مواضع جمهوری اسلامی به صلح نخواهد انجامید. مسکو در عین حال هشدار داد که تهران پیشاپیش در حال اتخاذ تدابیر بازدارنده است.
بر اساس گزارش چهارشنبه ۲۰ فروردین خبرگزاری رویترز، این اظهارات در حالی مطرح می‌شوند که مقام‌های ایرانی می‌گویند «با بی‌اعتمادی عمیق نسبت به نیت آمریکا و با تردید نسبت به حصول پیشرفت»، خود را برای مذاکرات آخر هفته با ایالات متحده بر سر برنامه هسته‌ای آماده می‌کنند.
انجام این مذاکرات، دوشنبه از سوی دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، اعلام شد.
ترامپ که در ژانویه بار دیگر به کاخ سفید بازگشت، بارها جمهوری اسلامی را به اقدام نظامی تهدید کرده و خواستار توافقی جدید با تهران شده است.
رویترز نوشت که دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفته است مسکو از «زبان تند و تیز» [طرف آمریکایی] مطلع است و تایید کرده که ایران «تدابیری پیشگیرانه» در دستور کار دارد.
او پیشنهاد کرد: «تمرکز باید بر گفت‌وگو باشد، نه تقابل.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز در پاسخ به پرسش رویترز گفت: «واقعا جهان دارد از تهدیدهای بی‌پایان علیه ایران خسته می‌شود. این درک روز‌به‌روز در حال گسترش است که بمباران نمی‌تواند راهی به‌سوی صلح باز کند.»
بی‌اعتمادی تهران؛ از همکاری تا دشمنی
برنامه هسته‌ای ایران که در دهه ۱۹۵۰ میلادی با حمایت آمریکا، متحد آن زمان حکومت پهلوی آغاز شد، دهه‌هاست به موضوع اختلاف میان قدرت‌های جهانی و جمهوری اسلامی بدل شده است. انقلاب سال ۵۷ در ایران، این کشور را به یکی از دشمنان اصلی واشینگتن تبدیل کرد.
ایالات متحده، اسرائیل و برخی کشورهای اروپایی می‌گویند ایران به‌طور پنهانی در پی توسعه سلاح هسته‌ای است؛ ادعایی که تهران آن را رد می‌کند.
ایران در سالهای اخیر به‌تدریج همکاری‌های راهبردی خود را با روسیه، بزرگ‌ترین قدرت هسته‌ای جهان، گسترش داده است.
رویترز نوشت: «در حالی که مسکو از ایران برای جنگ در اوکراین سلاح خریده و در اوایل امسال توافق مشارکت راهبردی ۲۰ سالهای با تهران امضا کرده است، روابط تاریخی دو کشور با تنش‌هایی عمیق نیز همراه بوده است؛ از زمان برقراری روابط رسمی مسکووی با امپراتوری ایران در قرن شانزدهم میلادی تا به امروز.»
به گفته مقام‌های ایرانی، روسیه اغلب مواضعی تند اتخاذ می‌کند اما در عمل تمایلی به گرفتار شدن در یک جنگ بزرگ در خاورمیانه ندارد.
گفتنی‌ست که توافق مشارکت اخیر میان ایران و روسیه، شامل بند دفاع متقابل نیست.
بیشنر بخوانید: پوتین فرمان تصویب قرارداد ۲۰ ساله محرمانه با جمهوری اسلامی را صادر کرد
روابط شخصی و ملاحظات راهبردی
ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، «روابط خوب» خود را با علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی به‌ویژه در سالهای اخیر حفظ کرده است؛ به‌ویژه از زمانی که هر دو کشور به‌عنوان «دشمنان غرب» معرفی می‌شوند.
با این حال مسکو تمایلی به آغاز یک رقابت هسته‌ای تازه در خاورمیانه ندارد.
زاخارووا گفت که روسیه خواهان «راه‌حل‌های قابل مذاکره و مؤثر» است؛ راهکارهایی که هم نگرانی‌های غرب را درباره برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران کاهش دهد، هم اعتماد را احیا کند و هم توازن منافع برقرار سازد و در عین حال از وقوع یک بحران جدید جلوگیری کند.
خروج آمریکا از برجام و تسریع غنی‌سازی تهران
ایالات متحده در دوران نخست ریاست‌جمهوری ترامپ به‌طور یک‌جانبه از توافق برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) خارج شد. توافقی که در آن محدودیت‌هایی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران اعمال شده بود و قرار بود بازرسی‌ها و کاهش تحریم‌ها ممکن شود.
پیش از خروج واشینگتن از برجام، جمهوری اسلامی به روح این توافق پایبند نماند و آزمایش‌های موشکی قابل توجهی انجام داد. پس از خروج آمریکا نیز تهران برخی مفاد توافق را کنار گذاشت و به‌شکلی گسترده از محدودیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم عبور کرد.
مسیری که به باور بسیاری از کارشناسان، راه را برای تولید مواد لازم به منظور ساخت سلاح هسته‌ای باز می‌کند.
زاخارووا در این باره گفت: «نمی‌شود تهران را مسئول پیامدهای اقدامات غیرقانونی کسانی دانست که با کوته‌نگری و پیش‌بینی‌های نادرست، توافق‌ها را تضعیف کردند.»
